Leren lesgeven met fasengebonden lesvoorbereidingsformulieren

Project leren lesgeven xxxxxxxxxxxxxxx 11/8/2017 Project leren lesgeven Samenwerking tussen werkveld en pabo in het begeleiden van studenten bij het leren lesgeven. Werkveld, docenten en studenten hebben vanaf 2013 bijgedragen aan het ontwerp van de nieuwe lesvoorbereidingsformulieren en het uitproberen ervan. De nieuwe lesvoorbereidingsformulieren zijn niet uit de lucht komen vallen, maar zijn het resultaat van een vraag uit de praktijk. De formulieren zijn ontworpen na gedegen wetenschappelijke onderzoek. xxxxxxxxxxxxx

Resultaten vorig schooljaar xxxxxxxxxxxxxxx 11/8/2017 Resultaten vorig schooljaar Tabel 1. Significantie (Paired T-test) van het verschil in score op de 1e en 2e meting met het ICALT-instrument en effectgroottes (N=136)   MM1 (Okt ’16) MM2 (Jan ’17) Gem sd Sig ES Veilig en stimulerend leerklimaat 2.53 .50 2.70 .43 .00 .36 Efficiënte lesorganisatie 2.02 .63 2.32 .58 Duidelijke en gestructureerde instructie 2.06 .66 2.41 .54 Intensieve en activerende les 1.81 .72 2.15 .64 Afstemmen van instructie en verwerking op verschillen 1.41 .79 1.72 .84 .38 Leerstrategieën aanleren 1.36 .81 1.73 .82 .45 Uit tabel 1 kan afgelezen worden, dat de gemiddelde score op de zes ICALT schalen is toegenomen bij de tweede meting in januari. De resultaten hebben betrekking op 136 studenten van wie we zowel gegevens hebben van het eerste meetmoment als van het tweede meetmoment. Hier is dus sprake van een zuivere vergelijking. Om na te gaan of dit verschil significant is, hebben we een paired t test uitgevoerd. Het verschil in groei is significant, hetgeen betekent dat dit verschil niet op toeval berust. Om een beeld te krijgen van de betekenis van de gevonden verschillen is tevens de effectgrootte (effectsize (ES)) berekend. Een effectgrootte tussen .20 en .49 wordt in de literatuur geïnterpreteerd als een klein effect. Een effectgrootte tussen .50 en .79 is te beschouwen als een middelgroot effect. Bij drie van de zes schalen is sprake van een klein, maar betekenisvol effect. Bij de andere drie schalen is zelfs al sprake van een middelgroot effect. xxxxxxxxxxxxx

ICALT, achtergrond International Comparative Analysis of Learning en Teaching. 60 jaar lang onderzoek naar effectiviteit van onderwijs. Het observatie instrument ICALT valt binnen deze onderzoekstraditie

xxxxxxxxxxxxxxx 11/8/2017 ICALT, toelichting Het observatie instrument bestaat uit 35 items in 7 schalen (domeinen): Veilig en stimulerend leerklimaat Efficiënte lesorganisatie Duidelijke en gestructureerde instructie Intensieve en activerende les Afstemmen van instructie en verwerking op verschillen Leerstrategieën aanleren Betrokkenheid van leerlingen In eind observatieformulier zijn de 7 domeinen goed terug te zien. xxxxxxxxxxxxx

5 GLVF Gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek xxxxxxxxxxxxxxx 11/8/2017 5 GLVF Gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek Sluiten aan bij het niveau van de student (zone van naaste ontwikkeling); Lopen op in complexiteit. Nogmaals wijzen op het feit dat de lesvoorbereidingsformulieren niet gekoppeld zijn aan opleidingsjaren maar de ontwikkeling van de student volgen. xxxxxxxxxxxxx

xxxxxxxxxxxxxxx 11/8/2017 Werkwijze GLVF Getrainde school- (of getrainde praktijk-)opleider doet een startobservatie en wijst het passende lesvoorbereidingsformulier toe. De student bereidt de lessen voor op dat formulier en selecteert bij elke lesvoorbereiding 3 items die extra worden geoefend. De PO scoort bij het observeren deze items. En vult bij het nagesprek de lesevaluatie van het formulier in. Als alle items zeer regelmatig een 3 scoren, kan een student in overleg met de schoolopleider door naar een volgende lesvoorbereidingsformulier. Zie de GLVF handleiding voor meer toelichting. Vragen zijn te stellen aan de projectgroep via lerenlesgeven@hu.nl. Het doorgroeien naar een volgend fasenformulier neemt tijd en is niet in een paar lessen gerealiseerd. Het gaat om het aanleren van complexe leerkrachtvaardigheden (vooral bij GLVF 2 en 3). Daar moet de student de tijd voor nemen. Een student kan ook terugvallen naar een vorig GLVF. xxxxxxxxxxxxx

xxxxxxxxxxxxxxx 11/8/2017 GLVF in de LIO fase Formulier 5.1 (weekplanning) en aanvullende formulieren 5.2 en 5.3.   Startobservatie door de getrainde school- of praktijkopleider van een eerste taal- of rekenles aan de hele groep kinderen. Elke week de weekplanning invullen en drie leerkrachtvaardigheden noteren die schoolopleider heeft geselecteerd na de observatie. Per week één reken- of taalles voorbereiden op lesvoorbereidingsformulier 5.2 of 5.3 afhankelijk van de leerkrachtvaardigheden. Na twee weken selecteert de student zelf of in overleg met de prakrijkopleider drie andere leerkrachtvaardigheden van het ICALT observatie instrument (n.a.v. de reflecties en feedback van de praktijkopleider). Eindobservatie van een laatste taal- of rekenles aan de hele groep kinderen. In verband met de minor alleen observatie bij de start van de oriëntatiefase en aan het eind van de afstudeerfase. M.u.v. studenten van jaar 4 van de Alpo. (geen minor, dus wel 3 keer een observatie). ! De eindobservatie is van belang omdat de opleiding het niveau waarmee pabostudenten afstuderen monitort. Daarnaast is het van belang dat studenten kennis hebben over hun vervolg (leer)doelen na de diplomering (inductiefase). xxxxxxxxxxxxx

ICALT trainingen Een groot deel van de schoolopleiders is getraind in het gebruik van ICALT en GLVF. Dit schooljaar zijn er trainingen voor SO’s en IO’s gepland op woensdag 11 oktober 2017 van 14.00 tot 18.00 uur in het HU gebouw in Amersfoort en op 7 februari 2018 van 14.00 tot 18.00 uur in het HU gebouw in Utrecht.

Verdere implementatie in pabo curriculum xxxxxxxxxxxxxxx 11/8/2017 Verdere implementatie in pabo curriculum Alle studenten leren lesgeven met de GLVF. Enkele aanpassingen in de GLVF formulieren: Aansluiting op kern- en deeltaken; Aantallen GLVF per semester; Toewijzing na observatie; Opgenomen in praktijkbeoordeling; Drie observatiemomenten; School- en/of getrainde praktijkopleider schaalt student in. Aanpassingen aan de GLVF na de afronding van het onderzoek. Pas wanneer een praktijkopleider helemaal getraind is door de schoolopleider kan deze de observatie en inschaling doen. xxxxxxxxxxxxx

Toewijzing na observatie xxxxxxxxxxxxxxx 11/8/2017 Toewijzing na observatie Jaar 1: formulier 1 en 2 Jaar 2: formulier 1, 2 en 3 Jaar 3: formulier 2, 3 en 4 Jaar 4: formulier 2, 3, 4 en 5 (weekplanning). Om excessen te voorkomen is deze toewijzing per opleidingsjaar afgesproken. xxxxxxxxxxxxx

Aantallen 15 20 25 18 30 Semester 1 Semester 2 DAV & VO (per semester) xxxxxxxxxxxxxxx 11/8/2017 Aantallen   Semester 1 Semester 2 DAV & VO (per semester) Jaar 1 15 20 Jaar 2 25 18 Jaar 3 30 Eenmaal in formulier 4; dan één formulier no 4- per stagedag. Jaar 4 Aantal formulieren 2 en 3 zijn niet vastgelegd. Eenmaal in formulier 4 dan 1 per stagedag en eenmaal in formulier 5 dan 1 per stageweek. Elke lesactiviteit die er toe doet wordt voorbereid op een GLVF. Het moet voorkomen worden dat een student zonder gedegen voorbereiding lesgeeft. xxxxxxxxxxxxx

Meetmomenten voor SO/PO observeren   Observatie 1 Observatie 2 Observatie 3 Stagesemester A B Periode 2 t/m 13 okt ’17 8 t/m 19 jan ’18 21 mei t/m 8 juni’ 18 Deadline 13-10-2017 19-01-2018 8-06-2018

Praktijkbeoordeling Overzicht van praktijkactiviteiten: xxxxxxxxxxxxxxx 11/8/2017 Praktijkbeoordeling Overzicht van praktijkactiviteiten: Dit overzicht is een verplichte formulier dat door de student aan de instituutsopleider wordt overhandigd bij het praktijkbeoordelingsgesprek. GLVF dossier: Het GLVF-dossier wordt ter inzage getoond bij het praktijkbeoordelingsgesprek en is ten alle tijden op te vragen door de begeleiders van de student. Verwerking formulieren gebeurt digitaal ICALT wordt ook digitaal ingevuld en verwerkt xxxxxxxxxxxxx

Materialen Voor student op HUbl Werkplekleren; Voor ALPO op Blackboard xxxxxxxxxxxxxxx 11/8/2017 Materialen Voor student op HUbl Werkplekleren; Voor ALPO op Blackboard Voor school- en praktijkopleiders op www.werkvelditt.hu.nl ; Handleiding en flyer voor student en werkveld is op HUbl en de website te vinden. xxxxxxxxxxxxx

Lesvoorbereidingsformulier 1 xxxxxxxxxxxxxxx 11/8/2017 Domein Observatie FORMULIER (schoolopleider) Naam student: Datum van les: (dd-mm-jjjj) Naam observator: (SO) Stagegroep: Stageschool: Aantal lln.: Vooropleiding student: mbo/havo/vwo/hbo/wo Pabo gestart: (dd-mm-jjjj) Opleidingsjaar pabo: Toelichting score: 0=overwegend zwak, 1= meer zwak dan sterk, 2 = meer sterk dan zwak, 3 = overwegend sterk. U ontvangt een link naar formdesk om de gemarkeerde scores digitaal in te vullen. Indicator: de student.. VSL ELO DGI 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Toont respect naar leerlingen Zorgt voor een ontspannen sfeer Zorgt voor een ordelijk verloop van de les Ondersteunt het zelfvertrouwen van de kinderen Zorgt voor wederzijds respect Geeft feedback aan de kinderen Geeft duidelijke uitleg van leerstof en opdrachten 0 - 1 - 2 - 3 Lesvoorbereidingsformulier 1   IIAL IAL LSA AIV 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Verduidelijkt bij de aanvang van de les de doelen Geeft goed gestructureerd les Gaat tijdens de instructie na of de kinderen de leerstof hebben begrepen Zorgt voor doelmatig klassenmanagement Gebruikt de leertijd efficiënt Geeft duidelijke uitleg van het gebruik van didactische hulpmiddelen en opdrachten Stelt vragen die leerlingen tot denken aanzetten Betrekt alle leerlingen bij de les Stimuleert leerlingen om over oplossingen na te denken Bevordert dat leerlingen hun best doen Stimuleert het gebruik van controle activiteiten Gaat na tijdens de verwerking of de kinderen de opdracht op een juiste wijze uitvoeren Gaat na of de lesdoelen werden bereikt Lesvoorbereidingsformulier 2 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. Stemt instructie af op verschillen tussen leerlingen Zorgt voor interactieve instructie- en werkvormen Biedt zwakke leerlingen extra leer- of instructie tijd Hanteert werkvormen die leerlingen activeren Stemt verwerking af op verschillen tussen kinderen Stimuleert het zelfvertrouwen van zwakke leerlingen Laat leerlingen hardop denken Leert leerlingen hoe ze complexere problemen kunnen vereenvoudigen Moedigt kritisch denken van leerlingen aan Bevordert het toepassen van het geleerde Vraagt leerlingen na te denken over strategieën bij de aanpak Leert leerlingen oplossingen checken 0- 1 - 2 - 3 Lesvoorbereidingsformulier 3 Indicator: de leerlingen… BL 33. 34. 35. zijn betrokken bij de les tonen zich geïnteresseerd zijn actief op leren gericht 0 - 1- 2 - 3 Lesvoorbereiding op de achterkant wordt door student ingevuld voorafgaand aan de eerste les VB observatieformulier xxxxxxxxxxxxx