VVPJ lezing: Vorming van een APF Friso Foppes 10 februari 2015

Inhoud Vorming APF Oprichting APF Omvorming bestaand PF Omvorming: toezicht Omvorming: waardeoverdracht? Aansluiting bij APF Hoe uit APF te geraken

Vorming APF Een APF is een nieuw soort pensioenfonds, Naast OPF, BPF en BeroepsPF Een pensioenfonds moet een stichting zijn Een APF kan derhalve worden gevormd door: Oprichting van een nieuwe stichting APF Omvorming van een bestaande stichting pensioenfonds in een stichting APF En (theoretisch): omzetting van een andersoortig pensioenfonds (BV/NV) in een stichting APF Oprichting Kan door iedereen, bijvoorbeeld Bestaande pensioenfondsen Vermogensbeheerders Verzekeraars Werkgevers Omvorming/omzetting Bestuur van bestaand PF neemt besluit hiertoe

Oprichting APF Statuten Collectiviteitkring: omvang afgescheiden vermogen heeft uitsluitend statutaire basis Pensioenregeling en uitvoeringsovereenkomst dienen expliciet te worden vermeld Governance In beginsel alle bestuursmodellen Maar: evenredige vertegenwoordiging in bestuur (paritair) of BO (onafhankelijk) Werkkapitaal Omvang nog onduidelijk Dient voor voldoening operationele kosten: uitsluitend bedrijfsvoering Kosten in verband met beheer pensioenvermogen: niet ten laste van werkkapitaal Uitvoeringsovereenkomst Dient te voorzien in afspraken omtrent vergoeding kosten APF uit premie en/of vermogen collectiviteitkring, cf art. 25 PW Hoe dit te regelen in geval van gesloten fonds? Gelijksoortige aanpassing van art. 35 PW? Vergunning DNB Kan reeds nu worden aangevraagd

Omvorming bestaand PF Omvorming wordt mogelijk gemaakt in art. 220a#3 PW Overgangsrecht? Omvorming is geen omzetting in de zin van art. 2:18 BW Dus geen rechterlijke machtiging vereist En ook geen verklaring van geen bezwaar van DNB vereist, cf. art. 114 PW Geen advies verantwoordingsorgaan, cf art. 115a lid 3 sub i PW Omvorming behelst: ‘APF-proof’ maken van statuten: statutenwijziging Vergunningaanvraag Wijzigen UO, wijzigen governance Voor statutenwijziging vereist: Besluit bestuur omvormend PF Medezeggenschap: Onafhankelijk bestuur: advies belanghebbendenorgaan (art. 115c lid 2 sub b PW) Paritair bestuur: geen advies verantwoordingsorgaan

Omvorming: toezicht DNB heeft in (niet openbare) toezichttoets om toezichthoudende rol gevraagd bij omvorming in APF, zonder dat daarbij sprake is van een situatie als (externe) waardeoverdracht of zonder het bestaande PF daarbij te hoeven liquideren Toezichthoudende rol ter bescherming van belang (gewezen) deelnemer In art. 220a#3 PW is omvorming (daarom?) gekwalificeerd als een situatie als bedoeld in art. 83 lid 1 sub a PW Oftewel: collectieve waardeoverdracht naar andere pensioenuitvoerder op verzoek van werkgever bij beëindiging van de UO tussen PF en werkgever Aldus kan DNB omvorming verbieden (art. 83 lid 2 sub c PW) Gevolg is ook dat belanghebbenden bezwaar tegen de omvorming kunnen maken! En verantwoordingsorgaan adviesrecht heeft cf art. 115a lid 3 sub f PW Onderbouwing waarom voor deze oplossing is gekozen in MvT summier

Omvorming: waardeoverdracht? Kwalificeert een omvorming van een PF in APF als waardeoverdracht? Waardeoverdracht (art. 1 PW) “iedere handeling waarbij de waarde van opgebouwde pensioenaanspraken of pensioenrechten wordt aangewend ten behoeve van (i) andere pensioenaanspraken of pensioenrechten bij dezelfde of een andere pensioenuitvoerder; of (ii) dezelfde pensioenaanspraken of pensioenrechten bij een andere pensioenuitvoerder” Pensioenaanspraken worden bij omvorming niet gewijzigd en, gelet op goederenrechtelijke scheiding van collectiviteitkringen, geen aantasting van zekerheid van pensioenaanspraken, dus sub (ii): dezelfde pensioenaanspraken of pensioenrechten Is ook sprake van een andere pensioenuitvoerder? Nee, pensioenuitvoerder wijzigt niet. Het blijft dezelfde rechtspersoon-uitvoerder, die slechts tot een ander soort pensioenuitvoerder is getransformeerd. daarom: in beginsel geen adviesrecht voor verantwoordingsorgaan.

Omvorming: waardeoverdracht? (2) Wat betekent dit voor omvorming? Bij gewone CWO heeft bezwaar tot gevolg dat uitsluitend pensioenrechten en pensioenaanspraken van bezwaarmaker niet over worden gedragen aan andere pensioenuitvoerder Overige pensioenrechten en pensioenaanspraken worden wel overgedragen Wordt de omvorming volledig tegengehouden? Immers, gedeeltelijke APF-vorming is onmogelijk Vetorecht voor elke belanghebbende? Hoe verhoudt dat zich tot art. 110 PW: nietigheid van vetorechten? Of moet voor bezwaarmakers aparte collectiviteitkring worden aangehouden? Bezwaar dan wassen neus, omvorming gaat dan immers ook ten aanzien van bezwaarmakers gewoon door Andere oplossing? Bijvoorbeeld art. 114 PW van toepassing verklaren ipv art. 83 PW en bovendien het VO een adviesrecht verlenen? Met andere woorden, de omvorming – voor wat betreft de PW – behandelen als een omzetting?

Aansluiting bij APF Oprichting Nieuwe opbouw: UO werkgever/APF Bestaande opbouw: Collectieve waardeoverdracht op initiatief werkgever (art. 83 PW) Werkgever moet nog bestaan Bezwaarrecht belanghebbenden Collectieve waardeoverdracht bij liquidatie PF (art. 84 PW), besluit bestuur PF Fusie PF met APF, besluit bestuur PF Splitsing van PF naar APF, besluit bestuur PF Omvorming Nieuwe opbouw Gelijk als bij oprichting Bestaande opbouw Gelijk als bij oprichting, uitgezonderd de opbouw bij omgevormde OPF

Hoe uit APF te geraken De route van art. 84 PW lijkt voor de opheffing van een collectiviteitkring niet mogelijk Art. 84 PW alleen mogelijk bij volledige opheffing van het APF (‘bij liquidatie van PF’) Dan resteren: Collectieve waardeoverdracht uit hoofde van art. 83 PW: Werkgever zal dan nog wel moeten bestaan om verzoek te doen Bezwaarrecht belanghebbende Juridische splitsing van APF (afsplitsing van collectiviteitkring) Fusie niet mogelijk (tenzij slechts één collectiviteitkring) Bestuur van APF neemt besluit tot collectieve waardeoverdracht dan wel juridische splitsing Moet wet erin voorzien dat VO/BO bestuur van APF een bindende opdracht kan geven om collectiviteitkring op te heffen?

Tot zover.

Stellingen Toekenning van een vetorecht aan een individuele deelnemer bij omvorming van een pensioenfonds is onwenselijk Het BO/VO moet het bestuur van het APF kunnen verplichten tot opheffing van de eigen collectiviteitkring