vanmontfoort.nl T: Polanerbaan 11b 3447 GN Woerden Adri van Montfoort Jeugdbescherming in het nieuwe stelsel

vanmontfoort.nl Onderdelen presentatie Doelen transformatie Stijging interventies Plaats jeugdbescherming Methoden in de jeugdbescherming De Nieuwe Jeugdbescherming Analysemodel Handelingsmodel Lerende praktijk Balans

vanmontfoort.nl Doelen van de transformatie Verschuiving van de professionele wereld naar de leefwereld: Meer eigen regie door de inwoners Integrale aanpak Kwaliteit en veiligheid Beperken budget 3

vanmontfoort.nl Stijging interventies

vanmontfoort.nl 5

Nieuwe pupillen

vanmontfoort.nl 7

Evenwichtige bescherming kinderen GevaarVeiligheid Expertise gezin, familie, burgers Professionele expertise

vanmontfoort.nl Evenwichtige bescherming kinderen Gevaar Veiligheid Expertise gezin, familie, burgers Professionele expertise

vanmontfoort.nl Plaats van de jeugdbescherming Oude stelsel: Organisaties: BJZ – Raad Wetten: WJZ – BW – WSv/WSr Overheden:Provincie – Rijk Nieuwe stelsel: Organisaties:Lokaal team – Veilig Thuis – Raad – GI Wetten:Jeugdwet – WMO – BW - WSv/WSr Overheden: Gemeente – Regio - Rijk

vanmontfoort.nl Plaats van de jeugdbescherming CJG/Sociaal team Gecertificeerde Instelling Rechter Hulpverlening NB: Naast veiligheidshuis, ketenpartners strafrecht Veilig Thuis Raad

vanmontfoort.nl Jeugdbescherming als één proces CJG/Sociaal team ‘jeugdbescherming’ Rechter Hulpverlening ‘Jeugdbescherming’= Veilig Thuis, Raad, Jeugdbescherming, Jeugdreclassering + grensvlak in vrijwillig kader

vanmontfoort.nl Methoden ‘jeugdbescherming’ Landelijk Handelingsprotocol Veilig Thuis Nieuwe Raadsmethode Methoden casemanagement (BJZ vrijwillig kader) Deltamethode gezinsvoogdij Methode voogdij Methode jeugdreclassering ITB Harde Kern en CRIEM Diverse ‘methoden’ op thema (schoolverzuim, complexe scheiding, LVB, psychiatrie)

vanmontfoort.nl Wat maakte doorontwikkeling nodig? Aansluiting op het nieuwe stelsel Geen integrale methode Regie te veel bij de professional Deltamethode wordt als ‘bureaucratisch’ ervaren Jeugdbescherming nog te weinig op feiten gebaseerd 14

vanmontfoort.nl Voorbeelden doorontwikkeling Verve (Overijssel, Gelderland, deel Brabant) SAVE (Utrecht, Flevoland, Friesland) MIJ (Rotterdam/Rijnmond) Beschermen en Versterken (Noord-Holland) Doorontwikkeling Delta (WSG) Signs of Safety (Drenthe, Groningen) FFPS / GGW (Amsterdam) Gemeenschappelijke visie, verschillen met FFPS/GGW Gemeenschappelijk verder: De Nieuwe Jeugdbescherming

vanmontfoort.nl Visie op jeugdbescherming Kind centraal, niet de instanties: één primair proces één melding volstaat Jeugdbescherming is publieke verantwoordelijkheid Bescheiden: het kind is niet van de staat Robuust: de veiligheid van het kind is publieke verantwoordelijkheid Verbindend: constructieve werkrelatie Praktisch: geen dogma’s, leren van ervaringen

vanmontfoort.nl Werkwijze De Nieuwe Jeugdbescherming Aansluiten op gemeenten Analysemodel: de VierVensters Handelingsmodel: oplossingsgericht werken, bescheiden en robuust Reflectieve praktijk Permanente ontwikkeling 17

vanmontfoort.nl Analysemodel jeugd Habermas: -Feiten / waarheid -Belevingen / waarachtigheid -Normen / juistheid Agenda bij: -In kaart brengen -Besluiten -Kernbesluiten -Evalueren

vanmontfoort.nl De mensen Welke mensen vinden het belangrijk dat het goed blijft gaan met dit kind? Ouders, broers en zusters, grootouders beide zijden, ooms, tantes, overige familieleden, vrienden, kennissen, buren, buurtgenoten, (ex)pleegouders, vrijwilligers, mensen via school, via werk, kerk of moskee, etc. Alle verhalen zijn belangrijk Ieders perspectief is subjectief Onderscheid mensen in de leefwereld en de professionele wereld ‣ ‣ ‣ NPT

vanmontfoort.nl De feiten Tijdlijn Zorgen en krachten Focus op de jeugdige en de opvoedingssituatie Waar gaan de zorgen over? Wat gaat er goed? Wat is tot nu toe helpend en wat is belemmerend gebleken? Wat verwachten we dat vanaf nu helpend en wat belemmerend is?

vanmontfoort.nl De feiten: drie voorbeelden  “Bij ouders is sprake van relatieproblemen en eigen problematiek van vader”.

vanmontfoort.nl De feiten: eerste voorbeeld “Bij ouders is sprake van relatieproblemen en eigen problematiek van vader”  ‘Bij ouders’ = vaag en onpersoonlijk  ‘ouders’ i.p.v. ‘de ouders’ of ‘Henk en Ingrid’ maakt de mensen tot een ‘geval’  ‘er is sprake van’ = mist maken. Wie spreekt waarover?  ‘problematiek’ = vager dan ‘probleem’  De bron van informatie ontbreekt! Zegt deze vader, dat hij een probleem heeft? Of denkt de jeugdbeschermer dat?

vanmontfoort.nl De feiten: tweede voorbeeld “Zorgen vanwege huiselijk geweld. Bestaande uit geschreeuw en gescheld tussen ouders. Kinderen zijn daar getuige van”.  Het AMK concludeert:  Er is huiselijk geweld (‘zorgen vanwege’)  De kinderen zijn getuige  Dus kindermishandeling is bevestigd  Maar: de bron ontbreekt, de frequentie ontbreekt, het verhaal van het kind ontbreekt!

vanmontfoort.nl Voorbeeld 3  “Janine heeft duidelijk last van de gevolgen van het seksueel misbruik waarvan zij vermoedelijk het slachtoffer is” 24

vanmontfoort.nl Richtlijnen Blijf bij je eigen waarneming Schrijf letterlijk op wat de mensen zeggen Herhaalde waarneming is sterker dan eenmalige waarneming Waarneming door verschillende mensen is sterker dan waarneming door één persoon Recente waarnemingen boven ‘oude’ Hoe zie ik dat? Strafrechtelijke veroordeling telt als feit Medisch bewijs telt als feit

vanmontfoort.nl De weging ‘Goed genoeg’ Veiligheid Ontwikkeling Wat is het criterium voor onze bemoeienis? Wet – rechtspraak – richtlijnen - maatschappelijke norm – kennis uit wetenschap – eigen normen “Wat is het ergste dat er kan gebeuren?” “Wat wensen we de jeugdige voor de toekomst?” “Hoe ziet de jeugdige dit? “ Hoe ziet moeder het? Vader, etc….” Besluit (plus eventuele voorwaarden) ‣ ‣ ‣ NPT

vanmontfoort.nl Goed en goed genoeg ‣ ‣ ‣ NPT 27 Opvoedingssituatie is goed Niet goed, wel goed genoeg Niet goed genoeg

vanmontfoort.nl De volgende stappen: het plan  De mensen: Wie maken het en wie voeren het uit?  De regels: Wat is de inhoud van het plan?  De tijd: Wanneer wordt het uitgevoerd?  Het toezicht: Hoe is het toezicht geregeld?  De bijstelling: Wat te doen bij veranderingen?  Voogdij: Een definitieve regeling  Afsluiting: wanneer kan onze bemoeienis worden afgesloten? 28 ‣ ‣ ‣ NPT

vanmontfoort.nl 1 D E MENSEN 1.1 J EUGDIGE, LEDEN VAN HET GEZIN, FAMILIE, NETWERK  Inclusief niet-medewerkers SAVE als pleegouders, gezinshuishoudens 1.2 O PVOED - EN OPGROEISITUATIE  Woonsituatie, gezagssituatie, omgangsregeling, culturele achtergrond 1.3 V RAAG  Wie vinden het belangrijk dat het goed gaat en blijft gaan met de jeugdige? Eventueel uitgebreid tot:  Wie vinden het belangrijk dat het goed gaat en blijft gaan met de jeugdige, de veiligheid in de samenleving en het slachtoffer?

vanmontfoort.nl 2 D E FEITEN 2.1 D E TIJDLIJN  De hulpverleningsgeschiedenis (levert zicht op instellingsnetwerk rond de jeugdige)  De justitiële voorgeschiedenis (straf- en civielrechtelijk)  Bij een maatregel: soort en voorwaarden, en eventuele straf.  Belangrijkste life-events voor de jeugdige zelf. 2.2 G RONDEN VOOR DE MAATREGEL JEUGDRECLASSERING ( INDIEN BESTAAND ):  Het delict (gepleegde feit) en de delictgeschiedenis. o Bij voorkeur aanvulling met een delictanalyse.  Bij schoolverzuim: het geconstateerde verzuim.  Indien van toepassing: de gevolgen van het delict voor het slachtoffer.  Indien van toepassing: het recentelijk schenden van voorwaarden en afspraken.

vanmontfoort.nl Krachten en zorgen

vanmontfoort.nl 2 D E FEITEN 2.3 Z ORGEN  Zorgpunten o Delict- of verzuimgedrag o Schenden voorwaarden of afspraken. o Overige zorgpunten rond veiligheid en ontwikkeling.  Belemmerende omstandigheden o De kans op herhaling en op geweld o Criminogene factoren o Tekorten in responsiviteit. o Overige belemmerende factoren.  Gebruik o Delictanalyse o LIJ en elk aanvullende instrument o Ontwikkelingstaken.

vanmontfoort.nl 2 D E FEITEN 2.4 K RACHTEN  Beschermpunten: actieve bescherming van veiligheid en/of ontwikkeling  Helpende omstandigheden: o Algemeen sterke punten o Specifieke bescherming tegen de zorgpunten 2.5 S AMENVATTING 3-5 belangrijkste zorgen, behalve bij al bestaande maatregel jeugdreclassering

vanmontfoort.nl 3 D E WEGING Stel bij elke weging eerst de vraag: Welk besluit moeten we nemen? 3.1 W EGING Schaalvraag en onderbouwing:  Veiligheid  Ontwikkeling 3.2. D OELEN  Bespreek nadrukkelijk wat men zelf wil bereiken  Gebruik informatie uit delictanalyse en levensverhaal 3.3 S AMENVATTING  3-5 punten: grootste zorgen als er niets verandert 3.4 V OORWAARDEN  Gewenst gedrag voor goed-genoeg situatie rond veiligheid en ontwikkeling / pedagogisch klimaat  Termijn.  Voorwaarden beschikking of vonnis toevoegen.

vanmontfoort.nl 4 D E VOLGENDE STAPPEN 4.1 B ESLUIT  Eventueel: welk advies 4.2 D OELEN  Doelen jeugdige/gezin en samenvoeging met voorwaarden  In termen van gewenst gedrag 4.3 A FSPRAKEN PER DOEL  Wie doet wat  Toezicht  Veiligheidspersonen  Consequenties 4.4 E VALUATIE  Inplannen

vanmontfoort.nl 4 D E VOLGENDE STAPPEN 4.3 A FSPRAKEN Per doel, inclusief 1)of er toezicht nodig is (voeg opgelegd toezicht hier toe), en 2)of veiligheids-personen worden aangewezen voor jongere en/of slachtoffer 3)consequenties bij wel/niet nakomen afspraken (inclusief de justitiële voorwaarden). 4.4 E VALUATIE Planning van een evaluatie van de voortgang aan de hand van het gehele viervenster-model.

vanmontfoort.nl Handelingsmodel Wat wordt er gevraagd van de jeugdbeschermer? Denken vanuit de leefwereld (bescheidenheid) Aansluiten op gemeente Activeren mensen rond het kind Scherp op voorwaarden bij ernstige bedreiging kind (robuust) Analytisch denken over opvoedingssituatie Combineren rechtstoepassing en sociaal werk Systematische reflectie op je eigen handelen 37

vanmontfoort.nl Waarom een lerende praktijk? Jeugdhulp is professionele en maatschappelijke praktijk Beslissingen in de jeugdhulp zijn altijd onzeker De verhalen zijn onderling tegenstrijdig De ‘feiten’ en gebeurtenissen zijn omstreden Het beeld is meerduidig De norm is onduidelijk en omstreden (professioneel, maatschappelijk, politiek)

vanmontfoort.nl Lerende praktijk Methodische leerbijeenkomsten Kritische praktijksituaties Met toestemming of anoniem Gebruik van analysemodel ‘Inductief’ leren (‘practice based’) Verschillende instanties Systematisch verbeteren methode met uitkomsten MLB’s

vanmontfoort.nl Routine en reflectie  ‘Thinking: fast and slow’, Daniel Kahneman  Systeem I en Systeem II  Denkfouten en de macht van Systeem I  “The single most important factor in minimising errors is to admit that you may be wrong” (Munro, 2008, pag. 125)  Organiseren van tegenspraak ‣ ‣ ‣ NPT 40

vanmontfoort.nl Drie soorten jeugdbescherming  ‘Lopende band’ praktijk: iedere schakel doet zo snel mogelijk eigen taak; keten; doorlooptijden; specialisatie; productienormen  Pragmatische praktijk: ‘doen wat nodig is’; medewerker handelt naar bevind van zaken.  Reflectieve praktijk: ruimte voor professional, maar binnen kader. Methodisch handelen. Systematische begeleiding en feedback Bron: Chapman & Field, 2007; Ferguson, 2004

vanmontfoort.nl Methodische leerbijeenkomsten  Methode en proces:  Analyseren actuele praktijksituatie (geen cold cases)  Voorzitter/begeleider is geen super-voogd; alle deelnemers willen nadenken over hoe het best te handelen  Nadruk ligt op de vraag: ‘hoe dienen wij te handelen?’ ipv op de ‘diagnose’  Deze bijeenkomsten zijn de kern van de ‘methodeontwikkeling’ ‣ ‣ ‣ NPT 42

vanmontfoort.nl Permanente ontwikkeling Jeugdbescherming is nooit ‘af’ De transitie biedt nieuwe praktijken en dus nieuwe mogelijkheden om te leren De transformatie biedt uitdagingen om de systeemwereld terug te dringen Permanente ontwikkeling moet georganiseerd worden Zeg nooit: DATA!* * Do all that already 43

vanmontfoort.nl Balans Aandachtspunten: Aansluiting op de gemeenten Eenheid van visie Consequente implementatie van benadering / methoden Verschil oplossingsgerichte intervisie met methodische leerbijeenkomsten Kansen: Gemeenten worstelen met zware problematiek Veilig Thuis nog sterk in ontwikkeling Jeugdbescherming blijft nodig!