Smart TV het 3D gebeuren

3D een beetje geschiedenis In 1890 legde filmpioneer William Friese-Greene het eerste patent vast voor een techniek om 3D-films te tonen. Het duurde tot 1922 voordat de eerste 3D-film vertoond werd. Het ging om de film The Power of Love die nu verloren is gegaan. http://en.wikipedia.org/wiki/The_Power_of_Love_(1922_film) http://en.wikipedia.org/wiki/Anaglyph_3D In 1952 had de 3D-film een doorbraak dankzij regisseur Arch Oboler met de film Bwana Devil. http://nl.wikipedia.org/wiki/Arch_Oboler Na deze film volgden vele andere 3D-producties waaronder Creature from the Black Lagoon, It Came from Outer Space, Dial M for Murder en House of Wax.

In 1960 kwam er een kleine opleving van de 3D-film, opnieuw dankzij regisseur Arch Oboler. Ditmaal met zijn film The Bubble. Er verschenen daarna enkele 3D films, maar een echt grote doorbraak liet tot 1980 op zich wachten. Films als Amityville 3-D, Friday the 13th Part III, Jaws 3-D en The Man Who Wasn’t There haalden toen veel bezoekers door hun 3D-effecten. Hoe matig een film ook was, als hij in 3D vertoond werd, kwam het publiek. In 1984 bekoelde de 3D-gekte weer. De huidige 3D-rage hebben we aan regisseur James Cameron te danken. De visionair bedacht zelf de techniek voor zijn Avatar film. http://nl.wikipedia.org/wiki/Avatar_(film) Daarna kwam de 3D-film in een stroomversnelling. Films als Disney's Chicken Little, Scar, Journey to the Center of the Earth, My Bloody Valentine 3D, Bolt, Beowulf en Coraline waren in 3D te zien http://en.wikipedia.org/wiki/Disney_Digital_3-D

Welke filmformaten worden er gebruikt Blue Ray http://en.wikipedia.org/wiki/Blu-ray_Disc#Blu-ray_3D Dit is het enige formaat dat 3D in Full HD bevat (1920x1080) Voordeel is dus.. Dit is het beste beeld mogelijk Nadeel is het grote bestandsformaat (voor op PC) We zien voor een volledige film toch vlug 35…45 giga Beeldfrekwentie is maar half de video frekwentie Wanneer je een 3D Blu-ray disc afspeelt zal elk oog (links en rechts) een apart beeld krijgen om zo het 3D effect weer te geven. Ieder beeld voor het linker oog en ieder beeld voor het rechter oog heeft een resolutie van 1920 bij 1080 (Full HD) en wordt beurtelings weergegeven op TV. Deze weergave techniek wordt Full 3D of sequentiële weergave genoemd.

SBS (Side By Side) De 2 beelden worden in 1 Full HD beeld gezet. Elk beeld heeft dus maar ½ HD plaats Dit is de methode die Telenet op zijn testkanaal 333 gebruikt. Het testkanaal van Belgacom is 363 Op een gewone TV zien we het beeld zoals hier getoont. Een 3D TV maakt van dit beeld een 3D beeld. Voordeel is dat het beeldbestand veel kleiner kan zijn Nadeel is dat de kwaliteit iets kleiner is

OU (Over Under) ook wel TaB (Top and Bottom) genoemd. Ook hier worden de 2 beelden in 1 Full HD beeld gezet. Elk beeld heeft dus maar ½ HD plaats De meeste 3D TV’s kunnen zowel SBS als OU formaat aan (Blue Ray natuurlijk ook). Voor meer info over SBS en OU voor TV uitzendingen…zie http://en.wikipedia.org/wiki/DVB_3D-TV

Hoe krijgen we al dit moois op ons scherm In den beginne….. Het rood groene en het rood cyaan brilletje. Dit wordt ook Anaglyph (rood-cyaan) genoemd. http://en.wikipedia.org/wiki/Anaglyph_3D Dit is niet meer dan een start oefening, maar het toont wel aan dat de principes werken. Zelfs op een gewoon pc scherm is de dieptewerking goed zichtbaar. Het grote nadeel van deze techniek is dat je al het gevoel voor kleur verliest. deze techniek was in de jaren ’50 populair. Zie ook http://www.mostert.org/3dindepraktijk/index.php Om brilletjes te kopen http://www.dewijs-3d.com/index_NL.htm

Modernere 3D technieken Polarisatie projectie (gebruikt in de bioscopen) Dit is een techniek die tegenwoordig vaak wordt toegepast bij 3D voorstellingen in de bioscoop. De film wordt geprojecteerd met behulp van twee projectoren, een voor het beeld voor het linker oog en een voor het beeld voor het rechter oog. Ook is voor beide projectoren een polarisatiefilter geplaatst die het licht maar in één richting door laat. Deze filters voor beide projectoren zijn ten opzichte van elkaar 90º gedraaid. Door nu in het brilletje (polariserende brillen) ook polarisatiefilters te gebruiken die ook 90º van elkaar gedraaid zijn, worden de beelden van elkaar gescheiden en wordt het 3D effect gecreëerd. Het licht wordt dus voor het ene beeld vertikaal gepolariseerd en voor het andere beeld horizontaal We mogen met dit brilletje niet lui op ons zij op de bank gaan liggen om te kijken, want dan wordt de werking van elk glas omgekeerd (vertikaal wordt horizontaal en horizontaal wordt vertikaal). http://telescript.denayer.wenk.be/2007-08/b3/public_html/toepassing.shtml

Polarisatie projectie op TV (passieve 3D) http://nl. wikipedia 3D TV met de polarisatie projectie verloopt volgens hetzelfde principe als bij beeldprojectie, echter zijn de polarisatiefilters hier in het beeldscherm ingebouwd. Er zijn fabrikanten die deze techniek gebruiken, zo hebben LG en Philips 3D TV’s die werken met de passieve 3D techniek. Een variant op de vertikaal/horizontaal polarisatie is de circulair gepolariseerde projectie. Dit werkt met links en rechts draaiend licht. Dit heft het nadeel van het draaien van het hoofd Op. Dit systeem wordt enkel in sommige bioscopen gebruikt Maar is niet mogelijk (op dit moment) op TV. Een nadeel van deze methode is dat de twee beelden (een voor elk oog) tegelijkertijd getoond moeten worden. Een Full HD 3D resolutie (1080 x 1920) is hierdoor niet mogelijk. Aan de andere kant blijft de frame rate (refresh rate) met deze methode wel hoog wat stokkende horizontale bewegingen en vervormde snelle bewegingen voorkomt. En dat de brilletjes zeer goedkoop zijn.

3D TV met actieve 3D brillen http://en. wikipedia Actieve shutter brillen gebruiken LCD lenzen die aangestuurd worden om na elkaar open en dicht te gaan zodat elk oog een ander beeld voorgeschoteld krijgt. Het grote voordeel van actieve shutter brillen boven gepolariseerde (passieve) brillen is dat elk oog een Full HD 3D beeld voorgeschoteld kan krijgen. De beelden worden niet tegelijkertijd, maar na elkaar vertoond. Aan de andere kant is het nadeel dan wel weer dat de frame rate (refresh rate) gehalveerd wordt, want het ene oog wordt geblokkeerd als het andere oog een beeld ziet. Maar met de moderne TV’s is die frame rate zo hoog dat dit probleem geen probleem meer is. De prijs van deze brillen is een stuk hoger, maar tegenwoordig ligt dit rond +/- 15…25 euro Een van de grootste voordelen is dat het beeldscherm een gewoon scherm kan zijn. Enkel de draadloze aansturing naar de bril is als extra nodig, maar dit is niet meer dan wat extra electronica en wat software. Dit weegt niet op tegen de extra kosten van een beeldscherm met polarisatie. De grootste speler op dit gebied is Samsung en Panasonic.

Zonder bril (autostereoscopisch) http://en. wikipedia Er bestaat tegenwoordig ook een techniek die geen gebruikt maakt van brillen. De techniek zorgt dat er 2 verschillende beelden tegelijk op het scherm vertoond worden en wanneer je dan op bepaalde ‘sweet spots’ (plaatsen waar vanuit je het 3D beeld waar kunt nemen) voor het beeld zit, worden de beelden door je hersenen weer als 3D ervaren. Een filter (parallax barrier), welke voor het scherm geplaatst wordt, zorgt ervoor dat pixels van het ene beeld alleen in het rechter oog komen en pixels van het andere beeld alleen in het linker oog. Het is mooi dat we geen brillen meer nodig hebben voor deze techniek maar er kleven ook twee nadelen aan. Zo is het beeld relatief donker doordat er bepaalde lichtstralen voor je linker of rechter oog geblokkeerd worden, maar het grootste nadeel is dat je op exacte posities voor het scherm moet zitten voor de 3D ervaring. Daarnaast valt het effect weg zodra je je hoofd schuin houdt en ook kan, wanneer een TV voorzien is van een resolutie van Full HD of minder, het beeld pixelig overkomen. Toshiba, LG en Philips zijn druk bezig met de ontwikkeling van autostereoscopische 3D TV’s. Dit is dus op dit moment nog iets voor de toekomst….

Om thuis te bekijken (We hebben wel zo een Anaglyph brilletje nodig) Voor wie enkele 3D film voorbeelden wil zien http://www.youtube.com/watch?v=rOBti2vumYQ uit Avatar http://www.youtube.com/watch?v=58R479g2NlY voetbal http://www.youtube.com/watch?v=FSGfN9rr78Q Demo filmpjes van de grote merken (LG Samsung Panasonic….) http://www.youtube.com/watch?v=k4vW8q13Tts (heel mooi) En zo zijn er enorm veel te vinden. Via bovenstaande links gewoon doorklikken

Zelf een 3D bril maken Download het sjabloon voor de 3D bril Print het sjabloon op het papier. Als het papier een beetje dikker is dan normaal wordt je bril steviger. Knip de bril uit langs de lijntjes. Vergeet hierbij niet om ook de plaatsen waar de ogen komen uit te knippen. Pak een stukje rood folie en een stukje groen of blauw folie. (De gekleurde filters zijn van het materiaal Acryl) Zorg dat deze net iets groter zijn dan de openingen voor de ogen. Plak de folie over de openingen en laat dit goed drogen. Vouw de ene helft van de bril over de andere dicht. Hierbij zorg je dat het folie aan de binnenkant komt. Plak de oren van de bril aan de bril vast en laat dit goed drogen Of kijk hier voor meer info http://www.mostert.org/3dindepraktijk/3dbril.php#zelf_maken

Met wat kunnen we 3D op PC bekijken Cyberlink PowerDVD 12 en 13 Dit is een commerciel programma http://www.cyberlink.com/products/powerdvd-ultra/features_en_EU.html?AID=10784739&PID=2016554&SID=24mi9ji1t.f5f32w.po5&r=1 Bino gratis 3D player met veel speciale mogelijkheden. http://bino3d.org/ 3DMedia Player http://www.movavi.com/media-player/ P.S. Aangezien de PC geen extra hardware voor 3D heeft is de enige mogelijkheid om 3D te bekijken de anaglyph methode, en de video kaart mag niet uit het stenen tijdperk zijn want anders weigeren de video players op te starten in 3D….