EDO in het basisonderwijs Educatie voor Duurzame Ontwikkeling in het onderwijs Brussel, 20 januari 2009 Marleen Wouters, Departement Onderwijs en Vorming

Geboortejaar 2002

Duurzame ontwikkeling Duurzame ontwikkeling is de ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen

Educatie voor Duurzame Ontwikkeling ? ? Duurzaam Onderwijs

Handelingsbekwaamheid (action competence)  Leren nadenken over situaties en verbondenheid van situaties  Situaties leren ‘waarderen’  Leren nadenken over persoonlijke en collectieve verantwoordelijkheid  Leren nadenken over het behoud of verandering van situaties

Duurzame ervaringen op school  De leerling met zijn bagage  De school met haar aanbod  De leraar als persoon •Competenties •Opvattingen  De inhoud •OD en ET •Leerplannen •Leermiddelen  De organisatie •Cultuur •Leiderschap ……

EDO en (nieuwe) eindtermen WAARDENACTIE KENNIS SYSTEEM- DENKEN EMOTIES

EDO IN HET CURRICULUM BASISONDERWIJS  Samenhang  Decr. BaO: lichamelijke opvoeding, muzische vorming, Nederlands, Frans, wiskunde, wereldoriëntatie, leren leren, sociale vaardigheden, ICT waar mogelijk in samenhang  Inhoud  Aangrijpingspunten vanuit wereldoriëntatie (milieu, gezondheid, economie, welzijn en welvaart, conflicthantering, sociale relaties,…)  Organisatie  Autonomie van de school

EDO IN HET CURRICULUM  Troeven  WO: Natuur, techniek, mens, maatschappij, tijd en ruimte  Grenzen  Denken in relaties en systemen  Perspectiefneming KENNIS SYSTEEM- DENKEN

EDO IN HET CURRICULUM  Leren ‘waarderen’  Onderscheid mening-feit  Leren discussiëren  ‘Beleven’ van waarden  Leren omgaan met  Meningsverschillen  Onzekerheden WAARDEN EMOTIES

EDO IN HET CURRICULUM “EDO is per definitie actiegericht” Waarom? ACTIE

Duurzame ervaringen op school Actiegerichte oplossingen bedenken Participerend leren ACTION COMPETENCE

Uit: Voorstel ET WO- techniek Kerncomponenten van techniek …… Techniek als menselijke activiteit De leerlingen kunnen …. 2.11ideeën genereren voor een ontwerp van een technisch systeem; 2.12keuzen maken bij het gebruiken of realiseren van een technisch systeem, rekening houdend met de behoefte, met de vereisten en met de beschikbare hulpmiddelen; 2.14werkwijzen en technische systemen vergelijken en over beide een oordeel formuleren aan de hand van criteria; De leerlingen zijn bereid 2.16*hygiënisch, nauwkeurig, veilig en zorgzaam te werken. Techniek en samenleving De leerlingen kunnen 2.17illustreren dat techniek en samenleving elkaar beïnvloeden; 2.18aan de hand van voorbeelden uit verschillende toepassingsgebieden van techniek illustreren dat technische systemen nuttig, gevaarlijk en/of schadelijk kunnen zijn voor henzelf, voor anderen of voor natuur en milieu. Actualisering ET BaO (2009)

Uit: Voorstel ET WO- natuur ….. De leerlingen Milieu 1.22kunnen bij de verzorging van dieren en planten uit hun omgeving zelfstandig basishandelingen uitvoeren; 1.23*tonen zich in hun gedrag bereid om in de eigen klas en school zorgvuldig om te gaan met afval, energie, papier, voedsel en water; 1.24kunnen met concrete voorbeelden uit hun omgeving illustreren hoe mensen op positieve, maar ook op negatieve wijze omgaan met het milieu; 1.25kunnen met concrete voorbeelden uit hun omgeving illustreren dat aan milieuproblemen vaak tegengestelde belangen ten grondslag liggen; 1.26*tonen respect en zorg voor de natuur vanuit het besef dat de mens voor zijn levensbehoeften afhankelijk is van het natuurlijk leefmilieu. Actualisering ET BaO (2009)