minisymposium Duurzaam Vastgoed in de Zorg ‘Samen voor goed vastgoedbeleid’

Zorgverlening heeft in ons land over het algemeen een associatie met verzorgen en de “zuster” die wel of niet aardig is voor de cliënt.   Het huidige beeld is dat we samen met alle betrokken partijen een kwaliteitsontwikkeling hebben opgestart die veel verder gaat dan bovenstaande. Het Zorgkantoor heeft een rol op het niveau van toetsing en controle van het zorgniveau, financiën en de huisvesting. Hierbij gaat het om goede doeltreffende en functionele huisvesting wat voldoet aan de normen van privacy en de kwaliteitswetgeving. In het huidige systeem krijgen we te maken met het regiem scheiden van wonen en zorg, terugtrekkende partijen die een rol hadden en hebben in het financieren van huisvesting, waaronder wooncorpora-ties en organisaties die langdurig huisvesting hebben geëxploiteerd in de zorg. Maatschappelijk ondernemerschap vraagt ons keuzes te maken en beslissingen te nemen om per saldo voor het cliëntsysteem goede huisvesting te borgen. Alle problemen lossen we “voorwaarts” op in de wereld van paarden. In de zorg lossen we huisvestingsknelpunten op door: 1. Keuzes te maken 2. Besluiten te nemen 3. Investeren 4. Besluiten uit te voeren 5. Betaalbaar bouwen. Alleen dan zal een inkopende partij geïnteresseerd blijven in de te leveren producten. Jitse Smid, Eno “Voorwaarts”

De actuele én toekomstige klantvraag staan centraal in het programma

minisymposium Duurzaam Vastgoed in de Zorg ‘Samen voor goed vastgoedbeleid’ De zorgsector kampt met een aantal vraagstukken die verband houden met bestaand en nieuw te realiseren vastgoed. Door de vergrijzing neemt de vraag naar zorg en bijpassende huisvesting toe. Door het ‘scheiden van wonen en zorg’ wordt nu duidelijk, dat veel van het bestaande vastgoed niet meer is afgestemd op de vraag. Daarbij komt ook de vraag hoe het energieverbruik beperkt kan worden door technische ingrepen en beïnvloeding van gedrag van de gebruikers. De optelsom maakt dat zorginstellingen belangrijke keuzes moeten gaan maken in hun vastgoedstrategie. Met dit minisymposium willen wij de deelnemende zorginstellingen antwoorden bieden op de vragen met betrekking tot duurzaam vastgoed(beheer).

Duurzaam Vastgoed in de Zorg Op donderdag 11 april 2013 organiseert Zorgverzekeraar Eno (voormalig coöperatie Salland) in samenwerking met een aantal externe adviseurs het minisymposium Duurzaam Vastgoed in de Zorg De betrokken organisaties zijn intensief werkzaam in de zorgsector. Zij willen het belang onderstrepen van een integrale aanpak van samenwerken en gezamenlijk kennis overdragen op basis van actuele vak- en proces-kennis. In het programma ligt de nadruk op de organisatie van het proces, met als doel passende huisvesting voor de cliënt. Daarmee is dit minisymposium interessant en nuttig voor alle betrokkenen bij de huisvestings-problematiek in de zorg, en richt zich vooral op bestuurders, vastgoed- en facilitair managers. Het minisymposium biedt aan de deelnemers ant-woorden op de vragen met betrekking tot duurzaam vastgoed en duurzaam beheer ervan. Onderwerpen die hiertoe aan de orde komen zijn: strategische huisvestingsvraag investeringskosten, exploitatie en financiering toekomstwaarde beheer, onderhoud en energie De deelnemer gaat naar huis met (aanvullend) inzicht in de vastgoedproblematiek en kennis van de instrumenten die nodig zijn voor een integrale en duurzame aanpak. Casus Humanitas Deventer Humanitas is actief bezig haar vastgoedvraagstuk binnen de huidige maatschappelijke veranderingen beantwoord te krijgen. Haar huisvesting in Deventer betreft een grotendeels typische jaren-60 gebouw-structuur en is daarmee referent voor veel verzorgings-huizen in Nederland. Voor het tastbaar maken van de vraagstukken is gekozen om deze locatie als casus te presenteren. De sprekers zullen elk vanuit de eigen discipline de locatie behandelen, de vraagpunten benoemen en alter-natieve oplossingsrichtingen aandragen om te komen tot een duurzame aanpak.

Het programma minisymposium Duurzaam Vastgoed in de Zorg ‘Samen voor goed vastgoedbeleid’ Het programma 9.30 – 9.50 Opening Jitse Smid, Eno 9.50 – 10.10 Vastgoedproblematiek in beeld gebracht Henk Sijsling, TNO Zorg en bouw 10.10 – 10.40 Kansen en modellen voor de nieuwe huisvestingsvraag Johan Huibers, Huibers & Jarring Architecten BNA 10.40 – 11.00 pauze 10.00 – 11.20 Integrale verduurzaming van het gebouw Martijn Geurts, INNAX Installatieadviseurs 11.20 – 11.40 Welke financiering past bij uw organisatie Jan Meijer, S N H en partners 11.40 – 12.00 Discussieforum 12.00 – 13.00 Netwerklunch De gespreksleider tijdens deze ochtend is Wim Aalbers, managing consultant ‘BewegingInDeZaak’

De sprekers Henk Sijsling - TNO Zorg en bouw Ir Henk Sijsling is senior onderzoeker en architect bij TNO. Hij studeerde af aan de Technische Universiteit Delft in Architectuur en Bouwtechniek. Hij werkte als architect en adviseur voor maatschappelijk vast- goed en gebiedsontwikkelingen bij commerciële adviesbureaus. Het verbinden van de financiële exploitatie van vastgoed met het architectonische ontwerp is zijn specialiteit geworden. Voor TNO verricht Henk Sijsling onderzoek naar ren-dabele en duurzame vastgoed- en gebiedsontwik-kelingen en adviseert daarin. Hij geeft gastcolleges aan de Amsterdam School of Real Estate (onder-deel Universiteit van Amsterdam), verricht forensisch vastgoedonderzoek, is coauteur van Treindesign en loste een fileprobleem op bij het prins Clausplein. Johan Huibers - Huibers & Jarring Architecten BNA Ir Johan Huibers is architect en eigenaar van Huibers & Jarring Architecten BNA. Hij studeerde Architectuur aan de Technische Universiteit in Delft. Direct hierna was hij een aantal jaren als architect /projectmanager werkzaam bij bureau Jarring in Veenendaal, welk bureau voornamelijk in de gezondheidszorg (VV/GGZ) actief was. In 1984 nam hij dit bureau over onder de naam Huibers & Jarring Architecten BNA. Het werkveld werd uitgebreid met o.a. zeer uiteenlopende sociale woningbouw- projecten waarin duurzame oplossingen werden aangedragen voor wat betreft stedenbouwkun- dige oriëntatie, woningtypologieën, energiezuinige installaties en materiaaltoepassingen. Er is binnen het bureau veel aandacht voor initiatieven van duurzame buurt- en gebieds-ontwikkelingen. Martijn Geurts - INNAX Installatieadviseurs Martijn Geurts is directeur INNAX Installatieadviseurs en partner bij INNAX Gebouw & Omgeving. Hij heeft ruim 15 jaar ervaring in de installatie-techniek met energie- en duurzaamheidsvraag-stukken voor de gebouwde omgeving. Jan Meijer - S N H en partners Jan Meijer is ondernemer en eigenaar van S N H Partners. Na een carrière van 14 jaar als Register Accountant heeft hij gekozen voor het ondernemerschap. Jan is (mede)eigenaar van een aantal ondernemingen in verschillende branches. Binnen S N H adviseert hij zorginstellingen op het gebied van strategie en financiën. Hij beschikt over een verfrissende ondernemende visie. Momenteel is Jan bezig met de afrondende fase van zijn MBA Health studie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij schrijft een thesis over nieuwe bekostigingsmodellen voor de WMO. Wim Aalbers - BewegingInDeZaak Wim Aalbers publiceert en spreekt over strategie en communicatie. Hij is dagvoorzitter en gespreksleider en coacht organisaties bij veranderingsprocessen.

Vastgoedproblematiek in de zorg door Henk Sijsling, TNO Zorg en bouw

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING Casus Humanitas Deventer Kansen en modellen nieuwe huisvestingsvraag DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING Integrale verduurzaming van het gebouw Welke financiering past bij uw organisatie

Kansen en modellen nieuwe huisvestingsvraag

Kwaliteit en uitstraling Duurzame en veilige Kansen creëren Rendement locatie Exploitatie gebouw Kwaliteit en uitstraling Duurzame en veilige leefomgeving DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

Kansen voor Humanitas Humanitas DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING Mogelijkheden locatie in context Differentiatie in scheiden wonen en zorg (door aanpassing gebouw) Toegankelijk karakter terrein / locatie Benutten zorgexpertise: “kenniscentrum voor zorg” Accent op welzijnsvraag: “Kloppend ouderenhart van de wijk” Deventer Landsherenkwartier Humanitas Winkelcentrum DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING Humanitas De Kroon van Deventer Landsherenkwartier Deventer Bevolking (2010) aantal inwoners 98.525 2.075 (2,1%) w.v. mannen % 49 46 vrouwen % 51 54 geboorte (2008) ‰ 13 12 sterfte (2008) ‰ 8 22 niet-westerse allochtonen % 12 32 bevolkingsdichtheid per km² 751 4.019 Leeftijd (2010) % 0 – 14jr 18 14 15 – 24jr 12 22 25 – 44jr 30 28 45 – 64jr 16 26 +65jr 14 20 Samenstelling huishoudens (2010) % éénpersoonshuishoudens 38 47 huishoudens zonder kinderen 29 27 huishoudens met kinderen 33 26 grootte huishoudens (pers.) 2,2 1,9 Arbeid werkzame personen van bevolking 15 – 64jr (2008) % 73 58 bijstandsuitkeringen (2009) per huishoudens ‰ 54 98 Inkomen (2009) per inkomensontvanger gem. € 27.600 18.300 lage inkomens % 40 63 hoge inkomens % 17 5 Wonen (2010) woningwaarde gem. WOZ € 212.000 133.000 huur / koop % 46 / 54 87 / 13 Bron: CBS < A’foort < Zwolle Almelo > Arnhem > Deventer Colmschate Oldenzaal > Raalte > Schalkhaar De Vijfhoek Steenenkamer Humanitas Borgele DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING Rendement van de locatie Nabijheid van goede voorzieningen Locatie als ontmoetingsplek Veilige omgeving Gebouwtype / -grootte Uitstraling gebouw Resultaat Afwijzing van het gebouw / locatie door de klant Voorkomen sloop / leegstand Waardecreatie door goede visie en daaraan gekoppelde uitwerking bus gemotoriseerd verkeer langzaam verkeer Tool Quickscan ontwikkeld op basis van: ‘Prestatie-eisen voor nieuwbouw AWBZ-voorziening’ (CB, 2007) ‘Qind-analyse’ (evaluatie integrale gebouwkwaliteit) Transformatie Zorg Meter (STAGG, Zorg voor leegstand) DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING Duurzame veilige leefomgeving Identiteit / herkenbare plek Bereikbaarheid voorzieningen Differentiatie woningaanbod Actieve leefomgeving Levensbestendigheid ‘eigen’ woonwijk DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

Exploitatie van het gebouw Creëren van woonwaarde (scheiden wonen en zorg, januari 2014) Goede behandeling en verzorging Efficiënt voor het personeel Bepalen doelgroep (aanbod / concurrentie / vraagfluctuatie) - Bepalen vastgoedstrategie (exploitatietermijn 25-30jr?) model tot en met heden model 2015 - 2045 model na 2045 DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING situatie heden DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING begane grond bestaand DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING perspectief bestaand DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING situatie nieuw DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING begane grond nieuw DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING wooneenheid nieuw zorgappartement bestaand DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING bestaand casco Hoogwaardig geïsoleerde, lichte, recyclebare uitbreiding inventieve bouwprincipes voor aanpassingen DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING perspectief nieuw DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING begane grond kelder DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING 1e verdieping 2e verdieping Modellen DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING schets 3e en 4e verdieping dak schets DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

Integrale verduurzaming van het gebouw

Noodzaak: Anders denken Casus Humanitas Economische effecten Resultaat DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

1) NOODZAAK: ANDERS DENKEN Paar trends (2030): 8,3 miljard mensen op de aarde Nieuwe economieën groeien 8x harder 2 miljard mensen “middle class” ICT -> 10x meer energieverbruik 1,5 miljard auto’s (50% E, 9% B) Energiebehoefte 2x zo groot Over 250 jaar zijn de fossiele brandstoffen op Nu 14% duurzame energie, 2030 -> 15% DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

1) NOODZAAK: ANDERS DENKEN Kunnen wij iets betekenen? Jaarlijks elektriciteitsverbruik aarde: 17.096 TWh Gebouwen (commercieel & ind.): 6.960 TWh Geschatte inefficiëntie (gebouwen): 1.392 TWh DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

1) TRIAS ENERGETICA 1) Verspilling voorkomen 1) Energievraag beperken DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

STAP 1) VERSPILLING VOORKOMEN DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

STAP1) VERSPILLING VOORKOMEN 5-10 Watt → 50 kWh per jaar Naar schatting 200 miljoen deurbellen in EU In totaal 10.000.000.000 kWh Continu 2 kolencentrales á 600 MW DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

STAP 1) ENERGIEVRAAG REDUCEREN DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

STAP 2) GEBRUIK DUURZAME ENERGIE DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

2) CASE HUMANITAS (bestaand gebouw) UITGANGSPUNTEN Energiekosten 2012 € 194.000,- Stadsverwarming(+ gas) € 130.700,- Elektra € 63.300,- Geen koeling Comfortproblemen (tocht, koud) DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

2) VERSPILLING VOORKOMEN (bestaand gebouw) Korte termijn aanpak: Verspilling voorkomen QuickWin maatregelen: Optimaliseren stooklijnen Bedrijfstijden Energiemanagement Verlichting (aanwezigheid) Energiebeparing Gemiddeld 3-6 % € 5.000,- / € 10.000,- per jaar DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

2) ENERGIEVRAAG REDUCEREN (renoveren) TRIAS-energetica methodiek: Energievraag reduceren; Duurzame energieopwekking; Fossiele brandstoffen. Energievraag reduceren: Isoleren gebouwschil Triple-glas Warmteterugwinning Laagtemperatuur verwarmen LED-verlichting DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

2) ENERGIEVRAAG REDUCEREN (renoveren) NA RENOVATIE Geschatte energiekosten € 161.000,- (-17%) Stadsverwarming € 101.700,- Elektra € 59.300,- Koeling t.b.v. verpleging Comfortverbetering Energiebeparing Gemiddeld 17 % € 33.000,- per jaar DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

2) DUURZAME ENERGIE TRIAS-energetica methodiek: Energievraag reduceren; Duurzame energieopwekking; Fossiele brandstoffen. Duurzame energieopwekking : Warmte- en koude opslag Warmtepompen Zonne-energie Biomassa DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

2) DUURZAME ENERGIE NA RENOVATIE EN TOEPASSEN DUURZAME OPWEKKING Geschatte energiekosten € 116.400,- (-40%) Gas € 20.000,- Elektra € 96.400,- Koeling t.b.v. verpleging Comfortverbetering Onderhoudskosten hoger Energiebeparing Gemiddeld 40 % € 77.600,- per jaar DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

2) TOTAL COST OF OWNERSHIP Uitgangspunten Besparing energie Energiekosten Onderhoud TCO Voorkomen verspilling -6% € 184.000 € 100.000 € 9.245.295 Renovatie -17% € 161.020 € 120.000 € 8.632.604 Renovatie en duurzame opwekking -40% € 116.400 € 130.000 € 8.138.902 DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

Beschikbaar budget: € 3,2 mln Installaties nieuw: € 3,2 mln 2) INVESTERING Beschikbaar budget: € 3,2 mln Installaties nieuw: € 3,2 mln Duurzame opwekking: € 0,6 mln DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

3) ECONOMISCHE EFFECTEN DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

4) RESULTAAT Nu (!) serieus schaarste vraagstuk Realiseren dat energie overal is Er van uitgaan dat “duurzame energie” de standaard is Handelen vanuit “Total Cost of Ownership” Energiekosten toekomst bestendig Comfort verbetering DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

INNAX DE GEBOUWVERDUURZAMER (wat wij opleveren) Kostenverlaging Waardestijging van het object CO2-reductie Comfortverbetering Financiering mogelijk Ontzorging naar wens via modules DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

Welke financiering past bij uw organisatie

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING Risico en Prijs Businesscase Externe ontwikkelingen Interne ontwikkelingen Passende financiering Casus Humanitas DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING Risico en Prijs Welk lot heeft u liever? A of B Lot A B Kost € 25 € 25 Winst kans 50% 50% Prijs € 50 € 40 Welk lot heeft u liever? A of B Lot A B Kost € 25 € 50 Winst kans 50% 40% Prijs € 50 € 150 VERWACHTINGSWAARDE DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING Het managen van verwachtingen met uw businesscase Uw businesscase Risico Financiering DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

Risico en Prijs Businesscase DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

Externe ontwikkelingen Risico en Prijs Businesscase Externe ontwikkelingen DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING GEMEENSCHAPPELIJKE LEUS

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING AWBZ markt Risico marginaal Risico ↑ zorgmarkt DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING Nieuwe toetreders AWBZ WMO/ Particulier Groeimarkt, 65+ van 15% nu naar 25% in 2040 zorgmarkt DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING Economie > Crisis Schaarste van kapitaal Liquiditeitspremie in tarief Grote financiering > consortium van banken Kortere looptijd financieringen Basel III Toename eisen: solvabiliteit, liquiditeit, rentabiliteit DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

Externe ontwikkelingen Interne ontwikkelingen Risico en Prijs Businesscase Externe ontwikkelingen Interne ontwikkelingen DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING Duurzame reactivering leefomgeving

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING HUIS OP ORDE? DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING Kwaliteit management Hoe anticipeert RvB/Rvt op externe ontwikkelingen. Is RvB betrokken bij financiën; is ze ‘in control’? Hoe is de relatie met de stakeholders? Hoe is de strategische positionering: Nieuwe zorgvraag concurrenten Juridische structuur: Één entiteit Holding structuur Juridische structuur? DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING Vastgoed Vastgoedstrategie Impairment en verlieslatende contracten Alternatieve aanwendbaarheid Life cycle costs Flexibiliteit in de vastgoedportefeuille Inkomsten versus lasten Locatie, locatie, locatie DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

Externe ontwikkelingen Interne ontwikkelingen Passende financiering Risico en Prijs Businesscase Externe ontwikkelingen Interne ontwikkelingen Passende financiering DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING Duurzame reactivering leefomgeving

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING Waar staat u t.o.v. de branche? DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING Welke financier? ? DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING Financieringsmogelijkheden: Bank Pensioenfondsen Private investeerder Participatiemaatschappij Participatie door bouwers Fondsvorming met CV Huur DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

Externe ontwikkelingen Interne ontwikkelingen Passende financiering Risico en Prijs Businesscase Externe ontwikkelingen Interne ontwikkelingen Passende financiering Casus Humanitas DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING Duurzame reactivering leefomgeving

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING Casus Humanitas: Gedateerd gebouw Huurovereenkomst onbepaalde tijd Huur per jaar € 1.600.000 Einde boekwaarde inzicht 15 Verpleegplaatsen, 165 Verzorgingsplaatsen Uitdaging: NHC SWZ/NHC (x € 1.000) (x € 1.000) Inkomsten €1.750 € 1.400 Huur €1.600 €1.600 DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

Niet conform visie Humanitas Meer massa is kassa Oplossing binnen kader: Aantal plaatsen verhogen Meerdere doelgroepen: LVG, lichte psychiatrie Specialistische zorg NAH Talenten van de ene doelgroep inzetten bij ondersteuning van de andere doelgroep Algemene ruimten inzetten voor meerdere doelen Werkervaringsplaatsen creëren voor personen uit de wijk Niet conform visie Humanitas DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING Oplossing buiten kader: Wat kun je doen met € 1.600.000? Hoeveel lenen? Aflossing: 3,3% (30 jaar) Rente 4,5% Totaal lening € 20.000.000 Afkoop huurcontract + Renovatie Financieel duurzaam: 100% SWZ Inkomsten €1.300.000 Lasten €1.600.000 DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING Kengetallen 2011 2010 Solvabiliteit 48,7% 69,8% Weerstand 33,6% 33,9% Current Ratio 1,7 2,7 Rentabiliteit 4,2% 9,7% Financieel duurzaam: Wat kun je doen met € 1.300.000? Hoeveel lenen? Aflossing in 30 jaar; 3,3% Rente 4,5% Totaal lening € 16.600.000 Afkoop huurcontract Boekwaarde: € 3.500.000 Beschikbaar voor Renovatie: € 13.100.000 DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DUURZAME REACTIVERING LEEFOMGEVING

DISCUSSIEFORUM minisymposium Duurzaam Vastgoed in de Zorg ‘Samen voor goed vastgoedbeleid’ DISCUSSIEFORUM