Gewetensvrijheid

Eerst een inleiding over het “geweten” Er is veel verschil in de wereld, ook onder christenen wereldwijd. Enorme verschillen van hoe ze zich gedragen, hoe de diensten verlopen en hoe ze leven. Hoe vrij zijn we en hoe gebonden? En waaraan zijn wij gebonden? Waaraan moeten we ons minimaal altijd houden? Hoe gaan we om met de vrijheid van een ander? Als we elkaar helpen, wat wordt er dan van ons verwacht en vooral ook wat niet?

Enkele voorbeelden… uit de eerste eeuw en uit de twintigste eeuw

In de gemeente van Rome (Romeinen 14) In Rome in de gemeente had je Joden die tot geloof waren gekomen in Jezus en Romeinse gelovigen. De Joodse christenen hielden zich aan alle oudtestamentische voorschriften m.b.t. rein en onrein voedsel en aan de sabbatsheiliging. De sabbat werd in acht gehouden. Maar de Romeinen hadden deze twee zaken niet. Zij aten alles en voor hen was elke dag gelijk. Zo ontstond er allerlei discussie: die niets onreins aten veroordeelden hen die alles aten, en die alles aten keken neer hen die alleen rein voedsel aten. Ze vonden hen wettisch en mensen die bijzaken tot hoofdzaken maakten, die afleiden van het navolgen van Jezus. Hetzelfde gold voor het houden van de sabbat.

In de gemeente te Korinthe (1Korintiers 8) In de gemeente van Korinthe werd Paulus geconfronteerd en ging het om: Het eten van gewijd vlees, d.w.z. aan de afgoden geofferd vlees. Het wel of niet mogen aanliggen in een afgodentempel om daar het gewijde vlees te eten. Welvarende families waren gewoon hun familiefeesten te vieren in de tempel, waarbij dan het vlees van de afgodenoffers werd voorgezet aan de gasten. Er waren ook gelovigen die hieraan deelnamen.

Een voorbeeld uit India: Mannen en vrouwen zitten in de samenkomsten gescheiden. Gemeenten waar dit niet gebeurd worden als ongeestelijk en losbandig gezien. Belangrijk of onbelangrijk? Er is geen christen die rookt of drinkt. Een druppel alcohol is daar net zo erg als hier een christen die heroïne gebruikt of regelmatig ladderzat is. Cultuurbepaald of bijbels principe? De schoenen worden bij de deur van de kerk of de gebedsplaats uitgedaan, evenals bij de drempel van de hindoetempels. Goddeloos restant uit hindoe verleden dat beleden moet worden, of een te respecteren gewoonte?

En bij ons? Welke zaken hebben wij waarover we ons druk kunnen maken, omdat we van mening verschillen? Ik wil er eens een aantal noemen: mag je of moet je nu wel of niet…. Roken, Sterke drank gebruiken, In militaire dienst gaan, Dansen, Orgaandonatie doen, Alternatieve geneeswijze gebruiken, Stemmen, Op sabbat…..

Wat is Gewetensvrijheid? Een definitie: Onder geweten verstaat men: “De werkzaamheid van de geest van de mens, waarin deze rekenschap geeft van zijn daden, en waarin hij zichzelf verantwoord weet tegenover hem, zijn medemensen, en de samenleving bindende normen”

Enkele waardevolle aanvullingen op de definitie: Gewetensvrijheid is een algemeen aanvaard goed in onze westerse samenleving geworden. Juist in het geweten ervaart de mens zijn diepst persoonlijke opvattingen. Gewetensvrijheid kent haar grenzen. Het geweten mag niet het laatste woord hebben, maar dient genormeerd te zijn aan Gods Woord. Niet het persoonlijke gevoelen van de mens, maar Gods gezaghebbend Woord dient centraal te staan, zowel in het persoonlijke als in het maatschappelijke leven.