Ziekte verloop 2.3 en oorzaken van ziekte 2.4

Terugblik op de vorige les Wat zijn de voorwaarden om deel te mogen nemen aan de toets? Op welke manieren kan het woord “ziekte” worden uitgelegd? Noem enkele medische specialismen in Nederland 1 Houding en inzet gedurende de lessen! 100% aanwezigheid of maximaal 2x afwezig met een geoorloofde verzuimreden: - Eindtoets mag bij een onvoldoende 1x worden herkanst. Bij meer dan 2x afwezig met ongeoorloofd verzuim = niet beoordeelbaar, dus onvoldoende: Toets mag worden gemaakt maar telt niet mee. Geen herkansingsmogelijkheid. 2 Je hebt een ziekte: De diagnose is door een arts gesteld. Je voelt je ziek: De beleving van ziekte, een ziek gevoel hebben. Je bent ziek: De toestand waarin je je bevindt, je meld je ziek, je zegt je afspraken af 3 Ziekte van het zenuwstelsel ( neurologie ) Hartziekten (cardiologie) Keel- neus- en oorziekten (KNO) Maag- darm- en leverziekten (MDL) Huidziekten (dermatologie) Botziekten (orthopedie) Bloedziekten (hematologie) Ziekten van de vrouwelijke geslachtsorganen (gynaecologie)

2.3 Ziekte verloop Het proces kent drie fasen: - 1. Het begin - 2. De behandeling - 3. Het eind, de afloop Sommige ziekten beginnen ACUUT Andere ziekten beginnen SLUIMEREND Ziekte verschijnselen noem je SYMPTOMEN Een aantal bij elkaar horende symptomen noem je SYNDROOM Begin: Acuut: Alle verschijnselen vanaf het begin in volle hevigheid aanwezig= > ernstig en direct behandelen. Sluimerend: Start met wat ongemakjes of pijntjes. Gevoel van het gaat wel weer over. Aanhoudende klachten maakt dat je naar de HA gaat. Diagnose kan soms lang duren. Symptomen zijn specifieke ziekteverschijnselen die steeds bij dezelfde ziekte voorkomen Syndroom = aantal bij elkaar horende symptomen. Bij aanhoudende klachten/ symptomen is nader onderzoek noodzakelijk

Werkvorm in tweetallen Onderzoek in tweetallen: 1. Een voorbeeld van een acute en sluimerende ziekte 2. Een syndroom en de bijhorende Symptomen Jullie krijgen hier 20 minuten de tijd voor!!! Doel van de opdracht is dat de studenten goed het verschil weten tussen de verschillende termen. Bespreek de uitwerking na en vraag waar ze de info gevonden hebben. Daar kun je evt. ook checken of de info klopt. 1: Kun je een voorbeeld uitzoeken van een acute ziekte en een sluimerende ziekte?: Acuut: hartklachten (infarct), Hersenbloeding of –infarct, afsluiting van iets: (darm, bloedvat, galwegen etc). Vorm van diabetes mellitus, sommige kankers, blinde darmontsteking. Draaiing teelbal of eileider  acute pijn en bij geen behandeling (operatie) sterft dat deel af. Sluimerend: Sommige kankers, bijv. alvleesklierkanker= silence killing desease. Verschijnselen komen pas als het al te laat is. Dan meestal geen behandeling meer mogelijk. Vorm van diabetes mellitus, Vraag of ze iemand kennen of zichzelf die iets acuuts of sluimerend hebben meegemaakt. Wat waren de verschijnselen/ symptomen? 2: VB: syndroom van Down verstandelijk beperkt, slappe spieren, aparte stand ogen. Op internet zijn er nog vele anderen te noemen

2. De behandeling Als de symptomen duidelijk zijn en (eventueel) verder onderzoek heeft plaatsgevonden kan een arts de diagnose stellen. Als duidelijk is om welke ziekte het gaat kan de arts in dit stadium een prognose geven. Dit is slechts een indicatie. Sommige zijn met zekerheid te voorspellen. Wie heeft hier ervaring mee? Neem klachten altijd serieus. Ook bij een cliënt die veel klaagt voor aandacht. Bespreek dit met de cliënt en leg uit dat het gevaar bestaat dat als ze serieuze klachten heeft die niet meer serieus worden genomen. In een rapportage van en bovengenoemde cliënt staat vaak: mevrouw had zo haar ditjes en datjes. = “vaktaal” voor mw. zeurt….. Adviseer studenten deze vorm van rapportage tijdens hun stages nooit toe te passen. Na het stellen ve diagnose volgt een behandeling. Deze komen voor eenzelfde ziektebeeld vaak overeen maar kunnen ook variëren. (operatie, medicijnen, chemo/ bestraling, ) Dit kan afhankelijk zijn door verschil in arts of toch een specifiek symptoom. Prognose: voorspelling van het vervolgtraject en duur of mate van herstel van de ziekte. Is meestal een indicatie. Vb, na enkele weken was de prognose van voetballer AbdiNour duidelijk en zou hij niet beter gaan functioneren dan zoals hij het nu doet. Bij terminale ziektes (waar je aan dood gaat) wordt vaak slechts een globale tijd aangegeven of helemaal niet.

3. Het eind, de afloop Het laatste stadium van een ziekte kan als volgt eindigen: - De ziekte verdwijnt volledig op korte of wat langere termijn - De ziekte verdwijnt, maar er blijven wel restverschijnselen - De ziekte verdwijnt (gedeeltelijk) niet en is blijvend (chronisch) - De ziekte verdwijnt niet, is blijvend en wordt erger (progressief) De ziekte is niet te genezen en eindigt binnen een bepaalde tijd in overlijden Recidieven= steeds terugkerende ziekte Chronisch: ziekte die blijvend is zonder dat je er direct aan overlijdt: bv Diabetes Mellitus. Streven van chronische ziekte is een zo normaal mogelijk leven met hier en daar wat aanpassingen VB progressieve ziekten: alle vormen van dementie, MS, Parkinson en ALS etc.

Schrijf voor jezelf op!! Wat is chronisch?? Wat zijn progressieve ziekten?? Wat wordt bedoeld met recidieven?

2. 4. Oorzaken van ziekten (1): 2.4. Oorzaken van ziekten (1): Endogene oorzaken= vanuit het lichaam zelf Endogene factoren: - Aangeboren oorzaken - erfelijkheid - steriele ontsteking - ziekte van het auto-immuunsysteem - ongezond leven Vraag aan de studenten of ze de betekenis van deze begrippen al kennen: Aangeboren ziekten zijn niet perse erfelijk, bijv. moeder die tijdens de zwangerschap drank en/ of drugs gebruikt waardoor een kind zich niet goed ontwikkelt. Kinderen waarvan moeders tijdens de zwangerschap roken hebben een verhoogde kans op eczeem en COPD. Erfelijk= komt een ziekte in een familie(lijn) vaker voor. Dit hoeft niet perse met de al op jonge leeftijd zichtbaar te worden. Kan ook later; bv borstkanker. Steriele ontsteking= een ontsteking van bijv. gewrichten zonder dat er een wond o.i.d is. (vb: reuma) Auto-immuunziekte= vernietigd lichaam de eigen cellen waardoor er een gebrek aan functioneren ontstaat.

2.4. Oorzaken van ziekten (2): Exogene oorzaken= van buitenaf Exogene factoren: - Micro-organismen: Bacteriën, virussen, schimmel - Slechte hygiënische omstandigheden - Staling die cellen beschadigt en vernietigd (zoals radioactieve straling) - Inslikken of inademen van giftige stoffen - Slechte voeding: Te kort aan noodzakelijke voedingsstoffen - Schadelijke producten gebruiken: teveel alcohol, drugs sigaretten Micro-organismen zijn overdraagbaar door kruisbesmetting. Bij slechtte hygiëne wordt de een door de ander besmet. Kan via hulpmiddelen (deurklink), of aanhoesten.

Individuele opdracht Onderzoek van één ziekte: 1. De relatie met je toekomstige werkveld. Denk je deze ziekte tegen te komen en wat wordt er dan van jou verwacht? 2. Beschrijf de symptomen. 3. Beschrijf of de ziekte acuut of sluimerend is. 4. Beschrijf de meest voorkomende afloop van de ziekte. 5. Beschrijf of er sprake is van endogene en/of exogene factoren

Huiswerk voor volgende week: Lezen §2. 5 en §2 Huiswerk voor volgende week: Lezen §2.5 en §2.6 uittreksel maken van §2.3 en §2.4