De aankomende Europese regelgeving inzake drones

Reglementering in België 12 of December 2014 Reglementering in België Oktober 2014: Regeerverklaring : reglementair kader omtrent drones Onderhandelingen met sector en met Europese Commissie April 2016: Koninklijk Besluit ‘Drones’ veiligheid op de grond en in de lucht economische ontwikkeling Meeting Paradrop

Reglementering in België 12 of December 2014 Reglementering in België Klasse 1b Klasse 2 Matig Laag Klasse 1a Verhoogd Recreatief Meeting Paradrop

Samenvatting Klasse 1a-1b-2 12 of December 2014 Samenvatting Klasse 1a-1b-2 300 ft / 91 m Rayon 50 m Klasse 1b <150 kg Klasse 1a <150 kg Klasse 1a <150 kg 150 ft / 45 m Klasse 2 <5kg Klasse 1b <150 kg Klasse 1a <150 kg Klasse 1a <150 kg Straal >50 m Straal <50 m 50 m Meeting Paradrop

Ontwerp van uitvoeringsverordening inzake de regels en procedures voor vluchtuitvoeringen met drones

Inwerkingtreding van de NBR Drones zijn een bevoegdheid van de EU (artt. 55 tot 58 + Bijlage IX) Aanpak gebaseerd op risico's en prestaties (art. 4) Voorstel van de Commissie in tweeën gesplitst: Ontwerp van verordening betreffende de vluchtuitvoeringen: implementing act Goedkeuring gepland in februari 2019 (stemming Lidstaten) Ontwerp van verordening betreffende de EG-markering: delegated act Geplande goedkeuring door de Commissie (zonder stemming) eind 2018 Gelijktijdige publicatie gepland in de lente van 2019

CERTIFIED SPECIFIC OPEN Ontwerp van verordening betreffende de vluchtuitvoeringen: implementing act OPEN SPECIFIC CERTIFIED Open: Veiligheidsafstand = A2: 50 meter van personen, beperkt tot 5 meter indien low speed mode / A3: 150 meter van de grenzen van woon-, handels- en vrijetijdszones. Specific: Veiligheidsanalyse = art. 11 STS = Standard Scenario LUC = Light UAS operator certificate Certified: Verordeningen 965/2012 - 1332/2011 Grote drones = spanwijdte > 3 meter of kinetische energie > 34KJ

Operationele vereisten OPEN Geen vergunning VLOS Afstand vanaf de oppervlakte: max. 120 meter (hoogte en lateraal) Veiligheidsafstand Geen menigte overvliegen 3 subcategorieën A1 - A2- A3 SPECIFIC Risicoanalyse door de operateur Vergunning of Verklaring (Standaard scenario’s opgesteld door EASA) VLOS en BVLOS LUC CERTIFIED Verordeningen van de bemande luchtvaart Het overvliegen van menigte met een grote drone Vervoer van personen Vervoer van gevaarlijke stoffen die een groot risico inhouden in geval van ongeval Te groot risico voor Specific Open: Veiligheidsafstand = A2: 50 meter van personen, beperkt tot 5 meter indien low speed mode / A3: 150 meter van de grenzen van woon-, handels- en vrijetijdszones. Specific: Veiligheidsanalyse = art. 11 STS = Standard Scenario LUC = Light UAS operator certificate Certified: Verordeningen 965/2012 - 1332/2011 Grote drones = spanwijdte > 3 meter of kinetische energie > 34KJ

De drie subcategorieën in ‘Open’ Operatie-zones MTOM drone A1 Over people Over mensen, maar niet over menigtes - 250g - 900g / 80J A2 Close to people Op een veilige afstand van mensen (50 meter) - 4kg A3 Far from people Op afstand van residentiële, commerciële, industriële en recreatieve activiteiten (waar personen of andere luchtvaartuigen niet verwacht zijn) - 25kg Principe : Alles wat niet onder deze drie subcategorieën valt = automatisch onder ‘SPECIFIC’ Voorbeeld: overvliegen van menigtes

Vereisten betreffende de afstandspiloten OPEN Minimumleeftijd*: A1/A2/A3: 16 jaar Opleiding: Inzicht in de gebruikers-handleiding (A1/A2) Online opleiding en theoretisch examen (iedereen) A2: Praktische opleiding (zelftraining mogelijk) + aanvullend theoretisch examen SPECIFIC Minimumleeftijd: 16 jaar Niets in de teksten, Dus volgens de vereisten gesteld in de: Vergunning STS LUC CERTIFIED Pilootlicenties volgens de vereisten gesteld in de: Verordeningen betreffende de bemande luchtvaart Geen minimumleeftijd in A1 voor CO (speelgoed) en Homebuilt Mogelijkheid voor de lidstaten om de minimumleeftijd te verlagen; 12 jaar in A1 en 14 jaar in A2 en A3 / 14 jaar in Specific *Mogelijkheid voor de lidstaten om de minimumleeftijd te verlagen; 12 jaar in A1 en 14 jaar in A2 en A3 / 14 jaar in Specific

Vereisten betreffende de luchtwaardigheid OPEN MTOM < 25kg EG-markering met overgangsbepalingen voor drones zonder deze markering) SPECIFIC Volgens de vereisten gesteld in de: Vergunning STS LUC CERTIFIED Certificering van de drone volgens de vereisten gesteld in de: Airworthiness-verordeningen van de bemande luchtvaart Verordeningen 748/2012 - 640/2015 - 1321/2014

Vereisten Registratie Direct Remote Identification (enkel in open) Registratie in de woonstaat/PPB Afgifte van een uniek digitaal nummer Nummer plaatsen op alle UAS van de operatoren van UA met MTOM > 250g van de operatoren van UA uitgerust met een sensor die persoonsgegevens kan registreren van de gecertificeerde drones In het kader van een digitaal en interoperabel systeem dat toegankelijkheid en gegevensuitwisseling met de andere lidstaten biedt (register art.74 NBR) Direct Remote Identification (enkel in open) registratienummer van de operator & uniek serienummer van de UAS (constructeur) opstijgplaats en huidige positie, hoogte, timestamp, richting en snelheid in reële tijd, maar vereist een geografische nabijheid Geografische zones Registratiegegevens (Specific & Open): identiteit, adres, e-mail en telefoon, verzekeringspolisnummer, verklaring dat de piloten over de passende bevoegdheid zullen beschikken, vergunning en LUC (if any). Registratiegegevens (Certified): naam van de bouwer, benaming van de UAS, serienummer van de UAS, details betreffende de operator. Worden door de lidstaten vastgelegd om redenen van veiligheid, van beveiliging, van privacy of van milieu. Verbod, voorafgaande melding, milieueisen, enkel bepaalde UAS-klassen, UAS met een specifieke uitrusting.

Opdrachten van de luchtvaartoverheden OPEN Organisatie van de theoretische examens Afgifte / Intrekking van de getuigschriften van vakbekwaamheid Registratie van de operatoren SPECIFIC Afgifte / Intrekking van vergunning en LUC Akkoordverlening voor grensoverschrijdende vluchtuitvoeringen Nazicht van de verklaringen Systeem voor het opsporen en onderzoeken van de non-conformiteiten Risk Based Oversight CERTIFIED Certificering van de operator Licenties van het personeel Opvolging van de luchtwaardigheid Registratie van de drones Details betreffende de afgifte van de vergunning (art. 12): de RIA en de deugdelijkheid van de mitigatiemaatregelen nagaan --> indien ok, afgifte van de vergunning; indien niet ok, gemotiveerde weigering. Moeten in de vergunning worden opgenomen: de scope, de toepasselijke voorwaarden (vluchtuitvoeringen, piloten en drones), de soorten vluchtuitvoeringen en de duur ervan, diverse informatie (registratienummer, RIA-referte, operationele grenzen). Vergunning voor grensoverschrijdende vluchtuitvoeringen --> akkoord van de overheid waar de vluchtuitvoering plaatsvindt betreffende de naleving van de lokale voorwaarden en de mitigatiemaatregelen. Verordeningen 748/2012 - 640/2015 - 1321/2014 ENFORCEMENT Overige opdrachten: Beschikbaarstelling van de informatie betreffende de lokale voorwaarden en de geografische zones Bevordering van veiligheid

Implementatiemodaliteiten Inwerking-treding Toepassing 2020 2021 2022 2023 Op de markt brengen zonder EG-markering (beperkingen) Nieuw: EG-markering OPEN UAS zonder EG-markering 3 jaar eerder op de markt gebracht = A1 (<250g) of A3 SPECIFIC Verklaringen aanvaard op basis van nationaal scenario Verklaringen gebaseerd op de STS van Appendix 1 Nationale getuigschriften blijven geldig Nationale getuigschriften moeten worden aangepast Beperkingen voor drones zonder EG-markering gedurende 3 jaar: - A1 indien MTOM < 900g + bekwaamheid van de piloot bepaald door de lidtstaat; - A2 indien MTOM < 2kg (50m verwijderd van personen) + bekwaamheid van de piloot is A2; - A3 indien MTOM > 2kg en < 25kg + bekwaamheid van piloot is A3. Nieuwe vergunningen mogen afgeleverd worden volgens de IR Alle vergunningen moeten afgeleverd worden volgens de IR

Implementatie: acties op Belgisch niveau (in samenspraak met institutionele stakeholders en sector) Aanpassingen Droneguide CE Operaties in Andere EU landen Beperkingen voor drones zonder EG-markering gedurende 3 jaar: - A1 indien MTOM < 900g + bekwaamheid van de piloot bepaald door de lidtstaat; - A2 indien MTOM < 2kg (50m verwijderd van personen) + bekwaamheid van de piloot is A2; - A3 indien MTOM > 2kg en < 25kg + bekwaamheid van piloot is A3. Wederzijds erkenning licenties Airspace

Bepaling van het Belgische standpunt Voorziene datum van tenuitvoerlegging: 12 maanden na de inwerkingtreding (oorspronkelijk 3 maanden) Talrijke overgangsbepalingen, maar is dat voldoende? De Commissie wil een snelle implementatie van het systeem. Problematiek van de opleiding in de categorie Open Nog steeds geen praktisch examen: geen verandering sinds juni. Is het nodig dat dit verzoek nogmaals schriftelijk geformuleerd wordt (bovenop de commentaar ter zitting)?

Ontwerp van gedelegeerde verordening betreffende de onbemande luchtvaartuigen bestemd voor de categorie 'Open' en betreffende de UAS-operatoren uit derde landen

Communautaire harmonisatiewetgeving Vaststelling van de procedure betreffende de EG-markering voor de drones bestemd om in de categorie 'Open' te worden gebruikt. Bevoegdheid van de FOD Economie als toezichthoudende instantie Aanwending van een gelijkaardige procedure als degene die bestaat voor andere producten. Vaststelling van de technische vereisten Subcategorie A1 A1 A2 A3 A3 Uniek serienummer Neen Ja Ja Ja Ja Bijkomende vermindering met 2dB na 2 en 4 jaar. Gebaseerd op de ISO-norm 3744:2010 met een specifieke testcode voor het meten van geluid (hovering). De normen worden momenteel ontwikkeld (voornaamste standaarden & e-ID) hoewel hiervoor een formeel ESO-mandaat nodig is --> ten vroegste 2020. Geluid (geldt niet voor vaste vleugels) N.v.t. ≤ 85dB(A) (stilhangen) ≤ 85 - 97dB(A) (stilhangen) Enkel meting N.v.t. E-identificatie N.v.t. Ja Ja Ja Add-on Geo-awareness N.v.t. Ja Ja Ja N.v.t.

Andere bepalingen Vereisten voor de operatoren uit derde landen Elke vluchtuitvoering in het eengemaakte Europese luchtruim moet conform de verordeningen gebeuren. De bevoegde overheid is degene waar de vluchtuitvoering plaatsvindt Mogelijkheid tot erkenning van de getuigschriften van de piloten en van de operatoren onder de voorwaarde o.a. dat ze een zelfde veiligheidsniveau bieden. Evaluatie door de Commssie, na overleg met EASA, en op verzoek van het derde land.

De aankomende Europese regelgeving inzake drones Dank u voor uw aandacht! Have a safe flight! De aankomende Europese regelgeving inzake drones