College Ontwerpmethodologie 7Y400 Duaal Integral design of sustainable comfort systems

Afsmelten Groenland?????????? Golf stromingen?????

Wintertemperatuur (december-februari) en Zomertemperatuur (juni-augustus) in De Bilt tussen 1900 en 2005, en de vier klimaatscenario’s voor 2050 (gekleurde lijnen). De dikke zwarte lijn volgt een voortschrijdend 30-jaar gemiddelde in de waarnemingen. De grijze band illustreert de jaar-op-jaar variatie die is afgeleid uit de waarnemingen.

“Begin with the end in Mind” Stephan Covey, The 7e habits of highly effective people Zonder duurzaamheid geen toekomst!

7Y400 ontwerpen van duurzaam comfort Thema college Ontwerpmethodologie ; ontwerpen van duurzaam comfort

Opbouw college; Structuur van de college reeks Opdrachten Tijdbesteding Ontwerpmethodologie Wat is ontwerpen De structuur van het ontwerpproces

7 Y400 Ontwerpmethodologie Integraal ontwerpen van Gebouw en duurzaam comfort Introductie;ontwerpen en methodologie Overzicht ontwerpmethodologie; methodisch ontwerpen; Probleemdefinitie Werkwijze bepaling Keuze bepalende fase, Vormgevende fase Integraal Ontwerpen Observeren ontwerpproces Workshop Integraal Ontwerpen BNA-ONRI Bespreken Morfologische overzichten Reflectie op de workshop Eind presentatie opdracht

Opbouw college ontwerpmethodologie duale variant 2007/2008 Maandag College Gebouwveiligheid 7Y320   Opbouw college ontwerpmethodologie duale variant 2007/2008 Maandag Tijd College 1- 28 augustus 10.45 – 12.30 Introductie, ontwerpen en methodologie College 2 – 11 september Inleveren praktijk opgave die als rode draad gaat dienen. Methodisch ontwerpen, probleemdefinitie, introductie opgave 1 College 3 – 18 september Werkwijze bepalende fase College 4 – 25 september Keuze bepalende fase College 5 – 9 oktober Inleveren opgave 1, Vormgevende fase College 6 - 23 oktober Integraal ontwerpen College 7 - 30 oktober Observeren workshop, evaluatie proces College 8 - 5 november of 12 november 13.30 – 21.00 Deelname aan workshop BNA/ONRI als waarnemer College 9 - 27 november Inleveren opdracht 2 Morfologische overzichten bespreken voor opdracht 3 College 10 - 4 december Reflectie verslag Workshop Perica Savanvic College 12 - 11 december Werkcollege over opdracht 3 College 13 – 18 december Inleveren opgave 3, presentatie ontwerp met directe discussie

7Y400 Ontwerpmethodologie van Gebouw en Installaties stof werkstukken/opdrachten; Reader; Design methodology 2005 Boekje ‘Babylon voorbij’ Powerpoint presentaties op de publicfolder Opdracht 1 deelaspect duurzame energie; college 5 Deelname interne workshop DE in de gebouwde omgeving Deelname workshop Integraal Ontwerpen Opdracht 2 Individueel verslag workshop; college 9 Eindopdracht ontwerpopgave, DE inpassing; college 13 Afsluiting door inleveren ontwerp en het geven van een eindpresentatie

Tijdbesteding colleges 16*2 = 32 uur Tijdbesteding opdracht 1 = 16 uur Tijdbesteding opdracht 2= 12 uur Tijdbesteding opdracht 3= 60 uur Tijdbesteding totaal 120 uur

Opdracht 1; Analyseer een elementaire functie van de klimatisering van een gebouw en de mogelijkheden om duurzame energie hiervoor in te zetten uit je eigen bureau praktijk. Geef hiervan een aantal mogelijkheden weer in een morfologisch overzicht waarbij één specifiek aspect uitgediept te worden.

Dak en fundering Denkkader voor opdracht 1 Vraag; -verwarmen koelen ventileren verlichting Aanbod; -wind -aarde -zon -omgevingstemp. lucht/water Buffers Dak en fundering

opdracht 2 ; *Deelname workshop Integraal Ontwerpen; individueel verslag van het ontwerpproces van architect, constructeur en klimaatadviseur Tijdbesteding; -deelname 8 uur -verslag 4 uur -totaal 12 uur

Opdracht 3; Ontwerp en beschrijf je eigen duurzame energie inpassing bij het klimatiseren van een gebouw uit je eigen beroepspraktijk, waarbij ook specifiek op de passieve energie aspecten wordt gelet. Hierbij dient de gevolgde methode en de duurzame energie aspecten duidelijk naar voren komen. Start is het resultaat van het morfologische overzicht van opgave 1.

-verzamelen/oriëntatie 14h. -ontwerpen 30h. -Verslag 8h. Tijdbesteding opdracht 3; Ontwerp DE inpassing -workshop 4h. -verzamelen/oriëntatie 14h. -ontwerpen 30h. -Verslag 8h. Presentatie 4h. Totaal opdracht 2; 60 h.

Beoordeling; Cijfer opdracht 1 is cijfer verslag DE aspect Cijfer opdracht 2 is cijfer verslag workshop Cijfer opdracht 3 is (1*presentatie +3* verslag)   Totaalcijfer gemiddelde van (16*opdracht 1+ 12*opdracht 2+60*opdracht 3)

Centraal leerdoel; Beter inzicht te krijgen in de waarde van het toepassen van ontwerpmethodologie ter ondersteuning van het ontwerpproces specifiek bij de toepassing van Duurzame Energie in de Gebouwde Omgeving Verdere leerdoelen; Analyse ontwerpproces Implementatie ontwerpmethodologie Inzicht in de ontwerppraktijk

Integraal ontwerpen van duurzaam comfort

Wat is ontwerpen? Schrijf op een papiertje je eigen definitie

Pauze 2004 Pauze 2002 2005 2003

“Ontwerpen is het aangeven van een oplossing om aan een behoefte van een opdrachtgever te voldoen met behulp van beschikbare middelen en met inachtneming van maatstaven van natuurkundige en maatschappelijke aard.” Universiteit van Californië in Los Angles (UCLA)

voor de opdrachtgever Wat is dus feitelijk ontwerpen? Een proces van informatie uitwisseling en be- en verwerking voor de opdrachtgever

Wat wil hij werkelijk? Wat wil de opdrachtgever ? Eisen; - vast - variabel Wensen Meer waarde

Niet realiseerbaar deel! Wel gewenst.

Behoefte Waarde creëren

Waar ligt het zwaartepunt?

ontwerpen Behoefte Eigenschappen Functie Behoefte bevrediging Schema voor het functioneren van een produkt cq ontwerp; Behoefte Eigenschappen Functie Behoefte bevrediging Waarde realisering

People Planet Profit Behoefte - waarde - waardekaders mens gemeenschap organisatie milieu Planet tijd Profit eigenaar 17

Ontwerpen; in een behoefte voorzien People Planet Profit 21

Gebouw is een voorspelling Programma van eisen Ontwerp Uitvoering GEBRUIK Behoefte Waarde Gebouw is een voorspelling GEBOUW STRATEGIE Scenario's Ontwerp Uitvoering Waarden Behoeftes 1 2 3 GEBRUIK/behoeftes Mate van Flexibiliteit bepaalt 1, 2, of 3 11

& strategie Structuur tijd organisatie gemeenschap mens milieu eigenaar 17

+ Ontwerpmethodologie ont·´werp (het ~) beschrijving van iets nieuws in hoofdtrekken => schets, concept + me·tho·do·lo·´gie (de ~ (v.)) wetenschap die de manieren waarop problemen moeten worden opgelost, bestudeert we·ten·schap (de ~ (v.)) het systematisch geordende geheel van het weten en van de regels waarmee verdere kennis verkregen kan worden

Waarom Ontwerpmethodologie ? Aspecten van een bouwkundige ontwerpopgave: leefbaarheid duurzaamheid kosten cultuur veiligheid maakbaarheid schoonheid Ontwerpaspecten beinvloeden elkaar wederzijds, daardoor steeds complexer

Ontwerpmethodologie Doel; Twee centrale vragen; het conceptuele gereedschap aan te dragen waarmee ontwerpers het ontwerpproces effectief en efficïent kunnen inrichten Twee centrale vragen; ► Hoe zit een effectief ontwerpproces in elkaar? ► Hoe dient het ontwerpproces aangepakt te worden om het effectief en efficïent te laten verlopen?

Doen Proceskennis Denken Objectkennis

Ontwerpmethodologie ► de inhoud van de redeneringen & hun wisselwerking; De effectiviteit van het handelingsproces bij het ontwerpen is leidend ► niet de formeel correctheid van de gebruikte redeneringen

Waarom Ontwerpmethode ? Een ontwerpmethode maakt de complexiteit hanteerbaar door struktuur aan te brengen

Wat is een methode? Methode; het bewust aanbrengen van een diachrone, in de tijdverlopende temporele, structuur van een handelingsproces.

Methode voor het bakken van een spiegelei

Methode me·´tho·de (de ~ (v.)) vaste, weldoordachte manier van handelen om een bepaald doel te bereiken => systeem, tactiek > Doel; het beheersbaar en reproduceerbaar maken van het proces

Vrijwel methoden zijn heuristieken; ► zij bevorderen het vinden van iets ► maar er is geen garantie dat het altijd en door iedereen gevonden wordt ► Ontwerpmethoden moeten ‘met kennis van zaken’worden toegepast ►Ervaringskennis probleemgebied

Methode – Handelingsproces - Organisatie Handelings subject Object handeling Doen Denken

Relatie tussen organisatie en methode

De basis van methodisch werken = projectmatig werken Drie elementen: Faseren het project in stukken knippen inhoudelijke activiteiten Beheersen zorgen dat het resultaat van elke fase wordt behaald met de inzet van de beperkte middelen Beheersactiviteiten (opstellen van een planning) Beslissen na iedere fase is er een ‘go/no go’ beslissing over hoe verder te gaan

1. Fasering integraal ontwerptraject (algemeen) Wel of geen project? Waarom een project? Wat te bereiken? Afbakenen / scope Het vinden en uitwerken van oplossingen Het bouwen en installeren idee initiatief wat definitie hoe ontwerp hoe te maken voorbereiding doen realisatie in stand houden nazorg einde sloop Programma van Eisen (PvE) Verhelpen van klachten etc. Volgorde van maken bepalen Verminderafval

2. Beheersbaar maken; (GOTIK) Doorlooptijd Mijlpalen planning Bouwkosten Begroting Productkwaliteitseisen Productcertificaten Projectdossier Beslisdocumenten Projectorganisatie Rolbeschrijving Q 

3. Beslissen en invloed besluiten initiatief definitie ontwerp Voor bereiding realisatie nazorg Invloed Aantal beslissingen Geld Organisatie Kwaliteit Informatie Tijd Q 

Fasering ontwerp & (bouw)proces; Fasering ontwerpproces idee initiatief wat Definitie C.O./ S.O. hoe Ontwerp; V.O. hoe te maken D.O.; voor bereiding doen realisatie in stand houden nazorg einde sloop Rol adviseur Fasering ontwerp & (bouw)proces; 6% Ontwerp Bestek PvE Aanbesteding Initiatie Uitvoering en oplevering Bouw-voorbereiding 94%

Faseringproces vanuit opdrachtgever/gebruiker Initiatie ontwerp Bouw-voorbereiding doen Uitvoering in stand houden Beheer en onderhoud einde sloop

►Ontwerpen; generen van een oplossing voor een opdrachtgever om in zijn behoefte te voorzien binnen randvoorwaarden; People, planet, profit ►Methodologie; redmiddel, hulpmiddel om ontwerpers en opdrachtgever te ondersteunen bij het ontwerpproces om zo het risico te beperken Volgende keer welke ontwerpmethoden zijn er en wordt ingegaan op één methode; het Methodisch Ontwerpen