Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen Studiedag VVSG, 26 mei 2016 Lydia Putseys – OVAM Piet Coopman – VVSG

Inhoud Waarom handhaven? Hoe handhaven? Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen

Illegaal ontwijkgedrag: zwerfvuil en sluikstorten Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen

Afvalgerelateerde overlast Zwerfvuil, sluikstorten, hondenpoep,… = bron van ergernis Ook: verkeerd aanbieden afval,… Integrale aanpak staat voorop Voorkomen Inrichten openbare ruimte, Inzamelinfrastructuur, Communicatie Opruimen Handhaven Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen

Is handhaving ingebed in flankerend beleid? Waarom handhaven? Sluitstuk van beleid Ontraden Kort op de bal spelen Is handhaving ingebed in flankerend beleid? Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen

Handhaving: mogelijkheden Strafrechtelijk Zware procedure Kans op seponering Administratief Gemeente neemt handhaving in eigen handen Gemeentelijke administratieve sancties (GAS) Fiscaal Kosten laten vergoeden Belasting op het illegaal achterlaten van afval Maar ook… Sociale controle, voorbeeldgedrag, aanspreken,… Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen

Handhavingsprocedures (1) Vaststelling op basis van : Ofwel artikel 12, §1 Materialendecreet Ofwel GAS-reglement Maar alles staat en valt met : Wie kan vaststellen ? Op basis van welke regels ? Welke overtreding vaststellen ? (“kleine vormen van overlast”) Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen

Handhavingsprocedures (2) Artikel 12, §1 Materialendecreet Lokale milieutoezichthouder of lokale politie Vaststelling in proces-verbaal Eventueel bestuurlijke maatregelen (regularisatie door overtreder …. tot ambtshalve opruimen) Gemeentelijke administratieve sancties (GAS) Gemeente neemt volledige keten in handen Gemeentelijke politieverordening (GAS-reglement) Toepasbaar op “kleine vormen van openbare overlast”: grens? Afspraken met politie en parket noodzakelijk Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen

Handhavingsprocedures (3) Flankerende instrumenten : Belasting opruimen illegaal achtergelaten afval Duidelijk gemeentelijk retributiereglement Opruimkosten verhalen op overtreder Beëdigde ambtenaar Bezwaar is mogelijk Ontraden of pakkans verhogen ? Sociale controle Camera’s Sensibilisering: ook communicatie over resultaten handhavingsacties Alternatieve/integrale aanpak (ipv boetes) ? Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen

Illegale afvalinzameling Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen

Al dan niet door geregistreerde inzamelaar (IHM) Omvang? Wat? Afvalinzameling in strijd met gemeentelijk reglement en/of Materialendecreet/Vlarema Al dan niet door geregistreerde inzamelaar (IHM) Omvang? Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen

Art. 135, §2 Nieuwe Gemeentewet  Art. 26 Materialendecreet Regierol gemeenten Art. 135, §2 Nieuwe Gemeentewet  Art. 26 Materialendecreet Gemeentelijk reglement Organisatie van inzameling en verwerking van huishoudelijk afval Gemeente legt voldoende duidelijk vast = toestemming vereist Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen

Belang van gemeentelijke regierol? Wijze van inzamelen vereist maatwerk, rekening houdende met lokale omstandigheden Succesvol afvalbeheer staat of valt met deelname bevolking  (politieke) verantwoordelijkheid op beleidsniveau het dichtst bij de burger Kleinschaligheid biedt optimale marktcondities Elk gezin zorgt voor ophaling?  efficiënt afvalbeheer Hoeft niet te betekenen dat gemeenten alles zelf moeten doen: 50% van inzameling uitbesteed Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen

Ondertussen in Duitsland… Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen

Waarom regierol handhaven? Lokaal bestuur draagt eindverantwoordelijkheid Juridische en politieke gevolgen wanneer iets misloopt Controleerbaarheid afvalstromen Kersen van de taart Financiering lokaal afvalbeleid onder druk Kostenefficiëntie van gemeentelijke inzameling daalt Milieu-efficiëntie afvalinzameling Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen

Cruciaal: basis = goede regels Hoe handhaven? Cruciaal: basis = goede regels Materialendecreet + Vlarema + gemeentelijk politiereglement Duidelijk Sluitend Op mekaar afgestemd Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen

Illegaal geplaatste container : Voorbeeld Illegaal geplaatste container : Identificeer de inzamelaar Neem contact op en informeer over de regels en maan aan om de container weg te halen binnen bepaalde tijd Geen gevolg ? Stel PV op en maan opnieuw aan met kortere termijn Geen gevolg ? Bestuurlijke maatregel om container weg te halen binnen korte termijn Geen gevolg ? PV voor niet naleven bestuurlijke maatregel + ambtshalve verwijdering container IVAREM: Corr. Mechelen, 31 oktober 2013, 12e K., Not.nr. ME. 18.99.206-13 (inforum 282223) Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen

van voorbereiding tot opvolging Handhaving: van voorbereiding tot opvolging Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen

Hoe handhaven? (1) Plan van aanpak Voorbereiding Kennis Daadkracht Opvolging Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen

Hoe handhaven? (2) Voorbereiding : Kennis Zijn de regels sluitend ? Welke punten zijn voor interpretatie vatbaar ? Welke handhavingsactie onderneem ik en wat is mijn volgende stap ? (steeds een stap vooruit denken) Is handhavend optreden ingebed in het flankerend beleid? Kennis Wie kan in mijn gemeente handhaven ? Kennen zij de regels voldoende ? Kennen zijn de handhavingsinstrumenten ? Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen

Hoe handhaven? (3) Daadkracht Doen! Niet opgeven! Pak de zaken aan waarover niet gediscussieerd kan worden. (ook al betekent dit dat je niet elke overtreding aanpakt) Verduidelijk de overtreding(en) en koppel dit aan de regels. Identificeer de overtreder. Registreer overtreding (voor huidige actie en voor de toekomst). Zet het gepaste handhavingsinstrument in en volg dit op. Hou het volgende handhavingsinstrument achter de hand. Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen

Handhaven doe je niet alleen ! Hoe handhaven? (4) Opvolging : Wanneer het ingezette handhavingsinstrument niet het gewenste effect heeft : zet – indien mogelijk – een volgend instrument in. Volg wat er met je vaststelling gebeurt & indien nodig : trek er lessen uit voor de toekomst. Blijf niet bij de pakken zitten! Handhaven doe je niet alleen ! Toezichthouder – politie – ambtenaar – schepen – burgemeester Ondersteun mekaar over gemeentegrenzen heen. Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen

Welke noden zijn er lokaal? Welke problemen ervaren jullie? Als afsluiter… Welke noden zijn er lokaal? Welke problemen ervaren jullie? Wat kan OVAM of VVSG voor jullie betekenen? … Lokaal afvalbeleid handhaven: durven en doen