Studenten en OCMW-dienstverlening 11 juni 2010 VVSG – Fabienne Crauwels www.vvsg.be

Studenten en OCMW-dienstverlening Wat komt aan bod? Welk OCMW is bevoegd? Welke dienstverlening is mogelijk? Leefloon versus financiële steun EU-studenten Niet-EU-studenten Werkbereidheid Medische kosten 11 juni 2010

1) Welk OCMW is bevoegd? (1) Vreemdelingen: dezelfde regels als voor Belgen tenzij er in de wet een specifieke uitzondering staat. Algemene regel: het OCMW van de gemeente op wiens grondgebied een persoon zich bevindt op moment van de hulpvraag is bevoegd zich bevindt = gewoonlijke verblijfplaats  feitenkwestie inschrijving in bevolkingsregister niet vereist en niet doorslaggevend indien in strijd met feiten continu en effectief <=> toevallig of opzettelijk Reeks uitzonderingen, onder meer voor studenten want waar is GV voor een student op kot? Wet = wet 2 april 1965 Student op kot: beoordeling van de feiten kan verschillen van OCMW tot OCMW, zou er ook toe kunnen leiden OCMW’s van gemeenten waar hogescholen en universiteiten zijn te vaak bevoegd worden dus uitzondering voorzien. 11 juni 2010

1) Welk OCMW is bevoegd? (2) Welk OCMW is bevoegd voor studenten? OCMW van de plaats waar de student op moment van de hulpaanvraag voor zijn hoofdverblijf is ingeschreven in bevolking- of vreemdelingenregister ! Niet: wachtregister Reden: spreiden van de kosten Hetzelfde OCMW blijft bevoegd voor de ononderbroken duur van de studies. Wat is een onderbreking? Hetzelfde OCMW blijft bevoegd voor de ononderbroken duur van de studies: voor gehele duur, tot men gestopt is, ook na 24 jaar. Wat is een onderbreking? Niet: vakantie, ziekte, heroriëntering Wel: inschrijven VDAB, werk Het OCMW moet bewijzen dat de studie onderbroken is. Een student die in juli zegt dat hij niet verder wil studeren en na de vakantie besluit zich toch in te schrijven: hetzelfde OCMW blijft bevoegd. Een student die zegt dat hij stopt met studeren en enkele weken niet naar de les gaat en daarna de draad weer oppikt: als het OCMW niet op papier krijgt dat hij onwettig afwezig was, blijft hetzelfde OCMW bevoegd. 11 juni 2010

1) Welk OCMW is bevoegd? (3) Wie is student? persoon tussen 18 en 24 (op het moment van de aanvraag) die een voltijdse studie volgt aan een erkende onderwijsinstelling Minderjarig bij aanvraag? algemene regel van gewoonlijk verblijf Wat is een studie? Voltijdse studie: secundair of hoger Secundair: alternerend beroepsonderwijs Hoger onderwijs: enkel diplomacontract, niet creditcontract, niet examencontract Niet: avondonderwijs, cursus sociale promotie, afstandsonderwijs en ‘vrije’ studenten Studie in buitenland? alleen als deel uitmaakt van in België gevolgde studie, vb. erasmus Idee: spreiding van kosten, niet alles laten betalen door de studentensteden Er wordt immers verwezen naar een ‘studie’ in de zin van artikel 11, §2, a) RMI-wet en d.w.z. Studie met voltijds leerplan in door Gemeenschappen erkende, georganiseerde of gesubsidiëerde onderwijsinstelling. GPMI niet vermeld als voorwaarde. Onduidelijkheid ten gevolge van het flexibiliseringsdecreet hoger onderwijs in Vlaanderen. Er bestaan diplomacontracten, creditcontracten en examencontracten. Hoeveel studiepunten is voltijds? Volgens de RVA: 27 (=mild!) De RMI-wet is federaal, het onderwijsbeleid is Vlaams. Er is geen afstemming. Deze is noodzakelijk. Bij onduidelijkheid: Wat zegt de onderwijsinstelling? Hoe is de opleiding erkend? 11 juni 2010

2) Welke dienstverlening is mogelijk? Leefloon versus financiële steun Leefloon voor (art. 3, 3° RMI-wet): EU-burgers en familieleden die een verblijfsrecht van meer dan 3 maanden hebben (WR of VR of BR) vreemdelingen ingeschreven in BR erkend vluchteling (VR of BR) erkend staatloze (VR of BR) !! werkelijke verblijfplaats ook vereist: legaal verblijf volstaat, inschrijving niet vereist (art. 2 RMI-KB) Andere legaal verblijvende vreemdelingen: financiële steun. 11 juni 2010

2) Welke dienstverlening is mogelijk? EU-studenten (1) Leefloon of financiële steun? Bijlagen 19 en bijlage 20 zonder bevel: financiële steun Bijlagen 19quinquies en 20 met bevel: financiële steun tot einde termijn E kaart (bijlage 8), E+kaart (bijlage 8bis): leefloon Bijlagen 22, 23 en 24: leefloon Bijlage 35: recht van voor indienen schorsend beroep RVV blijft behouden naar analogie voor familieleden Bijlagen 22 en 23 = aanvraag duurzaam verblijfsrecht; bijlage 24 is weigering duurzaam verblijfsrecht dus behoud leefloon 11 juni 2010

2) Welke dienstverlening is mogelijk? EU-studenten (2) Verblijf en recht op OCMW-dienstverlening: Toekennen verblijfsrecht: ziekteverzekering en voldoende bestaansmiddelen bewijzen Verlies verblijfsrecht: onredelijke belasting sociale bijstand Kan OCMW-dienstverlening geweigerd worden omwille van niet nakomen voorwaarde verblijfsrecht? verblijfsrecht staat los van OCMW-wetgeving Europa beslist! informatieplicht OCMW, cliënt beslist Onredelijke belasting: alleen econ niet actieve en studenten geen criteria erop plakken Europa: beroep doen sociale bijstand mag niet automatisch leiden tot bvg, moet steeds indiv beslissing nemen en rekening houden alle elementen EN alleen in specifieke gevallen van redelijke twijfel kan zonodig controle gebeuren 11 juni 2010

2) Welke dienstverlening is mogelijk? EU-studenten (3) Controle op de voorwaarden: Verblijfsvoorwaarden: DVZ Voorwaarden dienstverlening: OCMW Informatie doorgeven aan DVZ? OCMW gebonden door beroepsgeheim Gemeenten? Quid werklast? Attest n.a.v. controle bij verlening Uitwisseling via KSZ: 90 dagen leefloon tijdens 12 mnd = bericht, stopt als 1 mnd geen leefloon meer, terug bericht als opnieuw leefloon voor economisch niet actieve burgers en studenten Controle DVZ: niet overal ter plaatse, tussentijds moeilijk, bij verlenging ook maar steekproef (indicties bij aanvraag) Dus: vragen LB om te melden ocmw beroepsgeheim gemeenten minder duidelijk maar ocmw mag niet doorgeven aan gemeente attest vragen bij controle is alternatief KSZ: LL 90 dagen binnen 12 mnd = bericht, stop als 1 mnd geen LL meer, terug bericht als weer LL / nog niet operationeel, wel lijsten van POD MI 11 juni 2010

2) Welke dienstverlening is mogelijk? EU-studenten (4) Blijven voorwaarden verblijfsrecht dan dode letter? werken met de mogelijkheden geboden in de RMI-wet en OCMW-wet werkbereidheid behoeftig gemaakt Meer info: ‘Recht op OCMW-dienstverlening voor EU-onderdanen en hun familieleden’ op www.vvsg.be onder sociaalbeleid<vreemdelingen en FAQ www.mi-is.be 11 juni 2010

2) Welke dienstverlening is mogelijk? Niet-EU-studenten (1) Kunnen zij recht hebben op hulp? principe: bewijs voldoende middelen van bestaan + risico verlies verblijfsrecht maar… menselijke waardigheid, uitzonderingen Leefloon of financiële steun? aankomstverklaring (bijlage 3): financiële steun !? AI model A voor 4 mnd.: financiële steun tijdelijk BIVR / A kaart: financiële steun Bijlagen 40, 13 of 33bis: financiële steun tot ze verstrijken Voldoende middelen van bestaan = gezondheidszorg, verblijf, studie en repatriëring waarbij gezondheidszorg = ZIV (maar geen aparte vw zoals bij EU) 11 juni 2010

2) Welke dienstverlening is mogelijk? Niet-EU-studenten (2) Kan OCMW-dienstverlening geweigerd worden omwille van niet nakomen voorwaarde verblijfsrecht? verblijfsrecht staat los van OCMW-wetgeving OCMW kan niet weigeren indien voorwaarden OCMW-wet vervuld zijn informatieplicht OCMW, cliënt beslist verbintenis tot tenlasteneming Risico verlies van verblijfsrecht: totaal bedrag tijdens 12 voorafgaande mnd. > 3 keer bedrag leefloon voor zijn categorie + niet terugbetaald binnen 6 mnd. na laatste steun Art. 61, §2, 3° VW: wanneer hij zelf of een lid van zijn gezin bedoeld in artikel 10bis, §1, dat met hem samenleeft, financiële steun genoten heeft, verleend door een OCMW, waarvan het totaal bedrag, berekend over een periode van twaalf maanden die voorafgaan aan de maand waarin het bevel om het grondgebied te verlaten genomen wordt, meer dan het drievoudige bedraagt van het maandelijks bedrag van het bestaansminimum, vastgesteld overeenkomstig artikel 2, § 1 van de wet van 7 augustus 1974 tot instelling van het recht op het bestaansminimum en voor zover die hulp niet werd terugbetaald binnen zes maanden na de uitkering van de laatste maandelijkse hulp. 11 juni 2010

2) Welke dienstverlening is mogelijk? Niet-EU-studenten (3) Verbintenis tot tenlasteneming (bijlage 32) kosten gezondheidszorg, verblijf, studie en repatriëring voor één jaar of hele duur studies ten opzichte van student en Belgische Staat, niet OCMW!  OCMW kan garant niet zelf aanspreken Praktijk: - nagaan of er een garant is, zo ja, eerst verwijzen naar garant - garant kan niet / weigert op te treden: menselijke waardigheid primeert (eventueel subrogatie in rechten student), student ondersteunen bij vordering t.o.v. garant - medische kosten: lopen vaak te hoog op voor garant 11 juni 2010

2) Welke dienstverlening is mogelijk? Niet-EU-studenten (4) Verbintenis tot tenlasteneming (bijlage 32) (vervolg) visum kort verblijf (bijlage 3bis): niet meer geldig als verblijfsrecht heeft gekregen Controle: Toekenning verblijfsrecht: DVZ Verlenging verblijfsrecht: gemeentebestuur moet voldoende bestaansmiddelen nagaan bij elke verlenging Toekenning financiële steun: OCMW 11 juni 2010

2) Welke dienstverlening is mogelijk? Niet-EU-studenten (5) Bijzondere groep: asielzoekers bevoegdheid asielzoeker primeer op regel voor studenten Indien code 207 opvangstructuur: geen OCMW, materiële opvang Indien code 207 no show: enkel medische kosten Fedasil Indien code 207 OCMW: financiële steun door OCMW code 207 Indien geen code 207: financiële steun door OCMW plaats van inschrijving hoofdverblijf WR Overstap van opvang naar OCMW: beoordeling op moment van vertrek: indien student, dan studentenregel, indien geen student (minderjarig, nog geen inschrijving VR), dan gewoonlijke verblijfplaats 11 juni 2010

2) Welke dienstverlening is mogelijk? Werkbereidheid werkbereidheid is voorwaarde – duidelijke afspraken maken met de student – bij financiële steun opnemen in de beslissing beoordeling OCMW met controle door arbeidsrechtbank verenigbaar met studies - ruimere beoordeling dan verblijfsrecht, slaagkans in functie mogelijkheden student speelt ook mee Wie mag werken? EU-studenten zonder arbeidskaart Niet-EU-studenten tijdens de vakantie zonder arbeidskaart Verplichte stages zonder arbeidskaart max. 20u per week met arbeidskaart C VRIJSTELLING: a) studenten die wettig in België verblijven en die in een onderwijsinrichting in België ingeschreven zijn voor het volgen van onderwijs met een volledig leerplan, uitsluitend voor de arbeidsprestaties tijdens de schoolvakanties (dus niet voor: in het buitenland studeren en die tijdens schoolvakantie in het buitenland, naar België komen voor studentenjob, avondonderwijs of sociale promotie, buiten de schoolvakantie) en b) studenten die ten behoeve van hun studies in België, verplichte stages moeten verrichten C kaart: studenten die wettig in België verblijven en die in een onderwijsinrichting in België ingeschreven zijn voor het volgen van onderwijs met een volledig leerplan, voor arbeidsprestaties buiten de schoolvakanties, voor zover hun tewerkstelling twintig uren per week niet overschrijdt en deze verenigbaar is met hun studies. De echtgenoten van studenten komen, zoals ook hiervoor uiteengezet, niet in aanmerking voor een arbeidskaart C. 11 juni 2010

2) Welke dienstverlening is mogelijk? Medische kosten Aansluiting ziekteverzekering primeert EU-burgers: zeker als E kaart (bijlage 8) hebben Niet-EU-studenten: zeker als BIVR hebben daarbuiten eventueel als student erkende instelling, wit werk, persoon ten laste, …. OCMW kan kosten aansluiting en bijdragen ten laste nemen indien behoeftig Geen ziekteverzekering: OCMW kan kosten ten laste nemen indien behoeftig en geen andere betaler (verzekering, garant, stelsel in herkomstland,…) = geen eenvoudige beoordeling door OCMW 11 juni 2010

Studenten en OCMW-dienstverlening Meer informatie: www.vreemdelingenrecht.be www.vvsg.be www.mi-is.be 3 april 2017