Voorstelling aan CD&V-Senioren Familiehulp vzw Voorstelling aan CD&V-Senioren

Familiehulp? https://www.youtube.com/watch?v=TyX7uAyfIrs “Iedereen kent Familiehulp”. Of toch niet? Wat doen wij precies? Brecht (18) ging voor Iedereen Beroemd (De Roadies) zelf ontdekken wat wij doen. Een week lang werd hij verzorgende. (Filmpje 4 tal minuten)

Thuiszorg? Dagverzorging Kraamzorg Gezinszorg Karwei Opvang Brainstorm: waar denk je aan als je aan thuiszorg denkt? Opvang Poetsdienst Andere: ergotherapeut, kinesist,…

Inhoud Waar staat Familiehulp voor Familiehulp en de mantelzorger Uitdagingen in de thuiszorg Familiehulp: uw partner in lokaal beleid Doel: deze ppt gebruiken tijdens lokale informatiemomenten en vergaderingen.

1. Waar staat Familiehulp voor

Daar staan we voor Erkende dienst voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg PIT: dienstencheque Kinderdagverblijven “De Speelboom” Goed Wonen: sociale economie Expertisecentrum Volle Maan

Enkele cijfers Actief in Vlaanderen en Brussels Gewest 68 jaar jong 80.000 cliënten 12.000 medewerkers 10.160.826 uur zorg- en dienstverlening

Wat doen we Gezinszorg: Kraamzorg Gezinszorg en ouderenzorg Nachtzorg Opvang ziek kind (regionaal) Dagverzorging (NOAH) Gezinszorg aan specifieke doelgroepen: mensen met dementie, met een handicap, met psychische problemen, mensen in kansarmoede, personen in een palliatieve situatie, ...

NOAH, dagverzorging

NOAH, dagverzorging Nabijheid, Opvang, Aandacht en Huiselijkheid Nieuwe kleinschalige dagverzorging voor ouderen (en specifieke doelgroepen) sinds december 2012 23 dagverzorgingshuizen in Vlaanderen Doel: Cliënten een zinvolle dagbesteding laten beleven Mantelzorgers de kans bieden om de zorg langer vol te houden Familiehulp speelde in op de mogelijkheid die de Vlaamse regelgeving sinds 2012 voorziet om als dienst gezinszorg en aanvullende thuiszorg dagverzorgingscentra uit te baten. In plaats van één verzorgende bij één gebruiker aanwezig te laten zijn, kan in het dagverzorgingscentrum één verzorgende voor max. 6 cliënten zorg dragen. Daardoor kan het aantal uur gezinszorg in een individuele relatie beperkt worden. 52,44% van de cliënten komt naar een NOAH om o.a. de vereenzaming tegen te gaan. Dit jaar (2015) staat de opening van nog 2 NOAHs gepland.

Wat doen we Aanvullende thuiszorg: Poetsdienst Oppas Karwei

PIT

PIT Professioneel In Thuisondersteuning Dienstencheque-afdeling Huishoudelijke diensten (onderhoud, strijken, koken, wassen, klein verstelwerk, wagen poetsen op de oprit ...) Doelgroep: 2-verdieners Lichte zorgsituatie Hoe betaal ik mijn huishoudhulp? •Een dienstencheque kost € 9 (voor de eerste 400, € 10 voor de laatste 100). Na de fiscale aftrek bedraagt dit € 6,3. •Per gepresteerd uur betaalt u 1 dienstencheque. Voor een blok van 4 uur zijn dit 4 dienstencheques. We verwachten dat de cheques klaarliggen bij het begin van de hulpverlening.

Kinderdagverblijven

Kinderdagverblijven “De Speelboom” 5 locaties in exploitatie: Borgerhout, Herentals, Houthalen-Helchteren, Oostende en Turnhout. 1 NIEUWE locatie vanaf 1/1/2016: Beringen

Goed Wonen Sociaal economie in de schoot van Familiehulp Dienstverlening gespecialiseerd in het energiezuinig (dakisolatie, energiescans en dakisolatie), levenslang en aanpasbaar maken van woningen Vooral gericht op senioren (65-plussers), mensen met een handicap en financieel kwetsbare huishoudens Samenwerking met lokale besturen en sociale verhuurkantoren Energiesnoeiers zijn mensen uit kansengroepen die worden opgeleid en begeleid om energiebesparende maatregelen uit te voeren

Expertisecentrum Volle Maan

Expertisecentrum Volle Maan Informatie- en documentatiecentrum voor zwangerschap, bevalling en kraamperiode Gericht op (aanstaande) ouders en iedereen die hen ondersteunt (ouders, grootouders, vrienden, familie), professionelen,…

2. De mantelzorger Mantelzorgers zijn heel erg belangrijk voor Familiehulp. Zij zijn een onmisbare schakel in de thuiszorg. We spreken dan ook bewust van “het cliëntensysteem”. Werkingsprincipes uit het Woonzorgdecreet (2009) stellen immers voor: “maximaal een beroep te doen op het zelfzorgvermogen en de zelfredzaamheid van de gebruiker en zijn mantelzorgers”. “het betrekken van de mantelzorger in het zorgtraject van de zorgbehoevende en het detecteren en beantwoorden van noden van de mantelzorger zelf”.

Wie is de mantelzorger? Wie is de “mantelzorger”? Wat zijn de noden en behoeften? Familiehulp neemt momenteel deel aan een grootschalig onderzoek “Zicht op Mantelzorg” (i.s.m. Hogeschool Gent – http://zichtopmantelzorg.be) met als doel informatie te verzamelen over hoe mantelzorgers in Oost-Vlaanderen hun zorgsituatie beleven en wat hun specifieke noden zijn. Familiehulp neemt 122 van de 340 interviews voor zijn rekening! Het profiel van mantelzorgers? In 2003 voerde het Centrum voor Bevolkings- en Gezinsstudie (CBGS) o.l.v. Jacobs en Lodewijckx een grootschalig onderzoek naar de situatie van de mantelzorger. We staan kort stil bij het geslacht, leeftijd en arbeidssituatie.

Profiel mantelzorger (Jacobs en Lodewijckx, 2003) Geslacht In tegenstelling tot wat men doorgaans denkt, zijn mantelzorgers niet steeds vrouwelijk. Het onderzoek van Jacobs en Lodewijckx (n=2735) toont aan dat 65% van de geregistreerde mantelzorgers tussen 25 en 79 jaar vrouwelijk is; 35% is mannelijk. Relatief gezien zijn er wel meer vrouwen die de intensievere zorg op zich nemen. Mannen zorgen voornamelijk voor hun zieke partner. Vrouwen zullen sneller de zorg voor anderen op zich nemen. (Jacobs en Lodewijckx, 2003)

Profiel mantelzorger (Jacobs en Lodewijckx, 2003) Leeftijd Hoewel mantelzorgers in elke leeftijdscategorie voorkomen, bevindt de grootste groep zich in de categorie 45- tot 60-jarigen. Doordat deze generatie vaak zowel nog voor de (klein)kinderen als voor hun ouders zorgt, wordt zij de sandwichgeneratie genoemd. Het onderzoek van Jacobs en Lodewijckx (2003) bracht de leeftijd van mantelzorgers tussen 25 en 79 jaar in kaart. (Jacobs en Lodewijckx, 2003)

Profiel mantelzorger (Jacobs en Lodewijckx, 2003) Arbeidssituatie Mantelzorger zijn neemt, afhankelijk van de ernst van de zorg, soms veel tijd in beslag. Sommige mantelzorgers kiezen er voor hun werk tijdelijk of volledig op te geven om voor een naaste te kunnen zorgen. Jacobs en Lodewijckx (2003) tonen aan dat de helft van de geregistreerde mantelzorgers tussen 25 en 64 jaar geen betaald werk heeft; 27% heeft een voltijdse baan en 17% werkt deeltijds. Deze laatste nemen dus, naast hun betaald werk, de zorg voor een ander op zich. Van alle mantelzorgers geeft 4% aan de betaalde functie tijdelijk onderbroken te hebben om te kunnen zorgen voor een naaste. (Jacobs en Lodewijckx, 2003)

Profiel mantelzorger De “gekende” De “onbekende” (cfr. personen die zorg en werk combineren, de sandwichgeneratie, mannen die zorgen, mensen waarvan de naaste is opgenomen in een tehuis,,….) De gekende: Naast de gekende mantelzorger zijn er ook heel wat minder bekende of “onbekende” mantelzorgers in de zorg. Veelal zijn dit mensen die zelf niet beseffen dat zij mantelzorgers zijn en/of door de buitenwereld niet gezien als mantelzorger. Veel mantelzorgers combineren hun zorgtaak met een betaalde baan. Een deel combineert de zorgtaken voor de ouders met de zorgtaken voor de kleinkinderen = de sandwichgeneratie; Vaak is er ook het misverstand of verkeerde perceptie dat mannen niet zorgen voor familiehulp en bekenden. Uit onderzoek blijkt wel degelijk dat mannen kunnen en willen mantelzorgen; Een ander misverstand is dat de zorg ophoudt als de hulpbehoevende naaste wordt opgenomen in het WZC; Tot slot doet een groep mantelzorgers geen beroep op gemeenten (cfr. mantelzorgtoelage) en zorgvoorzieningen; ze doen de hulpverlening liever zelf en/of weten niet welke mogelijkheden er zijn. Zij lopen een groot risico op overbelasting …

Mantelzorger als zorgpartner “Het cliëntsysteem”: zowel professionele zorgverleners als mantelzorgers worden betrokken als volwaardige partner in de zorg “Afgestemde zorg”: De zorg is afgestemd op de cliënt en zijn omgeving “Zorg met Aandacht”: we hebben oog voor verschillende aspecten van de zorg Onze zorgverlening wil iedereen in het cliëntsysteem activeren, waarbij wij uitsluitend de zorg en hulp verlenen die niet door de informele zorg wordt opgenomen. M.a.w. wij gaan telkens na in welke mate de omgeving van de cliënt ons overbodig kan maken. Familiehulp zet zich ten volle in voor afgestemde zorg en de uitbouw van netwerken rond de cliënt. Hierin speelt de sectorverantwoordelijke een grote rol, begeleidend personeel moet samen met de cliënt en zijn mantelzorgers nagaan welke doelen zij willen bereiken en wie hierin welke rol op zich neemt. Een bijkomende opdracht is het ondersteunen van de cliënten en hun cliëntsysteem in community building. We trachten samen met hen hun problemen te doorgronden, een gezamenlijke oplossing te zoeken en een netwerk rondom hen op te bouwen of dit te verruimen. Zonder een netwerk, zijn grenzen immers snel bereikt. Zorg met Aandacht: schenkt aandacht aan verschillende aspecten van zorg: het lichamelijke, het psychologische, het sociale en ethische aspect. Ook het hebben van aandacht voor de omgeving (de familie als partner in de zorg, een warm en huiselijk woon- en leefklimaat), het levensverhaal, de zingeving en het spirituele aspect van zorg zijn even belangrijk.

Een naaste verzorgen die zorgbehoevend is, naar schatting 860 Een naaste verzorgen die zorgbehoevend is, naar schatting 860.000 mensen doen het in ons land. De uren die zij samen in die mantelzorg steken, vertegenwoordigen meer dan 150.000 voltijdse banen, zo meldt het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid. De Nationale Gezondheidsenquête 2013 polste voor het eerst naar mantelzorg: ongeveer 9% van de Belgische bevolking (ouder dan 15 jaar) doet aan mantelzorg. Bij bijna de helft gaat het om een dagelijkse bezigheid, en 1 op de 5 besteedt er meer dan 20 uur per week aan. Nog opvallend is dat bijna één op de vijf vrouwen (18%) van 55 tot 64 jaar mantelzorger is. Zij vormen de grootste groep mantelzorgers. Regionaal bekeken, vind je het hoogste percentage mantelzorgers in het Brussels Gewest (18%), meer dan dubbel zoveel als in het Vlaams of het Waals Gewest (8%). Toch mag men deze kosteloze zorg niet als ‘gratis’ beschouwen, waarschuwt het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid. Want er is een weerslag op de fysieke en mentale gezondheid van de hulpverleners. Mantelzorgers voelen zich vaker 'in slechte gezondheid' dan mensen die niet zo’n zorgtaak op zich nemen. 'Hoe meer tijd aan de zorg wordt besteed, hoe hoger het risico op een slechte subjectieve gezondheid', aldus het instituut. Dat zou zelfs kunnen leiden tot een hoger risico op overlijden.

Meer dan 1 op de 4 mantelzorgers in België (28%) is mentaal of lichamelijk overbelast omdat ze te weinig ondersteuning krijgen terwijl ze zelf voor hun terminaal zieke naasten zorgen. Dat concludeert de onderzoeksgroep Zorg rond het Levenseinde van de VUB en UGent. Bij Ziekenzorg CM erkent men het probleem dat mantelzorgers moeite hebben om hun grenzen te stellen. Het onderzoek is gebaseerd op een enquête bij 4.466 huisartsen in België, Spanje, Nederland en Italië. Daaruit blijkt dat de problematiek in België minder hard aanwezig is dan in bijvoorbeeld Italië, waar 70% van de mantelzorgers kampt met overbelasting. Volgens de onderzoekers komt dat door de vele voorzieningen die al in België aanwezig zijn. Maar het kan altijd beter, oordeelt Johan Tourné, nationaal secretaris van Ziekenzorg CM, een van de zes verenigingen voor mantelzorgers in Vlaanderen en Brussel. 'Wij krijgen van de mantelzorgers regelmatig dit signaal te horen. Zij rollen in de zorg voor een familielid die steeds zwaarder wordt, waardoor de mantelzorger uiteindelijk zijn eigen grens overschrijdt', aldus Tourné. Dat is volgens de onderzoekers de reden waarom overbelaste mantelzorgers zelf meer ziek worden, meer kans hebben om hun werk te verliezen en meer kans hebben om vroeger te overlijden dan mensen die geen mantelzorg op zich nemen. Professor Luc Deliens van de onderzoeksgroep gelooft dat er naast de bestaande ondersteuning moet worden gezocht naar extra ondersteuning van de mantelzorger. ‘Financiële tegemoetkomingen en mogelijkheden om technische en psychologische hulp in te roepen, zijn een stap in de goede richting maar zijn onvoldoende', aldus Deliens. Volgens Tourné zijn er in Vlaanderen 600.000 mantelzorgers actief.

Erna Claes, doctor in de psychologie “Mensen die zorgen voor een naaste vinden het vaak vanzelfsprekend wat ze doen. Ze realiseren zich echter niet altijd dat het zorgpakket, vaak stapsgewijs en ongemerkt, veel groter geworden is dan de tijd en energie die een mens per slot van rekening maar beschikbaar heeft.” Achtergrond: Erna Claes is mede-oprichter van het bedrijf Fenrir Consult (2004 - Halen) – (website: “Vanuit ieders specifiek domein vonden wij de noodzaak om bedrijven te adviseren rond hun meest kostbare goed; het personeel. De menselijke kant wordt tegenwoordig veel te veel over het hoofd gezien. Daarom trainen en adviseren wij zowel het individu, op specifieke vlakken om binnen een organisatie goed te functioneren, als de organisator, naar de menselijke belangen om een project vlot te laten werken.”

Project “Eerste Hulp Bij te weinig Tijd” “Ontdek de EHBT-KIT van Familiehulp!” Sinds kort toert Familiehulp met dit project door d Limburg en Vlaams-Brabant. Het wil onze diensten gezinszorg en aanvullende thuiszorg beter bekendmaken bij de mantelzorger om hem/haar te ondersteunen in zijn dagelijkse zorg voor anderen. Wij organiseren deze informatiesessies voor kleine en grotere groepen (verenigingen in de sociaal culturele sector; cfr. OKRA, ACV-gepensioneerden, FEMMA, CD&V senioren, seniorenraden…) Presentatietijd: +/- 30 min. (Nadien een vragenronde; het is de bedoeling dat de presentatie interactief is) Inschrijving: http://bit.ly/PresentatieEHBT of via het ondersteuningspunt van Familiehulp te Halen 013/35.88.20

3. Uitdagingen in de thuiszorg

Uitdagingen in de thuiszorg Vergrijzing - verzilvering - … verkleuring van de zorg Toenemende vraag naar langdurige zorgen Individualisering & wijzigende relatie burger - overheid Internationalisering & multilevel-governance Economische situatie + groei zorgkosten Staatshervorming … Vergrijzing: aantal 65+ stijgt Verzilvering: aantal +85 stijgt Verkleuring: aandeel personen met allochtone afkomst stijgt (Brusselse context!!!); Toenemende vraag naar langdurige zorg (aantal chronische ziekten stijgt) Individualisering & wijzigende relatie burger – overheid: de burger is mondiger en wenst o.a. meer inspraak & autonomie; Internationalisering & multilevel-governance: Europese regelgeving wordt steeds meer bepalend; op verschillende niveaus wordt een beleid gemaakt en afgestemd; Economische situatie + groei zorgkosten: besparingen in de zorg, maar tegelijk meer vraag naar zorg; beperkte groeimogelijkheden, solidariteitsprincipe onder druk,… Staatshervorming: overheveling bevoegdheden (woonzorgcentra, zorginspectie,…) federaal > Vlaams; … Andere: diverse gezinszorgen (echtscheidingen en samengestelde gezinnen,…), kinderen wonen verder weg van ouders,…

Uitdagingen in de thuiszorg Vermaatschappelijking van zorg Art 107: personen met psychische zorgen Perspectief 2020: personen met een handicap Dementieplan Vlaanderen ‘Vermaatschappelijking van de zorg’ (SAR WGG) (2012): “Een verschuiving binnen de zorg waarbij ernaar gestreefd wordt om mensen met beperkingen, chronisch zieken, kwetsbare ouderen, jongeren met gedrags- en emotionele problemen, mensen die in armoede leven, … , met al hun mogelijkheden en kwetsbaarheden een eigen zinvolle plek in de samenleving te laten innemen, hen daarbij waar nodig te ondersteunen en de zorg zoveel mogelijk geïntegreerd in de samenleving te laten verlopen. Begrippen die hierbij een rol spelen zijn onder meer desinstitutionalisering, community care, empowerment, kracht- en contextgericht werken, vraagsturing en respijtzorg”. Art. 107 = “Vermaatschappelijking Geestelijke Gezondheidszorg”: De overheid streeft naar een betere geestelijke gezondheidszorg, van een aanbodgestuurde hoofdzakelijk residentiële GGZ naar een vraaggestuurde meer gedifferentieerde GGZ. Een van de stappen in dit proces is het realiseren van zorgcircuits en zorgnetwerken. Dit moet leiden tot een hervorming van het bestaande juridische kader betreffende programmatie, erkenning, financiering, de terugbetaling en de patiëntenrechten. Art. 107 binnen de ziekenhuiswet maakt het voor de (psychiatrische) ziekenhuizen mogelijk om een deel van hun financiële middelen te gebruiken om de zorg voor de psychiatrische patiënt te vermaatschappelijken. Dit betekent dat de zorgverlening niet noodzakelijk in het 'bed' hoeft te gebeuren maar dat dit evengoed in de thuissituatie kan plaatsvinden. Dit vraagt uiteraard een intense samenwerking met de eerste lijn. Perspectief 2020: Een aantal jaar geleden keurde de Vlaamse regering de conceptnota "Perspectief 2020" goed. De basisidee is dat personen met een handicap een volwaardige plaats moeten krijgen in onze samenleving. De conceptnota werkt langs twee grote krachtlijnen: tegen 2020 moet alle zorg vraaggestuurd zijn én er moet zorggarantie komen voor mensen met de grootste ondersteuningsnood. Drie jaar na de opstart is de sector volop bezig met de uitvoering van Perspectief 2020. Dementieplan Vlaanderen: Het betreft o.m. het versterken van de basiszorgverleners en het werken met dementie-experten, het faciliteren van de toegang tot de maatschappelijk werker in complexe of beginnende zorgsituaties,… De psycho-educatie, uitgewerkt door het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen en verspreid via mantelzorg- en cliëntenverenigingen, moet de mantelzorger helpen om zijn draagkracht te verhogen.

4. Familiehulp: uw partner in lokaal beleid

Partner in lokaal beleid Gemeentelijk beleidsplan 2014 – 2019 Helpen uitvoeren Kansarmoede gemeenten Goed Wonen Samenwerken dienst gezinszorg Samenwerken woonzorgcentrum Stofferen met voorbeelden Brussel-Halle-Vilvoorde

Meer info Wij bieden informatiesessies over : EHBT (30 min) Werking Familiehulp + thuiszorg Familiehulp als partner in het lokaal beleid

Meer info Neem contact met uw regiokantoor: www.familiehulp.be