IHT What’s new? Elnathan.J.D. Prinsen Psychiater, IHT-team Dimence Deventer Voorzitter commissie Wet & Regelgeving NVvP Lid Landelijk platform IHT Redacteur handboek IHT

Inhoud Historisch perspectief Veranderende zorgvisie Politiek, financiering, wetgeving IHT Model Effecten Modelgetrouwheid Conclusies

Historisch perspectief Tot 1910 enkel klinische psychiatrie Sindsdien nazorg en gezinsbehandeling vanuit gestichten 1916: F.S. Meijers een consultatiebureau voor Zenuw- en Zielszieken 1: Abma & Weijers 2005 3

Querido 1920-1930 verdubbeling aantal opnames 1929 begin crisisjaren 1930 opdracht: kostenreductie Onderzoek naar nut en noodzaak opnames Van de opgenomen patiënten 100% psychiatrische stoornis 10% kan onder voorwaarde buiten instelling 1: Abma & Weijers 2005 en 2: David, 1968 4

Querido Psychiatrische eerste hulp dienst Assesment van alle patiënt aangeboden voor opname 90% psychiatrische stoornis. 50% kan buiten de instelling behandeld worden. Begin ambulante psychiatrische teams Psychiater op de fiets 1: David, 1968 5

Querido Psychiatrische eerste hulp dienst Assesment van alle patiënt aangeboden voor opname 90% psychaitrische stoornis. 50% kan buiten de instelling behandeld worden. Begin ambulante psychiatrische teams Psychiater op de fiets

Nieuwe deïnstitutionalisatie beweging Veranderende zorgvisie Politieke beleidskeuzes Financiering Wetgeving

Zorgvisie:Ambulantisering Internationaal veranderd richting ambulant Ook bij goede klinische zorg Verlies sociale rollen Ouder, werknemer, partner, vrijwilliger, buur Ongevraagd voegen naar afdeling Dagindeling, bezigheden, eten Staat rehabilitatie, herstel en participatie in de weg 1: Medeiros e.a. 2008 2: Trendrapportage GGZ, 2012

Politiek: Ambulantisering Gekoppeld aan visie zorg in de thuissituatie sluit aan bij sociale en maatschappelijk omstandigheden Daarmee gericht op het behouden of herstellen van de sociale rollen van de patiënt. Bestuurlijk akkoord 2012-14 en 2014-17 Ontwikkeling ambulante zorgvormen Beddenreductie  primair doel 1: Trendrapportage GGZ, 2012 2: Bestuurlijk akkoord GGZ

Beddenreductie

Priebe, 2008 , psychiatric services

Financiering: Ambulantisering Opvallende stijging tussen 2002 en 2006 Oorzaak: Politieke beleidskeuzen en daarbij passende financiering Tot 2003 stimulering van ambulante en semimurale alternatieven 2003-4 beleidsomslag  financieel aantrekkelijk intramuraal zorg te leveren 2008 nieuw financieringsstelsel 1: Priebe, 2008 2: van Hoof e.a. Toekomstverkenning intramurale GGZ , 2009

Wetgeving 1841-1884-1994 Krankzinnigenwet De dokter bepaalde wat goed was Onderscheid bewaarplaatsen/ geneeskundige gestichten Doel wel genezing ziekten Bestwill principe Wijziging in 1929 de verpleegde verkreeg recht zelf ontslag te verzoeken.

Wetgeving Sinds jaren ‘60 liberale ontwikkeling richting meer autonomie1 Nieuwe wetgeving en professionele richtlijnen internationaal2 BOPZ (1971-1994) is hiervan duidelijk voorbeeld Enkel opname mogelijk bij gevaar Geen ruimte voor ‘bestwil’ principe 1: Valimaki M, Taipale J, Kaltiala-Heino R. Deprivation of liberty in psychiatric treatment: a Finnish perspective. Nurs Ethics 2001; 8(6):522-32. 2: Sailas E, Wahlbeck K. Restraint and seclusion in psychiatric inpatient wards. Curr Opin Psychiatry 2005; 18(5):555-9. 14

BOPZ Eerste wetsvoorstel 1971 Uiteindelijk aangenomen in 1994 Autonomie het belangrijkste uitganspunt Rechtsbescherming patiënt centraal Enige reden schenden autonomie is gevaar Waarborgen: onafhankelijke toets, oordeel rechter e.d1 Essentieel verschil tussen opname en behandeling2 1: Derde evaluatie BOPZ (2007) 2: Giordano, S. (2000) For the Protection of Others. Health Care Analysis, 8, 309-319 15

BOPZ Uit evaluatie bleek onder meer dat in de Wet Bopz: Gedwongen opname centraal staat. Dit strookt niet met hedendaagse opvattingen over zorg en behandeling voor personen met een psychische stoornis. Aanpassingen in BOPZ 2004 VW RM 2008 uitbreiding dwangbehandeling

Paradigmashift gedwongen opname als inbreuk op autonomie (Wet Bopz)  ernstig zieke mensen hebben recht op behandeling, ook als zij door hun ziekte niet in staat zijn om de noodzaak daarvan te onderkennen (WvGGZ)’ Terugkeer zwak paternalisme?

WvGGZ Ander concept autonomie Doelen ambulantisering en de vermaatschappelijking van de psychiatrie  relationele autonomie Doelen versterking rechtspositie; voorkomen en beperken van dwang; verhogen van de kwaliteit van verplichte zorg; integrale benadering van zorg op maat; betere rolverdeling voor de actoren.

WvGGZ “In veel gevallen kan de behandeling gericht zijn op het herstel van de autonomie van betrokkene en volledige maatschappelijke participatie.” “…om voor deze persoon de randvoorwaarden te creëren om weer succesvol aan het maatschappelijke leven deel te kunnen nemen” Memorie van toelichting bij de WvGGZ

Intensive Home Treatment Gebaseerd op CRHT uit Engeland Voorkomen en verkorten opnames Maximale gezondheidswinst voor patiënten en hun naasten door intensieve ambulante zorg Integreren van verschillende ambulante opschalingsmogelijkheden Crisisdienst PIT/KPT/SPITS/PCT/ADB

IHT model Acute crisisbeoordeling Poortwachter voor de kliniek 24 uur per dag beschikbaar Poortwachter voor de kliniek Direct starten thuisbehandeling als nodig Frequente huisbezoeken (tot 3dd) Tot de crisis voorbij is en totdat de zorg is overgedragen aan een (zorgprogrammatisch) ambulant team. Faciliteren van vervroegd ontslag Multidisciplinair team

IHT model Snelle respons op nieuwe verwijzing Doelgroep: ieder met opname-indicatie Onderscheiden team, shared caseload Intensief betrekken van systeem/netwerk Schakel tussen polikliniek en kliniek Opschaling van zorg naast reeds bestaande behandeling Afschaling van zorg na opname Zonodig regelen nazorg

IHT werkt? Single centre studies in GB1,2 Reductie van aantal en duur opnames Verbetering tevredenheid patiënten en familie Echter geen eenduidige uitkomsten Grote variatie in model getrouwheid 1: Glover G, Arts G, Babu, KS (2006) Crisis resolution/hometreatment teams and psychiatric admission rates in England. Br.J. Psychiatry; 189;441-5 2: Johnson S. e.a. (2005) Randomised controlled trial of acute mental health care by a crisis resolutinon team: the North Islington crisis study. BMJ. 331:599

Verloop HoNOS

HoNOS voormeting

Opname duur 2011: 31,4 dagen 2012: 29,7 2013: 22,5 2014: 17,4 Start IHT augustus 2013

Modelgetrouwheid CRHT in 2000 verplicht in GB In 2005 beschreef slechts 40% van de teams zichzelf als CRHT1 1/3 geen poortwachter 50% 24x7 uur bereikbaar Ook in NL veel variatie Onduidelijk wat de effecten van model getrouwheid zijn op effect. 1: Wheeler, C. e.a. (20015) Implementation of the CRT model in adult mental health settings: a systematic review. BMC Psychiatry 15:74

Landelijk platform Eens per 2 maanden bijeenkomst Meer dan 20 IHT teams vertegenwoordigd Discussie over model (getrouwheidsschaal) Initiëren handboek Meedenken over onderzoek Organiseren symposia e.d.

Conclusies Intensieve ambulante behandeling is niet nieuw Ambulantisering is meer dan zorgvisie Politiek, financiering, wetgeving, maatschappelij IHT is een goed model voor intensieve ambulante zorg in de acute psychiatrie Duidelijke plaats in de keten IHT heeft effect op aantal en duur opnames Modelgetrouwheid is niet hoog Staan aan het beging

Bedankt voor uw andacht