Gastro-intestinale problemen

Casus 11 Peter, 62 jaar, rectumca, vorig jaar geopereerd, stoma, chemo gestopt (campto > slappe stoelgang), veel meta’s (vnl intra-abdominaal), heeft sinds 2 dagen geen stoelgang meer (zelfs bij spoelen) en toenemende lage buikpijn. Hij neemt MS Contin 2x60 mg, Temesta 2,5 ‘s avonds en af en toe Primperan. Uw voorstel: Meer analgetica Buscopan Sandostatine Solu-Medrol 125 mg

Casus 11 vervolg Na Solu-Medrol 125 en Medrol 32 p.o. komt de stoelgang weer op gang en wordt Movicol toegevoegd. De koliekpijnen verdwijnen, doch een doffe pijn blijft aanwezig. Patiënt wordt anorectisch, drinkt veel minder en na enkele dagen hervalt hij met obstipatie, toenemende kolieken, nausea en de ochtend van uw bezoek zelfs hevig braken. Patiënt voelt zich “ellendig”, heeft pijn en vraagt om hulp!

Casus 11 vervolg Uw voorstel Morfine-pomp met x mg Morfine Buscopan Sandostatine Haldol Deze 4 stoffen samen in de pomp Daags nadien is patiënt rustiger, heeft minder pijn maar is nog sterk nauseëus. De volgende dag wordt u opnieuw geroepen wegens hevige kolieken, toenemende pijn en onophoudend braken

Gastro-intestinale probl. Meest voorkomende problemen Nausea, braken Diarree Obstipatie Obstructie - subobstructie Lever: icterus, jeukte Pancreas: pijn

Nausea en braken Door stimulatie van de chemoreceptortriggerzone (bodem 4° ventrikel) en braakcentrum (medulla) Door chemotherapie of radiotherapie (op buik of hersenstam) Door geneesmiddelen: opiaten, NSAID, AB Vertraagde transit: obstructie, ascites, hepatomegalie Intracraniële overdruk: tumoren, meta’s Positioneel: vestibulair Stress, maagprikkeling (medicatie, ulcus)

Nausea en braken Gastrokinetica (Motilium, Primperan) Antidompaminerge neuroleptica Fenothiazines (Vogalene, Nozinan, Litican) Butyrofenonen (Haldol) Antihistaminca (Paranausine) 5HT3 antagonisten (Zofran, Kytril, Novaban)

Nausea en braken Bij onvoldoende effect: combinaties, optimale dosissen, parenterale toediening Ocreotide (Sandostatine) Anxiolytica: benzo’s, Nozinan Steroiden Maagsonde Stent, chirurgie

Obstipatie

Obstipatie Bijwerking van veel palliatieve medicatie (opiaten, antidepressiva, phenothiazines) Inactiviteit, dehydratatie, anorexie, spierzwakte Lokaal tumor - subobstructie Parese hypercalcemie

Obstipatie Laxativa (lactulose, Movicol, Forlax, Laxoberon) Mobilisatie Voeding en vocht Buikwandmassage Impactie of fecalomen lavementen

Diarree

Diarree Infectieus Overloopdiarree (op fecalomen) Malabsorptie, pancreaspathologie Chemotherapie/radiotherapie Overdosage laxativa Incontinentie (spierzwakte, verlamming)

Diarree Imodium Sandostatine Barexal Combyzim, Creon Darmantiseptica Steroiden (bij subobstructie)

Obstructie

Obstructie Bijna 3% van alle vergevorderde ca (vnl darm en ovarium) Nausea/braken - afwezigheid van faeces en flatus > 48u. - kolieken Afh. van de plaats -hoog of laag - andere onset van symptomen Mechanisch (tumorobstructie, meta’s, hepatomegalie, strangulatie, invaginatie, bride…) Dynamisch (paralytisch - spastisch) - opiaten

Obstructie - behandeling Indien mogelijk causaal (chirurgie, stenting) Buscopan Ocreotide (secretieremmer) Corticoiden (decongestief, anti-inflammatoir, weinig bijwerkingen) Sedatie