geschiedenis – held – rituelen 1 inleiding, Jodendom gesch. 1 familie … maar toch niet samen geschiedenis – held – rituelen 1 inleiding, Jodendom gesch.

Bron: Wikipedia.com

Aantal joden in Nederland? 45,000

Ontstaan - 1945 1200 vChr Mozes’ exodus uit Egypte 1000 In Jeruzalem 1 volk 586 Babylonische aanval 70n Romeinse aanval, diaspora WOII 8 →1,5miljoen, NL140.000 → 26.000

1945 - heden 1948 Israel opgericht door de wereld Joden vs Palestijnen en Arabische buurlanden 2012 nog steeds een puinhoop Achter het hek (Joden) Achter het hek (Palestijnen)

Messias komt nog Jezus nep

Opdracht geschiedenis Jodendom 2000-3000 v. Chr Nomdadenstammen: …………………………………… ……………………………………… 1200 v. Chr Exodus: Er is een farao, die de Joden als ................................ gebruikt. Onder leiding van ............................. gaan ze opnieuw op reis naar ....................................................... Tijdens die tocht krijgt ............................... van ............... de .................................................... (ook wel de Tien Geboden genoemd). Deze uittocht noemen we de ...................................... Rond 1000 v. Chr: De eerste koning heet .............................., maakt een eenheid van het volk. De Joden wonen nu in steden als ……………….., en trekken niet meer rond. Koning Salomo laat een ........................... bouwen voor God. 586 v. Chr: De tempel van koning ........................... wordt verwoest door de ......................................... Het joodse volk wordt naar ................................... gedeporteerd. Eenmaal terug werd er een nieuwe ……….. gebouwd.

Opdracht geschiedenis Jodendom 70 n. Chr: De .................................. nemen de wereldmacht over. Het joodse volk komt tegen hen in opstand, maar de ............................. vernietigen ................................... Judea zoals het ………….. van de joden dan heet, wordt afgepakt en wordt een ……………………………………… De joden leven nu verspreid over het Romeinse rijk, dit heet ............................................ 1945 De …………………………………….. is eindelijk afgelopen. In deze periode worden er .................................................. joden vermoord, dit noem je de …………………. 1948-nu: De joden willen na de oorlog een eigen .............. en krijgen die ook. Deze noem je ......................... De bewoners van dat gebied, de …………………………………………………………, hebben hier grote moeite mee. Tot op de dag van vandaag is hier gedoe over en niemand weet hoe dit op te lossen.

geschiedenis – held – rituelen 1 familie … maar toch niet samen geschiedenis – held – rituelen 2 Jodendom held Mozes

In deze aflevering Kopstukken het verhaal van Mozes. http://www.npo.nl/levensbeschouwing-in-beeld-kopstukken/12-04-2007/TELEA_1022038 In deze aflevering Kopstukken het verhaal van Mozes. Beantwoord daarbij de volgende vragen in je schrift:

Opdracht bij video Kopstukken – Mozes   1. Vertel kort het levensverhaal van Mozes. 2. Waar ligt het Beloofde Land? En hoe lang duurde de tocht van de joden naar het Beloofde Land? 3. Welke plagen stuurt God op de Egyptenaren af? (In de video worden er 6 genoemd, er zijn er 10!) 4. Wat is de Thora? 5. In welke taal is de Thora geschreven? 6. Als je elke week een hoofdstuk van de Thora leest, hoe lang duurt het dan voordat je hem uit hebt? 7. Er zijn10 geboden, welke drie zijn voor jou het belangrijkst?

geschiedenis – held – rituelen 1 familie … maar toch niet samen geschiedenis – held – rituelen 3 Jodendom rituelen

Het joodse geschrift Tenach Tora: wet – 1vd3 10 geboden Relatie Tenach – bijbel Talmoed Studie Tussen 200 en 500

Het joodse gebedshuis Synagoge Studie, discussie, gebed Tora rollen > Jeruzalem Rabbi / Rabbijn man ------- vrouw

Joodse feesten en rituelen Sabbat Pesach Rosj-ha-Sjana eigen jaartelling Loofhuttenfeest (Soekot) Besnijdenis Bat-mitswa Bar-mitswa Div bij geboorte, huwelijk, dood Eten en drinken: kosher

geschiedenis – held – rituelen 4 Christendom geschiedenis 1 familie … maar toch niet samen geschiedenis – held – rituelen 4 Christendom geschiedenis

geschiedenis Jezus geboren -4 Nazareth Joods gezin Romeinse bezetting kruisdood

Geschiedenis na Jezus: groei en krimp 313 sekte niet meer verboden 380 staatsreligie 700 C’dom in NL 1400 verspreid door de ontdekkingsreizigers 1517 Luthers stelligen, start krimp 1566 Beeldenstorm (RK, P) 1789 politiek machtiger dan kerk (eindelijk)

geschiedenis – held – rituelen 5 Christendom held Jezus 1 familie … maar toch niet samen geschiedenis – held – rituelen 5 Christendom held Jezus

-4 Nazareth Joods gezin Romeinen kruisdood

Hoe Ontstaan uit het Jodendom? Jezus was een jood Geboren 4 vChr. Slechts 1jr publiek optreden! Messias vd Christenen (wel in Bijbel) Oplichter vd Joden (niet in Tenach)

Waarom populair & gehaat? 1 – Helpt arm/ziek/vrouw ipv alleen rijk/macht/geleerd 2 – Open voor alle Joden (niet alleen Tora-joden) 3 – spreekt uit zichzelf ipv uit geleerden 4 – charismatisch? 1 - Sommige Joden: oplichter / anders 2 – Romeinen: te veel macht

Link video kopstukken Jezus Vragen op volgende dia

1. Waar was de twaalfjarige Jezus toen Maria en Jozef hem zochten op hun terugreis?   2. Over welk boek gaf Jezus uitleg aan de Joodse priesters? 3. Bij welke levensbeschouwing hoort dat boek? 4. Bij welk gedeelte van de Bijbel hoort dat boek: het Oude Testament of het Nieuwe Testament?    5. Je kan Jezus zien als een soort leraar. Wat is zijn belangrijkste les (of zijn boodschap) aan zijn leerlingen? 6. Jezus zegt tegen Petrus: “Ik maak een visser van mensen van je”. Wat bedoelt hij hiermee? 7. Hoeveel mannen kiest Jezus uit als zijn volgelingen?

geschiedenis – held – rituelen 1 familie … maar toch niet samen geschiedenis – held – rituelen 6 Christendom rituelen

geschrift Biblia OT en NT NT 30-100nC 4 evangelien - Letterlijk of figuurlijk lezen?

gebedshuis kerk Dienst zondag Sacramenten als: Doop Communie Biecht Huwelijk - Man-vrouw door elkaar Pastoor of dominee Meerdere per dorp/stad Haan of kruis

Feesten & rituelen Kerst Goede vrijdag Pasen Hemelvaartsdag Pinksteren

hw vragen geschrift – held – rituelen 1. Wat bedoelen we met “de vier evangeliën”? 2. Waarom is een kerkdienst op zondag? 3. Welk verschil hebben katholieke en protestantse kerken? 4. Wat zijn sacramenten. 5. Noem en beschrijf er 4. 6. Kerst is het beroemdste christelijk feest. Hoe kun je uitleggen dat pasen belangrijker is? 7. Welke drie feesten hangen met pasen samen? 8. Wat wordt tijdens deze drie feesten herdacht?

geschiedenis – held – rituelen 1 familie … maar toch niet samen geschiedenis – held – rituelen 7 Islam geschiedenis

Waar ontstaan? – Hoe verspreid? x 570 Mohammed Mekka Waar ontstaan? – Hoe verspreid?

? Hoeveel moslims in de ... Ong 1.7 mrd ? Hoeveel moslims in ... Bijna 1mjn

Herkomst moslims NL 1 - Molukkers, Indonesiërs en Surinamers, uit kolonies 2 - Middellandse Zee (va 1960), gastarbeiders 3 - Afrika en Azië, vluchtelingen 4 - Moslim geworden Nederlanders, weinig

Stromingen Soennieten 80% - Sjiieten 10% Iran: Sjiieten in meerderheid Verschil: opvolging Mohammed Waarom soms spanningen tussen beide?

1Ontstaan Mohammed uit Mekka (570-632) Macht in Constantinopel (Byzantijnse rijk) ipv Rome Beïnvloedde bestaande godsdienst Stadjes allemaal eigen goden Mekka had Allah Na Mohammeds dood opvolgkwestie (kalief)

2) Na Mohammed 750-1258 Gouden eeuwen 1492 moslims/joden uit Spanje verdreven 1500-1960 Europese kolonisatie 1500-1960!!! +/- houding tov welvarende/arrogante Westen

Opdracht 22 werkboek

geschiedenis – held – rituelen 1 familie … maar toch niet samen geschiedenis – held – rituelen 8 Islam Mohammed

Mohammed uit Mekka 570-632 610 levenscrisis mediteren grot Mekka > Koran 1 god ... Allah keurde andere goden nogal af > ruzies

- oog voor de armen, lost ruzies op - groeit uit tot groot politiek! en religieus leider - geen afbeeldingen - vond Jezus “cool”

geschiedenis – held – rituelen 1 familie … maar toch niet samen geschiedenis – held – rituelen 9 Islam rituelen

geschrift Koran Tekst “ontvangen” door Mohammed Deels zelfde als oude testament In 650 geschreven

gebedshuis Moskee

Rituelen Religieuse en niet-religieuse rituelen

Hadj

Feest 1 Suikerfeest

Feest 2 offerfeest

geschiedenis – held – rituelen 10 JCI toetsvoorbereiding 1 familie … maar toch niet samen geschiedenis – held – rituelen 10 JCI toetsvoorbereiding

geschiedenis – held – rituelen 1 familie … maar toch niet samen geschiedenis – held – rituelen 11 Toets