Jacob worstelt met Beelden Beelden 2. Woorden Woorden 3. Waarom deze metafoor? Waarom deze metafoor? 4. Materialen: suggesties Materialen 5. Aan de slag: suggesties Aan de slag 6. Godsdienst en andere vakken Godsdienst en andere vakken
1. Beelden Wat betekent de stelling: “Leraar zijn is worstelen als Jakob”? Door de beelden in dit deel te bekijken, kan je dit voor jezelf gaan verkennen. Volgende vragen kunnen je helpen om de metafoor te verkennen: Welke beelden spreken je aan en welke niet? Welke prenten tonen wat het betekent een leraar te zijn? Wat tonen ze hierover?
Home
Wat betekent het om te worstelen als Jakob? Door op de vragen in dit deel te antwoorden, verduidelijk je dat voor jezelf. De woorden die rond de vragen cirkelen, kunnen je daar misschien bij helpen. 2. Woorden
zoeken...
Is God er? Wie is God? Wie ben ik? onbekende durven vertrouwen twijfel zoeken vragen Home groeien
3. Waarom deze metafoor? In dit deel kan je lezen vanuit welke ideeën de metafoor oorspronkelijk is gegroeid. Dat betekent niet dat je hier dé betekenis van de metafoor vindt. De inzichten die je doorheen je verkenning van de beelden en woorden uit de vorige delen verwierf, zijn immers even belangrijk. We hopen dat het samenspel tussen jouw originele inzichten en de oorspronkelijke idee achter de metafoor een nieuwe inhoud kan geven aan de stelling: “Leraar zijn is worstelen als Jakob.”
Een leraar blikt terug: Meteen in mijn eerste schooljaar als “meester” kreeg ik een eigen klasje. Zo trots als een pauw was ik! Tot ergens aan het begin van het tweede trimester de twijfel begon te groeien. Was ik wel zo goed bezig? Kregen de kinderen wel waar ze recht op hadden? Het verbeter- en voorbereidingswerk leek me soms boven het hoofd te groeien. En af en toe voelde ik me zo dom... vooral tijdens de godsdienstlessen. Ik weet nog hoe Tamarah vanop de tweede rij vroeg: “Meester, bestaat God wel echt?” Tja, wat moest ik daar op zeggen? Dat ik dat ook nog aan het uitzoeken was?
Er wordt van jou als onderwijzer(es) verwacht dat je kinderen kan begeleiden in hun levensbeschouwelijke groei. Maar vanuit welke levensbeschouwelijke positie kan je dit realiseren? Voel je jezelf wel in staat om dit te realiseren? Het bijbelse beeld van de worsteling tussen Jakob en God kan inspiratie bieden om in vertrouwen op weg te gaan met je leerlingen. Via deze link kan je het verhaal online lezen, beluisteren of bekijken: willibrord luisterbijbel you tube (Engelstalig,gekruid met humor)
belofte: Het verhaal over Jakob is een deel uit het bijbelboek Genesis. Eén van de thema’s in dit boek is “belofte”: God belooft mensen nabij te zijn. worstelen: In het verhaal overwint God in de worsteling met Jakob. Mensen kunnen geen meester zijn over God. God laat zich nooit helemaal “vangen” in wat mensen zeggen of doen. tekenen/zegenen: Jakob zal de rest van zijn leven getekend blijven door de worsteling met God. Hij krijgt er zelfs een nieuwe naam door. Die naam zal ook de naam van een heel volk worden: “Israël”. Wie zich openstelt voor de ontmoeting met God, komt “gezegend” uit deze ervaring. () ()
Een zoekende, twijfelende man of vrouw: is dat dan de ideale onderwijzer(es)? Het is in ieder geval de vraagstelling en de twijfel die toont of je de worsteling met God durft aan te gaan. Want deze confrontatie is geen spel. “Jakob” werd “Israël” na de strijd. God brak zo hevig door zijn verdediging heen, dat de hinkende loop van Jakob/Israël steeds bleef tonen hoezeer dit hem had geraakt. Blijft jij een zoeker, zoals het leerplan vraagt (leerplan, p. 14)? Durft hij/zij tegen de stroom van de samenleving ingaan (leerplan, p. 248)? Kunnen de leerlingen aan de eigen persoonlijkheid van hun juf of meester zien hoe God mensen kan raken (leerplan, p. 248)? Mogen zij dit ook merken aan de respectvolle houding die jij tegenover hen hanteert “als een bijzondere uiting van een echte en waarachtige christelijke levenshouding” (leerplan, p. 248)? Wat raakte jou, wat tekende/zegende jou? Hoe wil jij anderen raken? Home
4. Materialen: suggesties Hier kan je meer inspiratie vinden om aspecten van deze metafoor te onderzoeken. Door de materialen te bekijken, te lezen of te beluisteren hopen we dat je meer inzicht krijgt in de manier waarop jij als Jakob kan zijn.
Lezen in de bijbel Lezen in een encyclopedie Lezen in literatuur Hugo Claus, Het verlangen (zie vooral hoofdstuk 20: een actualisatie van het bijbelverhaal) Jean Van Hamme, Rosinski, stripreeks Thorgal (thema: de band tussen de naam van de hoofdfiguur en diens levenslot) deel: De schaduwen voorbij (over de oorsprong van de naam van het hoofdpersonage) delen:Het land Qâ, De ogen van Tanatloc, De stad van de verloren god, Tussen aarde en licht (over de strijd tussen Thorgal en diens vader) delen: De onzichtbare vesting, Het brandmerk van de ballingschap, De kroon van Ogotaï, Reuzen, De kooi (over hoe Thorgal probeert zijn lot te wijzigen door zijn naam te vergeten) Chaïm Potok, Mijn naam is Asjer Lev (over de levenslange worsteling om je eigen levensweg te kunnen gaan)
Volgende situaties uit de schoolpraktijk geven je een idee van de worstelingen die leraren soms moeten uitvechten. Plaats jezelf in deze sitiuaties: wat zou jij doen? 1. Joke vertelt thuis: “Nu had mijn klas me toch eventjes klem gezet. Ik had net Paul in de gang gezet omdat hij weer constant gekke geluiden maakte. Toe zei Ibrahim dat dat toch niet kon: ik had gisteren verteld hoe Jezus niemand wilde uitsluiten en nu deed ik dat zelf! Daar stond ik dan...” “Je hebt Ibrahim toch goed de les gelezen?!” antwoordt haar man. “Neen, waarom? Hij had gelijk: ik mag Paul wel straffen, maar niet door hem het gevoel te geven dat hij er niet meer bij hoort!”
2. Overleg tijdens een personeelsvergadering. De directeur bevraagt zijn team over de nascholingen van volgend schooljaar. Wat zullen ze als prioriteit naar voor schuiven? “Als we nu eens een studiedag organiseren over hoe je rond bijbelverhalen kan werken in de klas? Ik voel me daar vaak wat onzeker bij,” vraagt juf Ann. 3. Marjolein is al enkele jaren juf in het derde leerjaar. Ze geeft met hart en ziel les en vindt het enorm belangrijk dat de kinderen elkaar leren aanvaarden ondanks alle verschillen die er zijn. De veelkleurigheid op de speelplaats biedt daarbij kansen én uitdagingen... In de godsdienstlessen heeft ze het soms moeilijk. Doet ze wel recht aan de kinderen door al die verhalen over Jezus te vertellen?
4. Herman geeft les in een bloeiende lagere school. De speelplaats is een voorbeeld van de globalisering: kinderen uit alle windstreken doen er tikkertje. Als Herman godsdienst geeft, weet hij meestal wel het enthousiasme van de kinderen te wekken. Maar welk nut heeft het om aan kinderen godsdienstles te geven, als er thuis verder niets mee gebeurt, vraagt Herman zich soms af. Tegenwoordig heeft hij voor zo’n momenten van twijfel een klein kaartje in zijn portemonnee. Het is van Mo, vluchtelingenkind uit Gabon, die voor zijn vertrek uit de school schreef: “Bedankt voor de mooie verhalen. Ik zal ze nooit vergeten!”
5. Marijke is een enthousiaste en ervaren juf in het zesde leerjaar. Elk jaar weer op weg gaan met een groep energieke kinderen houdt haar jong, weet ze. Toch bekruipt haar soms twijfel. Tijdens de godsdienstlessen merkt ze dat ze het moeilijk heeft om bepaalde onderwerpen aan te brengen. Zo heeft ze zelf een echtscheiding achter de rug. Dit maakt het voor haar niet alleen delicater om met de kinderen te spreken over vriendschap en relaties, sommige uitspraken vanuit de Kerk hebben haar ook echt gekwetst...
Luisteren naar: “Yahweh” door U2Yahweh “Help Me” door Johnny CashHelp Me “In God’s Country” door U2In God’s Country
Kijken naar: (klik op naam) The Wrestler Transcendance Home
In dit deel geven we enkele suggesties om rond de metafoor te werken met de studenten. Dit kan op twee niveaus gebeuren, die mogelijk gecombineerd kunnen worden: (a) gericht op het verkennen, verdiepen en verankeren van de metafoor bij de student, (b) gericht op de ontwikkeling van de competenties die de student nodig heeft om de metafoor gestalte te geven. 5. Aan de slag: suggesties
Oefening: Je kan de situaties uitspelen in een rollenspel. Probeer daarbij bepaalde stellingen (te voorzien door de begeleider) te vertolken. Reflecteer hier achteraf op a.d.h.v. vragen als: Welke argumenten werden gebruikt? Met wie kon je je identificeren? Welke gevoelens riep deze situatie bij je op?situaties
Bij het lied “Yahweh”:Yahweh Het lied biedt aanknopingspunten om tot een verheldering van de relatie tussen God en mensen te komen. Bono zingt namelijk niet over een probleemloze verhouding tussen God en mens. Er zijn vragen die mensen aan God stellen, maar waarvoor geen antwoord gevonden wordt (“Why the dark before the dawn?”). En mensen hebben blijkbaar God nodig om een bepaalde wending aan hun leven te geven (“Take this shirt”, “Take this heart”). Bespreek dit door eerst de tekst te verkennen (Wat biedt de zanger aan God aan?) en te verdiepen (Waarom vraagt de zanger aan God om allerhande zaken te veranderen?). Laat de studenten zelf een strofe (in het Nederlands of in het Engels) schrijven waarin ze een element uit hun eigen leven aan God aanbieden en vragen om dit op een bepaalde manier te veranderen of waarin ze een antwoord op Bono formuleren. (terug)terug
Bij de beelden: bespreken volgens de leerfasen “verkennen/verdiepen/verankeren”
In dit laatste deel geven we drie korte suggesties om het vak r.-k. godsdienst als motor van het opvoedingsproject van een lagere school te laten functioneren. De suggesties kunnen op twee manieren ingezet worden: (a) als impuls voor de eigen hogeschool, (b) als impuls voor de opleiding van de student door de suggesties in de stage-opdrachten te verwerken. 6. Godsdienst en andere vakken
Bekijk het opvoedingsproject van je school. Tekent dit project de school ten voeten uit? Probeer drie concrete elementen uit je klaspraktijk te verbinden met dit project. Probeer vanuit het opvoedingsproject drie nieuwe concrete afspraken te maken binnen de school. Hoe is je school getekend door de ontmoeting met God? Zoek vijf concrete voorbeelden. Dat kunnen voorbeelden zijn uit de architectuur van de school, maar ook gebeurtenissen, afspraken,... Ook in een school moet de rivier worden overgestoken... Hoe ga je in een school om met de grote overgangsmomenten (overgang naar een andere klas, een ander leerjaar, een andere school...