PLABEKA 3.0 De kracht van de MRA = Diversiteit en onderlinge complementariteit van de delen Zaanstreek-Waterland, MAART 2017 G.J. Put

HISTORISCHE CONTEXT PROCES OPSTELLING US 3.0 INHOUDSOPGAVE HISTORISCHE CONTEXT PROCES OPSTELLING US 3.0 KENMERKEN US 3.0 REGIO

Plabeka 2.0: Snoeien om te kunnen bloeien Plabeka: Ruim 10 jaar succesvol in de MRA Plabeka 1.0 Monitoring van vraag en aanbod Schrappen van overmatig planaanbod in de deelregio’s Initiatief vanuit Noordvleugel-ambitie Plabeka 2.0: Snoeien om te kunnen bloeien Midden in crisistijd Kwantitatieve analyse Kaasschaafmethode. Overal moest programma eraf Sturing d.m.v. kader aan voorkant Plabeka 3.0: Ruimte voor werken in de MRA van morgen Na de crisis: Een snel veranderende economie Kwantitatieve én kwalitatieve analyse Het chirurgenmes: Maatwerk op lokaal niveau Sturing niet alleen d.m.v. kader aan voorkant maar ook in het proces

ONTWIKKELING PLABEKA 3.0 Eind 2015 1e Helft 2016 2e Helft 2016 Plan van Aanpak BOPRES 1e Helft 2016 Regionale sessies Onderzoeksrapport Ecorys Tussenbesluit BOPRES 2e Helft 2016 Tweemaal sessies in de regio Bestuursbijeenkomst 1e Helft 2017 Oplevering Uitvoeringsstrategie Consultatiefase deelregio (raden en staten)

Kansenkaart MRA

Kansenkaart Zaanstreek Waterland

Voorbeelden van de ontwikkelingen Stedelijk interactiemilieu Interactiemilieu Busines 2 Business Functioneel werkmilieu Stedelijk interactiemilieu Een werkomgeving die bepaald wordt door zijn stedelijkheid. Een rijke culturele omgeving met vele voorzieningen, een onderscheidende kwaliteit van de leefomgeving, vele informele ontmoetingsplekken en een brede attractiviteit (nationaal en internationaal) om te werken, te wonen en te bezoeken. Het is een interessante vestigingslocatie voor talent, kent een grote hoeveelheid aan startups en ZZP’ers en ook grotere (inter)nationale bedrijven. Business 2 business interactiemilieu Een hoogwaardige omgeving waar bedrijven, investeerders en kenniswerkers elkaar ontmoeten en samenwerken. Daarbij hoort een multimodale bereikbaarheid (internationaal en naar de grote steden) een hoogwaardige openbare ruimte, ontmoetingsplekken, congres en hotel faciliteiten, horeca en winkels, hoofdkantoren, R&D faciliteiten. Functionele werklocaties Werklocaties zonder menging van wonen, zowel meer generieke werklocaties als werklocaties met een specifieke branchering

TEKORT IN BALANS OVERAANBOD BT KT BT BT KT KT BT KT BT KT BT KT Almere Lelystad Relatief weinig werkgelegenheid op informele werklocaties in vergelijking met andere deelregio’s; Voornamelijk overaanbod aan bedrijventerreinen, met name binnen het interactiemilieu Business2Business; Ingrijpen is noodzakelijk, maar onzekerheden in ontwikkelingen: Hoe zal Almere zich verder ontwikkelen? Kan Almere-Lelystad als overloopgebied profiteren van Amsterdam en Almere-Lelystad? Voor kantoren is duidelijk sprake van overaanbod, waardoor verdere sanering gewenst is. Amstelland-Meerlanden Relatief weinig werkgelegenheid op de informele werklocaties in vergelijking met andere deelregio’s; Voornamelijk tekort aan bedrijventerreinen op lange termijn (2050), met name binnen het interactiemilieu Business2Business, vanwege aanjagende functie van Schiphol; Rekening houden met grote vestigers uit het buitenland die in één keer een groot aantal hectares afnemen op bedrijventerreinen; Voor de kantoren is op de lange termijn sprake van overaanbod, zodra de volledige plancapaciteit tot ontwikkeling wordt gebracht, behalve voor kantoren in het stedelijk interactiemilieu. Het vraag en aanbod in het stedelijk interactiemilieu zijn in balans. Amsterdam Relatief veel werkgelegenheid op de informele werklocaties: Amsterdam vormt in feite één groot informeel werkmilieu; Tekort op de bedrijventerrein in alle werkmilieus. De deelregio Amsterdam zal of nieuwe bedrijventerreinen tot ontwikkeling moeten brengen of kijken in hoeverre aangrenzende deelregio’s hierin kunnen voorzien (geldt dan vooral voor Almere-Lelystad); Voor kantoren moet het beeld van overaanbod genuanceerd worden vanwege de eisen die de bedrijven stellen aan hun locatie (veel bestaand aanbod voldoet niet). Het aanbod aan kantoren moet zeker nog worden teruggebracht, maar parallel moet er ook nieuw/kwalitatief beter aanbod gecreëerd worden; Er is veel dynamiek op de kantorenmarkt en deze markt moet niet op slot gezet worden. Gooi- en Vechtstreek Relatief veel (tweederde) op informele werklocaties; Werken in het Gooi is kleinschalig, verspreid, op unieke plekken in het landschap en in historische kernen; Er is behoefte aan kleinschaliger vastgoed, zoals een kantoorvilla of bijzonder bedrijfsverzamelgebouw, in een gemengde omgeving en landschappelijke of historische setting; Beperkt aanbod en beperkte vraag. Zowel voor bedrijventerreinen als kantoren geldt dat als gevolg van beleidsmatig ingrijpen (transformatie) er nog vraag zal zijn. Het bestaande aanbod lijkt hierin te kunnen voorzien; Onderzocht kan worden in hoeverre de werkgelegenheid op informele werklocaties verleid kunnen worden naar het bestaande aanbod. Nieuw voor oud moet mogelijk blijven als de markt daar om vraagt. Haarlem De regio Haarlem-IJmond kent twee gezichten. Enerzijds het meer dienstverlenende en stedelijke karakter van Haarlem en anderzijds het meer industrieel georiënteerde karakter in IJmond; Relatief veel (bijna twee derde) op informele werklocaties; Zorg in het formuleren van beleid dat er meer aandacht komt voor het bieden van ontwikkelruimte voor bedrijven op de informele locaties. Het is de combinatie van wonen en het kleinschalige werken (van zzp-er tot kleinbedrijf) dat steeds meer het karakter van de regio typeert; Zowel voor bedrijventerreinen als kantoren is vraag en aanbod redelijk in balans. Zaanstreek-Waterland Relatief veel (ruim twee derde) op informele werklocaties vooral: rondom de stations in het centrum van Zaanstad, in Zaandam-Kogerveld/Hoornse Veld en in het centrum van Purmerend rondom bedrijventerreinen Purmerend-Noord/Kwadijk, nabij de Dorpsstraat in Kwadijk en in het centrum van Volendam, op en rondom De Dijk. Daarmee vormt de economie op informele locaties een belangrijk aandachtspunt; Overaanbod aan bedrijventerreinen in het functionele werkmilieu; Overaanbod aan kantoren in het stedelijke interactiemilieu. Er dient gekeken te worden naar mogelijkheden voor transformatie en/of de beoogde plancapaciteit niet volledig tot ontwikkeling te brengen. BT TEKORT KT IN BALANS OVERAANBOD

Vorming uitvoeringsstrategie 2e Helft 2016 Vorming 3.0-strategie i.s.m. Bureau BUITEN Opnieuw de tweemaal deelregio’s in: Verdiepingsvraagstuk Principiële kernwaarden en uitgangspunten Plabeka 3.0 samen bepalen December 2016: Uitgangspunten en kernwaarden Plabeka 3.0 delen in MRA-breed PHO EZ

Kenmerken Plabeka uitvoeringsstrategie 3.0 Van kwantiteit naar kwaliteit Samenstellende delen vormen een MRA Van top down naar bottom up en weer terug Van sturing aan de voorkant naar sturing in het proces Van kaasschaaf naar maatwerk Van sectorale benadering naar nieuwe werkmilieus met integrale ruimtelijke inrichtingsvraagstukken Van beleid en programmeren naar interactie en aansluiting met de markt

Kantoren (formele locaties) PAAR CIJFERS TOTAAL MRA en (Zaanstreek-Waterland) Kantoren (formele locaties) Ruimte vraag scenario hoog tot 2030 : 445.860 m2 BVO (0) Leegstand : 1.346.331 m2 BVO (15.000) Transformatie tot 2030 : 1.069.092 m2 BVO (13.000) Planaanbod hard tot 2030 : 1.474.091 m2 BVO (38.000) OVERSCHOT : 1.305.470 m2 BVO (40.000) Bedrijven Ruimtevraag scenario hoog tot 2030 : 440 Ha (30) Vervangingsvraag transformatie (30%) : 164,2 Ha (58,1) Planaanbod hard tot 2030 : 1.009,9 Ha (205,5) OVERSCHOT : 405,7 Ha (117,4)

KANSEN * in agro-industrie, logistiek, maakindustrie, bouw en nautische bedrijvigheid. Tevens groei in zorg en horeca * Bijdrage aan de woningbouwopgave Creatieve ondernemers en stadsverzorgende diensten Toenemend belang informele werkmilieus Kleinschalige hoogwaardige kantoren Uitfasering vanuit Amsterdam (bovenregionale vraag) OPGAVEN * Forse transformatieopgaven (binnenstedelijk) bedrijventerrein (ambitie is 180 ha). Achtersluispolder, Zuiderhout, Molletjesveer, Hembrug en de Koog

VRAGEN?