Examinering en OGW: kansen om te groeien! Juliette Vermaas Opdracht 1: wat is kenmerkend voor OGW en voor vakmanschap?

Excellente afd. Zwakke afd. Duurzame kwaliteitsverbetering Excellente afd. Zwakke afd. Systematisch inzicht in hun prestaties Duidelijke eigen visie Cultuur van verbeteren Kwaliteitszorg via OGW Nadruk op ontwikkeling personeel obv visie Kunnen op tijd ingrijpen: leiderschap! Ontbreken systematische analyse leeropbrengsten Geen duidelijke visie Cultuur van externe attributie Geen kwaliteitszorgsysteem Geen verbinding kwaliteit met HRM Geen verbinding kwaliteitszorg - leiderschap!

Model in balans mbv OGW OGW = je opbrengsten gebruiken om gericht te werken aan de verbetering van je onderwijs -> op ieder niveau! Hoe? Door samen doelen te stellen: wat willen we bereiken -> Visie Door te kijken of je die doelen realiseert en waar je moet bijsturen -> Kwaliteitszorg Door samen te praten en te leren over je vak -> HRM -> Dit vraag Leiderschap!

Opbrengsten gebruiken om: Reflectie op gang te brengen over onze manier van werken Verstandige beslissingen te nemen op basis van feiten Binnen de school elkaars prestaties te bespreken Landelijk elkaars prestaties te kunnen vergelijken De inspectie tevreden te houden Bewerking van Rob Mioch

Ervaringen op andere scholen Iedereen heeft hier zijn eigen didactiek. Dat is goed, want anders is er teveel eenheid, maar daardoor hebben we ook geen gezamenlijke afspraken over doelen en toetsen. Het bespreken van de examenresultaten en de Wolf-analyse gebeurt in de bovenbouw. De onderbouw-docenten zijn daar niet bij betrokken. Heel veel overleg gebeurt informeel. Dat is de kracht, maar ook meteen een valkuil. Daardoor bestaat het gevaar dat wat we bespreken niet wordt vastgelegd en niet leidt tot aanpassingen. Elkaar aanspreken op onze resultaten zien we soms nog als iets negatiefs, terwijl je dat juist kan gebruiken om jezelf te verbeteren.

OGW = Organisatie-ontwikkeling Zonder een gerichte visie en beleid op OGW, Zonder planmatige sturing van leidinggevenden, zonder docenten die het onderwijsproces opbrengstgericht vormgeven, zonder de juiste instrumenten om prestaties te meten, zonder de benodigde kennis en vaardigheden en zonder een opbrengstgerichte cultuur… … zal OGW niet in de school gedijen!

Toelichting bouwstenen Visie en beleid: Wat is onze visie op goed onderwijs? Wat verwachten we van onze leerlingen? Welke doelen hebben wij en zijn die ambitieus genoeg? Sturing: Hoe gebruiken wij onze opbrengsten systematisch? Hoe planmatig sturen we de organisatie aan? Onderwijsproces: Welke verwachtingen en doelen stellen we aan onze leerlingen? Hoe weten we waar de leerlingen staan en waar we de leerlingen naar toe willen brengen? Cultuur: Hoe reflecteren we op ons eigen werk? Hoe spreken wij elkaar aan?

Opdracht 1: Meetlat Hoe ver zijn wij met opbrengstgericht werken?

OGW = Cyclische aanpak Docenten/secties buigen zich regelmatig over de vraag wat de resultaten zeggen over de leerlingen en over het onderwijs en gebruiken de conclusies om hun aanpak gericht te verbeteren.  

Hoe? Door samen: Visie te hebben op leren en onderwijs waarin hoge verwachtingen van docenten en leerlingen centraal staan Visie te vertalen in heldere en meetbare (leer)doelen Onderwijs in te richten: keuze voor methode, onderwijsmaterialen, instructiemethode, opdrachten e.d. Te sturen op het realiseren van de gewenste doelen Vorderingen (zowel harde resultaten als zachte vaardigheden) te meten Vorderingen te analyseren: in hoeverre zijn doelen/normen bereikt, hoe is dat per klas/leerjaar/vak/docent en in vergelijking met vorig jaar? Resultaten te verklaren: waar ligt het aan? Resultaten te bespreken door feedback te geven en te krijgen Activiteiten/werkwijze bij te stellen.

y 9 stappen die op alle drie de niveaus in de school (locatieleiding, teamleiding, docenten) van belang zijn en samen leiden tot stap 10: een opbrengstgerichte school! Gaat om het systematisch inbedden van deze stappen in de organisatie NB: ontwikkeling Meetlat!!

OGW Onderzoek (Hattie/Marzano) laat zien dat: Samen voorbereiden Duidelijke en uitdagende doelen stellen, Analyseren en Differentiëren en Structureel feedback geven … …het meest bijdragen aan leerwinst & welzijn van leerlingen: Les sluit beter aan bij leerontwikkeling. Leerling wordt uitgedaagd. Leerling merkt dat hij vooruit gaat. Er ontstaan doorlopende leerlijnen.   OGW

Opdracht 2: Bijsturen o.b.v. voortgang Leerling Cijfer 1 2 3 4 5 Gem./lln. 6,6 6,1 7,2 7,0 6,8 4,5 5,3 6,0 5,1 5,2 5,4 4,9 9,1 6,2 6,4 7,5 2,1 4,3 5,9 Gemiddeld cijfer 6,3 5,6 5,8 Hattie: het afnemen van toetsen is vooral in het belang van de leraar: welk effect heeft jouw handelen op de leerlin?

OGW = Cultuur van verbeteren Bewust van invloed op leerling: nadruk op leren Hoge/uitdagende doelen en verwachtingen Structurele analyse en evaluatie van resultaten/impact Samen voorbereiden, evalueren en leren Dit vraagt om:   Geen toets- en afrekencultuur, maar open bespreek- en aanspreek cultuur, leerwinst centraal!!

A: Verantwoordelijkheid nemen If you blame others, you give up your power to change! Wat is jouw effect op het leren van de leerlingen? Ben je daar tevreden over? Hoe kan je je opbrengsten gebruiken om jouw effect op de leerlingen te vergroten?   Lijkt een open deur, maar vaak vallen we wel in de valkuil dat de resultaten aan iets of iemand anders liggen: de toets, de motivatie van de leerling, de methode, de kerstdip, etcetera. Deze verklaringen kunnen wel helpen om de resultaten te begrijpen, maar de vraag is of je ze ook accepteert: ben je er tevreden mee, voldoet het aan jouw kwaliteitseisen en aan de verwachtingen die je van de leerlingen hebt? Als je het niet accepteert, ben jij de enige die er wat aan kan veranderen. Daarom is het belangrijk om niet alleen de resultaten te analyseren, maar juist ook je eigen aanpak: hoe heb je deze resultaten gerealiseerd. Dat is immers het enige dat jij echt zelf kan beïnvloeden en veranderen. Tot slot gaat een cultuur van verbeteren er op basis van de analyse samen gaat verbeteren. Vaak verbeteren we vanuit een negatieve reactie: we willen iets niet omdat het niet goed gaat en gaan dan veranderen. Het gevaar bestaat dat er dan meer een moppercultuur ontstaat over alles dat niet goed gaat en hoe moeilijk het is om dat te veranderen. Wat helpt is om juist positief met verbeteringen bezig te zijn, samen iets willen realiseren vanuit een visie op hoe je je vak wilt aanbieden.

B: Samenwerken vanuit visie Samen doelen stellen! Welke visie hebben we op ons vak? Welke resultaten wil je samen behalen? Hoe ga je dat realiseren/plannen?? Wanneer is het resultaat bereikt? Hoe ga je dat monitoren?  

C: Sturen m.b.v. instrumenten/informatie De indicatoren en de sturingsknopen kennen Cijfers verzamelen over meerdere jaren (trends!) Cijfers gebruiken voor communicatie en sturing Maak prognoses: early warning systeem Zo ordenen dat betekenis ontstaat voor de toekomst -> Belangrijke rol Examensecretaris!

Voorbeeld Analyse-instrument Cijfers uit Opbrengstenkaart en/of Vensters voor Verantwoording Vak + Leerweg: Eigen gemiddelde Landelijk gemiddelde (uit Opbrengstenkaart) Percentielscore (uit Vensters) CE vorig schooljaar   CE dit schooljaar Verschil SE-CE vorig schooljaar Verschil SE-CE dit schooljaar Analyse cijfers: wat valt op? Conclusie analyse cijfers: tevreden? Ja/nee, omdat… Analyse Wolfrapportage en syllabus Bij welke vragen/toetsen deden de leerlingen het duidelijk minder goed dan landelijk of voorgaande jaren? Om wat voor soort vragen gaat het (onderwerp, talig, begrip, meerkeuze, eigen mening, et cetera) Verklaring voor de verschillen?   Pak de nieuwe syllabus erbij: wat verandert er voor ons vak komend jaar? Conclusie analyse wolfrapportage en de syllabus? Concrete verbeterpunten op basis van alle informatie

Opdracht 3: Analyse o.b.v. feiten Wat zeggen de resultaten je over het beleid van de school? Wat kan/moet anders?

Conclusies: (weet) wat werkt!? Voorkom onjuiste vooronderstellingen of oppervlakkig datagebruik: een goede analyse kan voorkomen dat onderwijsverbetering plaatsvindt die alleen op meningen is gebaseerd. Zorg dat er consensus is over meetbare leeropbrengsten: waar kijk je naar om vast te stellen of het onderwijs het gewenste effect heeft gehad. Ondersteun de professionele ontwikkeling van de docenten over datagebruik. Analyseer de determinatie en je toetsbeleid: is er een doorgaande leerlijn, afspraken over normering, hebben de resultaten van de onderbouw voldoende voorspellende waarde? -> Pak je rol als Examensecretaris!