Mesdag Haagse school Museum panorama

Start een gesprek met de leerlingen en stel een aantal vragen: - Dit zijn twee schilderijen die je in Den Haag in een museum kunt zien. Ze zijn heel verschillend van elkaar. Maar ze zijn allebei heel beroemd. Misschien kent een van jullie deze twee schilderijen. Weet je wie ze heeft gemaakt? En hoe ze heten? Links: Johannes Vermeer, Meisje met de parel, c. 1665 (Mauritshuis, Den Haag) Rechts: Piet Mondriaan, Victory Boogie Woogie, 1942 - 1944 (Gemeentemuseum Den Haag) - Weten jullie dat in Den Haag ook het grootste schilderij van Nederland te zien is? Weet iemand welk schilderij dat is? Vertel: Binnenkort gaan we naar een museum waar dit schilderij van Nederland te zien is. Het museum heet Panorama Mesdag. De naam van het museum bestaat uit twee delen: Panorama en Mesdag. Heeft iemand wel eens van de naam Mesdag gehoord?

Hendrik Willem Mesdag Vertel: Hier zien jullie een oude foto van Hendrik Willem Mesdag. Hendrik Willem werd lang geleden geboren, in 1831. Hij groeide op in Groningen. Hij kwam uit een rijke familie. Als kind kreeg Hendrik Willem veel tekenles. Dat vond hij het leukste wat er was. Hij was er ook erg goed in. Toen Henrik Willem klaar was met school wilde hij kunstenaar worden. Maar dat mocht niet van zijn ouders. Hij moest aan de slag bij een bank. Toch bleef hij in zijn vrije tijd tekenen en schilderen want dat deed hij het allerliefst!

Hendrik Willem en Sientje Vertel: Hier zie je Hendrik Willem Mesdag samen met zijn vrouw Sientje van Houten. Sientje hield ook van tekenen en schilderen. Op een dag krijgen Hendrik Willem en Sientje een grote erfenis (leg uit wat een erfenis is). Hendrik Willem besluit dan om te stoppen met zijn werk als bankier en alleen nog maar te gaan tekenen en schilderen. Hendrik Willem verhuist met Sientje naar Brussel en krijgt daar teken- en schilderles van andere kunstschilders. Hij is nu een echte kunstenaar!

Landschap Vraag: Kunstschilders kunnen verschillende onderwerpen schilderen. Kunnen jullie er een paar noemen? Bijvoorbeeld: een portret of een stilleven. Vertel: Hendrik Willem schilderde het liefst landschappen. Hij vond het belangrijk om te laten zien hoe een landschap er volgens hem echt uitzag. Hij maakte een landschap dus niet mooier dan het was. Je ziet donkere wolken, harde wind en soms regent het zelfs een beetje. Kijk maar eens naar dit schilderij dat hij maakte. De schilderijen van Henrik Willem Mesdag werden heel populair en veel mensen wilden zijn schilderijen kopen. Vraag: Wat vinden jullie? Moet een landschap op een schilderij altijd mooi zijn of mag het ook minder mooie dingen laten zien? Creditline: Hendrik Willem Mesdag, Landschap nabij Vries met ploegende boer, 1877, Collectie Drents Museum

De zee Vertel: Als Hendrik Willem op vakantie is op een Waddeneiland in Duitsland, ontdekt hij het onderwerp dat hij het allerliefst schildert: de zee! Omdat hij vanaf dat moment alleen nog maar de zee wil schilderen, verhuist hij samen met Sientje naar de Hollandse kust. In Den Haag laten ze een mooi en groot huis bouwen aan de Laan van Meerdervoort. In die tijd was Den Haag nog niet zo volgebouwd. Het huis stond aan de rand van het bos en de duinen. De zee lag niet ver weg. Hendrik Willem wandelde bijna elke dag naar Scheveningen. Of hij nam de paardentram. Daar aangekomen tekende en schilderde hij de zee, het strand en het leven van de vissers. Hendrik Willem werd een echte zeeschilder en heeft veel zeegezichten geschilderd. Zijn beroemdste zeegezicht is het Panorama Mesdag. Vraag Hier zien jullie weer een foto van Hendrik Willem Mesdag. Wat houdt hij vast in zijn handen? > palet, penseel. Wat is op het schilderij te zien? > de zee

Panorama Vraag: Binnenkort gaan we het panorama van Mesdag bezoeken. Wat is een panorama precies? Vertel: Een panorama is een afbeelding van een wijds uitzicht. Het woord komt uit de taal van de oude Grieken. Het betekent letterlijk “Alleszicht”. Pan = alles Orama = zicht Vraag: Bekijk de foto van Den Haag. Hier zien jullie een voorbeeld van een panorama. Dit panorama is gemaakt met een camera. Zien jullie wat hier is afgebeeld? (Een stad). Weten jullie ook welke stad? (Den Haag).

Het Panorama van Mesdag Vertel: Toen Hendrik Willem leefde, was er nog geen camera waar je een panorama mee kon maken. Hij schilderde zijn Panorama. Dat was een enorme klus en daarom kreeg hij hulp van een stel bevriende kunstenaars. Op het Panorama is Scheveningen te zien: een stukje van het dorp, het strand en natuurlijk de zee. Het schilderij is 14 meter hoog en wel 120 meter breed. Het panorama hangt in een een speciaal daarvoor gebouwd gebouw. Toen het gebouw open ging en toen het publiek zelf een kijkje kon nemen, waren ze erg onder de indruk. Op deze foto zie je een dame en twee jongetjes die een stukje van het panorama bekijken. Wij gaan er binnenkort ook naartoe. We gaan dan van alles ontdekken over het schilderij en de schilder Hendrik Willem Mesdag.

Tot ziens in Panorama Mesdag! Rond de les af. Indien je een museumles gaat volgen, vertel dan dat de groep in het museum wordt ontvangen door een een museumdocent. De klas wordt in het museum in tweeën gesplitst. De groepsverdeling kun je in klas al aankondigen. Vertel de leerlingen wanneer je naar het museum gaat en neem alvast de huisregels door: Ook al zie je dat niet meteen, een schilderij raakt beschadigt als je het aanraakt. Houd dus afstand van de schilderijen. In het museum zijn andere bezoekers, houd daar rekening mee. Je mag gewoon met elkaar praten in het museum maar let erop dat je niet te hard praat. In het museum mag je niet rennen, gewoon lopen.