infonamiddag ‘Reizen en sociaal-cultureel werk’ Steunpunt Jeugd Vlaamse Jeugdraad FOV

Programma Jos Vercruysse, Afdelingshoofd Departement Internationaal Vlaanderen reisbureauwetgeving Thibault Willaert, FOD economie reiscontractenwetgeving Francis Deryckere, FOD economie wet op de marktpraktijken Vragen uit de zaal

Programma Podiumgesprek onder leiding van Frederik Vercammen (coördinator-CJT) Denis D’Hanis kabinet Bourgeios Raadgever Toerisme Frank Van Dessel kabinet Smet beleidsmedewerker Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel Vragen uit de zaal

Afdelingshoofd Departement Internationaal Vlaanderen Jos Vercruysse Afdelingshoofd Departement Internationaal Vlaanderen

Informatienamiddag reizen Federatie sociaal-cultureel werk 18 oktober 2012 – De Schelp – Vlaams Parlement De reisbureauvergunning situatie in het Vlaamse Gewest sinds 14 augustus 2012 Jos Vercruysse Afdelingshoofd Dienst Toeristische Vergunningen Departement internationaal Vlaanderen http://www.vlaanderen.be/int/

Wie is vergunningsplichtig? Artikel 3 van het gewijzigde decreet betreffende de reisbureaus § 1. Elk reisbureau of toeristisch verhuurkantoor met een of meer verkooppunten in het Vlaamse Gewest moet beschikken over de vergunning die onder de voorwaarden bepaald in dit decreet wordt toegekend door de Vlaamse Regering.

Wie is vergunningsplichtig? - vervolg 1° reisbureau: een onderneming die een activiteit uitoefent die bestaat uit: het sluiten van overeenkomsten tot het verstrekken aan een andere van hetzij een combinatie van een reis en logies, hetzij het verstrekken door een derde aan een andere van een reis of logies; of b) het verrichten, tegen betaling door de andere, van voorbereidend werk voor het sluiten van de onder a) genoemde overeenkomsten; geschrapt: “bemiddelen” 2° onderneming: elke natuurlijke of rechtspersoon die op duurzame wijze een economisch doel nastreeft; …

Wie is vrijgesteld van de vergunningsplicht? De verplichting tot het beschikken over een vergunning geldt niet voor : 1° eendagsreizen… 2° de exploitanten van logies … 3° degenen die de reisbureau-activiteit uitsluitend uitoefenen zonder op duurzame wijze een economisch doel na te streven binnen het kader van hun onderwijzende taak of van hun jeugd-, sport-, cultuur-, welzijns-, gezondheids- of volwassenenwerk, en hoofdzakelijk ten aanzien van hun leerlingen, leden of doelgroep; Enkele voorbeelden: - de jaarlijkse kampen in binnen- en buitenland van jeugdverenigingen - de klassieke “Londen” of “Rome”-reizen van de laatstejaars humanoriastudenten - een wijnclub die occasioneel een meerdaagse wijndegustatiereis voor clubleden en partners organiseert - een seniorenclub die een of twee keer per jaar een wandelweekend voor leden en geïnteresseerden naar het Zwarte woud of de Elzas organiseert - …

Wie is vrijgesteld van de vergunningsplicht? - vervolg 4° Toerisme Vlaanderen; 5° publieke toeristische entiteiten, onder voorwaarde 6° de ondernemingen waarvan de reisbureauactiviteit enkel betrekking heeft op de verkoop van waardebonnen die aan de volgende voorwaarden voldoen : a) zij mogen enkel gebruikt worden voor een logies of voor een combinatie van vervoer en logies die geen vliegvervoer inhoudt; b) zij zijn vrij overdraagbaar; c) zij zijn te gebruiken gedurende een periode van minstens zes maanden na de aankoop; d) zij bieden de keuze tussen minstens drie verschillende logiezen of combinaties van vervoer en logies; e) zij houden enkel een aanbod in en laten de definitieve keuze van het tijdstip en van het logies of de combinatie van vervoer en logies aan de houder van de waardebon.

Nuttig om weten: Het Vlaamse reisbureaudecreet regelt een gewest-aangelegenheid en geldt dus enkel voor het Vlaams Gewest Dit Vlaamse decreet houdt op te bestaan per 1/1/2014 Tot dan geldt een soort overgangsperiode waarbinnen de beroepsverenigingen van de reisindustrie werken aan een systeem van zelfregulering naar het voorbeeld in de ons omringende landen. Waar kan je met vragen terecht: reisbureaus@iv.vlaanderen.be Departement internationaal Vlaanderen, dienst Toeristische Vergunningen – de heer Geert Martin, directeur-diensthoofd & http://www.vlaanderen.be/int/

Nuttig om weten: - vervolg Situatie in het Brussels hoofdstedelijk Gewest Op 18 oktober treden de ordonnantie van 22 april 2010 en haar uitvoeringsbesluit in werking. De wet van 21 april 1965 is vanaf nu ook in dit gewest opgeheven. Wie is vergunningsplichtig in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Art. 2. § 1. Niemand mag de in artikel 1, § 2, 2° bedoelde activiteit van reisagentschap uitoefenen als hij het niet doet als hoofdbezigheid, bestendig en met een vergunning.

Nuttig om weten: - vervolg Wie kan ook een vergunning bekomen? § 2. Moeten eveneens toegelaten worden om de in artikel 1, § 2, 2° bepaalde activiteit uit te oefenen : 1° de exploitanten van touringbussen, van het spoorweg-, luchtvaart- of binnenvaarttransport die de activiteit niet in hoofdberoep en op permanente wijze uitoefenen; 2° de personen die, in het kader van hun opleidingsopdracht of in het kader van hun activiteiten binnen de domeinen van de jeugdanimatie, sport, cultuur, sociale bijstand, gezondheid of volwassenenanimatie, de activiteit niet in hoofdberoep en op permanente wijze uitoefenen.

Nuttig om weten: - vervolg Wie kan van een vrijstelling genieten? 1° de dienstverleners die geen vestiging hebben in het Brussels Gewest en occasioneel komen reizen verkopen (b.v. jaarlijks vakantiesalon) 2° het Office de Promotion du Tourisme de Wallonie et de Bruxelles en Toerisme Vlaanderen; 3° Brussels International - Tourism & Congress; 4° de jeugdorganisaties erkend door de Franse Gemeenschap en aan de jeugdorganisaties erkend of aanvaard door de Vlaamse Gemeenschap, bepaald door de Regering, die reizen en verblijven organiseren en verkopen aan hun aangesloten leden.

Nuttig om weten: - vervolg De ordonnantie en het uitvoeringsbesluit kunnen geraadpleegd worden op de website www.brussel-economie.be. http://www.werk-economie-emploi.irisnet.be/nl/agences-de-voyages   Contactadres : het Bestuur Economie en Werkgelegenheid – Directie Conceptie en Coördinatie van het Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bevoegd is voor deze materie. Deze dienst is gesitueerd Kruidtuinlaan 20 te 1035 Brussel en de verantwoordelijke medewerker is Marie-Pierre VIVIER (02/800.33.31 – mvivier@mbhg.irisnet.be).

Nuttig om weten: - vervolg Situatie in het Waalse Gewest decreet van 22 april 2010 en uitvoeringsbesluit in werking sedert 5 mei 2010. De wet van 21 april 1965 is vanaf die datum ook in het Waalse gewest opgeheven. Wie is vergunningsplichtig in het Waalse Gewest? Art. 2. § 1. Niemand mag de bedoelde reisbureau-activiteit uitoefenen, als hij het niet doet als hoofdbezigheid, bestendig en met een vergunning.

Nuttig om weten: - vervolg Wie kan ook een vergunning bekomen? § 2. Voor het uitoefenen van de in artikel 1, § 2, 2°, omschreven werkzaamheid kan evenwel vergunning worden verleend aan : 1° de autocarexploitanten, rail-, lucht-, zeevervoer-exploitanten die het niet uitoefenen als hoofdbezigheid en bestendig; 2° de personen die de reisbureau-activiteit niet uitsluitend en bestendig uitoefenen binnen het kader van hun onderwijzende taak of van hun jeugd-, sport-, cultuur-, welzijns-, gezondheids- of volwassenenwerk.

Nuttig om weten: - vervolg Wie kan van een vrijstelling genieten? § 3. § 1 is niet van toepassing op : 1° de dienstverrichters zoals bedoeld in artikel 1, § 2, 3°, van dit decreet; 2° het Commissariaat-generaal voor Toerisme en op de Dienst voor de bevordering van het toerisme Wallonië - Brussel; 3° de Dienst Toerisme van de Oostkantons en op de Huizen voor toerisme voor zover de reisbureau-activiteiten voornamelijk betrekking hebben op een toeristisch aanbod beperkt tot hun rechtsgebied; 4° de provinciale Federaties voor toerisme voor zover de reisbureau-activiteiten voornamelijk betrekking hebben op een toeristisch aanbod beperkt tot hun ambtsgebied; 5° de door de Franse Gemeenschap erkende jeugdorganisaties en de door de Duitstalige Gemeenschap erkende jeugdverenigingen, bepaald door de Regering, die reizen en verblijven organiseren voor en verkopen aan hun aangesloten leden. Het Waalse decreet en het uitvoeringsbesluit kunnen geraadpleegd worden op de website http://cgt.tourismewallonie.be/homepage.aspx Contactadres: Commissariat général au Tourisme, Avenue Gouverneur Bovesse, 74 5100 Jambes Service Agences de Voyages - de heer Francis Romain - francis.romain@tourismewallonie.be 

Ik dank u voor uw aandacht.   Departement internationaal Vlaanderen | Flemish Department of Foreign Affairs Afdeling Toeristisch Ondernemen en Strategische Goederen | Tourism Enterprise and Strategic Goods Division Boudewijnlaan 30 bus 80, B-1000 Brussel T: +32 2 553 29 11 | F: +32 2 553 29 00 www.vlaanderen.be/int | http://www.flanders.be

Thibault Willaert FOD economie

Reiscontractenwet http://economie.fgov.be

Toepassingsgebied Reisorganisator = onderneming die rechtstreeks of via reisbemiddelaar contract tot reisorganisatie aanbiedt Reisbemiddelaar = onderneming die een contract tot reisbemiddeling aanbiedt http://economie.fgov.be

Toepassingsgebied Contract tot reisorganisatie: In eigen naam Van tevoren georganiseerde combinatie Tenminste 2 van de 3 diensten: vervoer, logies, toeristische diensten die niet bijkomstig zijn Diensten houden een overnachting in of strekken zich uit > 24u http://economie.fgov.be

Toepassingsgebied Contract tot reisbemiddeling: Verstrekken van een contract tot reisorganisatie OF een of meer afzonderlijke prestaties die enigerlei reis of verblijf mogelijk maken http://economie.fgov.be

2. Verplichtingen Zowel voor reisorganisator als reisbemiddelaar: Reispromotie – brochure Voorafgaandelijke informatie Inhoud bestelbon en contract tot reisorganisatie Prijs Verzekering tegen insolventie en voor professionele aansprakelijkheid http://economie.fgov.be

2.1 Reispromotie - Brochure Geen misleiding Indien brochure = nauwkeurig, leesbaar, ondubbelzinnig en duidelijke prijs + verplichte gegevens Gegevens = bindend, tenzij: Wijziging duidelijk, schriftelijk en vóór het afsluiten van het contract Schriftelijk akkoord partijen http://economie.fgov.be

2. Verplichtingen Onderscheiden voor reisorganisator en reisbemiddelaar: Algemene raadgevingsplicht reisbemiddelaar Contract tot reisbemiddeling voor één prestatie Niet-uitvoering contract Aansprakelijkheid http://economie.fgov.be

2.2 Voorafgaandelijke informatie Schriftelijk vóór het sluiten van het contract Vóór aanvang reis, ten laatste 7 kalenderdagen vóór de vertrekdatum (termijn niet van toepassing bij laattijdig gesloten contract) http://economie.fgov.be

2.3 Prijs Geen herziening mogelijk 1 uitzondering: uitdrukkelijk contractueel voorzien met precieze berekeningswijze + gevolg van wijziging in: Wisselkoersen Vervoerskosten Heffingen en belastingen http://economie.fgov.be

2.3 Prijs Beperking uitzondering: in geen geval verhoging van prijs tijdens 20 kalenderdagen vóór vertrek Verhoging > 10 % totaalprijs  reiziger kan contract verbreken zonder vergoeding http://economie.fgov.be

2.4 Verzekering tegen insolventie en voor professionele aansprakelijkheid Verzekering insolventie = bij financieel onvermogen voorzien in terugbetaling van de reiziger, en eventueel repatriëring KB van 25 april 1997 Verzekering professionele aansprakelijkheid KB van 1 februari 1995 http://economie.fgov.be

3. Sancties Vordering tot staking door de voorzitter van de rechtbank van koophandel (volgens bepalingen in WMPC) Waarschuwing en eventueel vordering tot staking Minister van Economische Zaken Strafsancties gekoppeld aan bepaalde artikels Minnelijke schikking mogelijk door ambtenaren belast met controle (volgens regels WMPC) http://economie.fgov.be

4. Conclusie Reiscontractenwet = bescherming reiziger http://economie.fgov.be

5. Geschillencommissie Reizen Samengesteld uit vertegenwoordigers van consumenten en reissector Algemene voorwaarden en modelbestelbon Geschil over de reis zelf (niet lichamelijke schade, reisbijstandsverzekering…) Cel verzoening en cel arbitrage http://economie.fgov.be

6. Nuttige links Informatie reiswetgeving: http://economie.fgov.be/nl/consument/Reizen/ Geschillencommissie Reizen: http://economie.fgov.be/nl/consument/Reizen/Geschillencommissie_Reizen/ http://economie.fgov.be

Adviseur-Generaal FOD economie Francis Deryckere Adviseur-Generaal FOD economie

marktpraktijken Infonamiddag 'Reizen en sociaal-cultureel werk‘ 18/10/2012

hervorming wet handelspraktijken dubbel doel: algemeen wet van 6 april 2010 betreffende marktpraktijken en consumentenbescherming hervorming wet handelspraktijken dubbel doel: bescherming consument waarborgen faire mededinging groeiende Europese dimensie waardoor minder bewegingsruimte voor de lidstaten strafrechtelijk afdwingbaar http://economie.fgov.be 38

thema’s in de relatie onderneming / consument marktinformatie algemene informatieplicht prijsaanduiding vergelijkende reclame prijspromoties titels die recht geven op terugbetaling / prijsvermindering http://economie.fgov.be 39

thema’s in de relatie onderneming / consument overeenkomsten met consumenten overeenkomsten op afstand overeenkomsten gesloten buiten de lokalen van de onderneming gezamenlijk aanbod onrechtmatige bedingen bestelbon verlenging van dienstenovereenkomsten http://economie.fgov.be 40

thema’s in de relatie onderneming / consument verboden praktijken oneerlijke handelspraktijken misleidende handelspraktijken agressieve handelspraktijken ongewenste communicaties http://economie.fgov.be 41

handelend om louter niet-beroepsmatige redenen begrip “consument” natuurlijke persoon handelend om louter niet-beroepsmatige redenen http://economie.fgov.be 42

voor wet marktpraktijken: begrip “verkoper” rechtspraak: begrip “onderneming” voor wet marktpraktijken: begrip “verkoper” rechtspraak: met / zonder winstoogmerk irrelevant aard van de persoon irrelevant enkel de aard van de activiteiten / daden bepalend zonder belang dat geen tegenprestatie is vereist aanbieden van diensten die een daad van koophandel uitmaken op georganiseerde wijze rechtsleer betreden van de markt afleiden van producten tav. andere marktspelers http://economie.fgov.be 43

natuurlijke of rechtspersoon nastreven van een economisch doel begrip “onderneming” “elke natuurlijke of rechtspersoon die op duurzame wijze een economisch doel nastreeft, alsmede de verenigingen ervan” natuurlijke of rechtspersoon nastreven van een economisch doel op duurzame wijze definitie aansluitend op het mededingingsrecht deelname aan het economisch verkeer verrichten van economische activiteiten rechtsvorm en financiering van geen tel http://economie.fgov.be 44

definitie aansluitend op het mededingingsrecht begrip “onderneming” definitie aansluitend op het mededingingsrecht deelname aan het economisch verkeer verrichten van economische activiteiten  aanbieden van goederen / diensten op een bepaalde markt rechtsvorm en financiering van geen tel een zekere graad van organisatie is vereist eenmalige handelingen onvoldoende Europese rechtspraak daadwerkelijk en op vergelijkbare wijze deelnemen aan het economisch verkeer http://economie.fgov.be 45

specifieke regels inzake reisproducten prijsaanduiding: afwijking op verplichting tot aanduiding all-in prijs koninklijk besluit van 11 juli 2003 houdende vaststelling van bijzondere regels inzake prijsaanduiding in de reizensector verkoop op afstand koninklijk besluit van 18 november 2002 houdende uitsluiting van sommige overeenkomsten op afstand betreffende het verrichten van diensten voor logies, vervoer, het restaurantbedrijf en vrijetijdsbesteding, van het toepassingsgebied van de artikelen 79 en 80 van de wet van 14 juli 1991 betreffende de handelspraktijken en de voorlichting en bescherming van de consument http://economie.fgov.be 46

specifieke regels inzake prijsaanduiding voor reisovereenkomsten met buitenlandse bestemming bedrag van buitenlandse taksen en retributies niet op te nemen in totaalprijs, als opgelegd aan consument ter plaatse te betalen wel volledige informatie bij het aanbod bedrag ervan op ogenblik van het aanbod desgevallend hun aanpasbaarheid http://economie.fgov.be 47

specifieke regels inzake verkoop op afstand diensten voor logies, vervoer, het restaurantbedrijf en vrijetijdsbesteding geen verplichting tot bevestiging van de afgesloten overeenkomst schriftelijk of op duurzame drager, tenzij prijs meer dan 350 euro/persoon klantenwervingsactie door onderneming via telefoon, fax of elektronische post geen herroepingsrecht, tenzij http://economie.fgov.be 48

Podiumgesprek onder leiding van Frederik Vercammen (coördinator-CJT) Denis D’Hanis kabinet Bourgeois Raadgever Toerisme Frank Van Dessel kabinet Smet beleidsmedewerker Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel