De gemotiveerde leerling Scholing voor bovenbouw Kandinskycollege Malderburcht Harry Harleman José Wichers-Bots j.wichers@fontys.nl

Gedragsverwachtingen voor vanmiddag Wat verwachten we van elkaar voor vanmiddag? Dat spreken we ook uit1

Programma Inleiding SWPBS Presentatie eigen data - Gedrag van de ongemotiveerde/gemotiveerde leerling - Percentage gemotiveerde leerlingen - Gedrag docenten mbt ongemotiveerde/gemotiveerde leerling Werken in groepen: -Bepalen van top 3 van gewenste gedrag van leerlingen -Delen van effectieve interventies per gewenst gedrag Evaluatie

School Wide Positieve Behavior Support SWPBS is een: Systematische aanpak in scholen om met alle betrokkenen een sociale cultuur te ontwikkelen en te handhaven in combinatie met individuele gedragsondersteuning zodat alle leerlingen succes hebben op zowel sociaal-emotioneel als op cognitief gebied W. Sailor, G. Dunlap, G. Sugai, & R. H. Horner (Eds.), Handbook of positive behavior support (2010)

Tim Lewis (Arnhem 2010): Educators cannot “make” students learn or behave Educators can create environments to increase the likelihood students learn and behave Environments that increase the likelihood are guided by a core curriculum and implemented with consistency and fidelity

The Challenge The “core curriculum” is often punishment to try and reduce problem behavior in school However, “punishing” problem behaviors (without a proactive support system) is associated with increases in (a) aggression, (b) vandalism, (c) truancy, and (d) dropping out. (Mayer, 1995, Mayer & Sulzar-Azaroff, 1991, Skiba & Peterson, 1999) 6

The Good News… Research reviews indicate that the most effective responses to school violence are Social Skills Training Academic Restructuring Behavioral Interventions = instructional strategies - “teaching” (Elliot, Hamburg, & Williams, 1998;Gottfredson, 1997; Lipsey, 1991, 1992; Tolan & Guerra, 1994): 7

SWPBS is combinatie van Visie (Inspireren van intrinsieke besluiten) Gemeenschappelijke waarden (Bepaal met elkaar wat je belangrijk vindt en leer ze aan) Wetenschappelijk onderzoek* (Doe wat werkt) *Marzano, R. J. (2003). What works in school. Alexandria, ASCD.

De pijlers van SWPBS Schoolbreed werken vanuit gedeelde waarden Planmatige aanpak op basis van data Preventie: zoveel mogelijk voorkomen van probleemgedrag Positieve insteek: versterken van goed gedrag aan de hand van heldere, eenduidige verwachtingen t.a.v. gedrag Partnerschap met ouders en samenwerking met de keten José Wichers-Bots

10

Groen Voor 80 % van de kinderen is het aanleren van gewenst gedrag en leervaardigheden voldoende om zich op alle levensgebieden positief te ontwikkelen en om een positieve bijdrage aan het leefklimaat op school te kunnen leveren. Dit is het groene niveau; hier vindt de primaire preventie plaats. De strategieën moeten efficiënt en gemakkelijk zijn. Het zijn geen standaard interventies maar interventies die bij elke individuele school met zijn eigen cultuur passen. Geel Voor leerlingen die niet goed reageren op de benadering op schoolniveau is meer gerichte steun nodig. Dit gaat om 5 -10 % van de leerlingen, die een verhoogd risico lopen in hun ontwikkeling. Dit is het gele niveau. Hier vindt secundaire preventie plaats. Het zijn speciale (groeps)interventies voor kinderen met ricisogedrag. Dit kunnen ook didactische interventies zijn om schoolsucces te verhogen. Rood Als leerlingen nog niet reageren op de extra ondersteuning uit het gele gebied, dan is er een intensievere interventie nodig. Hiervoor is wellicht gespecialiseerde hulp nodig. Dit is het rode niveau. Op dit niveau van de piramide bevinden zich 5 % van de leerlingen. Voor iedere school zijn de interventies verschillend. Wat voor de ene school een interventie op rood is, kan voor een andere school een interventie op groen zijn. 11

Relatie SWPBS en schoolresultaten Hoe minder tijd aan gedragsproblemen wordt besteed, hoe meer tijd voor instructie Instructietijd is hoog gecorreleerd aan leerling-succes (Putman, Horner, Algazzine, 2006)

De ongemotiveerde leerling Start SWPBS in VO vanuit ‘Moeilijke Onderwijssituatie’ Een moeilijke onderwijssituatie is een situatie waarin het gedrag dat een docent verwacht van de leerling zich niet voordoet.

D.Rous (2011), Teamproject Verbetering leerlingattitude David Rous: Het is mijn overtuiging dat wanneer je als school (of afdeling) kernkwaliteiten voor leerlingen formuleert en deze zoveel mogelijk terug laat komen in hun leeromgeving door posters en mentorlessen- of binnen welke les dan ook -, de waarden deel gaan uitmaken van onze gezamenlijke leercultuur en zo ook een bijdrage zullen leveren aan een positieve leerlingattitude. D.Rous (2011), Teamproject Verbetering leerlingattitude

Ongemotiveerd gedrag Non-verbaal gedrag Zit achterstevoren tijdens de uitleg en let niet op (3x) Spullen in gereedheid om te beginnen Wacht met spullen pakken tot ik het zeg (3x) (verbaal)contact met medeleerlingen (verbaal) contact met docent vragen stellen die niet over de stof gaan(2x) Taakgerichtheid, huiswerk

Gemotiveerd gedrag Vragen om stof te begrijpen (2x) Non-verbaal gedrag Spullen in gereedheid om te beginnen heeft spullen op tafel (2x) (verbaal)contact met medeleerlingen (verbaal) contact met docent vragen stellen over woorden uit de tekst die hij niet begrepen heeft(6x) Vragen om stof te begrijpen (2x) Taakgerichtheid, huiswerk Huiswerk prima af (4x) Actief aan het werk (2x)

Percentage leerlingen hele les gemotiveerd N=22klassen Gemiddeld: 66% gemotiveerd

Complimenten voor gemotiveerd gedrag en reacties op ongemotiveerd gedrag bij klassen met een motivatie tussen 10 en 70% Complimenten gemotiveerd gedrag Reacties op ongemotiveerd gedrag 5 1 3 13 6 2 4 10 8   Gemiddeld

Complimenten voor gemotiveerd gedrag en reacties op ongemotiveerd gedrag bij klassen met een motivatie tussen 70 en 90% Complimenten gemotiveerd gedrag Reacties op ongemotiveerd gedrag 20 8 6 1 26 5 2 4 18 3 23 7 25 9 10 Gemiddeld 12

Relatie reacties en gemotiveerd gedrag Reactie op Gemot. Reactie op ongemot. % gemot 9 2 90% 26 5 6 13 50% 4 30% 3 8 10%

Opdracht 1.Bepalen van top 3 van gewenste gedrag van leerlingen nav gegevens. Schrijf op flap en hang op Schrijf de waarde erboven 2. Wissel per gewenst gedrag effectieve interventies met elkaar uit. Maak per gewenst gedrag top 3 Plenair 16.15 uur

Criteria voor SWPBS interventie zijn er is nagedacht over een mogelijke preventieve (organisatorische) maatregel, die leidt tot het verwachte gedrag daarnaast is het verwachte gedrag helder gecommuniceerd, expliciet aangeleerd en geoefend gewenst gedrag is op een passende manier gewaardeerd en beloond: 4 complimenten:1correctie Aandacht voor ongewenst gedrag wordt geminimaliseerd (negeren en complimenteren) nacceptabel gedrag is persoonsonafhankelijk gecorrigeerd. (Newton, 2009; Van Meersbergen & Blonk, 2011)

Volgende bijeenkomst Vooraf: PBS team maakt les ‘Gemotiveerd gedrag’ 2e Meting Tijdens Bijeenkomst: Data 2e meting Oefenen met les Beloningssysteem afspreken

Evaluatie

Belangrijke links www.pbis.org www.swpbs.nl www.apbs.org http://www.youtube.com/watch?v=40mYbGuVR70 (filmpjes)