Satire Satire als geneesheer Het Satirisch argument Kritiek op de moraal Kritiek op een opvatting (Voltaire) Kritiek op de macht (Erasmus)

Satire Voorstelling van zaken waarin op spottende wijze iets aan de kaak wordt gesteld.

Satire De geneesheer van de samenleving

Lanx Satura = gemengde vruchten Karikatuur Overdrijven van kenmerken Absurdisme Zinloos en bevreemdend Cynisme Bitter/ dierlijk Sarcasme Bijtende spot Ironie Lichte spot, Vaak door omdraaiing Parodie spottende nabootsing

Parodie: een lied naast een lied Uw vaste prik voor betrouwbaar nieuws http://www.speld.nl/

Karikatuur Carricare = overdrijven, beladen

Voorbeelden in film http://youtu.be/UcTCJ-3VWCw http://youtu.be/SA3GmB9Bxfc

Gebruik 1:kritiek op moraal

Het Satirisch argument Stap 1: Welk gedrag/ normen/ waarden van anderen wil ik veranderen? Fakeluisteraars, sneloplossers, egoïsten, agressieve terechtwijzers, blikjes op straat gooiers

Het Satirisch argument Stap 2: Kies je grootste ergernis en geef 1 argument: Sneloplossers zijn stom, want ze gaan voorbij aan het eigenlijke probleem.

Het Satirisch argument Stap 3: Draai een deel van je stelling om. Speel met mogelijke omdraaiingen, overdrijvingen enzovoort… Lang leve snelle oplossingen! Kan je de oorlog niet winnen? Nou, dan verlies je hem toch!

Gebruik 2) kritiek op opvattingen en trends

Voltaire (1694-1778) Candide Leibniz: God & wetenschap gaan samen. God schiep de best mogelijke wereld.

Het Satirisch argument Stap 1: Van welke opvattingen wil jij de onzin laten zien? Christenen zijn dogmatisch, filosofie is vaag, wetenschap heeft gelijk, camerabewaking helpt, werklozen zijn lui….

Het Satirisch argument Stap 2: Kies 1 opvatting en geef aan wat er onzinnig aan is: Uit experimenten blijkt dat camerabewaking binnen een jaar geen enkel effect heeft op misdaadcijfers, of op opsporing van daders.

Het Satirisch argument Stap 3: Laat het absurde zien door het strak naast elkaar zetten van de feiten. Almere inbraakcijfers 2012: 15 per 10.000 inwoners Oplossing: Camera. Kosten: 50 000 euro Almere inbraakcijfers 2013: 21 per 10.000 inwoners

Gebruik 3) kritiek op macht uiten Alleen van onder naar boven?

De Lof van/over Zotheid Erasmus +/- 1509 http://youtu.be/En8tlcrWEKc Zotheid is de ware wijsheid Lof der zotheid, vert. Harm-Jan van Dam. Met ill. van tien Nederlandse tekenaars. Amsterdam 2007. Sign.: 2265701

een land zonder privébezit Moria Thomas More (1478-1538) Utopia een land zonder privébezit De godin van de zotheid

Het zinvolle werk van Godgeleerden Zij beschikken verder over een eindeloos aantal nog fijner haarklooverijen, over begrippen, betrekkingen, algemeene vormen, bijzondere eigenaardigheden, wezenlijkheden, zaken, alleen zichtbaar voor de oogen van hem, die zulke scherpe oogen bezit, dat hij in staat is ook door de dikste duisternis heen het nergens bestaande waar te nemen.

GROTE zonden zoo beweren zij bijv GROTE zonden zoo beweren zij bijv., dat het een lichter misdrijf is, duizend menschen van kant te maken dan éénmaal op den dag des Heeren een schoen voor een armen drommel te naaien.

Bid tot een beeld! dat men met denzelfden eerbied als tot Christus zelf moet bidden tot een beeldje, met houtskool op een wand geteekend, als het slechts twee uitgestoken vingers, lang haar en aan den aan het achterhoofd bevestigden stralenkrans drie punten heeft.

Godgeleerden weten het beter dan de Bijbel (…)voor hun conclusies meer gezag eischen dan voor Solon’s wetten, ja ze zelfs boven de pauselijke decreten willen gesteld hebben.

Geleerdheid…  en terwijl zij zoo stamelen, dat ze slechts door iemand, die zelf stamelt, kunnen begrepen worden, noemen zij scherpzinnigheid, wat het volk niet kan begrijpen.

Waaruit bestaat de heiligheid van monniken?

Voor of tegen reformatie? Luther Roomsgezinden Erasmus: Rotterdam 1466- Bazel 1536

Tolerantiegedachte: vrijheid voor wetenschap en ideeën

Het Satirisch argument Stap 1: Welke “machthebber” vind jij (soms) vervelend? De politie, oma, fietsparkeerwachten in de stad,verscheidene politici.

Het Satirisch argument Stap 2: Kies 1 “machthebber”. Wat zijn kenmerkende eigenschappen? Oma: Kort haar, bril, dunne lippen die ze stevig op elkaar drukt. Grijs, beetje krom. Streng.

Het Satirisch argument Stap 3: Vergroot deze eigenschappen sterk uit. In woord of beeld.

Het satirisch argument Bekijk je lijstjes. Wat wil je écht veranderen? Bedenk waarom je wilt dat dat verandert. Vertel in tweetallen aan elkaar wat je wilt veranderen en waarom. Geef aan elkaar terug wat je raakt in het verhaal. (Los niets op, ga niet in discussie. Alleen: dit beeld/ woord/ argument raakt mij.

Het satirisch argument Richt je boodschap: wie moet jouw opvatting overnemen? Welke beelden/ woorden/ argumenten zijn het meest geschikt voor deze doelgroep? Schijf/teken het belangrijkste pleidooi op kaart formaat.

Het satirisch argument Speel met je boodschap. Wat kan je omdraaien? Wat kan je uit vergroten? Kun je een parodie maken op je onderwerp? Kun je de verbitterdheid uitvergroten? Kun je de zinloosheid laten zien?

Lanx Satura = gemengde vruchten Karikatuur Overdrijven van kenmerken Absurdisme Zinloos en bevreemdend Cynisme Bitter/ dierlijk Sarcasme Bijtende spot Ironie Lichte spot, Vaak door omdraaiing Parodie spottende nabootsing

Het satirisch argument Kies je leukste vondsten uit en meng die op een briefkaart. Adresseer hem aan je doelgroep. Bijvoorbeeld: Aan alle mensen in de stiltecoupé Blijf a.u.b in mijn oor schreeuwen. Dan hoor ik straks lekker niets meer.

Kan Satire te ver gaan?