Lokaal begonnen, half gewonnen… Danielle Dierckx Diepenbeek, 24 januari 2013

Knack, 5 december 2012

Eind jaren ’70 – begin jaren ‘80 Nieuwe armoede is niet nieuw… Eind jaren ’60 - begin jaren ‘70 Eind jaren ’70 – begin jaren ‘80 Eind jaren ‘80 Jaren ’90 – begin 2000 Definiëring van armoede Moderne armoede – inkomensgericht Nieuwe armoede – inkomens- en bestedingsgericht (schulden) Bestaansonzekerheid, kansarmoede en sociale uitsluiting – multidimensioneel Armoede, sociale uitsluiting en stedelijke armoede Verklaring van armoede Mazen in het sociaal-zekerheidsnet Hoge werkloosheid treft groot deel van bevolking Individueel tekort aan opleiding en tewerkstellings-kansen Sociale grondrechten worden door samenleving niet gegarandeerd Maatschappe--lijke context Kritiek op welvaartsstaat Economische crisis Economisch herstel Economische bloei – opkomst extreem rechts - globalisering Beleidsvisie Sociaal zekerheidssysteem vervolledigen Weinig aandacht voor armoedebeleid - Armen zijn mee verantwoordelijk Direct, residueel beleid, gericht op meest kwetsbare groepen Geïntegreerd, inclusief beleid – lokaal beleid – Armen zijn mee verantwoordelijk Normatieve basis Gunst en recht Gunst en verdienste Verdienste en recht Maatregelen armoedebeleid (voorbeelden) Installatie van minimum-uitkeringen Besparingen in sociale uitgaven Tewerkstellingskansen verhogen door opleiding en begeleiding in private sfeer Activering in functie van tewerkstelling – herstel van sociaal weefsel Betrokken actoren Centrale overheid Centrale overheid, welzijnsorganisaties Centrale en regionale overheid, middenveld, armenorganisaties Ook lokale overheid, armenorganisaties, middenveld, media

De actuele relevantie schuilt in de lessen uit het verleden Tabel: Agendavorming inzake armoedebestrijding in historisch perspectief

Eigen schuld, dikke bult Oorzaak Niveau Intern Extern Individu Individueel schuldmodel (1) ongevalmodel (2) Samenleving Maatschappelijk schuldmodel (4) Maatschappelijk Ongevalmodel (3)

Mismatch Toegankelijkheid van diensten Werkzekerheid versus jobzekerheid Economisch versus sociaal … Toegankelijkheid van diensten: informatie, onthaal, doorverwijzing, bereikbaarheid: sociale kaart, sociale infopunten, … Standaardtrajecten naar werk: nood aan differentiatie: combinatie werk en gezin, knelpuntvacatures: rekening mee houden in activering vanuit ocmw, begeleiding op de werkvloer, … Economie versus sociaal: instrumentele versus expressieve De Morgen, 4 december 2012

Risicogroepen Jongeren Ouderen Eenoudergezinnen Alleenstaanden Allochtonen Werklozen Huurders Vrouwen - Naar indicatoren kijken: Bv jongerenwerkloosheid, eenoudergezinnen (of aantal scheidingen), aantallen allochtonen, … Bronnen: statistieken (maar vertraging), hulpverleners, diensten, kleine verenigingen, Probleem van non-take up => Oplossing: automatische toekenning van rechten, … Risico: categoriale maatregelen Gazet Van Antwerpen, 4 december 2012

Sectoraal beleid voor restgroepen Gazet van Antwerpen, 4 december 2012

Kosten Kosten beperken: school, cultuur, vervoer, energie Inkomensgerelateerde diensten, b.v. kinderopvang, mantelzorg Aanvullende steun van het OCMW … Kosten beperken: Cultuur: vrijetijdspas, speelpleinwerking, … Energie: bv groepsaankopen stimuleren Afval: meer containers Gazet van Antwerpen, 4 december 2012

Vicieuze cirkel voorkomen of doorbreken Opvoedingsondersteuning Snelle interventies ter preventie van langdurige werkloosheid, schulden, … … De Standaard, 4 december 2012

Dialoog Tegen de ‘Grote Bekken’- democratie Vanuit leefwereld Oproep tot solidariteit Aanklacht van onrecht … armenverenigingen www.vlaams-netwerk-armoede.be, 4 december 2012

Lokale sociale innovatie: voor nieuwe sociale noden Uitgangspunt: noden zijn complex, particulier en gevolg van veranderingen op arbeidsmarkt, in familie, door migratie Voorbeelden: Sociale woningen, sociale verhuurkantoren, community land trust Sociale restaurants, sociale kruideniers, voedselbanken

Lokale sociale innovatie: werken aan samenwerking tussen diensten Uitgangspunt: integrale aanpak Wijkgezondheidscentra Brede school Coöperatieve kinderopvang Lokaal sociaal beleid

Lokale sociale innovatie: nood aan coördinatie en planning

Regie van verschillende beleidsnetwerken Figuur: Regie binnen de flexibele beleidsorganisatie

Ook vijf stappen vooruit durven kijken Of: er is ook leven na de legislatuur…

Lokale sociale innovatie: werken aan samenwerking met cliënten Uitgangspunt: vertrekken vanuit leefwereld Participatie- en adviesraden Cliëntparticipatie Vindplaatsgericht werken Ervaringsdeskundigen

* + / - duidt op een positief of negatief label voor dit type van groep