Ivo Verreyt Studiedienst LBC-NVK Cao 103 Tijdskrediet

CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 2  Vooraf: Rechtsbronnen / Cao 103 creëert 3 rechten  Toekenningsvoorwaarden voor ongemotiveerd tijdskrediet  Toekenningsvoorwaarden voor gemotiveerd tijdskrediet  Toekenningsvoorwaarden voor landingsbaan  Aanvraag- en kennisgevingsprocedure  Waarborgen voor de continuïteit van de werkorganisatie  Waarborgen voor de werknemer  Federale vergoedingen en Vlaamse aanmoedigingspremies  Gelijkstellingen in de sociale zekerheid Overzicht van de uiteenzetting

Rechtsbronnen Tijdskrediet Cao 103 van 27 juni 2013 Algemeen verbindend verklaard bij KB 25 augustus 2012, B.S. 31 augustus 2012 Uitkerings-KB van 12 december 2001 Laatst gewijzigd door het KB van 25 augustus 2012, B.S. 31 augustus 2012 Thematische verloven Herstelwet van 22 januari 1985 Palliatief verlof: artikel 100bis van de herstelwet van 1985 Verzorgingsverlof: KB 10 augustus 1998 Ouderschapsverlof: KB van 29 oktober 1997 Of zonder uitkeringen via cao 64 van 29 april 1997 Uitkerings-KB van 2 januari 1991 CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 3

Cao 103 creëert 3 rechten Recht op ongemotiveerd tijdskrediet: Voltijdse onderbreking van de loopbaan of vermindering met 1/5 e of tot de helft voor 12 maanden voltijds equivalent Recht op gemotiveerd tijdskrediet Bijkomend recht op 36 maanden of 48 maanden naargelang de motieven Landingsbaan voor 55-plussers Ofwel overstap naar halftijdse prestaties Ofwel overstap naar vierdagenweek 4 CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN

5 Toekenningsvoorwaarden voor ongemotiveerd tijdskrediet

Tijdskrediet zonder motief Drie mogelijke formules (art. 3) Voltijds tijdskrediet Max. 12 maanden over de ganse loopbaan Vermindering tot een halftijdse betrekking Max. 24 maanden over de ganse loopbaan Vermindering prestaties met 1/5 e Max. 60 maanden over de ganse loopbaan Vermindering met één volle of twee halve dagen per week Gelijkwaardige regelingen mogelijk over max. 12 maanden Bij cao te bepalen (onderneming of sector) Of via het arbeidsreglement plus een individuele overeenkomst Of een combinatie van deze formules tot een equivalent van 12 maanden voltijds CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 6

Tijdskrediet zonder motief Anciënniteitsvoorwaarden Minstens 24 maanden in dienst zijn geweest van de werkgever voorafgaande aan de schriftelijke kennisgeving aan de werkgever In dienst = verbonden zijn geweest met de werkgever door een arbeidsovereenkomst of meerdere opeenvolgende overeenkomsten Schorsingen spelen geen rol Minstens 5 jaar een loopbaan als werknemer hebben op het ogenblik van de schriftelijke kennisgeving Berekening zoals bij de 25-jarige loopbaanvoorwaarde bij landingsbanen CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 7

Tijdskrediet zonder motief Uitzondering op de anciënniteitsvoorwaarden van 2 en 5 jaar Werknemers die hun tijdskrediet onmiddellijk laten aansluiten op een ouderschapsverlof na uitputting van hun rechten op ouderschapsverlof (KB of cao 64) voor al hun rechthebbende kinderen Echter geen verplichting om vierde maand onbetaald op te nemen Behoud van anciënniteit bij overdracht ondernemingen cfr. cao 32bis Idem bij technische bedrijfseenheden of economische groepen indien de WG er mee akkoord gaat CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 8

Tijdskrediet zonder motief Tewerkstellingsvoorwaarden Drie modaliteiten: Volledige schorsing van de prestaties Arbeidsregime speelt geen rol Overgang naar halftijdse prestaties Enkel mogelijk indien gedurende de 12 maanden voorafgaand aan de aanvraag minstens ¾ van een voltijds regime gewerkt werd Opgelet! Zeer ingewikkelde berekening (zie later) Vermindering prestaties met 1/5 e Enkel mogelijk indien gedurende de 12 maanden voorafgaand aan de aanvraag in een voltijds regime gewerkt werd en op het moment van de schriftelijke kennisgeving aan de WG minstens 5 dagen per week CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 9

Tijdskrediet zonder motief CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 10 Duurvoorwaarden Maximumperiode van één jaar voltijds equivalent (VTE) over gans de loopbaan, m.a.w. 12 maanden voltijds 24 maanden halftijds 60 maanden vermindering met 1/5 de Of een combinatie van deze drie tot max. 12 maanden VTE Op te nemen in periodes van minstens 3 maanden bij voltijds 3 maanden bij halftijds 6 maanden bij 1/5 de vermindering Of het eventueel resterende kleinere saldo bij uitputting

Tijdskrediet zonder motief Mogelijkheid om tijdskrediet zonder motief op te nemen zonder uitkeringen Cao 103 voorziet uitdrukkelijk naar de mogelijkheid om het ongemotiveerde tijdskrediet op te nemen zonder uitkeringen Dit laat bvb. toe om tijdskrediet te combineren met een niet- toegelaten bezoldigde of zelfstandige activiteit die de werknemer tijdens zijn tijdskrediet zou aanvatten of uitbreiden Opgelet: dit is niet mogelijk bij het gemotiveerde tijdskrediet (zie later) CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 11

CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 12 Gemotiveerd tijdskrediet

Art. 4 cao 103 Voorziet een bijkomend recht op tijdskrediet als men zijn loopbaan onderbreekt of vermindert tot de helft of met 1/5 de voor een bijzonder motief Twee reeksen motieven Motieven die recht geven op 36 maanden Motieven die recht geven op 48 maanden De bijkomende 36 of 48 maanden gelden ongeacht de genomen formule (voltijds, halftijds of 1/5 de ) D.w.z. geen a rato vermeerdering naargelang de formule CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 13

Gemotiveerd tijdskrediet Motieven die recht geven op 36 maanden TK Opvoeding van kind tot 8 jaar Bewuste periode van tijdskrediet moet ingaan vóór het kind 8 jaar oud is geworden Eventueel uitstel door de werkgever heeft hierop geen invloed Theoretische aanvangsdatum telt dan Werknemer moet het bewijs leveren van het bestaan van het motief (d.w.z. dat zijn kind dat nog geen 8 jaar oud is in zijn gezin verblijft) Minimumduur Voltijds of halftijds tijdkrediet: 3 maanden 1/5 de vermindering: 6 maanden CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 14

Gemotiveerd tijdskrediet Verlenen van palliatieve verzorging Definitie zoals bij thematisch verlof Bewijs via medisch attest Minimumduur 1 maand, één keer verlengbaar met 1 maand per patiënt Hierdoor wordt een combinatie van palliatief verlof en gemotiveerd tijdskrediet soepeler mogelijk dan met cao 77bis (minimum 3 m) Bijstand of verzorging van een zwaar ziek gezins- of familielid Definitie zoals bij thematisch verlof Bewijs via medisch attest Minimumduur 1 maand, maximumduur 3 maand per aanvraag. CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 15

Gemotiveerd tijdskrediet Volgen van een opleiding Erkend door één van de Gemeenschappen of door een sector Moet een bepaalde minimumduur hebben: 360 uur per jaar of 120 uur per trimester, of 27 studiepunten per jaar of 9 per trimester Ook erkend: tweedekansonderwijs gericht op het behalen van een getuigschrift of diploma van secundair onderwijs Moet een bepaalde minimumduur hebben: 300 uren per jaar of 100 uren per trimester Werknemer moet bewijzen regelmatig ingeschreven te zijn en regelmatig aanwezig te zijn D.w.z. ongewettigde afwezigheid mag maar max. 10% van duur van de opleiding per trimester duren Trimester is hier steeds: 3 opeenvolgende maanden CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 16

Gemotiveerd tijdskrediet Combinatie met andere activiteiten Bijkomend recht van 36 maanden kan niet worden opgenomen in combinatie met een niet-toegelaten bezoldigde of zelfstandige activiteit die de werkgever aanvangt of uitbreidt Definities zijn die van het KB van 12 december 2001 Noodzaak van een sectorale of ondernemings-cao Voor bijkomend recht van 36 maanden TK is een cao nodig voor voltijds of halftijds tijdskrediet Dit is niet nodig voor 1/5 e vermindering De bestaande cao’s in het kader van cao 77bis blijven hiervoor geldig Voor de volledige duur van de periode in de cao vermeld (dus niet eerst 12 maanden in mindering brengen) CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 17

Gemotiveerd tijdskrediet Motieven die recht geven op 48 maanden TK Geen noodzaak voor een sectorale of ondernemings-cao Noch voor voltijds of halftijds TK, noch voor 1/5 e vermindering Verzorgen van gehandicapt kind tot de leeftijd van 21 jaar Bedoeld wordt het kind waarvoor verhoogde kinderbijslag betaald wordt in toepassing van artikel 47 van de Gec. W. Gezinsbijslag Bewuste periode van tijdskrediet moet ingaan vóór het kind 21 jaar oud is geworden Theoretische aanvangsdatum telt dan Minimumduur Voltijds of halftijds tijdkrediet: 3 maanden 1/5 de vermindering: 6 maanden Werknemer moet het bewijs leveren van het bestaan van het motief CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 18

Gemotiveerd tijdskrediet Verlenen van bijstand aan of verzorging van een minderjarig zwaar ziek kind van de werknemer of dat deel uitmaakt van het gezin van de werknemer Deze periode moet worden opgenomen per minimumperiode van één maand en maximumperiode van drie maanden De periode moet aanvangen voor het tijdstip waarop het kind meerderjarig wordt Werknemer bezorgt attest van de behandelende geneesheer waaruit blijkt dat de werknemer zich bereid heeft verklaard bijstand of verzorging te verlenen aan de zwaar zieke persoon Uiterlijk bij de ingang van de onderbreking of vermindering van de loopbaan CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 19

Gemotiveerd tijdskrediet Anciënniteitsvoorwaarden gemotiveerd TK (art. 5) 24 maanden voor de schriftelijke kennisgeving met een arbeidsovereenkomst verbonden zijn met de werkgever Voorwaarde van 5 jaar loopbaan als werknemer geldt hier NIET Uitzondering op deze anciënniteitsvoorwaarde Werknemers die hun tijdskrediet onmiddellijk laten aansluiten op een ouderschapsverlof na uitputting van hun rechten op ouderschapsverlof (KB of cao 64) voor al hun rechthebbende kinderen Hierbij is het niet de bedoeling dat men verplicht wordt om desgevallend nog de vierde maand onbetaald ouderschapsverlof op te nemen CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 20

Gemotiveerd tijdskrediet Tewerkstellingsvoorwaarde Idem als bij TK zonder motief: Volledige schorsing van de prestaties Arbeidsregime speelt geen rol Overgang naar halftijdse prestaties Enkel mogelijk indien gedurende de 12 maanden voorafgaand aan de aanvraag minstens ¾ van een voltijds regime gewerkt werd Opgelet! Zeer ingewikkelde berekening (zie later) Vermindering prestaties met 1/5 e Enkel mogelijk indien gedurende de 12 maanden voorafgaand aan de aanvraag in een voltijds regime gewerkt werd en op het moment van de schriftelijke kennisgeving aan de WG minstens 5 dagen per week Opgelet! Zeer ingewikkelde berekening (zie later) CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 21

CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 22 Gemeenschappelijke voorwaarden tijdskrediet met of zonder motief

Gemeenschappelijke voorwaarden tijdskrediet Berekening tewerkstellingsvoorwaarde 12 of 24 maanden (art. 11 cao 103) Gelijkstelling met tewerkstelling van periodes van schorsing van de arbeidsovereenkomst: Overmacht, gewaarborgd dagloon, jaarlijkse vakantie, dagen verlof toegekend door een cao, zwangerschapsverlof, profylactisch verlof wegens moederschapsbescherming enz. Zetelen in arbeidsgerechten, sociale promotie, betaald educatief verlof, politiek verlof, voorlopige vrijheidsberoving Legerdienst en wederoproeping, dagen kort verzuim, verlof om dwingende redenen CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 23

Gemeenschappelijke voorwaarden tijdskrediet Ziekteperiode gedekt door gewaarborgd loon (= eerste maand) Werkloosheid wegens slecht weer (arbeiders), technische stoornis (arbeiders) of economische redenen (arbeiders én bedienden) Crisiswerkloosheid voor bedienden tot einde 2011 Neutralisatie van de arbeidsongeschiktheid niet meer gedekt door gewaarborgd loon: In principe beperkt tot vijf maanden na de maand gewaarborgd loon bij ziekte, tot 11 maanden bij arbeidsongeval of beroepsziekte Langere periodes worden geneutraliseerd tenzij WG zich schriftelijk hiertegen verzet binnen de maand volgend op de aanvraag Periodes van progressieve tewerkstelling plus de voorafgaandelijke periode van volledige arbeidsongeschiktheid worden echter onvoorwaardelijk geneutraliseerd (geen WG-verzet mogelijk) CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 24

Gemeenschappelijke voorwaarden tijdskrediet Neutralisatie van de “thematische verloven”: Ouderschapsverlof Palliatief verlof Verzorgingsverlof zwaar zieke familieleden Neutralisatie van verlof zonder wedde, staking en lock-out Neutralisatie van periodes van voltijds tijdskrediet of halftijdse of 1/5de loopbaanvermindering Zowel volgens de herstelwet van 1985, cao 77bis als cao 103 Neutralisatie van crisistijdskrediet en deeltijdse tewerkstelling in het kader van de Vlaamse overbruggingspremies (= zgn. “Marnix Sandrap-premie”) Regelingen waren nog mogelijk tot 31 december 2011 CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 25

Gemeenschappelijke voorwaarden tijdskrediet Andere voorwaarden Tewerkstellingsvoorwaarde moet enkel vervuld zijn bij de eerste aanvraag ingeval van verlenging van een lopende aanvraag Lopende aanvragen kunnen slechts voortijdig stopgezet worden mits de werkgever hiermee akkoord is CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 26

Gemeenschappelijke voorwaarden tijdskrediet Invloed van reeds genomen periodes van LBO of TK (voltijds, 1/2, 1/3, 1/4 of 1/5) op huidig recht Reeds genomen LBO of TK wordt in mindering gebracht op de maximumduur van het (niet-gemotiveerd) TK Wanneer men nà 1 juni 2007 volledig TK opnam voor een periode langer dan 1 jaar wordt dit in mindering gebracht op het gemotiveerd TK WN kan bovendien vragen (mits hij onbetwistbaar bewijs kan voorleggen) om TK of LBO voor die datum in mindering te brengen op het gemotiveerde TK in plaats van het ongemotiveerde TK (Opgepast: Bron = ACV-brochure) CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 27

CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 28 Landingsbaan voor 55-plussers: toekenningsvoorwaarden

Landingsbaan: modaliteiten Twee modaliteiten (art. 8): Overstap naar halve prestaties Of overstap naar vier/vijfde = Vermindering van prestaties met 1/5 e door 1 dag of 2 halve dagen per week minder te werken) Mogelijkheid om gelijkwaardige formules te bepalen Zie hiervoor de voorwaarden zoals beschreven bij de 1/5 e loopbaanvermindering (tijdskrediet zonder motief of gemotiveerd tijdskrediet) CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 29

Landingsbaan: leeftijdsvoorwaarde Leeftijdsvoorwaarde: Ten minste 55 jaar oud zijn op de datum van ingang van het recht Dus niet op het moment van de aanvraag… Afwijkingen vanaf 50 jaar voor halftijdse prestaties Actief geweest zijn in een zwaar beroep Gedurende 5 jaar in de 10 jaar voorafgaande aan de kennisgeving aan de werkgever of 7 jaar in de 15 voorafgaande jaren Zwaar beroep komt tevens voor op de lijst van beroepen waarvoor een significant tekort aan arbeidskrachten bestaat (zie hierna) CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 30

Landingsbaan: leeftijdsvoorwaarde Wat is een zwaar beroep volgens cao 103 (art. 8 §4)? Werk in wisselende ploegen Ploegenarbeid in minstens twee ploegen van minstens twee werknemers die hetzelfde werk doen qua inhoud en qua omvang, en die elkaar in de loop van de dag opvolgen zonder onderbreking tussen de ploegen en zonder overlapping van meer dan één vierde van de dagtaak Werknemer moet zelf ook alterneren tussen de ploegen Werk in onderbroken diensten Dagprestaties van minstens 7 uur met minstens 11 uur tussen de begintijd en de eindtijd met een onderbreking van minstens 3 uur Werk in een arbeidsregime met nachtprestaties Zoals bedoeld in artikel 1 van cao 46 CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 31

Landingsbaan: leeftijdsvoorwaarde Wat is een zwaar beroep waarvoor een significant tekort aan arbeidskrachten bestaat? Werd bepaald in art. 3 van het KB van 25 augustus 2012 Ofwel verpleegkundigen en verzorgend personeel: In ziekenhuizen In rusthuizen en RVT’s Ofwel beroepen die voorkomen op een lijst van knelpuntberoepen, jaarlijks vastgesteld bij KB Is gebaseerd op de gewestelijke lijsten met knelpuntberoepen Bevat de beroepen die unaniem goedgekeurd zijn door de paritaire comités en door het beheerscomité van de RVA Lijsten voor september augustus 2013 zijn raadpleegbaar op CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 32

Landingsbaan: leeftijdsvoorwaarde Afwijkingen vanaf 50 jaar voor 1/5 e vermindering Actief geweest zijn in een zwaar beroep Gedurende 5 jaar in de 10 jaar voorafgaande aan de kennisgeving aan de werkgever of 7 jaar in de 15 voorafgaande jaren Tevens een beroepsloopbaan van 28 jaar hebben voorafgaand aan de loopbaanvermindering Het recht op vermindering met een vijfde na een loopbaan van 28 jaar moet uitdrukkelijk voorzien zijn in een sectoraal gesloten cao Art. 3 KB 25 augustus 2012 bepaalt dat de NAR tegen 30 september 2013 na evaluatie “zal bekijken” of ondernemings-cao’s ook mogelijk worden om de afwijkende regeling in te voeren CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 33

Landingsbaan: leeftijdsvoorwaarde Berekening van de loopbaanvoorwaarde 28 jaar Is geregeld in art. 3, 6° van het KB van 25 augustus 2012 Komen in aanmerking: Elk kalenderjaar tewerkstelling in de private sector waarvoor minstens 285 dagen voltijds loon werd betaald (6d/w) Dagen boven de 285 in een jaar worden buiten beschouwing gelaten Elk kalenderjaar tewerkstelling in de publieke sector waarvoor minstens 237 dagen voltijds werkelijke gepresteerde diensten werden vastgesteld (5d/w) Dagen boven de 237 in een jaar worden buiten beschouwing gelaten Voor kalenderjaren met minder dan 285 (of 237) dagen geldt de volgende berekening: Alle dagen worden opgeteld, en gedeeld door 285 (of 237) en afgerond naar de lagere eenheid CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 34

Landingsbaan: leeftijdsvoorwaarde Worden in de private sector met dagen waarop een voltijds loon werd betaald gelijkgesteld, de dagen van: Moederschapsverlof Geboorteverlof Adoptieverlof Moederschapsbescherming en profylactische verwijdering van het werk Ouderschapsverlof Worden in de publieke sector, naast de hierboven vermelde dagen ook nog gelijkgesteld: Verloven met behoud van bezoldiging Bewijs van de loopbaan van 28 jaar gebeurt via een speciaal RVA-formulier CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 35

Landingsbaan: leeftijdsvoorwaarde Afwijkingen vanaf 50 jaar voor ondernemingen erkend als in moeilijkheden of herstructurering Zowel voor halftijdse als 1/5 de loopbaanvermindering Cumulatieve voorwaarden In het herstructureringsplan moet aangetoond worden dat ontslagen hierdoor worden vermeden Onderneming toont ook aan dat het aantal werknemers dat overgaat naar SWT hierdoor vermindert Minister erkent in de erkenningsbeslissing uitdrukkelijk dat aan deze voorwaarden is voldaan CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 36

Landingsbaan: leeftijdsvoorwaarde Overgangsmaatregel (art. 22 §2 cao 103) Eenmalige mogelijkheid (voor -55-jarige 50-plussers) om een lopende aanvraag van bepaalde duur volgens cao 77bis ook na 1 januari 2012 nog één keer te verlengen volgens de voorwaarden van cao 77bis CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 37

Landingsbaan: anciënniteitsvoorwaarde Anciënniteitsvoorwaarden (art. 10 cao 103) Beide voorwaarden moeten vervuld zijn Tenminste 24 maanden voor de schriftelijke kennisgeving in dienst zijn van de werkgever Deze termijn kan in onderling akkoord WG-WN worden ingekort Ten minste 25 jaar loopbaan als werknemer hebben op het ogenblik van de schriftelijke kennisgeving Uitzondering: 28 jaar indien gebruik gemaakt wordt van de afwijkende regeling op 50 jaar met een lange loopbaan CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 38

Landingsbaan: anciënniteitsvoorwaarde Berekening anciënniteit 25 jaar Art. 3, 3° KB 25 augustus 2012 Is andere berekeningswijze dan voor de “28-jaar-voorwaarde” Tellen mee: de dagen waarvoor loon werd uitbetaald met uitzondering van dagen volledige werkloosheid of volledige loopbaanonderbreking (herstelwet 1985) of tijdskrediet (cao’s 77bis of 103) Worden gelijkgesteld: de dagen opgesomd in art. 10 §3, 1° tot en met 11° Bewijs van die loopbaan moet voortaan gebeuren via een speciaal formulier van de RVA CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 39

Landingsbaan: tewerkstellingsvoorwaarde Bij overstap naar vier/vijfde: Gedurende minstens 5 dagen per week werken op moment van de schriftelijke kennisgeving Voltijds tewerkgesteld zijn gedurende 24 maanden voorafgaande aan de aanvraag Periodes van vierdagenweek (oud systeem LBO, cao’s 77bis of 103) worden gelijkgesteld met voltijds werken Bij een of meerdere werkgevers (!) Kan van belang zijn indien werkgever akkoord is met een kortere anciënniteitsvoorwaarde (zie hierboven) CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 40

Landingsbaan: tewerkstellingsvoorwaarde Bij overstap naar een halftijdse betrekking: Minstens ¾ tewerkgesteld geweest zijn gedurende 24 maanden voorafgaand aan de aanvraag Bij een of meerdere werkgevers (!) Kan van belang zijn indien werkgever akkoord is met een kortere anciënniteitsvoorwaarde (zie hierboven) CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 41

Landingsbaan: duur van het recht Duur van het recht: Vermindering met 1/5: Onbeperkt in duur, maar met een minimum van zes maanden per aanvraag Vermindering tot halve prestaties: Onbeperkt in duur, maar met een minimum van drie maanden per aanvraag CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 42

CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 43 Aanvraag- en kennisgevingsprocedure

De werkgever moet schriftelijk op de hoogte gebracht worden (art. 12 cao 103) Tijdstip van de mededeling: 3 Maanden vooraf in ondernemingen +20 werknemers 6 Maanden vooraf in ondernemingen met max. 20 werknemers 2 Weken indien recht gebruikt wordt na uitputting palliatief verlof Aantal werknemers op 30 juni van het jaar voorafgaand aan de schriftelijke kennisgeving aan de werkgever Zelfde termijnen gelden voor verlenging van een lopende aanvraag Mogelijke wijzen van mededeling: Via aangetekende brief Via overhandiging geschrift met ontvangstbewijs werkgever CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 44

Aanvraag- en kennisgevingsprocedure Inhoud van het geschrift: Welk recht er uitgeoefend gaat worden en een voorstel op welke wijze de eventuele vermindering van prestaties ingevuld wordt, rekening houdend met de bestaande arbeidsregelingen en uurroosters in de onderneming Gewenste begindatum (rekening houden met de aanvraagtermijn van 3 of 6 maanden) en gewenste duur Eventueel of er recht op voorkeurregeling is Bij te voegen: een attest van de R.V.A. met vermelding van reeds eerder genomen rechten (loopbaanonderbreking of tijdskrediet) CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 45

CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 46 Wijze van uitoefening van het recht

Wijze van uitoefening Art. 13 cao 103 Voltijds tijdskrediet = volledige schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst Vermindering tot een halftijdse betrekking Arbeidsovereenkomst wordt schriftelijk vastgesteld met vermelding van de overeengekomen arbeidsregeling en de werkroosters conform artikel 11bis WAO Arbeidsregeling moet één van de arbeidsregelingen zijn die voorkomen in het arbeidsreglement Vermindering met 1/5 de Idem als bij vermindering tot de helft CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 47

Wijze van uitoefening Werknemer stelt in zijn schriftelijke kennisgeving een wijze van uitoefening van het recht voor Uiterlijk op de laatste dag van de maand die daarop volgt moeten WG en WN het eens worden over de voorgestelde wijze Bij individuele problemen “geldt de normale procedure voor het behandelen van klachten” (via de vakbondsafvaardiging of het verzoeningsbureau) De dagen waarop het recht op loopbaanvermindering wordt uitgeoefend moeten zo gespreid worden dat de continuïteit van de onderneming of van de dienst wordt gewaarborgd Mogelijkheid om dit bij ondernemings-cao “te verduidelijken” CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 48

CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 49 Waarborgen voor de continuïteit van de werkorganisatie

50 Toestemming van de werkgever is noodzakelijk in zeer kleine K.M.O.’s (art. 11 §§ 4 en 5 van cao 103) K.M.O.’s met ten hoogste 10 werknemers op 30 juni voorafgaande aan het jaar van de aanvraag Af- of goedkeuring van de werkgever moet ten laatste aan de werknemer medegedeeld worden op de laatste dag van de maand volgend op de aanvraag Waarborgen voor de continuïteit van de werkorganisatie CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN

Waarborgen voor de continuïteit van de werkorganisatie Recht op uitstel voor de werkgever (art. 14 cao 103) Mededeling binnen de maand na de aanvraag door de werknemer Omwille van ernstige interne of externe redenen: Noden ivm. arbeidsorganisatie, continuïteit of vervangingsmoeilijkheden Bevoegdheid van ondernemingsraad om redenen te specifiëren Verhaalrecht van de werknemer bij de syndicale delegatie Uitstel beperkt tot maximaal 6 maanden Geen cumulatie mogelijk van uitstel met voorkeurregeling CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 51

Waarborgen voor de continuïteit van de werkorganisatie Uitstel tot 12 maanden voor een 1/5de landingsbaan mogelijk voor werknemers van 55 jaar of ouder die een sleutelfunctie uitoefenen Is compensatie voor het niet toepassen van de 5% drempel voor deze werknemers Werkgever is verplicht dit uitstel te motiveren Begrip sleutelfunctie kan bij cao worden verduidelijkt in de sector of de onderneming, of als er geen vakbondsafvaardiging is in het arbeidsreglement Normale klachtenprocedure bij geschillen CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 52

Waarborgen voor de continuïteit van de werkorganisatie Wijziging of intrekking door de werkgever (art. 15 cao 103) Beperkt recht tot wijziging of intrekking bij 1/5 de loopbaanvermindering of landingsbaan Niet mogelijk bij voltijds tijdskrediet of vermindering tot de helft Geldt slechts indien de redenen en de duur in overleg met de werknemers werden vastgelegd Via ondernemingsraad, vakbondsafvaardiging of arbeidsreglement Beperkt en voorwaardelijk recht vb. ziekte van collega, buitengewone vermeerdering van het werk enz. De werknemer kan zijn rechten hierdoor niet verliezen Bij terugroeping wordt het recht dus “opgeschort” CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 53

Waarborgen voor de continuïteit van de werkorganisatie Mechanisme van planning en voorkeurregeling Is geregeld in art. 16 cao 103 Indien in een onderneming of “dienst” méér dan 5% gelijktijdige afwezigheid van werknemers omwille van cao 103, cao 77bis of LBO oud regime (herstelwet 1985) Drempel wordt elk jaar op 30 juni vastgesteld voor het volgende jaar Maandelijks onderzoek van de aanvragen gedaan vóór de 15e van die maand CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 54

Waarborgen voor de continuïteit van de werkorganisatie Tellen niet mee: +50 tot 54-jarigen met loopbaanvermindering worden 5 jaar meegeteld, thematische verloven worden niet meegeteld Verlenging via tijdskrediet of loopbaanvermindering van palliatief verlof of verzorgingsverlof telt niet mee gedurende 6 maanden Drempels kunnen bij cao of via arbeidsreglement gewijzigd worden Mechanisme van voorkeur en planning moet in de overlegorganen afgesproken worden CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 55

56 Suppletoire voorkeurregeling (art. 18 cao 103) Eerste voorrang: verlenging via cao 77bis van uitgeputte rechten palliatief of verzorgingsverlof Tweede voorrang: gezinnen met kind(eren) –12 jaar of kind op komst waarvan alle ouders werken of éénoudergezinnen (interne voorkeur op basis van aantal kinderen en duur van de aanvragen) Derde voorrang: +50-jarige werknemers (interne voorkeur voor vierdagenweek en ingeval van bijkomende quota) Waarborgen voor de continuïteit van de werkorganisatie CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN

Waarborgen voor de continuïteit van de werkorganisatie Vierde voorrang: beroepsopleiding Toepassing van deze regeling: na afloop van elke maand op de verzoeken tot en met de 14e van die maand Werkgever deelt binnen de maand na het onderzoek ingangsdatum mede aan de werknemer – deze datum is dan definitief CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 57

Waarborgen voor de continuïteit van de werkorganisatie 5%-Grens valt weg voor 55-plussers die hun loopbaan met 1/5de verminderen (behalve voor KMO’s <11 werknemers) 55-plussers met 1/5de vermindering tellen niet mee bij het berekenen van de 5%drempel op 30 juni Ook niet met de berekening van de extra eenheden per schijf van plussers 55-plussers met 1/5de vermindering tellen ook niet meer mee bij de maandelijkse beoordeling van de 5%-grens 55-plussers kunnen ook niet gevat worden bij hun aanvraag door de 5% grens CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 58

CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 59 Waarborgen voor de werknemer

60 Bescherming tegen ontslag (art. 21 §2 cao 103) Géén eenzijdige beëindiging door de werkgever, tenzij om dringende reden, of voldoende reden die vreemd is aan de uitoefening van het recht Vanaf de datum van schriftelijke kennisgeving door de werknemer tot 3 maanden nà de uitoefening v.h. recht Forfaitaire schadevergoeding van 6 maanden loon Terugkeer naar oude functie (art. 21 §1 cao 103) Als deze niet meer bestaat: “gelijkwaardige of vergelijkbare functie conform de arbeidsovereenkomst” Waarborgen voor de werknemer CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN

61 Waarborgen voor de werknemer Schorsing opzegtermijn werkgever Sedert 25 juli 2004 wordt de opzegtermijn opgeschort bij volledig tijdskrediet Overgang van voltijds tijdskrediet naar brugpensioen is bijgevolg niet meer mogelijk Voortijdige beëindiging Is slechts mogelijk mits een akkoord van de werkgever Opgelet: RVA-uitkeringen zijn slechts mogelijk indien de minimumtermijnen gerespecteerd worden CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN

62 Federale uitkeringen

Federale uitkeringen (vanaf 1 februari 2012) CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 63 Voltijds tijdskrediet AnciënniteitVoltijdse werknemersDeeltijdse werknemers Min 5 jaar anciënniteit € 471,58 vergoeding in verhouding tot de arbeidsduur ( x Q/S) Plus 5 jaar anciënniteit € 628,78 Halftijds tijdskrediet AnciënniteitVoltijdse werknemersDeeltijdse werknemers Min 5 jaar anciënniteit € 235,78 vergoeding in verhouding tot de arbeidsduur ( x Q/S) Plus 5 jaar anciënniteit € 314,38

Federale uitkeringen (vanaf 1 februari 2012) CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 64 1/5de Loopbaanvermindering Gewone bedragen € 155,27 Verhoogde bedragen voor alleenstaanden of eenoudergezinnen € 200,38 Bijzonder recht voor 55- (of 50-) plussers (bedragen vanaf de maand volgende op de 51 ste verjaardag) Voltijdse werknemersDeeltijdse werknemers Halvering prestaties € 469,65 vergoeding in verhouding tot de arbeidsduur ( x Q/S) 1/5 de vermindering € 218,15 Niet mogelijk Verhoogde bedragen voor alleen- staanden of eenoudergezinnen € 263,26

Federale uitkeringen Bedrijfsvoorheffing op onderbrekingsuitkeringen Volledige loopbaanonderbreking 10,13% Halftijdse loopbaan- onderbreking Ingegaan vóór 1 maart ,15% Ingegaan vanaf 1 maart 2009, min 50 jaar 30% Ingegaan vanaf 1 maart 2009, vanaf 50 jaar 35% Alleenstaande met kinderen ongeacht de ingangsdatum 17,15% Vermindering met 1/5 Ingegaan vóór 1 juni ,15% Ingegaan vanaf 1 juni % Alleenstaande met kinderen ongeacht de ingangsdatum 17,15% CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 65 Er worden geen RSZ-inhoudingen verricht, wel een bedrijfsvoorheffing aldus:

Federale uitkeringen: cumulatiebeperking Cumulatiebeperkingen: geen uitkeringen bij: Inkomsten uit een zelfstandige activiteit Tenzij het gaat om VOLTIJDS tijdskrediet én de activiteit minstens 12 maanden vóór de aanvang van het voltijds tijdskrediet werd aangevat De uitkeringen worden dan slechts voor 12 maanden toegekend Zelfstandige activiteit = activiteit die een inschrijvingsplicht bij het RSVZ met zich meebrengt Inkomsten als loontrekkende Tenzij het gaat om een bijkomstige activiteit die minstens 12 maanden vóór de aanvang van het voltijds tijdskrediet werd aangevat en niet wordt uitgebreid, worden tijdens het tijdskrediet CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 66

Federale uitkeringen: cumulatiebeperking Inkomsten voortvloeiend uit een politiek mandaat Uitzondering: een mandaat als provincieraadslid, districtsraadslid, gemeenteraadslid of raadslid van een O.C.M.W. Een pensioen Ouderdoms-, rust-, anciënniteits-, of overlevingspensioenen Geldt echter niet als een bezoldigde activiteit: Bepaalde bijkomende prestaties die geleverd worden door een werknemer in halftijdse loopbaanvermindering in het stelsel 50-plussers Beperkt tot vorming, begeleiding of mentorschap van nieuwe werknemers (bij de eigen werkgever of een werkgever van dezelfde bedrijfssector) CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 67

Federale uitkeringen : aanvraag bij RVA Aanvraagprocedure 3 Speciale formulieren “C61” ( ) Voor voltijdse onderbreking Voor halftijdse onderbreking Voor vermindering met 1/5de Aanvraag moet aangetekend opgestuurd worden aan de RVA, binnen de twee maanden na de aanvang van de onderbreking of vermindering van de loopbaan Sanctie bij laattijdige aangifte: geen terugwerkende kracht bij betalen van de uitkeringen CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 68

CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 69 Vlaamse aanmoedigingspremies algemeen stelsel privé-sector

Vlaamse aanmoedigingspremies CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 70 Vlaamse tegemoetkomingen Enkel voor werknemers uit de privésector Afwijkende regeling voor “Vlaamse” non-profitsectoren Werknemer moet werken in het Vlaamse Gewest Een “exploitatiezetel” op het Vlaamse grondgebied volstaat Eén jaar tewerkstelling bij werkgever vereist

Vlaamse aanmoedigingspremies Drie soorten aanmoedigingspremies Opgelet! Het gaat hier om (aanvullende) premies en niet om een aparte vorm van loopbaanonderbreking Zorgkrediet, opleidingskrediet : Cumulatie met uitkeringen bij cao 103 of thematische verloven Aanmoedigingspremie bij vermindering arbeidsduur als gevolg van een herstructurering “overbruggingspremie” Géén cumulatie met cao 103 mogelijk ! CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 71

Vlaamse aanmoedigingspremies Zorgkrediet Wat wordt onder “zorgkrediet” verstaan? Opvang van kinderen tot de leeftijd van 7 jaar Zorg voor ouders boven de 70 jaar Palliatieve zorgen Verzorging van een zwaar ziek gezins- of familielid CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 72

Vlaamse aanmoedigingspremies Duur van de premie zorgkrediet: Voor aanvragen die beginnen vanaf 1 april 2005 wordt de premie slechts voor 1 jaar toegekend, ongeacht de modaliteit (voltijds, halftijds, vier/vijfde) Zorgkrediet is mogelijk bij Voltijds of halftijds tijdskrediet NIET voor 1/5de vermindering of voor 50-plussers Thematische verloven (voltijds, halftijds of 1/5de vermindering) CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 73

Vlaamse aanmoedigingspremies Opleidingskrediet Wat wordt onder “opleidingskrediet” verstaan? Voor het volgen van “een opleiding” Duur van de premie: Maximum 2 jaar; +6 maanden extra voor werknemers met een loopbaan van minstens 20 jaar als werknemer (vanaf 1 april 2005 geldt deze duur ongeacht de modaliteit van de loopbaanonderbreking of –vermindering) Volledige duur van de opleiding voor het volgen van tweedekansonderwijs of een opleiding voor een knelpuntberoep CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 74

Vlaamse aanmoedigingspremies vanaf 1 februari 2012 CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 75 Zorgkrediet / Opleidingskrediet volledige onderbreking € 186,51 halvering prestaties € 124,34 1/5 de vermindering (mogelijk bij thematische verloven) € 62,17 toeslag voor alleenstaanden of eenoudergezinnen € 46,01

CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 76 Gelijkstellingen in de sociale zekerheid

Gelijkstellingen in de sociale zekerheid: wettelijk pensioen Jaren gelegen vóór 2012: Bij volledige onderbreking: gelijkstelling drie eerste jaren Opgelet: het gaat hier om de eerste 3 kalenderjaren! Bij halvering van prestaties: gelijkstelling drie eerste jaren Bij 1/5 vermindering: gelijkstelling voor 5 jaar Voor +50-jarigen: volledige gelijkstelling voor alle jaren Nieuwe regeling voor jaren vanaf 2012 (Bron: Rijksdienst voor Pensioenen) OPGEPAST! Regeling werd nog niet in KB gegoten! Onderscheid tussen 3 soorten tijdskrediet Gemotiveerd TK Niet gemotiveerd TK Landingsbaan (= tijdskrediet eindeloopbaan vanaf 55 of 50 jaar) CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 77

Gelijkstellingen in de sociale zekerheid: wettelijk pensioen Gelijkstellingen ongemotiveerd tijdskrediet Periodes vóór de leeftijd van 60 jaar: slechts 1 jaar gelijkstelling Voltijds: 12 maanden Vermindering tot de helft: 12 maanden + 12 maanden in geval van opvoeding van een kind jonger dan 6 jaar Vermindering met 1/5: 60 maanden Gelijkstelling = toepassing van het fictieve loon dat in verhouding staat tot het loon van kalenderjaar voorafgaande aan de gelijkstelling Niet van toepassing op personen Die zich op 28 november 2011 in een periode bevinden van TK voor werknemers van 50 jaar en ouder Of die een aanvraag tot het bekomen van één van deze periodes hebben ingediend vóór 28 november 2011 CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 78

Gelijkstellingen in de sociale zekerheid: wettelijk pensioen Gelijkstellingen van gemotiveerd tijdskrediet Volledige periode wordt gelijkgesteld Gelijkstelling = toepassing van het fictieve loon dat in verhouding staat tot het loon van kalenderjaar voorafgaande aan de gelijkstelling Gelijkstellingen van landingsbaan Landingsbaan vanaf 50 wegens onderneming in moeilijkheden of herstructurering: volledige gelijkstelling via fictieve loon Andere landingsbanen volledige gelijkstelling maar niet altijd via fictieve loon maar via begrensde loon Begrensd loon : beperkt tot het minimumrecht van 1.812,82 (bedrag vanaf 1 februari 2012) Verschillende hypotheses CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 79

Gelijkstellingen in de sociale zekerheid: wettelijk pensioen Landingsbaanjaren vóór de leeftijd van 60 jaar Gelijkstelling enkel op basis van begrensde fictieve loon Gelijkstelling echter op basis van werkelijke fictieve loon indien er nog een saldo niet-gemotiveerd tijdskrediet overblijft: 12 maanden voltijds/halftijds of 60 maanden 1/5 de Landingsbaanjaren vanaf de leeftijd van 60 jaar Halftijdse landingsbaan: 24 maanden gelijkstelling aan werkelijke fictieve loon, en de resterende jaren aan begrensde fictieve loon Vermindering met 1/5 de : gelijkstelling aan werkelijke fictieve loon gedurende 312 voltijdse dagequivalenten (= 60 maanden uitoefening van het recht) Bijkomende voorwaarden om gelijkstelling te krijgen Wettelijke onderbrekingsuitkeringen krijgen Geen rustpensioen kunnen krijgen voor de gelijkgestelde periodes op basis van een andere Belgische of buitenlandse wetgeving CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 80

Gelijkstellingen in de sociale zekerheid: andere takken Kinderbijslag Behoud van statuut van rechthebbende indien uitkeringen betaald worden Geen behoud van statuut voor werknemers die volledig tijdskrediet nemen en een zelfstandige activiteit verder zetten Ziekteverzekering Behoud van statuut van gerechtigde op terugbetaling van medische onkosten Geen uitkeringen bij ziekte of invaliditeit, of moederschap, maar behoud van de uitkeringen CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 81

Gelijkstellingen in de sociale zekerheid: andere takken Werkloosheidsverzekering Berekening van werkloosheidsuitkeringen gebeurt steeds op voltijdse wedde Overgang naar brugpensioen Probleem inzake berekening van de aanvullende vergoeding? Kan bij cao opgelost worden Op basis van Cass. 19 maart 2012 Altijd berekening op basis van voltijds loon! Probleem voor ontslagbescherming voor beschermde werknemersafgevaardigden (niet voor gewone werknemers) Bij de berekening van de loopbaanvoorwaarde voor brugpensioen gelden specifieke gelijkstellingsregels CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 82

Gelijkstellingen in de sociale zekerheid: andere takken Jaarlijkse Vakantie Periode van tijdskrediet of loopbaanvermindering is geen gelijkgestelde periode voor de berekening van het vakantiegeld en de vakantieduur Specifieke regels voor bedienden: Bij voltijds tijdskrediet moest tot 2010 vertrekvakantiegeld betaald worden, vanaf 2011 niet langer verplicht (beheerscomité RSZ) Bij vermindering van prestaties moet vanaf 2007 in de loop van de maand december van het jaar waarin de vermindering gebeurde een vertrekvakantiegeld betaald worden Opgelet: volgend kalenderjaar gebeurt er een verrekening! CAO 103 TIJDSKREDIET EN DE THEMATISCHE VERLOVEN 83