Developmental Coördination Disorder Onderzoek en behandeling in Meander Medisch Centrum

DCD, het onhandige kind Terminologie sinds 1994 in Engelstalige landen in gebruik, sinds 1998 in Nederland Classificatie volgens DSM-IV Landelijke werkconferenties met medewerkers uit de kinderrevalidatie maakten criteria hanteerbaar.

Wat hoort er bij DCD? Uitvoering van dagelijkse handelingen verlopen coordinatief moeilijk In ADL of op school heeft het kind hierdoor mindere prestaties

Wat hoort er niet bij DCD? Er mag geen sprake zijn van een duidelijk medisch ziektebeeld dat de onhandigheid verklaart. Er is geen mentale handicap

Hoe stel je DCD vast ? Medisch onderzoek Vragenlijsten Testen door fysiotherapeut en ergotherapeut Verder vaststellen intelligentie, door test of bestaande gegevens. Medisch: MND kenmerken te vinden (Touwen)? Choreatiforme onrust, tonusproblemen, coordinatie, manipulatie, geen andere aandoeningen? Vragenlijsten:checklist M-AMC, CBCL, schoolvragenlijst FT en ET: M-ABC, VMI avt BHK Psych: WISC-R, Raven

Wat is de oorzaak van DCD? Problemen voor en rond de geboorte Erfelijke aanleg Een derde heeft een perinataal belaste anamnese, tweederde niet.

DCD Visie Coördinatie van complexe motoriek sensorische waarneming cognitieve processen planning en uitvoering van handelingen

Sensorische waarneming zintuiginformatie Relatie tussen voelen en bewegingssturing zien en bewegingsturing evenwicht (bewaren) en bewegingssturing

DCD Visie Coördinatie van complexe motoriek sensorische waarneming cognitieve processen planning en uitvoering van handelingen

Cognitieve processen Begrijpen van informatie, betekenis geven Ruimtelijk inzicht Taal en abstractievermogen Aandacht en concentratie Geheugen

DCD Visie Coördinatie van complexe motoriek sensorische waarneming cognitieve processen planning en uitvoering van handelingen

Planning en uitvoering van handelingen Goal - PLAN - Do - Check methode motorische uitvoering spierkracht, gewrichtsmobiliteit, houding, evenwicht omgeving, motivatie enz.

Co-morbiditeit ADHD, ADD PDD nos, autisme Taalstoornissen, dyslexie en andere leerstoornissen

DCD Behandelvisie Van neuro-ontwikkelingsperspectief naar (cognitief) motorisch leerconcept CO-OP Training

Revalidatieproces Aanmeldingsfase Observatiefase Behandelfase

Aanmeldingsfase Revalidatiearts intake anamnese lichamelijk onderzoek hulpvraag doorverwijzing naar revalidatieteam

Revalidatieproces Aanmeldingsfase Observatiefase Behandelfase

Observatiefase Kinderfysiotherapeut / ergotherapeut 3 weken x 1 uur Sensomotorisch onderzoek * neurologische rijping * beperking ontwikkeling * kwaliteit van motoriek

Observatiefase * Specifieke grofmotorische (kleuter)vaardigheden lopen / rennen / springen / huppen / klimmen / gooien / vangen / etc * Beoordelen van motorisch niveau Movement ABC * Spierkracht / mobiliteit * Tonus

Observatiefase * Specifieke fijnmotorische (kleuter)vaardigheden knippen / scheuren / plakken / kleuren * Ruimtelijke, constructieve vaardigheden bouwen met verschillende materialen

Observatiefase * Planning van taken * (Voorbereidend) schrijven SOESS / KOEK VMI MVPT * Sensomotorische integratie problemen

Sensomotorische Integratie Observatiefase Sensomotorische Integratie wederzijdse beïnvloeding van waarnemen en bewegen

Sensomotorische Integratie waarnemen <---------------------> bewegen tast evenwicht houding /bewegingsgevoel zien horen (smaak/reuk)

Sensomotorische Integratie Normale ontwikkeling: opmerken onderzoeken ordenen integreren = automatiseren begrijpen

Sensomotorische Integratie SI-problematiek bij DCD prikkelverwerkingsprobleem

Sensomotorische Integratie waarnemen <---------------------> bewegen

Sensomotorische Integratie waarnemen <---------------------> bewegen Lichaamsschema

Sensomotorische Integratie waarnemen <---------------------> bewegen Lichaamsschema Handelingsinzicht = praxis =motorplanning

Sensomotorische Integratie waarnemen <---------------------> bewegen Lichaamsschema Handelingsinzicht = praxis =motorplanning Ruimtelijke oriëntatie

Sensomotorische Integratie waarnemen <---------------------> bewegen X Lichaamsschema Handelingsinzicht = praxis =motorplanning Ruimtelijke oriëntatie

Observatiefase Evt kinderpsycholoog - verbale / performale intelligentie - leerstoornissen - gedragsproblemen onzekerheid - persoonlijkheidsaspecten

Observatiefase Evt logopedie mondmotoriek articulatie / taal / eten Evt maatschappelijk werk sociale netwerk om kind en gezin

Observatiefase Na 6 weken teambespreking gedachtenvorming met elkaar - géén verdere begeleiding - verwijzing naar elders - behandeling voortzetten

Observatiefase Na 6 weken teambespreking - géén verdere begeleiding - verwijzing naar elders - behandeling voortzetten behandeldoelen

Observatiefase Ouders / kind betrekken met opstellen van behandeldoelen Doelen SMART-criteria

Observatiefase Specifiek Vangen Meetbaar Afstand Acceptabel 6/10 is voldoende Reëel Haalbaar Tijdgebonden Behandelperiode Over 6 weken kan Joeri 60% van de op 4 m met een boog aangegooide tennisballen met 2 handen vangen

Revalidatieproces Aanmeldingsfase Observatiefase Behandelfase

Behandeling C O O P : Cognitive Orientation to Daily Occupational Performance

Uitgangspunten COOP make it fun promote good strategy use frame it in goal-plan-do-check one thing at a time work toward independence guided discovery

Uitgangspunten COOP make it fun promote good strategy use frame it in goal-plan-do-check one thing at a time work toward independence guided discovery

Make it fun Leuk = leren spelenderwijs niet ‘droog’ trainen

Uitgangspunten COOP make it fun promote good strategy use frame it in goal-plan-do-check one thing at a time work toward independence guided discovery

Promote good strategy use: Zelf ontdekken strategie voor toekomst zelfstandig!

Uitgangspunten COOP make it fun promote good strategy use frame it in goal-plan-do-check one thing at a time work toward independence guided discovery

Frame it in goal-plan-do-check Beertjes methode: doel –plan –werken -evalueren

doel –plan –werken -evalueren Keuze kind / ouders / leerkracht COPM : Canadian Occupational Performance Measure Kennis therapeut (bijv. S.I. therapie)

doel –plan –werken -evalueren Hoe ga ik het doen? Wat heb ik nodig? Wat, met wie, hoe lang, hoe vaak, etc.

doel –plan –werken -evalueren Plan uitvoeren (ongewijzigd!!)

doel –plan -werken -evalueren Evalueren of plan / doel behaald is. Huidige plan aanpassen / nieuw plan maken

Uitgangspunten COOP make it fun promote good strategy use frame it in goal-plan-do-check one thing at a time work toward independence guided discovery

One thing at a time Ieder menselijk brein 1 nieuw ding (deels) verworven, dan pas iets nieuws toevoegen

Uitgangspunten COOP make it fun promote good strategy use frame it in goal-plan-do-check one thing at a time work toward independence guided discovery

Work toward independence Start voorzichtig i.v.m. frustratie en faalangst Meer initiatief kind, meer zelfstandigheid Meer loslaten therapeut

Uitgangspunten COOP make it fun promote good strategy use frame it in goal-plan-do-check one thing at a time work toward independence guided discovery

Guided discovery COOP: zelf probleem oplossen zelf ontdekken iedere oplossing is goed meerdere oplossingen proberen HOE FLEXIBELER HOE ZELFSTANDIGER!