Scheikundestudiedag 10 april 2018 "'Chemie(onderwijs) in transitie'" Nieuwe Scheikunde examens Coen Klein Douwel (Christelijk Lyceum Veenendaal) Emiel de Kleijn (SLO)

Opzet van de werkgroep Welkom en voorstellen programma (5 min) SK CE VWO 2017-I opgave II Waterstofopslag in carbazool (Emiel) Werken in groepjes (denken-delen-uitwisselen) (10 min) Plenaire uitwisseling en discussie (5 min) (Optioneel) SK CE HAVO 2017-I Opgave I Contrastmiddel voor MRI-scans (Emiel) Algemene opmerkingen bij SK CE VWO 2017-I (Emiel en Coen) (5 min) (Nieuwe) Scheikunde op het CLV (Coen) Presentatie schoolcurriculum met voorbeelden en verantwoording keuzes (25 min) Conclusies en Tips (Emiel en Coen) (5 min)

Opgave SK VWO 2017-I-II : Waterstofopslag in carbazool vraag 11, 12, 13 en 14 Waarin komt de vernieuwing tot uitdrukking? Wat is de rol van de context bij deze vra(a)g(en)? Kun je uit de voeten met het correctiemodel? Hoe bereiden we onze leerlingen hierop voor? Wat 'onderwijzen' we?

vraag 11: handelingswerkwoord: leg uit TIMSS II, subniveau 3 (verklaren, verbanden leggen tussen) Gemiddelde score: 1,78 (max 2); p-waarde 89%*   Domein C1, C4, C5, D3 Domein A5, A6, A7, A9 * p-waarde = (gemiddelde score : maximumscore X 100%) (moeilijkheidsgraad)

vraag 12: handelingswerkwoord: leg uit TIMSS II, subniveau 3 (verklaren, verbanden leggen tussen) Gemiddelde score: 0,62 (max 2), p-waarde 31% Domein C1, C4, C5, D3 Domein A5, A6, A7, A9

vraag 13: handelingswerkwoord: leg uit TIMSS II, subniveau 3 (verklaren, verbanden leggen tussen) Gemiddelde score: 0,90 (max 2), p-waarde 45% Domein C1, C4, C5, D3 en C3, C6, F3, G3 Domein A5, A6, A7, A9, A13, A14  

vraag 14: handelingswerkwoord: beschrijven TIMSS II, subniveau 2 Gemiddelde score: 0,79 (max 2), p-waarde 39% Domein C3, C6, F3, G3 Domein A13, A14  

Opmerkingen bij SK VWO 2017-I 'Lijkt' lang (zit niet in aantal woorden; gemaximeerd) 'Lastige" vragen (geen rechttoe-rechtaan vragen) Niet traditioneel rekenwerk (aftrek ivm significantie) 6-8-9-10-28 (samen 15p van 67p (22%) vooral leg uit vragen (toelichten,verklaar) 3-5-7-11-12-1317-18-19-20-22-26 (samen 25p van 67p (37%) Eenzijdig examen (veel: (goochelen met) structuurformules (1-2-15-16-21-23-24-25) Behoorlijk wat 'biologisch getinte' vragen (nadeel NT-lln) Geen/weinig groene chemie, analyse, redox (batterij) en evenwicht Beperkt micro-macro (13-22) Vrij traditioneel, minder vernieuwend (vernieuwing in (actuele) contexten) Veel nieuwe (onbekende) begrippen: TOF, selectiviteit, etssnelheid, ringsluiting Leerlingen (ook de betere) scoren slecht Gemiddelde score: 37,10 op een schaal van 67; gemiddelde p-waarde 55%*, N=1,6 ; gem.ce=6,4 * p-waarde = (gemiddelde score : maximumscore X 100%) (moeilijkheidsgraad)

jaar kandidaten regulier kandidaten pilot onv. % regulier onv. % N-term regulier gem. CE gem. SE 2011 20.800 532 19 17 0,8 1,6 6,5 6,6 NB 2012 20.300 491 14 18 0,5 1,7 2013 21.602 512 12 2,1 6,9 6,8 2014 20.838 415 16 1,2 1,9 NNB 2015 21.651 437(307) 6 1,8 7,0 2016 21.710 - 1,6* 2017 21.316 6,4

VWO – 'stofindeling voor examens' Vaardigheden: A Stoffen en materialen (bouw en structuur): 20 (25) B1 t/m B4 en E1 & E2 Reacties en processen: C1, C4, C5 en D3 20 (24) Chemisch rekenen: C2 20 (13) Energie en duurzaamheid: C3, C6, en F3, en G3 15 (9) Industrie en groene chemie: D1 en F1 & F2 en G2 15 (13) Chemie van het leven: G1 10 (15)

Opgave SK HAVO 2017-I* I : Contrastmiddel voor MRI-scans vraag 2, 6 en 7 Waarin komt de vernieuwing tot uitdrukking? Wat is de rol van de context bij deze vra(a)g(en)? Kun je uit de voeten met het correctiemodel? Hoe bereiden we onze leerlingen hierop voor? Wat 'onderwijzen' we? * Gemiddelde score 43,02 (max 76), gem. p-waarde 56,61, N=1,2; gemiddeld ce cijfer 6,3

vraag 2: Gemiddelde score: 0,97 (max 2), p-waarde 49% Domein B3-4,5 handelingswerkwoord: leg uit TIMSS II, subniveau 3 (verklaren, verbanden leggen tussen) Gemiddelde score: 0,97 (max 2), p-waarde 49% Domein B3-4,5 Domein A1, A12  

vraag 6: handelingswerkwoord: beschrijven TIMSS II, subniveau 2 Gemiddelde score: 1,07 (max 2), p-waarde 53% Domein D1-1 Domein A5  

vraag 7: handelingswerkwoord: (aan)geven TIMSS II, subniveau 2 Gemiddelde score: 1,57 (max 2), p-waarde 78% Domein F1-4 Domein A6, A14  

Conclusies & voorbereiding Contexten analyseren en verbinden met scheikundekennis Meer koppeling tussen inhoud-domeinen (B tm G) met (vak)vaardigheden-domein (A) Wendbaar gebruik van kennis (transfer) is/wordt belangrijk(er) Meer-staps (3-5) (in nieuwe) context toegepast) rekenwerk Meer concepten/vakbegrippen bij een vraag betrokken Tips: Lees eerst de vraag en dan de bovenstaande tekst (focusseren) Oefenen met allerlei vragen/vraagstellingen (oude- en vb- en pilot-examens) Begin in de derde klas met oefenen van micro-macro (zorgvuldig woordgebruik) Begin vroeg (4e klas) met lewisstructuren en herhaal dat voortdurend Uitleggen, motiveren, verklaren, relateren is belangrijk(er)

Voorbeelden van nieuwe vragen Vergelijken van 2 processen (duurzaamheid en groene chemie) (atoomeconomie en E-factor) (vb.ex.16 vr.13 & vr.17; pilot 15 vr.4 & vr.5; H-2015I vr.29 & vr.30) Redeneren en berekeningen rond koolstofdioxide uitstoot (pilot 15 vr.21; H-2015I vr.25 & vr.26) Redeneringen en berekeningen omtrent het energie-effect v.e. proces (vb.ex.16 vr.8 & vr.12; H-2015I vr.15)) Biomassa (vastleggen van koolstof; koolstofkringloop); alternatieve brandstoffen (H-2015I vr.24) Mechanismes (afmaken, naar analogie TB 54); radicaalpolymerisatie, 'elektronen-treintjes' aangeven met pijlen (C4 & C5) (vb.ex. 16 vr.24) Lewisstructuren en grensstructuren: formele en partiële lading (vb.ex.16 vr.4) Energiediagrammen en energie in relatie tot massa (F3.4 : C/H verhouding) vb.ex.16 vr.15; pilot vr.13; H-2015I vr.17 & vr.18) Micro-macro; 'zorgvuldig redeneren' (vb.ex.16 vr.3 & vr.11; pilot vr.19; H-2015I vr.2)

Handige websites (laatste versie(s) van de syllabi: www.examenblad.nl Voorbeeldexamens: www.hetcvte.nl Voorbeeld examenopgaven nieuwe scheikunde: www.nieuwescheikunde.nl onder kop 'publicaties' en dan voorbeeldopgaven bij pilotexamens Pilotexamens: www.hetcvte.nl/item/pilotexamens_scheikunde Alle examens: www.alleexamens.nl www.chemieAktueel.nl