Ambtsgeheim & Beroepsgeheim ‘t Zitemzo… met de discretieplicht of het ambtsgeheim & het beroepsgeheim Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Ambtsgeheim & Beroepsgeheim Inhoud Workshop Discretieplicht of ambtsgeheim Beroepsgeheim Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Discretieplicht of ambtsgeheim Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Ambtsgeheim & Beroepsgeheim Discretieplicht Definitie De verplichting om bij de uitoefening van een functie of ambt geen gegevens vrij te geven aan anderen dan diegenen die gerechtigd zijn er kennis van te nemen Discretieplicht geldt niet t.a.v. collega’s of oversten (ook niet t.a.v. wettelijke vertegenwoordigers onbekwamen zoals bv MJ) <-> Beroepsgeheim : absolute geheimhoudingsplicht Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Ambtsgeheim & Beroepsgeheim Discretieplicht Wie heeft discretieplicht? Werknemers (Art. 17AOW), Personeel buitenschoolse opvang, Ambtenaren (Ambtelijke discretieplicht of kortweg ambtsgeheim) Onderwijspersoneel (Ambtsgeheim) … Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Onderwijspersoneel heeft ambtsgeheim Decreten rechtspositie onderwijspersoneel : Ambtsgeheim Geen beroepsgeheim want nadruk ligt op onderwijsopdracht, géén hulpverlening => Onderwijspersoneel kan in principe nooit geheimhouding beloven (tegenover directie, collega’s, wettelijke vertegenwoordigers mj) Ook vertrouwensleerkracht, zorgleerkracht niet! (rechtspraak) Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Onderwijspersoneel heeft ambtsgeheim Uitzonderlijk toch beroepsgeheim : Optreden als vertrouwenspersoon binnen de Integrale Jeugdhulp Professionele hulpverleners zonder onderwijsopdracht die ingeschakeld worden binnen scholen om leerlingen te ondersteunen, helpen?? Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Schending discretieplicht Mogelijke gevolgen van schending discretieplicht of ambtsgeheim : Arbeids- of tuchtrechtelijke sanctie Schadevergoeding wegens schade geleden door foutief gedrag (Klacht wegens schending privacy!) Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Uitzonderingen op discretieplicht Mag vertrouwelijke informatie van leerlingen door de school doorgegeven worden aan ouders (<-> stiefouders, pleegouders, grootouders)? B.W. Ja (Ouderlijk gezag : recht op info) Maar : Binnen rechtspraktijk steeds meer erkenning van bekwaamheid minderjarigen. Ook op vlak van privacy Onderwijskoepels : onderwijsgerelateerde info doorgeven aan ouders. Rest niet indien niet in belang van bekwame minderjarige. (Bv. wel noodtoestand, zelfs zonder toestemming lln!) Uitzonderingen op discretieplicht Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Uitzonderingen op discretieplicht Art. 29 en 30 Sv : MELDINGSPLICHT? art. 29 Wetboek van Strafvordering? aangifte van misdaden & wanbedrijven, waarvan men kennis krijgt in de uitoefening van zijn ambt ambtenaren en contractuelen, niet gemandateerden enkel tuchtrechtelijk sanctioneerbaar art. 30 Wetboek van Strafvordering? aangifteplicht van bepaalde misdrijven (vnl. tegen personen en eigendom) waarvan men getuige is staan geen strafsancties op Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Uitzonderingen op discretieplicht Wettelijke verplichting (of toelating) Schuldig hulpverzuim : indien leerling in nood verkeert => actie ondernemen om gepaste hulp te bieden Bv. soms zal het nodig zijn om derden te informeren en betrekken Bv. directies moeten identificatiegegevens van ingeschreven lln. doorgeven aan Agodi in kader van de leerplicht. WVP : info nodig in kader van een wettelijke opdracht bv. (jusitieassistent) rechtbank, OCMW, fiscus, kinderbijslag,...), meewerken aan strafrechtelijk onderzoek door politie Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Uitzonderingen op discretieplicht Mogelijk om informatie uit te wisselen met derden mét toestemming van de betrokkenen (ouders + eventueel bekwame leerling) <-> Beroepsgeheim! Van bij inschrijving op school, of vanaf kennisname betrokkenheid externe hulpverlening, gezondheidszorg,… : toestemming vragen om informatie door te geven in belang lln. Bv. aan stiefouders (oudercontact), pleegouders, grootouders,… Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Uitzonderingen op discretieplicht Informatie uitwisselen met derden met beroepsgeheim (bv. gezondheidswerkers, hulpverleners)? NEE, dragers van het beroepsgeheim mogen hun beroepsgeheim niet delen met derden zonder beroepsgeheim Uitzondering : School – CLB Art. 36 CLB-decreet + Art. 9 BVR MDD Relevante informatieuitwisseling Visie CLB -> mét toestemming betrokkenen. Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Uitzonderingen op discretieplicht Informatie uitwisselen met politie? Meldingsplicht (procureur des Konings) Noodtoestand Met toestemming betrokkenen Wettelijke verplichting Bv. WVP : info nodig in kader van een wettelijke opdracht bv. meewerken aan strafrechtelijk onderzoek door politie Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Ambtsgeheim & Beroepsgeheim Beroepsgeheim – Art. 458 Sw. Geneesheren, heelkundigen, officieren van gezondheid, apothekers, vroedvrouwen en alle andere personen die uit hoofde van hun staat of beroep kennis dragen van geheimen die hun zijn toevertrouwd en deze bekendmaken buiten het geval dat ze worden geroepen om in rechte of voor een parlementaire onderzoekscommissie getuigenis af te leggen en buiten het geval dat de wet hen verplicht die geheimen bekend te maken, worden gestraft met een gevangenisstraf van acht dagen tot zes maanden en een geldboete van honderd tot vijfhonderd euro. Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Beroepsgeheim Op wie van toepassing? principe: tekst art. 458 Sw. + rechtspraak: beroepsgeheim voor iedereen die uit hoofde van staat of beroep vertrouwensfunctie uitoefent => ook vrijwilligers : als hulpverlenende taak + in georganiseerd verband => criterium: ‘noodzakelijke vertrouwensfiguur’  ‘vrijwillige confidenten’ Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Beroepsgeheim - Algemeen Art. 458 Sw. + Criterium Cass : nog niet altijd duidelijk => Bijzondere wetgeving : Beroepsgeheim van toepassing op iedereen die medewerking verleent aan bepaalde wet of decreet : Art. 7 Decreet IJH (bv. vertrouwenspersoon) Art 7 Decreet Bijzondere Jeugdbijstand Art. 11 CLB Decreet (alle medewerkers! Voor de rest beperkte toepassing in RS! Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Beroepsgeheim Wat is geheim? alles wat uitdrukkelijk of stilzwijgend aan de hulpverlener werd toevertrouwd door de patiënt ook wat wordt vastgesteld en ook informatie over derden geheim karakter zolang patiënt belang heeft dat het niet wordt bekendgemaakt (zelfs na overlijden)! eventueel ook louter feit dat betrokkene ‘patiënt’ of gekend is niet louter materiële feiten zonder geheim karakter niet geanonimiseerde informatie Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Beroepsgeheim Schending Schending beroepsgeheim = misdrijf Bestanddelen van het misdrijf Opzet (dus niet als onopzettelijk!!) bekendmaking van geheimen aan derden Iedere andere dan gezondheidswerker en patiënt Ook bevestiging van gekend feit Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Beroepsgeheim – Schending Gevolgen! vertrouwensrelatie met patiënt! Strafvervolging (uiterst zelden) Gevangenisstraf 8 dagen tot 6 maanden + geldboete ontoelaatbaar bewijs vervolging gebaseerd op informatie verkregen met inbreuk op het beroepsgeheim strafzaken (bv. vervolging wegens seksueel misbruik) burgerlijke zaken (bv. echtscheiding) Tuchtrechtelijk Orde van Geneesheren – Orde van Advocaten -… Ambtenaren tuchtsancties / ontslag door werkgever Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Beroepsgeheim – Uitzonderingen Uitgangspunt t.a.v. MINDERJARIGEN : Alle minderjarigen hebben recht op privacy en ook op de bescherming van hun vertrouwelijke informatie onder toepassing van het beroepsgeheim. T.a.v. minderjarigen in principe dezelfde UITZONDERINGEN op het beroepsgeheim als voor meerderjarigen. Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Beroepsgeheim – Uitzonderingen OUDERS moeten vanuit hun ouderlijk gezag belangrijke opvoedingsbeslissingen nemen over hun mj kinderen, en hebben hiervoor informatie nodig. <-> Uitzondering : bekwame minderjarigen beslissen zelf over hulpverlening in IJH, en gezondheidszorg Beroepsgeheim tegenover onbekwame mj kinderen maar bepaalde noodzakelijke informatie kan doorgaan naar ouders in het kader van het nemen van beslissingen m.b.t. opvoeding, hulpverlening, gezondheidszorg,… Beroepsgeheim tegenover ouders van bekwame minderjarigen Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Beroepsgeheim - Uitzonderingen getuigenis in rechte onderzoeksrechter, rechtbank of parlementaire onderzoekscommissie niet politie of parket spreekrecht én zwijgrecht (geen spreekplicht) dus: zekere appreciatie, in het belang van de cliënt, onder rechterlijke controle op misbruik van zwijgrecht Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Beroepsgeheim - Uitzonderingen Wettelijke verplichting Art. 29 en 30 Sv : MELDINGSPLICHT? art. 29 Wetboek van Strafvordering? aangifte van misdaden & wanbedrijven, waarvan men kennis krijgt in de uitoefening van zijn ambt ambtenaren en contractuelen, niet gemandateerden enkel tuchtrechtelijk sanctioneerbaar art. 30 Wetboek van Strafvordering? aangifteplicht van bepaalde misdrijven (vnl. tegen personen en eigendom) waarvan men getuige is staan geen strafsancties op schuldig hulpverzuim art.422bis Sw.? Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Beroepsgeheim - Uitzonderingen Noodtoestand = rechtvaardigingsgrond: strafbaar karakter van het feit verdwijnt doorbreken van beroepsgeheim is noodzakelijk, en enige mogelijkheid, omwille van dreigend en ernstig gevaar voor een hoger te beschermen belang (bv. leven) bescherming fysieke of seksuele integriteit: hoger dan bescherming beroepsgeheim Geen toestemming nodig bv. informatie aan partner van seropositieve patiënt Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Beroepsgeheim - Uitzonderingen artikel 458bis Strafwetboek ~ noodtoestand aangifterecht van bepaalde misdrijven t.o.v. minderjarigen & kwetsbare personen mishandeling, misbruik, verwaarlozing… zelf vastgesteld of vernomen van het slachtoffer onmogelijkheid adequate hulp te verlenen zelf of met hulp van anderen geen aangifteplicht → andere mogelijkheden bv. verwittiging Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Beroepsgeheim – Uitzonderingen? Gedeeld BG Wettelijk geregeld art. 74 decr. IJH + verderzetting medisch onderz./behandeling strikte voorwaarden aan een door het beroepsgeheim gebonden persoon binnen dezelfde hulpverleningscontext noodzakelijke gegevens in het belang van de patiënt/gezondheidszorg geïnformeerde patiënt Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Beroepsgeheim – Uitz? Gedeeld BG Uitwisseling informatie tussen gezondheidszorg en school? Personeel onderwijs heeft géén beroepsgeheim (enkel discretieplicht of ambtsgeheim) => Géén gedeeld beroepsgeheim!! Uitz. Specifieke wetgeving : art. 36 CLB-decreet en art. 9 CLB-Besluit laten toe dat het CLB en de school onderling relevante informatie uitwisselen. Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Beroepsgeheim – Uitzonderingen? ? instemming patiënt PROBLEEM opheffing beroepsgeheim? weinig erkenning in rechtspraak, langzaam meer bijval in rechtsleer, sijpelt door in wetgeving bv CLB! absolute vs. functionele benadering patiënten opnieuw macht geven over hun eigen verhaal beroepsgeheim niet van zijn doel afwenden (paternalisme) voorafgaand, vrij, specifiek, geïnformeerd en uitdrukkelijk niet in geval van dwang in elk geval geen spreekplicht! liefst dan ook via patiënt Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Beroepsgeheim - Uitzonderingen eigen verdediging hulpverlener/gezondheidswerker i.g.v. straf- of tuchtrechtelijke vervolging HV/GW “equality of arms”: om zich optimaal te kunnen verdedigen, moet informatie doorstromen naar advocaat en andere procespartijen strafvervolging hulpverlener/gezondheidswerker beroepsgeheim kan niet worden ingeroepen om bepaalde stukken niet als bewijsmateriaal te laten gebruiken zowel stukken in bezit HV/GW als stukken die derden rechtmatig bezitten Op bevel onderzoeksrechter! Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Beroepsgeheim - Uitzonderingen Politie?? <-> getuigenis in rechte (RB of OR) <-> meldingsplicht (<Beroepsgeheim) <-> gedeeld beroepsgeheim (<-> context) <-> art. 458bis Sw. (pdK) Noodtoestand Bevel onderzoeksrechter inbeslagname dossier Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Beroepsgeheim tegenover ambtsgeheim of discretieplicht Werkn., Onderw., Opvang,… In belang van de dienst of onderneming Geldt niet t.a.v. collega’s of overste Geen zwijgrecht t.a.v. rechter Arbeids- of tuchtrechtelijke sanctie of schadevergoeding Beroepsgeheim Hulpverl., gezondheidswerkers,… In belang van vertrouwens -relatie cliënt/patiënt Geldt t.a.v. iedereen Zwijgrecht, geen zwijgplicht t.a.v. rechter Idem + Strafsanctie Ambtsgeheim & Beroepsgeheim

Ambtsgeheim & Beroepsgeheim Meer informatie ? Juridische helpdesk Kinderrechtswinkel : jurist@kinderrechtswinkel.be 09/234.19.72 Fiche ‘t Zitemzo. Jeugdrecht… met het beroepsgeheim t.a.v. minderjarigen. => www.tzitemzojeugdrecht.be Ambtsgeheim & Beroepsgeheim