VMP congres Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen Saskia Walraedt Sr advisor sustainable products and processes sw@essenscia.be

Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen Hefboom 9 binnen Vlaams Materialen Programma Met 5 acties essenscia, VKC, Federplast, OVAM, FISCH Transitie naar hernieuwbare grondstoffen Zie hefboom BBE presentatie T Schaerlaekens Samenwerking doorheen de keten Zie hefboom slim samenwerken Symbiose VIS VISIONS FISCH Innovatie & ontwikkeling van nieuwe business opportuniteiten rond duurzame chemie Ontwikkeling van roadmaps => Communicatie en afstemming tussen verschillende initiatieven is cruciaal

Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen Aandacht voor grondstoffenefficiëntie Valorisatie nevenstromen Sluiten kringlopen Optimalisatie processen Minimalisatie van impact op ecosystemen Vermijden/Beperken emissies tijdens productiefase Transitie naar biogebaseerde grondstoffen indien eco²winstgevend Rekening houden met impact van afgewerkte producten tijdens gebruiksfase

www.essensciaforsustainability.be

Duurzame chemie en kunststoffen Ontwikkeling van duurzame oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen

Hefboom duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen Actieprogramma rond meer kringlopen sluiten Focus op kunststoffen Hoe recyclage graad verhogen Hoe acceptatie van recyclage verhogen Welke innovaties zijn hiervoor nodig Hoe verbetering meten

Overzicht actiepunten Actie 26: Samenstellen, coördineren en realiseren van Vlaamse innovatieprogramma’s voor materialen(kringlopen) met internationale ambitie en relevantie Actie 27: In kaart brengen en wegwerken van hinderpalen van de kringloopsluiting (o.m. kringloopvervuiling in relatie met wetgevingen mbt productveiligheid, gezondheid, milieu) Actie 28: Implementeren, verbeteren en ontwikkelen van (chemische en mechanische) technieken voor scheiding en/of zuivering van materialen na inzameling (via kringloopwinkels, containerparken)

Overzicht actiepunten Actie 29: Opstellen van Vlaamse indicatoren voor recyclage van polymeren en composieten van polymeren Actie 30: Uitwerken van een internationaal geaccepteerd toepassings label dat het percentage gebruikte recyclaten in een materiaal weergeeft, gekoppeld aan een certificeringssysteem

Actie 26 SVZ Actie 26: Samenstellen, coördineren en realiseren van Vlaamse innovatieprogramma’s voor materialen(kringlopen) met internationale ambitie en relevantie Inventaris van alle lopende Vlaamse materialen innovatieprogramma’s mbt sluiten van materiaalkringlopen mbt chemie en polymeren Identificatie van nieuwe Vlaamse waardeketens met groot potentieel naar materialenkringlopen Opstart en realisatie van nieuwe Vlaamse innovatieprogramma’s (en hun roadmaps) rond de meest belovende van deze nieuwe waardeketens Koppeling met de EU agenda en optimalisatie van het gebruik van EU subsidiekanalen mbt sluiten van materialenkringlopen voor chemie en polymeren Realisatie van collectieve innovatie-infrastructuren (kenniscentra, pilootinstallaties, demonstratoren, proeftuinen, business-incubatoren, business-acceleratoren, innovaties studio’s) voor de Vlaamse materialenkringloopeconomie Opstart en realisatie van nieuwe innovatieprogramma’s wordt opgenomen binnen FISCH in het kader van de roadmaps die werden opgesteld. Collectieve innovatie-infrastructuren : wordt ondermeer onderzocht in Bluechem studie Inventaris lopende innovatieprogramma’s :

Actie 27 SvZ Actie 27: In kaart brengen en wegwerken van hinderpalen van de kringloopsluiting (o.m. kringloopvervuiling in relatie met wetgevingen mbt productveiligheid, gezondheid, milieu) In kaart brengen van mogelijke hinderpalen (op materiaalniveau in relatie met het wetgevend niveau) voor kringloopsluiting in Vlaanderen  Definiëren van producten die in duidelijk omschreven toepassingen, recyclaat kunnen bevatten Keuze van de meetmethode(n) o.a. LCA-gebaseerde (via SUSCHEM-kompas) en risico-analysen die toelaten de optimale kringloopsluitoplossingen te kiezen in een verruimde kringlooplifecycle Realisatie van acceptatie van producttoepassingen met recyclaat   In kaart brengen juridische hinderpalen voor kringloopsluiting : onderwerp van SUMMA onderzoek door KUL. Definieren van producten die in duidelijk omschreven toepassingen recyclaat kunnen bevatten : uitgevoerd in het kader van het Core project

Actie 28 SvZ Actie 28: Implementeren, verbeteren en ontwikkelen van (chemische en mechanische) technieken voor scheiding en/of zuivering van materialen na inzameling (via kringloopwinkels, containerparken) Inventarisatie van de bestaande detectietechnieken voor het bepalen van de samenstelling van materialen Inventarisatie van de bestaande meettechnieken voor het bepalen van de zuiverheid van materialen Onderzoek naar de optimalisatie van de inzameling van post-consumer polymeren Onderzoek naar de mogelijke rol van de sociale economie Inventarisatie scheidingstechnieken (chemisch en mechanisch) Identificatie van de sorterings-opportuniteiten en -problemen Ontwikkeling en uitbouw van (chemische en mechanische) recyclagetechnieken Implementatie ter plaatse van beschikbare en beheersbare chemische en mechanische methoden (inclusief kosten-batenanalyse) Onderzoek naar nieuwe chemische en mechanische detectie- en meetmethoden voor specifieke scheidingsproblematieken Inventaris bestaande detectietechnikeek ter beschikking bij VKC. Meettechnieken voor het bepalen van de zuiverheid van materialen mbt recycled content : Studie toonde aan dat het niet mogelijk is om zuiverheidsgraad mbt recycled content te bepalen. Op te volgen via controle op inkomende grondstoffen en traceerbaarheid. Optimalisatie van de inzameling van post-consumer polymeren. Studie OVAM afgerond Inventarisatie scheidingstechnieken (chemisch en mechanisch : uitgevoerd ikv FISCH

Actie 29 SvZ Definitie doelstellingen % recyclage : ongoing Actie 29: Opstellen van Vlaamse indicatoren voor recyclage van polymeren en composieten van polymeren Inventariseren van bestaande te recycleren polymeren Inventariseren van potentiële te recycleren polymeren Update en optimalisering van het luik polymeren in de Ecolizer (oa recyclaten, biobased en virgin naast elkaar plaatsen qua milieu impact) Doelstellingen voor % recyclage definiëren en draagvlak creëren Actieplan opstellen om doelstellingen voor % recyclage te realiseren Ontwikkelen van resource efficiency indicatoren voor producten (in eerste instantie kunststof gebaseerd Definitie doelstellingen % recyclage : ongoing OVAM Studie potentieel inzameling harde kunststoffen. Ontwikkeling resource efficiency indicatoren : SUMMA onderzoek U Gent : dataverzameling en verwerking ongoing Optimaliseren van Ecolizer : ongoing

Actie 30 SvZ Actie 30: Uitwerken van een internationaal geaccepteerd toepassings label dat het percentage gebruikte recyclaten in een materiaal weergeeft, gekoppeld aan een certificeringssysteem Certificering voor % recyclaat en ontwikkeling van een label Optimalisatie van ‘recyclage/identificatie driehoek’ systeem QA-CER certificatie systeem ontwikkeld door VKC en label ontwikkeld. Contacten met EUPR en EUPC voor koppeling naar EU niveau Optimalisatie van recyclage/identificatie driehoek : stopgezet wegens buiten scope van het actieprogramma

Volgende stappen Afwerken openstaande acties Definiëren van vervolgacties Afstemming van acties met OVAM roadmap chemie en kunststoffen en FISCH programma’s