1 Inleiding Hoofdstuk 1.

Presentatie over: "1 Inleiding Hoofdstuk 1."— Transcript van de presentatie:

1 1 Inleiding Hoofdstuk 1

2 Recht een verzamelnaam voor het geheel van alle rechtsregels
recht heeft twee functies: ordenen van het menselijk gedrag geschilbeslechting dit gebeurt door middel van gedragsvoorschriften (geboden en verboden) © 2010 mr. J. Keizer

3 Rechtsregels normen die we belangrijk vinden voor een samenleving
kenmerken van rechtsregels: rechtsregels worden gesteld en gehandhaafd door de overheid rechtsregels gelden in beginsel voor iedereen rechtsregels gaan in het algemeen voor andere regels en normen © 2010 mr. J. Keizer

4 Rechtsbronnen rechtsbronnen: de rechtsbronnen:
de informatie bronnen van het recht (waar vindt ik recht?) de rechtsbronnen: wet jurisprudentie Verdrag gewoonterecht/ongeschreven recht © 2010 mr. J. Keizer

5 Wet ieder regeling van een daartoe bevoegd overheidsorgaan dat algemeen verbindende voorschriften bevat geschreven recht gemaakt door regering en parlement lagere overheden maken ook “wetten” wetten van lagere overheden: verordeningen (APV) © 2010 mr. J. Keizer

6 Jurisprudentie rechtspraak of het geheel van rechterlijke uitspraken
rechters moet recht spreken, ook in die gevallen waarvoor geen wettelijke regel is of waarvoor een onvolledige regel is © 2010 mr. J. Keizer

7 Gewoonte recht ongeschreven regels:
gewoonten gebruiken een rechter kan er rekening mee houden © 2010 mr. J. Keizer

8 Staatsrecht Publiekrecht Bestuursrecht Strafrecht Recht Belastingrecht
Privaatrecht © 2010 mr. J. Keizer

9 Publiekrecht & Privaatrecht
organisatie van de overheid verhouding tussen overheid als zodanig en burgers verhouding overheden onderling regelt de rechtsverhouding tussen burgers onderling © 2010 mr. J. Keizer

10 Privaatrecht & Strafrecht
regelt de rechtsverhouding tussen burgers onderling het geheel van rechtsregels waardoor bepaalde handelingen door de overheid strafbaar worden gesteld houdt iemand zich niet aan deze regels, dan pleegt hij een strafbaar feit en moet hij mogelijk als verdachte voor de rechter verschijnen © 2010 mr. J. Keizer

11 Formeel- en materieel recht
formeelrecht materieelrecht procesrecht: de regels die aangeven op welke wijze een proces moet worden gevoerd de rechtsregels die rechten geven of verplichtingen opleggen © 2010 mr. J. Keizer

12 Wet in formele- en materiële zin
wet in formele zin: wet dat tot stand is gekomen in samenwerking tussen regering en 2e en 1e kamer (parlement) wordt wet genoemd wet in materiële zin een regeling van een daartoe bevoegd orgaan dat algemeen verbindende voorschriften bevat bijvoorbeeld: verordening APV, AMvB © 2010 mr. J. Keizer

13 Rechterlijke organisatie
de rechtspraak in Nederland is opgebouwd uit diverse instanties Hoge Raad (1) gerechtshof (5) rechtbank (19) © 2010 mr. J. Keizer

14 Hoge Raad hoogste rechtscollege in Nederland
arresten Hoge Raad zijn richtinggevend voor lagere rechters géén feitenrechter © 2010 mr. J. Keizer

15 Rechtbank rechtbanken zijn een onderdeel van de rechterlijke macht van Nederland de rechterlijke macht onafhankelijk alle rechtzaken (civiel + straf) beginnen bij de rechtbank © 2010 mr. J. Keizer

16 Meervoudige kamer Sector civiel Kortgeding Meervoudige kamer
Sector strafrecht Rechtbank Politierechter Sector bestuursrecht Civiele zaken Sector kanton Strafzaken © 2010 mr. J. Keizer

17 Kort geding een kort geding is een snelle civiele procedure
spoedeisend belang voorlopige voorziening vonnis is uitvoerbaar bij voorraad gewone procedure duurt meestal vrij lang © 2010 mr. J. Keizer

18 Relatieve competentie
Civiele zaken rechter woonplaats van de gedaagde Strafzaken waar het strafbaar feit zich heeft voorgedaan waar de verdachte woont of verblijft waar de verdachte zich bevindt (art. 2 SV) © 2010 mr. J. Keizer

19 Beginselen burgerlijk procesrecht
openbaarheid verplichte procesvertegenwoordiging (advocaat) m.u.v. procedures bij sector kanton gedaagde bij een kort geding hoor en wederhoor lijdelijkheid van de rechter © 2010 mr. J. Keizer

20 Absolute competentie civiele rechter
alle civiele zaken beginnen bij de sector civiel van de rechtbank uitz: sector kanton alle arbeids- en huurzaken agentuur, huurkoop of pacht geldvorderingen tot € 5000 © 2010 mr. J. Keizer

21 Welke strafrechter is bevoegd (absoluut competent)?
misdrijven overtredingen ernstige vergrijpen: zware misdrijven: meervoudige kamer v/d rechtbank lichte misdrijven: politierechter maximaal één jaar gevangenisstraf minder ernstige vergrijpen sector kanton © 2010 mr. J. Keizer

22 Uitspraak strafrechter
vrijspraak: het strafbare feit is niet bewezen ontslag van rechtsvervolging strafbare feit wel bewezen meer geen veroordeling dader geestelijk gestoord of noodweer veroordeling van de verdachte © 2010 mr. J. Keizer

23 Straffen en maatregelen
hoofdstraffen gevangenisstraf (bij misdrijven) hechtenis (bij overtredingen) dienstverlening geldboete bijkomende straffen verbeurdverklaring, ontzetting uit rechten etc. maatregelen (bij niet strafbaarheid dader) T.B.S. (Ter Beschikking Stelling) © 2010 mr. J. Keizer

24 Openbaar Ministerie officier van Justitie
vertegenwoordiger van het OM vervolging van strafbare feiten vervolging: verdachte voor de strafrechter brengen vervolgingsmonopolie seponeren (voorwaardelijk) afzien van vervolging © 2010 mr. J. Keizer

25 Hoge Raad Gerechtshof Rechtbank cassatie hoger beroep
© 2010 mr. J. Keizer

26 Hoger beroep bij hoger beroep wordt de hele zaak door het hof nogmaals bekeken slechts eenmaal mogelijk niet altijd hoger beroep mogelijk © 2010 mr. J. Keizer

27 Cassatie Hoge Raad kijkt of het hof het recht goed heeft toegepast
Hoge Raad beoordeelt niet de feiten kan alleen bij de Hoge Raad © 2010 mr. J. Keizer

28 Bestuursrecht regelt de verhoudingen tussen overheid en burger bezwaar
bestuurlijke heroverweging bij orgaan dat beslissing in eerst instantie genomen heeft beroep bij sector bestuursrecht van de rechtbank hoger beroep bij afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State © 2010 mr. J. Keizer