Raadsliedenwerk nieuwe stijl ? Bij herinrichting van het sociale domein

Paul Vlaar, Movisie Vakmanschap Onderwerpen van deze inleiding Maatschappelijke ontwikkelingen Transities en transformaties Competenties sociaal werk Maatschappelijke ondersteuning Herinrichting van het sociale domein: sociale wijkteams Gevolgen voor positionering Sociaal raadsliedenwerk

Majeure maatschappelijke ontwikkelingen Maatschappelijke ontwikkelingen die grote gevolgen hebben voor het sociale domein (Verwey- Jonkerinstituut 2006) Vergrijzing en ontgroening Diversiteit in de samenleving Risico’s en tempo van het sociale leven Inkrimpende verzorgingsstaat Toename eigen verantwoordelijkheid burgers Grotere mondigheid Grote vraag is de houdbaarheid van de verzorgingsstaat en de ombouw naar de participatiesamenleving.

Bakens Welzijn Nieuwe Stijl (2010) De vraag achter de vraag. De eigen kracht van de burger. Direct er op af. Formeel en informeel in optimale verhouding. Doordachte balans van collectief en individueel. Integraal werken. resultaatgericht. Gebaseerd op ruimte voor de professional.

Competenties sociaal werkers generalist specialist Kwetsbare individuen Kwetsbare groepen en en hun netwerk de lokale samenleving c Set van 10 competenties nieuwe sociale professional specialist

Competenties sociaal werker Wmo + Versterkt eigen kracht en zelfregie Stuurt aan op participatie en betrokkenheid Is zichtbaar en gaat op mensen af Verheldert vragen en behoeften Helpt burgers verbindingen te leggen Inspireert tot ander gedrag Werkt samen en versterkt netwerken Beweegt zich in uiteenlopende leef- en systeemwerelden Doorziet verhoudingen en anticipeert op veranderingen Benut professionele ruimte en is ondernemend

Versterkt eigen kracht en zelfregie De sociaal werker maatschappelijke ondersteuning begeleidt individuen, vrijwilligers, families en groepen bij het vinden van eigen oplossingen voor hun vragen. motiveert, ondersteunt, informeert, adviseert en helpt hen om vaardigheden te ontwikkelen keuzes te maken, het eigen netwerk aan te boren en hun eigen kracht en die van hun omgeving te versterken om tot gewenste resultaten te komen. waar burgers niet in staat zijn om de eigen kracht te benutten of geen netwerk hebben, blijft de sociaal werker ondersteuning bieden of draagt hij de zorg over.

Werkt samen en versterkt netwerken De sociaal werker maatschappelijke ondersteuning versterkt netwerken van cliënten en burgers. ontwikkelt en ondersteunt samenwerkingsrelaties van burgers, professionals, verenigingen, ondernemers en beleidsmakers zodat een integrale en doelmatige aanpak gerealiseerd wordt. heeft een breed netwerk. deelt verantwoordelijkheden, maakt gebruik van deskundigheid van anderen, draagt zijn eigen deskundigheid over en pakt taken op in interdisciplinaire samenwerking.

Doorziet verhoudingen en anticipeert op veranderingen De sociaal werker maatschappelijke ondersteuning heeft een antenne voor sociale verhoudingen tussen burgers en organisaties. signaleert en herkent mogelijke kansen, problemen en tekorten, waardoor hij preventief en proactief samen met de burger hierop kan inspringen. agendeert tekorten en kansen bij de juiste partijen. Bij dreigende escalatie of acute problemen grijpt hij tijdig in.

Transities sociale domein AWBZ naar Wmo (2015) Ondersteuning en begeleiding zelfredzaamheid en participatie Lichamelijke verzorging naar zorgverzekeraars Bestaande Wmo wordt aangepast Jeugdzorg van provincies naar gemeenten (2015) Alle provinciale jeugdzorg Advies- en Meldpunten Kindermishandeling Jeugdreclassering Jeugdbescherming PGB voor jeugd - GGZ Preventieve jeugdzorg Participatiewet gaat naar gemeenten (2015) WWB, WSW en Wajong gaan op in nieuwe wet Regionalisering Passend onderwijs (augustus 2014) Speciaal onderwijs naar gewoon onderwijs Leerlingebonden budget (rugzakje) afgeschaft

Transities en transformaties Met transities doelen we vooral op de overdracht van verantwoordelijkheden en middelen Transfromaties slaan op de herinrichting van het sociale domein Nieuwe rolverdeling tussen overheid en burgers Eigen kracht Burgerkracht Beroepskracht Omvorming manier van organiseren en aansturen Andere manier van uitvoeren en verantwoorden

Uitdaging: minder complexe dienstverlening en dichterbij Sociale wijkteams Uitdaging: minder complexe dienstverlening en dichterbij Integrale en generalistische aanpak in de eerste lijn. Gericht op participatie, sociale samenhang en samenredzaamheid in dorp, buurt of wijk. Mandaat en handelingsruimte. Nieuw voor oud.

Basismodel sociale wijkteams Generalist hulpverlening Generalist samenlevings-opbouw Generalist zorgverlening Scholte en Sprinkhuizen, 2012 Hogeschool Inholland

Vaak ingevuld door domein-generalisten Huisarts (gezondheid) Verpleegkundige (zorg) Wijkagent (veiligheid) Kwartiermaker (GGZ) Medewerker vrouwenopvang (huiselijk en seksueel geweld) Sociaal raadslieden (sociaal juridisch) CJG-functionaris (opvoeding) Diaconaal werker (zingeving) Woonconsulent (huisvesting) Jeugdzorgwerker (jeugd) Ouderenadviseur (ouderen) Scholte en Sprinkhuizen, 2012

Generalist en specialist Monodisciplinair Multidisciplinair T-shaped Professional Interdisciplinair samenwerken

Vragen bij sociale wijkteams Wat is de samenstelling van wijkteams? Verhouding nulde een eerste lijn Verhouding eerste en tweede lijn Wat in de schil en wat in de frontlinie?

Vragen bij sociale wijkteams Hoe werken sociale wijkteams Toegang Kort en goed enkelvoudige vragen oppakken Tot hoever pakt wijkteam complexe vragen op? Multi-problem situaties op wijkniveau of anders?

Vragen bij sociale wijkteams Hoe sociale wijkteams aansturen? Bekostiging Monitoring en verantwoording

Consequenties voor sociaal raadsliedenwerk Positionering raadsliedenwerk in het nieuwe sociale domein Legitimatie van het beroep: welke vraagstukken welke mensen, welke maatschappelijke effecten? Profileren vakmanschap: sociaal en juridisch Raadsliedenwerk in de frontlinie, tweede lijn of als algemene voorziening?

Nuttige informatie: