Eindrapportage “Pilots Gezinscoaching” Veendam Gezin November 2011

Pilots Gezinscoaching Looptijd: september 2008 – februari 2010 september juni 2011 Opdrachtgevers: Met co financiering van Woningcorporatie Acantus Uitvoerders:

Organisatiestructuur Managers: Elker, Compaen, Gemeente Veendam, Acantus (methodiekoverleg, werkbegeleiding, projectleiding, ontwikkelingen, rapportages) Bestuurders: Elker, Compaen Gemeente Veendam Gezinscoaches Projectgroep Stuurgroep Opdrachtgever

Uitgangspunten 1 ste pilot Verbinding van de (deskundigheid van) 1 e en 2 e lijns zorg in het lokale veld Optimaal gebruik maken van bestaande voorzieningen, wetgeving en diensten Doorbreken van de vicieuze cirkel van multi problematiek in gezinnen. Werkende wijs een methodiek ontwikkelen

Uitgangspunten 2 de pilot Aanscherpen methodiek gezinscoaching Onderzoek naar de effectiviteit en kostenreductie bij inzet van gezinscoaching Borging van de ontwikkelde methodiek in lokale zorgstructuur (CJG en Gezin/OGGZ)

Uitgangspunten inzet gezinscoach Criteria multi- problem gezin: langdurige problematiek op 3 of meer leefgebieden veroorzaken overlast in de omgeving het ontbreken van vertrouwen in de hulpverlening door het gezin een verstoord evenwicht tussen draagkracht en draaglast het ontbreken van effect van eerdere hulpverlening het ontbreken van hulp in gezin, bij veel zorgsignalen Voorwaarden bij inzet: er moet een “opdrachtgever” zijn de veiligheid van een gezinscoach moet gegarandeerd zijn

Resultaten 1 ste en 2 de pilot 1.Verbeterde en versterkte samenwerking tussen de partners (ook 1e en 2e lijn) 2.Een methodiekbeschrijving 3.Reductie van het aantal multi-probleemgezinnen in Veendam 4.Inzicht in effectiviteit en kostenreductie 5.Borging in OGGZ en CJG!! 6.Partners gaan door!

Resultaten (1) Versterkte samenwerking partners

Omgeving AMW Acantus OGGZ Politie Geindiceerde zorg Samenwerking 1e en 2e lijn  meer direct effect voor gezinnen Meer directe inzet op opheffen schulden- problematiek. Gezin blijft in huurwoning, huur betaald, overlast in omgeving neemt af Gespecialiseerde inzet, AMW minder belast Verminderde overlast, minder ‘zorg’ nodig door politie Directe inzet in multi probleemgezinnen, gezin blijft in beeld, ouders weer aan het werk of naar opleiding Verminderde overlast, minder druk op organisaties. Gerichte vraag om onder steuning, ook aan omgeving Ouders regie weer In handen

Resultaten (2) Een methodiekbeschrijving

- Op meerdere leefgebieden - Kinderen in de knel - Geen vertrouwen in hulpverlening - Door bomen bos niet meer zien door vele hulpverleners - Hulpverleners met handen in haar Methodiek Beginsituatie Gezin in problemen Voorliggend veld, 1e lijns hulpverlening - Huisarts - Maatschappelijk werk -(J)GGD - Politie - School - Sociale Dienst - VKB - Acantus e.a. Geindiceerde zorg, 2e lijns hulpverlening - Bureau Jeugdzorg - Lentis - Verslavingszorg Noord Nederland - Elker - Subrosa - AFPN -Ambulante thuishulp - Acare e.a. Aanmelding OGGZ/CJG  inzet Gezinscoach

Methodiek Proces Vrijwillig? Dwang en Drang? Inzet gezinscoach OGGZ/CJG -Overleg Gezin Kennismaking Probleemanalyse Veiligheid/risico taxatie 1 e zorg overleg partners 2 e zorg overleg partners 3 e zorg overleg partners Plan van aanpak Afspraken Samenwerking Stand van zaken Bijstellen PVA Afspraken Samenwerking Stand van zaken Afspraken Aanspreekpunt/ Follow up coach Regie bij gezin Contact persoon 3e week 6e-8e week6e maandStart gezinscoach12e maand Borging Gezinsproblematiek

Methodiek Plek die gezinscoach inneemt Gezin 3e week6e-8e week 6e maandStart gezinscoach12e maand Regie Coordinatie 1e fase Coordinatie ‘ terugtrekken’ 2e fase Borging 3e fase Regie Coordinatie 1e fase Gezin 1 keer per maand telefonische check Acantus Lentis Subrosa Soc. dienst A.M.W. V.N.N. Politie School J.G.D. B.J.Z. e.a. Gezin Acantus Lentis Subrosa Soc. dienst A.M.W. V.N.N. Politie School J.G.D. B.J.Z. e.a. Gezin contactpersoon

Resultaten (3) Reductie aantal multi- probleemgezinnen in Veendam

Resultaten Aantal gezinnen in de totale periode Aangemeld: 28 Niet gestart : 2 In behandeling genomen:26 Afgesloten: 18 Nog in behandeling: 8

Resultaten Problematiek in gezinnen problematiekaantal Inkomen/financiële problemen24 Gezin /relatie gerelateerde problemen 18 Kind gerelateerde problemen26 Hygiëne en veiligheid18 Overlast/huiselijk geweld/verslaving 17

volwassenen aan het werk: 5 volwassenen naar opleiding: 4 afname spijbelgedrag: 20% afname politieoptreden: 55% gezinnen naar voorliggend veld: 10 gezinnen naar geïndiceerde zorg: 10 kinderen thuis, na eerdere uithuisplaatsing: 3 1 gezin uit schuldhulpverlening Resultaten Effecten op gezinnen

Inzicht in effectiviteit en kosten reductie (4)

Inzicht in effectiviteit en kostenreductie Ervaringen en uitkomsten in kaart gebracht Sieta de Vries RUG Orthopedagogiek Simone Gebbink RUG

Opvallende Succesfactoren Drang en dwang Snel inzitten van hulp Laagdrempelig Samenwerking 1 contactpersoon/aanspreekpunt Regie overnemen Competenties van de gezinscoach Vertrouwen krijgen in hulpverlening Ervaringen en uitkomsten in kaart gebracht

Eigen methodiek hantering Rolverdeling Criteria Grote betrokkenheid gezinscoach Samenwerking Voortgang Opvallende faalfactoren Ervaringen en uitkomsten in kaart gebracht

Aanbevelingen Bepaal vervolg als inzet gezinscoach niet leidt tot oplossen gezinsproblematiek Bepaal de positie van opdrachtgever Essentieel is “overdragen” van gezin naar contactpersoon Completeer de methodiekbeschrijving Hanteer de methodiek Draag zorg voor goede registratie Draag zorg voor werkbegeleiding Ervaringen en uitkomsten in kaart gebracht

Inzicht en kostenreductie Kosten en baten van gezinscoaching Erik Jan Hummel RUG/Anser Groep

Kosten en baten van gezinscoaching Verantwoording onderzoek Geen wetenschappelijke status Onderzoek aan de hand van scenario’s op kort en lang termijn/ met en zonder g.c. Uitgaande van bestaande casuistiek Kostenreductie na 1 jaar, na 5 jaar en 10 jaar. Kosten afgezet tegen besparingen

Kosten en baten van gezinscoaching Resultaten Aantoonbare winst Vermindering aantal hulpverleners Vermindering van het aantal uitkeringsgerechtigden Vermindering van inzet politie en justitie Investering g.c. wordt verderop in de keten terugverdiend. Per gezin besparing van €10.000,- tot €50.000,- realistisch

Borging Samenwerking, geld en methodiek

Borging in OGGZ, CJG en lokale veld (5) Lokale veld meldt via Zorg voor Jeugd Groningen en/of bij coördinatie OGGZ Coördinatie OGGZ en ZVJG bepalen of methodiek kan/ moet worden ingezet Uitvoering methodiek Warme overdracht aan 1 van de partners in het lokale veld OGGZ

Borging methodiek Stijging van interventie gezinscoaching op de Effectladder van bewezen effectieve interventies (evidence based) (Van Yperen & Veerman, 2008; 1.Uitvoering interventie volgens beschreven werkwijze. 2.Werkwijze: nadere beschrijving interventie gezinscoaching (doel, doelgroep, randvoorwaarden van de interventie, theoretische onderbouwing). 3.Effectmeting van de interventie door bijvoorbeeld: SMART-doelen, doelrealisatie, probleemreductie, tevredenheid en ervaren effectiviteit meten met gestandaardiseerde en gevalideerde instrumenten. 4.Follow up (De Vries, 2011). Indien gewenst: opstellen integraal plan op niveau van hulpverlening, methodiek en onderzoek.

Begroting 2 de pilot InkomstenUitgaven Provincie Groningen Gezinscoaches (incl. werkbegeleiding) Gemeente Veendam Organisatiekosten Acantus Totaal Totaal