Een gerecontextualiseerde feestdag Pinksteren als voorbeeld: achtergrondinformatie Referenties tekst: B. L AUVRIJS, Een jaar vol feesten. Oorsprong geschiedenis en gebruiken van de belangrijkste feesten, Antwerpen, Standaard Uitgeverij, 2004, p, Referentie afbeelding: Wanneer? Pinksteren wordt de 50 ste dag na Pasen en 10 dagen na Hemelvaartsdag gevierd. Wat? De neerdaling van de Heilige Geest over de apostelen en de geboorte van de (katholieke) kerk wordt herdacht. Waarom? Pinksteren is één van de belangrijkste christelijke feestdagen. Met Pinksteren wordt de paastijd, zogeheten omdat Pasen, Hemelvaart en Pinksteren één heilsgebeuren vormen, afgesloten. Wat begon met de paasnacht, eindigt op pinksterdag. Met Pinksteren wordt er een nieuwe weg ingeslagen en staat alles in het teken van de Heilige Geest, de voortdurend voortstuwende kracht ten goede die zich in alle talen tot alle volkeren wendt.

Een gerecontextualiseerde feestdag Pinksteren als voorbeeld: achtergrondinformatie Referenties tekst B. L AUVRIJS, Een jaar vol feesten. Oorsprong geschiedenis en gebruiken van de belangrijkste feesten, Antwerpen, Standaard Uitgeverij, 2004, p, Referentie afbeelding: Bijbelse achtergrond Het pinksterverhaal wordt beschreven in het Nieuwe Testament, De Handelingen der Apostelen 2,1-6. Op Pinksteren verspreidden zich tongen als van vuur over de apostelen. Daardoor ontvangen ze de gave van de Heilige Geest, die hen in staat stelt om alle volken in hun eigen taal toe te spreken. Lucas, de auteur van de Handelingen, lijkt het pinkstergebeuren te interpreteren als een nieuw Sinaïgebeuren, want ook in het Oude Testament greep God in via wind, storm, gedruis, vuur, donder en bliksem (Ex. 19). In de Handelingen is het niet anders. God grijpt opnieuw in om zijn volk te verzamelen, nu niet meer door de gave van de Wet, de tien geboden, maar door de gave van zijn geest. En uit deze gave wordt de kerk geboren. Historische achtergrond Het pinksterfeest is ontstaan uit een heidens meifeest, waarbij aan de vruchtbaarheid op het land gedacht werd en waarmee de mensen de zegen der goden over hun oogst wilden afsmeken.

Een gerecontextualiseerde feestdag Pinksteren als voorbeeld: achtergrondinformatie Referentie tekst: B. L AUVRIJS, Een jaar vol feesten. Oorsprong geschiedenis en gebruiken van de belangrijkste feesten, Antwerpen, Standaard Uitgeverij, 2004, p, Referentie afbeelding: Andere godsdiensten  De orthodoxen In de Orthodoxe Kerk is Pinksteren het feest van de Triniteit. Het is een van de grote feesten waarin de theophanie, de godsverschijning, wordt gevierd. Het behoort bij de twaalf hoofdfeesten die gegroepeerd zijn rond het grote feest der feesten, namelijk Pasen.  Het jodendom Pinksteren is grotendeels afgeleid van het joodse Sjavoeot of Wekenfeest dat vijftig dagen na Pesach wordt gevierd. Oorspronkelijk was het een oogstfeest waarop de eerst binnengehaalde oogst aan God werd geofferd. In de loop der tijd werd de betekenis verruimd: er werd een jaarlijkse vernieuwing van het verbond tussen God en Israël aan toegevoegd en ook het herdenken van hoe Mozes tijdens de uittocht uit Egypte op de berg Sinaï de wetten en de tien geboden in ontvangst mocht nemen. Deze gebeurtenis was het begin van het volk Israël. Sjavoeot staat vandaag vooral in het teken van de herdenking van het verkrijgen van de Thora.

Een gerecontextualiseerde feestdag Pinksteren als voorbeeld: enkele suggesties Referentie afbeelding  Pinksteren is het feest van de Heilige Geest Je kan de vrijdag voor Pinksteren, of zelfs de hele week voor Pinksteren, in teken zetten van de Heilige Geest.  Je kan de Geest een zichtbare plaats geven door (christelijke) kunstwerken over de Heilige Geest op te hangen in de school of je kan ook aan personeelsleden en leerlingen (bijvoorbeeld per klas) vragen om een afbeelding te zoeken over wat voor hen de Heilige Geest betekent, eventueel begeleid met een tekst en deze ophangen in het schoolgebouw.  Je kan ook de Geest voelbaar maken in de school. De Heilige Geest wordt vaak voorgesteld als de Blijver, de Trooster en Helper. Je kan de leerlingen aanmoedigen om een ‘geestig’ persoon te zijn.  Naar aanleiding van pinksteren kan je bijvoorbeeld een ‘geheime vriendjesdag’ organiseren in de klas/school. Iedere leerlingen krijgt een klasgenoot/schoolgenoot toegewezen die hij of zij voor een dag lang onopvallend moet aanmoedigen, aandacht geven en in de bloemetjes zetten.  Je kan ook aan iedere klas de opdracht geven om een project uit te kiezen waar ze zich als klas een dag lang voor inzetten.

Een gerecontextualiseerde feestdag Pinksteren als voorbeeld: enkele suggesties Referentie afbeelding  Pinksteren en de kracht van het vuur Het branden van vuur, een pinkstervuur, is een oud gebruik bij Pinksteren. Een pinkstervuur staat symbool voor de leerlingen die vol vuur raakten, die in vuur en vlam stonden van Jezus. Je kan met dit oud gebruik aan slag gaan in je school.  Je kan bijvoorbeeld een hele dag een vuur laten brandend houden in school. Bij het aansteken en het doven van het vuur kan je een gezamenlijk bezinnend moment organiseren.  Je kan op pinksterdag zelf een (eucharistie)viering met aansluitend een kampvuur als vrijblijvende activiteit organiseren.

Een gerecontextualiseerde feestdag Pinksteren als voorbeeld: enkele suggesties Referentie afbeelding  Pinksteren en Sjavoeot Pinksteren is afgeleid van het joodse Sjavoeot dat in oorsprong een oogstfeest was. Op Sjavoeot worden synagogen en huizen versierd met bloemen, fruit en groen, als symbool voor de hellingen van de berg Sinaï die tijdens de wetgeving met bloemen, vruchten en planten waren bedekt. In het christendom is er ook een oude traditie om pinksterbomen te planten die symbool staan voor vruchtbaarheid, liefde en geluk.  Je kan bijvoorbeeld rond Pinksteren in school een boom planten met de verwijzingen naar beide religies.  Indien er joodse leerlingen in je school aanwezig zijn of er een joodse gemeenschap dicht bij je school aanwezig is, kan je ook vragen om samen met hen het Wekenfeest te vieren.

Een gerecontextualiseerde feestdag Pinksteren als voorbeeld: enkele suggesties Referentie afbeelding  Pinksteren en het spreken van alle talen Op Pinksteren vertelden de apostelen vol passie over het leven van Jezus aan iedereen die het wilde horen. Iedereen verstond de apostelen, ook al sprak men een andere taal. Het verhaal van Pinksteren staat zo tegenover het verhaal van de Toren van Babel, waarin er taalverwarring werd gesticht en de volken elkaar niet langer meer begrepen.  Je kan naar aanleiding van Pinksteren een talendag organiseren. In het begin van de dag kan je bijvoorbeeld starten met de ervaring van Babel. De leerlingen worden toegesproken in een taal waar ze niets van begrijpen. Gedurende de hele dag kunnen de leerlingen zich dan eigen maken in deze taal, waardoor ze op het einde van de dag een pinksterervaring kunnen hebben als ze begrijpen waarover het gaat. Het ochtend- en avondmoment kunnen gekaderd worden in beide verhalen.