Inhoudstafel Jaarrekeningrichtlijn verplicht België ‘fiscale’ KMO-definitie te herzien Handels- / Vennootschaps- en Domeinnaam Omzetten effecten aan toonder De statutaire zaakvoerder van een BVBA Wijzen waarop een vennootschapsmandaat eindigt – beschermingsgronden

Inhoudstafel Vereffening in één akte Rechtspraak Alarmbelprocedure VZW Nieuw wetboek van Economisch recht Dienstencontracten

Jaarrekeningrichtlijn verplicht België ‘fiscale’ KMO-definitie te herzien

Inleiding In de interne markt is het essentieel om gebruik te kunnen maken van een eenvormige definitie van een KMO. De Europese Jaarrekeningrichtlijn van 2013 (Richtlijn nr. 2013/34/EU) noopt tot aanpassing van de huidige KMO-definitie

Huidige Definitie Art. 15 W. Venn.: Kleine vennootschappen = vennootschappen met rechtspersoonlijkheid die voor het laatste en voorlaatste boekjaar niet meer dan 1 van de volgende criteria overschrijden: Jaargemiddelde van het personeelsbestand: 50; Jaaromzet (ex. BTW): 7.300.000 EUR; Balanstotaal: 3.650.000 EUR; tenzij het jaargemiddelde van het personeelsbestand meer dan 100 bedraagt

Nieuwe jaarrekeningrichtlijn De nieuwe richtlijn geeft de lidstaten de mogelijkheid om een onderscheid te maken tussen: Micro-ondernemingen Kleine ondernemingen Middelgrote ondernemingen Grote ondernemingen Deze onderverdeling is geen verplichting

Nieuwe KMO-Definitie Nieuwe criteria : Datum voor de beoordeling van de criteria = balansdatum Jaaromzet: verhoging tot minimaal 8.000.000 EUR en maximaal 12.000.000 EUR Balanstotaal: verhoging tot minimaal 4.000.000 EUR en maximaal 6.000.000 EUR Gemiddeld personeelsbestand: grens van 50 wordt behouden maar moet beoordeeld worden ‘gedurende het boekjaar’.

Nieuwe KMO-Definitie Beoordeling criteria: niet langer op een geconsolideerde basis De criteria moeten voor iedere vennootschap worden toegepast Dit zal logischerwijs uitmonden in een stijging van het aantal kleine ondernemingen. Opm.: vennootschappen die meer dan 100 personeelsleden in dienst hebben, niet meer automatisch als grote onderneming worden beschouwd.

Nieuwe KMO-Definitie 4 verschillende categorieën: Balanstotaal Netto-omzet Gemiddeld personeelsbestand Micro onderneming € 350.000 € 700.000 10 Kleine onderneming € 4.000.000 (max. € 6.000.000) € 8.000.000 (max. € 12.000.000) 50 Middelgrote onderneming € 20.000.000 250 Grote onderneming € 40.000.000

Fiscale gevolgen De fiscale wetgeving kent tal van voordelen toe aan KMO-vennootschappen: een hogere aftrek voor risicokapitaal (notionele intrestaftrek); uitsluiting van de ‘fairness tax’; geen toepassing van artikel 217, 3°WIB 1992 (heffing van meerwaarde op aandelen) etc.

Fiscale gevolgen Indien de fiscale wetgeving gebruik blijft maken van het aangepaste artikel 15 W. Venn. kan het zijn dat er meer vennootschappen het statuut ‘klein’ verwerven en de hiermee gepaard gaande voordelen kunnen opstrijken De fiscale wetgeving kan echter in een specifieke ‘KMO-definitie’ voorzien die volledig losstaat van deze definitie De wetgever zal over deze zienswijze moeten oordelen en tevens over het invoeren van de categorieën micro en middelgrote ondernemingen

Inwerkingtreding Omzetten in nationale wetgeving: uiterlijk 20 juli 2015 Inwerkingtreding: mogelijkheid uit te stellen tot de ‘financiële overzichten voor de boekjaren die beginnen op 1 januari 2016 of gedurende het kalenderjaar 2016’.

Conclusie De nieuwe definitie zorgt voor een lichte stijging van de criteria inzake jaaromzet en balanstotaal. Volledig nieuw is dat ondernemingen met meer dan 100 personeelsleden niet meer automatisch als groot mogen worden bestempeld Of deze nieuwe definitie ook fiscale gevolgen inhoudt zal afhangen van de wetgever. Toch wordt er verwacht dat er een lichte stijging van het aantal kleine ondernemingen zal plaatsvinden.

Handel- / Vennootschaps- en domeinnaam

Handelsnaam

Inleiding De Belgische wetgever maakt een onderscheid tussen de: Handelsnaam (Art VI 104 WER) Vennootschapsnaam (Art. 65 W. Venn.) Domeinnaam (Art. 2 Domeinnamenwet)

Handelsnaam Handelsnaam: Naam waaronder een handelsonderneming gekend is of geëxploiteerd wordt. Dient voornamelijk om de handelsactiviteit van een onderneming te onderscheiden met die van een andere onderneming Komt vaak overeen met de vennootschapsnaam en familienaam

Handelsnaam Het is de naam die de handelaar gebruikt om deel te nemen aan het handelsverkeer De onderneming kan worden geïdentificeerd en op deze wijze een reputatie opbouwen

Handelsnaam Wettelijk toepassingsgebied: De meerderheid in de rechtsleer is van mening dat de handelsnaam een industrieel eigendomsrecht is . Dit wordt tevens bevestigd in artikel 1, lid 2 en artikel 8 van het Unieverdrag van Parijs.

Handelsnaam Hoe verkrijgen? Niet onderworpen aan een depot-, inschrijvings- of registratieverplichting. De bescherming volgt uit de inbezitneming bij het “eerste publieke gebruik” ervan. Dit “eerste publieke gebruik” wordt gekoppeld aan de onderscheidende en publicitaire functie.

Handelsnaam Bescherming: De bescherming ontstaat van zodra er een eerste maal publiekelijk gebruik wordt gemaakt van de handelsnaam De bescherming is territoriaal begrensd tot het gebied waarbinnen de naam bekendheid geniet De eerste gebruiker zal zijn handelsnaam kunnen beschermen tegen verwarringsgevaar, door een later gebruik van anderen in dezelfde regio te verbieden Een handelsnaam die in het publiek, zichtbaar en blijvend wordt gebruikt zal worden beschermd

Handelsnaam Beperkt territorium Belang De omvang van bescherming hangt af van de omstandigheden of de handelsnaam min of meer ruime bekendheid geniet Belang Wie de bescherming inroept moet voldoende belang kunnen aantonen Het belang moet reeds verkregen en dadelijk zijn. In concreto betekent dit dat wie zijn naam slechts vermeld heeft bij de inschrijving in het handelsregister, maar zijn handelsactiviteiten niet verder geïdentificeerd heeft met die naam, geen voldoende belang heeft

Handelsnaam Rechtsverwerking Het langdurig stilzitten om op te treden tegen een identieke/gelijkaardige handelsnaam kan een negatieve invloed hebben op het onderscheidend vermogen Onbruik Zichtbaar, publiek en voortdurend gebruik is vereist voor de instandhouding van het recht op bescherming Indien dit niet langer het geval is zal de bescherming van dit recht verloren gaan De bescherming zal wel nog blijven bestaan tijdens de vereffening of afwikkeling van een failissement

Handelsnaam Onderscheidend vermogen Handelsnaam moet over voldoende onderscheidend vermogen beschikken Bescherming gaat verloren van zodra handelsnaam een verzamelnaam is geworden Handelsnaam geeft bijgevolg been absolute bescherming

Familienaam als handelsnaam Zoals we al weten ontstaat het recht op een handelsnaam door het eerste gebruik dat ervan wordt gemaakt Wanneer een familienaam wordt gebruikt als handelsnaam krijgt deze een economische functie Dit heeft tot gevolg dat de familienaam kan worden overgedragen in het economische verkeer

Handelsnaam Gebruik van familienaam: Principe: Uitzondering: mogelijk dat een concurrent met dezelfde naam handel drijft Uitzondering: indien verwarring zou ontstaan in hoofde de gemiddelde consument Beoordeling: Gelijkenis in de familienaam Gelijkenis in de commerciële activiteit Territorium waarbinnen de activiteit wordt uitgeoefend

Handelsnaam Indien gevaar op verwarring: Conclusie: de latere gebruiker van de familienaam zal gepaste maatregelen moeten nemen om deze verwarring te vermijden rekening houdende met: de gelijkenissen tussen de benamingen en de totale indruk Conclusie: een handelaar mag zijn familienaam gebruiken indien hij gepaste maatregelen heeft ondernomen om verwarring te vermijden.

Handelsnaam Bescherming intellectuele eigendom Op Benelux niveau Op nationaal niveau: Registratie bij bevoegde overheid Op Benelux niveau Registratie bij Benelux Bureau voor de Intellectuele Eigendom (“BBIE”) → https://register.boip.int/bmbonline/intro/show.do Op Europees niveau: Registratie bij Office for the Harmonization in the internal Market (Trade Marks and Designs) (“OHIM”) → https://oami.europa.eu/ohimportal/en/

De Vennootschapsnaam

Vennootschapsnaam De vennootschapsnaam dient tot identificatie van de rechtspersoon als rechtssubject. Wordt opgenomen in de oprichtingsakte Zij maakt deel uit van de statuten van de rechtspersoon

Vennootschapsnaam <-> Handelsnaam is de naam waaronder een rechtspersoon een bepaald product te koop aanbiedt. <-> Een rechtspersoon kan verschillende handelsnamen dragen <-> Beschermd als intellectueel eigendomsrecht door artikel 8 van het Unieverdrag van Parijs

Vennootschapsnaam Algemeen: Artikel 65 Wetboek van Vennootschappen: “Elke vennootschap moet een naam voeren, die verschillend is van die van een andere vennootschap. Indien de naam gelijk is aan een andere of er zozeer op gelijkt dat er verwarring kan ontstaan, kan iedere belanghebbende hem doen wijzigen en, indien daartoe grond bestaat, schadevergoeding eisen. Niettegenstaande elk daarmee strijdig beding, zijn de oprichters of, bij latere statutenwijziging, de leden van het bestuursorgaan hoofdelijk gehouden jegens de belanghebbende tot betaling van de schadevergoding bedoeld in het tweede lid” Algemene regel: voor alle vennootschappen met rechtspersoonlijkheid

Vennootschapsnaam In praktijk betekent dit dat ook een NV de naam mag dragen van één van haar aandeelhouders Voor invoering van artikel 65 W. Venn. was dit echter verboden Deze vrijheid bestand al geruime tijd voor de BVBA

Vennootschapsnaam Voorwaarde: Vennootschapsnaam moet verschillen van die van een andere vennootschap Er mag m.a.w. geen verwarring ontstaan Eerst gebruik → de vennootschap die als eerste de vennootschapsnaam heeft aangenomen kan verzoeken dat de andere rechtspersoon een andere naam kiest In concreto te beoordelen of er gevaar voor verwarring bestaat vb.: “People & Solutions” vs “People & Technology”

Vennootschapsnaam Deze vennootschap kan mogelijks om een schadevergoeding vragen indien zij schade heeft geleden: Zij dient hierbij de schade te gaan bewijzen op grond van artikel 1382 BW: Fout Schade Causaal verband

Vennootschapsnaam Bewijs schade: Aantonen dat zijn vennootschapsnaam als eerste in de statuten is opgenomen. Er dient een beoordeling in concreto te gebeuren om na te gaan of er sprake is van verwarring Hierbij moet er rekening worden gehouden met volgende elementen: Geografisch criterium Auditief onderscheid Visueel onderscheid Oprichters / bestuurders hoofdelijk aansprakelijk

Domeinnamen

Domeinnaam Algemeen: Domeinnaam en DNS Hof voor de Rechten van de Mens Art. 2.1. Domeinnaamwet Een domeinnaam is een alfanumerieke weergave van een numeriek IP (Internet Protocol) adres dat het mogelijk maakt een op het internet aangesloten computer te identificeren. (Art. 2.1 Domeinnaamwet) Hof voor de Rechten van de Mens Art. 1 Protocol 1: “ongestoord genot van zijn eigendom” bevat domeinnamen, zijnde rechten van onbepaalde duur om een domein te gebruiken in zijn naam. (18/09/2007)

Domeinnaam Domeinnaamsysteem(DNS) Databank die helpt om computers te verbinden Door middel van domeinnamen voor websites en adressen ICANN (Internet Corporation for Assigned Names Numbers) Privaatrechtelijk systeem

Domeinnaam Top level domeinnamen: Landcode Top Niveau Domeinen ccTLD’s: nl., fr., be., etc. Generieke Top Level domeinen gTLD’s: .com, .net, .org, .edu, .gov, etc. .eu Domein Vandaag: bestaan er 1,3 miljoen domeinnamen met “.be” domein.

Domeinnaam Nieuwe domeinnamen: ICANN 2008: onbeperkt aantal domeinen Al reeds 1930 dossiers die werden aanvaard Sterk dossier nodig Application fee: $185.000 Voorbeelden: .tom, .amzon, .bmw

Domeinnaam Geschillen m.b.t. domeinnamen: Onvermijdelijk geschillen: Fraude Misleiding (advokaat.be) Twee mogelijke oplossingen: Gerechtelijke beslechtingen Buitengerechtelijke/alternatieve beslechting

Gerechtelijke geschillen Domeinnaamwet 26 juni 2003 Toepassingsgebied: verweerder woont in België of registreerde “.be” domeinnaam. Belgische rechter is bevoegd Toepassingsvoorwaarden: Domeinnaam is identiek of stemt overeen met het onderscheidingsteken Registratie zonder rechtmatig of legitiem belang Met doel om derde te schaden of onrechtvaardig voordeel te halen

Gerechtelijke geschillen 1ste voorwaarde: Identieke of overeenstemmend onderscheidingsteken: Domeinnaam is identiek aan een merk, handelsnaam of vennootschapsnaam, naam van film/boek/personage,… Bij overeenstemming dient er verwarring te zijn ontstaan beoordeling in abstracto

Gerechtelijke geschillen 2de voorwaarde: Registratie zonder rechtmatig of legitiem belang Negatief bewijs

Gerechtelijke geschillen 3de voorwaarde: Doel om derde te schaden of ongerechtvaardigd voordeel te halen Bv: domeinnaam “idool2004.be” verkopen voor € 5.000. Wanneer er wordt verwezen naar een muziekgenre is er geen spraken van kwader trouw. Bv: popcornoldies.be

Gerechtelijke geschillen Benelux verdrag inzake Intellectuele Eigendomsrechten (BVIE) Voorwaarden: Er moet gebruik worden gemaakt van: een merk/overeenstemmend teken anders dan ter onderscheiding van waren/diensten waardoor er een ongerechtvaardigd voordeel wordt getrokken uit of afbreuk gedaan wordt aan het onderscheidende vermogen of reputatie

Gerechtelijke geschillen Bv: BMWLingier.be (Gent 7 juni 2004) Gewone autodealer Geen erkend concessionaris Mag in zekere mate gebruik worden gemaakt van een merk MAAR niet op zodanige dat er een intrinsieke band wordt gelegd met het werk. Het gebruik van de domeinnaam vormt dan ook een inbreuk op het oudere merk BMW

Gerechtelijke geschillen Andere rechtsgronden Persoonlijkheidsrechten Recht op naam Registratie van bv: politici, artiesten, enz. Oneerlijke marktpraktijken WER VI Handelsnaam Tweedehands.nl vs. Tweedehands.be

Gerechtelijke geschillen Tweedehands.nl vs. Tweedehands.be Conflict handelsnaam en domeinnaam Tweedehands.nl: verkoop van tweedehandsvoorwerpen beroept zich op het eerste gebruik van haar handelsnaam Tweedehands.be geen marktplaats enkel doorverwijzing naar website Ebay Tweedehands.nl bestrijdt de jongere domeinnaam tweedehands.be (van NV E-zone)

Gerechtelijke geschillen Beoordeling: enkel zichtbaar en publiek gebruik maken van de handelsnaam volstaat Vraag: Is er verwarring voor de redelijk, geïnformeerde, omzichtige en oplettende consument van de waren of diensten? Dit verwarringsgevaar zal worden beoordeeld op: visuele, auditieve en bergripsmatige gelijkenissen

Gerechtelijke geschillen Oordeel van het Hof van Beroep: Er zijn sterke visuele, begripsmatige en auditieve gelijkenissen zijn. Beide partijen zijn in dezelfde handelssector actief het feit dat tweedehands.be enkel een doorverwijzing maakt naar Ebay neemt het verwarringsgevaar niet weg

Buitengerechtelijke beslechting Uniform Dispute Resolution Policy “.com” Betreft een niet bindende geschillenregeling Procedure is snel en goedkoop Heeft meerdere beslechtingsinstellingen Komt tot stand door het sluiten van een registratieovereenkomst Aangestuurd onder druk van internationale merkhouders

Buitengerechtelijke beslechting Voorwaarden: Domeinnaam moet identiek zijn aan het merk of ermee overeenstemmen (m.a.w. je moet houder zijn van een merk) Geen rechten of rechtmatige belangen hebben Ter kwader trouw geregistreerd en gebruikt Voorwaarden moeten cumulatief vervuld zijn

Buitengerechtelijke beslechting Belgische Cepina-procedure “be.” Bescherming van de handelsnaam, persoonsnaam, maatschappelijke benaming Registratie gebeurde te kwader trouw of gebruik ter kwader trouw geen cumul vereist i.t.t. UDRP bv: freedomofSpeech.be (kwader trouw) Verliezende partij zal instaan voor de kosten

Buitengerechtelijke beslechting “.eu” ADR procedure Gronden voor het opstarten van ADR procedure wanneer: er spraken is van een speculatieve of onrechtmatige registratie; of een beslissing in strijd is met verordening EG/874/2004 of EG/733/2002

Buitengerechtelijke beslechting 2 verschillende ADR-procedures: Procedure tot doorhaling of overdracht van de domeinnaam Procedure tegen EURid ingeval van registratie of weigering (met overdracht van de domeinnaam naar de klager)

Buitengerechtelijke beslechting Procedure tot doorhaling of overdracht van de domeinnaam Voorwaarden: De domeinnaam identiek is of verwarrende gelijkenis vertoont met de naam van de klager; en De houder de naam registreerde zonder rechten op of enig gewettigd belang bij de naam of de naam te kwader trouw is registreert of gebruikt. artikel 21 verordening EG/874/2004

Buitengerechtelijke beslechting Procedure tegen EURid ingeval van registratie of weigering Gronden: “Een ADR procedure kan door elke partij worden ingeleid wanneer: … b) een door het register genomen beslissing strijdig is met deze verordening of met verordening (EG) nr. 733/2002) artikel 22 verordening EG/874/2004

Omzetting effecten aan toonder

Inleiding Gefaseerde afschaffing van toondereffecten met drie belangrijke data: 1 januari 2008: Verbod emissie nieuwe toondereffecten Verbod fysieke levering van: Toondereffecten ingeschreven op effectenrekening Toondereffecten uitgegeven in buitenland, wordt beheerst door buitenlands recht of uitgegeven door een buitenlandse emittent

Gefaseerde omzetting Omzetting van rechtswege in gedematerialiseerde effecten op een effectenrekening voor: Vennootschapseffecten op gereglementeerde markt Effecten van schulden openbare sector Effecten uit restcategorie

Gefaseerde omzetting 1 januari 2014: Ten laatste op 31 december 2013: houder vraagt omzetting in gedematerialiseerde effecten of in effecten op naam indien niet gebeurd: omzetting van rechtswege op naam van de emittent via inschrijving op effectenrekening (gedematerialiseerde effecten) of in aandeelhoudersregister (aandelen op naam)

Gefaseerde omzetting Opschorting uitoefening rechten: Opgeschort tot: Noch deelnemen, noch stemmen op AV Geen dividenden Opgeschort tot: Aantonen identiteit en hoedanigheid effectenhouder Overhandiging toonderstukken Inschrijving op effectenrekening of in aandeelhoudersregister Verzoek terugbetaling interesten en dividenden

Gefaseerde omzetting 1 januari 2015 Effecten waarvan eigenaar onbekend is: Gedwongen verkoop van de aandelen Wijzigingen: Wet van 21 december 2013 KB’s van 25 juli 2014 die nadere regels bevatten i.v.m. de verkoop van de effecten en berekening van de boetes

2. Gedwongen verkoop Onderscheid: Voor genoteerde vennootschappen: verkoop niet-opgevraagde effecten op de gereglementeerde markt (Euronext) Voor niet-genoteerde vennootschappen: openbare verkoop effecten

Verkoop Bericht van bekendmaking Publicatie in BS en op website van de organiserende marktonderneming Vermelding toepasselijke wetsbepaling Uitnodiging houders toonderstukken om rechten op te eisen Bijkomende gegevens vereist door KB: identiteit emittent, identificatie van de effecten, max. effecten aangeboden voor verkoop, uiterste datum bekendmaking houders effecten en identiteit houders Verkoop binnen 3m na bekendmaking, en minstens 1m erna

Verkoop Toepasselijke marktregels Gereglementeerde markt: regels van de markt Markt van de Openbare Veilingen: regels van de markt + Richtprijs: o.b.v. jaarrekeningen + andere documenten indien gevraagd door veilingmeester Verkoop gedurende minstens vijf opeenvolgende rondes

Verkoop Nota voor organisatie van de Markt voor Openbare Veilingen: eerste richtprijs gebaseerd op volgende elementen: Aandelen in vennootschappen: waarde eigen vermogen uit meest recent goedgekeurde jaarrekeningen Obligaties en ander schuldinstrumenten: nominale waarde, resterende looptijd en rentevoet Converteerbare obligaties: onderliggende waarde Rechten van deelneming in instellingen voor collectieve belegging: inventariswaarde Vastgoedcertificaten: resterende looptijd, boekwaarde en betaalde coupons Overige effecten: gebruikelijke waarderingsmethodes

Verkoop Documenten te bezorgen aan financiële bemiddelaar gelijktijdig met opdracht tot verkoop: Bericht van bekendmaking en Certificaat van inschrijving op naam van emittent

Verkoop Opbrengst verkoop: Emittent: mag kosten in mindering brengen Netto-opbrengst: onmiddellijke storting bij Deposito- en Consignatiekas  tot houder ze terugvraagt

Verkoop Deponering onverkochte effecten (indien niet verkocht tegen 30 november 2015) Bij de Deposito- en Cosignatiekas Inschrijving op naam van Kas in aandeelhoudersregister emittent met vermelding van: Aantal gedeponeerde effecten + certificaat Aantal verkochte effecten per categorie, totale opbrengst en gemiddelde prijs per effect Indien geen effecten verkocht: laatst gekende koers o richtprijs veilingmeester Overige nuttige inlichtingen

Verkoop Teruggave aan de rechthebbende Ten vroegste vanaf 1 januari 2016 Boete: 10% van het bedrag of de tegenwaarde van de effecten voor elk begonnen jaar Teruggave niet-verkochte effecten en bedragen verkoop Emittent verandert inschrijving in aandeelhoudersregister Kas geeft certificaat als bewijs van teruggave

Verkoop Berekening boete op de volgende tegenwaarden: Voor verkochte effecten of deel ervan: gewogen gemiddelde prijs verkregen bij verkoop of bij deel Niet-verkochte effecten: Indien toegelaten op de markt: laatst gekende koers op dag deponering bij Deposito- en Cosignatiekas Indien niet toegelaten op de markt: richtprijs veilingmeester op ogenblik dat de effecten te koop werden aangeboden

Verkoop Mogelijkheid tot terugkoop van te koop aangeboden effecten volgens procedure inkoop eigen aandelen  voorwaarden: voorafgaande beslissing inkoop door AV alleen aankoop volgestorte aandelen inkoop met voor uitkering vatbare winsten Niet: max. grens 20% geplaatst kapitaal dat kan worden ingekocht. Of: inkopen met oog op onmiddellijke vernietiging → geen toepassing voorwaarden inkoop van eigen aandelen

Verkoop Niet-verkochte, niet-genoteerde effecten? Wanneer niet verkocht voor 1 december 2015: omzetting in aandelen op naam en inschrijving op naam van Deposito- en Consignatiekas in aandeelhoudersregister emittent. Geen opeising voor 1 januari 2026: mogelijkheid emittent tot wederinkoop. Procedure: inkoop eigen aandelen of aankoop met oog op vernietiging

Verkoop Koning bepaalt minimumprijs Melding door emittent voor 31 december 2025 voor terugkoop Uitnodiging om bod te doen binnen 15d verzending uitnodiging Voldoen aan voorwaarden: minimum prijs en procedure inkoop of aankoop voor vernietiging  aanvaarding binnen 15 dagen na ontvangt bod Opbrengst verkoop komt toe aan Belgische staat

Verkoop Gevolg geen opeising voor 1 januari 2026 en geen terugkoop door emittent: Belgische Staat wordt eigenaar inschrijving Aandeelhoudersregister

Verkoop Belangrijke controlerol cijferberoepsbeoefenaars: controle op dematerialisatieproces door commissaris of wanneer geen commissaris externe erkende boekhouder, externe accountant of bedrijfsrevisor bevestiging naleving regels gedwongen verkoop: bekendmaking verkoop gepubliceerd organisatie verkoop overeenkomstig de wet overdracht opbrengst en niet-verkochte effecten aan Deposito- en Consignatiekas gebeurd volgens het boekje

Verkoop Attest wordt bezorgd aan bestuursorgaan emittent Bezorgd aan Deposito- en Cosignatiekas door emittent Melding bijlagen bij jaarrekening Grotere zichtbaarheid van de goede afloop dematerialisatieproces Zuiver vormelijke controle: emittent blijft volledig verantwoordelijk voor naleving wet Emittent: Niet-naleving regels storting bedragen uit verkoop van niet-opgevraagde effecten en neerlegging onverkochte effecten: boete 200 tot 100.000 euro.

Verkoop Vanaf 1 januari 2014: geen verzet meer mogelijk tegen ongewilde buitenbezitstelling door houder verzet voor 1 januari 2014: omzetting rechtswege in aandelen op naam maar: alle eraan verbonden rechten geschorst tot verzet is uitgedoofd (periode: 4 jaar). inbeslagneming, sekwestratie of blokkering niet mogelijk, want emittent geen eigenaar na afloop van wachtperiode geen reactie: diegene die verzet aantekende wordt eigenaar

De Statutaire zaakvoerder van een BVBA

Inleiding Soorten zaakvoerders: Statutaire zaakvoerder Niet-statutaire zaakvoerder W. Venn. stelt geen bijzondere vereisten om tot zaakvoerder te kunnen worden benoemd: Natuurlijke zowel als rechtspersonen; Vennoten of niet-vennoten Belgen of niet-Belgen

Inleiding Aantal zaakvoerders: Termijn: Vrij te bepalen door de vennoten tenzij de statuten anders zouden voorzien Termijn: bepaalde of onbepaalde duur tenzij statutair anders zou worden bepaald

Bevoegdheid van de zaakvoerder(s) De zaakvoerders mogen geen handelingen stellen die buiten het doel van de vennootschap vallen. De statuten kunnen de bevoegdheden van de zaakvoerders beperken. bevoegdheidsbeperkingen enkel m.b.t. de residuaire bevoegdheden en niet op de bevoegdheden die door de wet zijn voorbehouden aan de zaakvoerders

Bevoegdheid van de zaakvoerder(s) Vertegenwoordigingsbevoegdheid: iedere zaakvoerder kan de vennootschap jegens derden in rechte als eiser of verweerder individueel vertegenwoordigen Statuten kunnen anders bepalen

Statutaire zaakvoerder De statutaire zaakvoerder van een BVBA geniet een sterke bescherming: Het mandaat van de statutaire zaakvoerder kan slechts in twee gevallen worden herroepen: Bij eenparig besluit vanwege de vennoten Door afzetting wegens gewichtige redenen De niet-statutaire zaakvoerder kan steeds ad nutum worden afgezet.

Statutaire zaakvoerder Wat indien de benoeming van de statutaire zaakvoerder niet is opgenomen in de statuten? Wat indien de zaakvoerder wordt benoemd door middel van akte van statutenwijziging? In deze gevallen is er onduidelijkheid over het statuut van de zaakvoerder.

Statutaire zaakvoerder De rechtspraak schept meer klaarheid over deze onduidelijkheid: Men dient te kijken naar de gemeenschappelijke bedoeling van de oprichters Indien de zaakvoerder in de overgangsbepalingen werd benoemd, is dit overduidelijk geen statutaire benoeming voor de duur van de vennootschap. Idem wanneer de benoeming gebeurde na de algemene vergadering die werd gehouden na de goedkeuring van de statuten(ook al werden de notulen in de oprichtingsakte opgenomen)

Statutaire zaakvoerder Kh. Dendermonde 13 december 2012, DAOR 2013, nr. 105-103, 146 Feiten: Eiseres is oprichter/ vennoot van een BVBA Zij werd benoemd tot zaakvoerder in de oprichtingsakte, na de vaststelling van de statuten onder de titel “Benoemingen” Een bijzondere algemene vergadering van de BVBA beslist tot haar ontslag als zaakvoerder met 111 stemmen voor en 75 tegen Eiseres vordert de nietigverklaring van haar ontslag omdat zij van mening is dat zij statutair zaakvoerder was en dus geen voldoende meerderheid instemde met het ontslag Rechtsvraag: Kwalificeert eiseres als statutair zaakvoerder door het loutere feit dat zij in de oprichtingsakte werd benoemd?

Statutaire zaakvoerder Beoordeling: Ontbreken predicaat “statutair” in de oprichtingsakte houdt niet in dat de benoeming niet statutair zou zijn Benoeming in oprichtingsakte houdt belangrijk vermoeden in van statutair zaakvoerderschap In casu gaat het over een interpretatieverschil: de rechter moet oordelen over gemeenschappelijke zill van de partijen (art. 1156 BW) Aanstelling van eiseres is niet een beslissing geweest van de AV maar wel van de oprichters in de oprichtingsakte Verder overwegingen: Aanstelling niet in de overgangsbepalingen van de oprichtingsakte maar in de voorafgaande rubriek “Benoemingen” (= normatief gedeelte, i.e. statutair gedeelte) Eiseres was tot slot oprichter en drijvende kracht achter de vennootschap

Statutaire zaakvoerder Dictum: Eiseres is in casu als statutair zaakvoerder te beschouwen Ontslag kan bijgevolg niet met een gewone meerderheid beslist worden

Statutaire zaakvoerder Conclusie: Waar ligt de gemeenschappelijke bedoeling van de partijen in besloten? Met benoeming in de statuten bedoeld men een benoeming in de rubriek ‘statuten’ van de notariële oprichtingsakte Wanneer de zaakvoerder benoemd wordt in een andere rubriek (dan de statuten) van de oprichtingsakte geven de aandeelhouders aan dat zij de zaakvoerder niet als statutaire zaakvoerder willen benoemen gewone zaakvoerder die afzetbaar is zonder een statutenwijziging

Statutaire zaakvoerder Uitzondering: de zaakvoerder wordt elders in de oprichtingsakte benoemd met uitdrukkelijke vermelding dat dit gebeurt als statutaire zaakvoerder Bij onduidelijkheid: Nagaan gemeenschappelijke wil van de oprichters

Ontslag - Bestuurder / Zaakvoerder

Algemeen Algemeen: BVBA: NV AV van vennoten een of meerdere zaakvoerders / college van zaakvoerders Iedere zaakvoerder staat in voor dagelijks bestuur NV AV van aandeelhouders Minstens 3 bestuurders = raad van bestuur Gedelegeerd tot dagelijks bestuur/ bijzondere lasthebber/ directiecomité

Naamloze Vennootschap Algemeen RvB stelt handelingen die nodig of dienstig zijn ter verwezenlijking van het vennootschapsdoel Benoeming: Door de algemene vergadering van aandeelhouders Termijn: maximaal 6 jaar (art. 518,§3 W. Venn.) maar hernieuwbaar Bezoldiging: Geen vereiste van bezoldiging (art. 517 W. Venn.) Wordt bepaald door de algemene vergadering Minimaal 3 bestuurders Uitzondering: indien er maar 2 aandeelhouders zijn

Naamloze Vennootschap Ontslag: Principe: “ad nutum” afzetbaar regel is van openbare orde afwijkingen in de statuten die bijvoorbeeld het aanwezigheidsquorum verstrengen wanneer de AV moet beslissen over het ontslag van een bestuurder zijn nietig opzegtermijn/- vergoeding is nietig Opm.: ‘bescherming’ kan wel door derden gegeven worden

Naamloze Vennootschap Ontslag door de vennootschap: Bevoegdheid van de AV: Bijeenroeping door de RvB Formaliteiten strikt naleven tenzij alle aandeelhouders, bestuurders (inclusief bestuurder wiens ontslag geagendeerd staat) en commissaris aanwezig zullen zijn Bewijs oproepingen bewaren zodat ontslag niet kan aangevochten worden Agenda: Ontslag dient uitdrukkelijk opgenomen te zijn bv. : “Beëindiging van het vennootschapsmandaat” “Ontslag bestuurder”

Naamloze Vennootschap Geen vermelding op de agenda: Kan in principe niet beraadslagen en beslissen over het ontslag Tenzij: alle aandeelhouders aanwezig zijn en instemmen met het toevoegen van dit punt aan de agenda → probleem indien zelf aandeelhouder is tijdens de AV zodanige ernstige feiten aan licht komen, dat een onmiddellijk ontslag gerechtvaardigd is

Naamloze Vennootschap Beraadslaging van de AV Geen aanwezigheidsquorum of meerderheidsquorum vereist Bestuurder kan aanwezig zijn maar moet niet worden gehoord Bestuurder die tevens aandeelhouder is zal mee beslissen over eigen ontslag Stemming verloopt geheim Beslissing moet niet noodzakelijk gemotiveerd worden Publicatie in het BS en registratie bij de KBO Enkel vermelding van het ontslag (geen reden) Publicatie maakt het tegenstelbaar t.a.v. derden

Naamloze Vennootschap Schriftelijke AV Hoeft niet in de statuten te worden voorzien, afwijkende bepalingen zijn wel mogelijk

Naamloze Vennootschap Ontslag door de bestuurder zelf Schrijven gericht aan de RvB Principe: Ad nutum maar: ontslag mag niet ontijdig zijn indien men onder het wettelijk of statutair minimum aantal bestuurders niet meer zou halen ingevolge het ontslag, wordt de bestuurder geacht in functie te blijven tot in zijn vervanging werd voorzien Vennootschap mag daar wel niet mee talmen Indien toch → streven naar ontslag ‘ten persoonlijke titel’ Coöptatie RvB kan in vacature voorzien ter vervanging van de bestuurder die ontslag nam Indien statuten niet anders bepalen

Naamloze vennootschap Ontslagbescherming: Combinatie met een ander vennootschapsmandaat Directiecomitélid Gedelegeerd bestuurder Schorsingsovereenkomst Bij overstap van een werknemersstatuut naar bestuursmandaat Bescherming door derde Moedervennootschap, individuele aandeelhouder, andere derde

Naamloze Vennootschap Gent 7 november 2011, TRV 2013/5, 483 Feiten: 15/09/2003: samenwerkingsovereenkomst tussen hoofdaandeelhouder NV V. en haar algemeen directeur voor een termijn van 24 jaar: ADH verbindt zich ertoe op de AV van NV V. de algemene directeur voor te dragen als bestuurder, voor zijn benoeming te stemmen, alsook voor zijn benoeming in de toekomst en tegen de herroeping van zijn mandaat Bij niet-naleving van deze verbintenis, zal de ADH een ontslagvergoeding betalen ADH verbindt zich er bovendien toe om de rechten en plichten uit de overeenkomst mee over te dragen indien hij zijn aandelen geheel of gedeeltelijk zou overdragen; hij blijft daartoe hoofdelijk gehouden 23/05/2008: ADH verkoopt zijn aandelen; de overdracht uit de schriftelijke overeenkomst worden schriftelijk bevestigd 29/01/2008: ontslag algemene directeur die daarop ontslagvergoeding vordert Vonnis: Vordering gegrond: hoofdelijke veroordeling van de oude en de nieuwe ADH

Naamloze Vennootschap Rechtsvragen: Is de samenwerkingsovereenkomst in strijd met de ad nutum afzetbaarheid? Is de samenwerkingsovereenkomst in strijd met art. 551 W. Venn.? Hof van Beroep: Bevestiging van het bestreden vonnis: Samenwerkingsovereenkomst is overgegaan van de oude op de nieuwe ADH, want schriftelijk bevestigd; oude ADH blijft hoofdelijk aansprakelijk Een individuele ADH kan een verbintenis aangaan om voor het behoud van een bestuursmandaat te stemmen. Dat beding beperkt draagwijdte van het recht van de AV tot ontslaan niet noch heft of beperkt zij dit recht (Cass. 13 april 1989) Art. 551 W. Venn. Kan niet worden ingeroepen aangezien het in casu niet om een overeenkomst tussen ADH gaat

Naamloze Vennootschap Gent 8 november 2010, TRV 2013/5, 490 Feiten: 28/09/2001: overeenkomst tussen NV S / ADH L. met I.B. en F.D. waarin wordt overeengekomen om VOF B&D door de AV te laten benoemen als bestuurder Ontslagvergoeding wordt voorzien 2006: VOF wordt ontslagen die daarop de betaling van uitstaande facturen vordert samen met de ontslagvergoeding (zowel in hoofde van NV S als van ADH L. persoonlijk) Vonnis a quo: Vordering wordt afgewezen: Verbintenis van NV S. is nietig want in strijd met ad nutum afzetbaarheid (art. 518, 3de) ADH L. heeft zich niet persoonlijk verbonden maar zich enkel sterk gemaakt voor de NV S.

Naamloze vennootschap Hof van Beroep: Vonnis a quo wordt gedeeltelijk bevestigd: Tegenover NV S.: Vast premie bij ontslag is in strijd met ad nutum afzetbaarheid Art. 513, 3de W. Venn. Is van openbare orde zodat de nietigheid van een strijdige bepaling steeds kan ingeroepen worden Regel beschermt privé-belangen van de vennooschap en de ADH; Maar is dermate essentieel in het economisch leven van een vennootschap dat het altijd moet kunnen worden ingeroepen Een goed bestuur van een vennootschap strekt ook de gemeenschap tot voordeel Vordering t.a.v. NV S. terecht afgewezen

Naamloze vennootschap Tegenover ADH L.: Art. 513, 3de W. Venn. is niet van toepassing want gaat om een verbintenis van een individuele ADH Interpretatiekwestie: ADH heeft zich wel degelijk persoonlijk verbonden: Overeenkomst ondertekend (i) als vertegenwoordiger van NV S. en (ii) in eigen naam als sterkmaker van NV S. en (iii) in eigen naam voor zichzelf Veroordeling van ADH L. tot betaling van 100.000 EUR.

Naamloze vennootschap Gent 19 januari 2009, TRV 2013/5, 495 Feiten: Herstructurering van NV Group DB waarbij de aandeelhouders een financieel plan voorleggen aan bestuurder PDB. Hierin wordt rekening gehouden met zijn toekomstige bestuurdersvergoeding over een periode van 10 jaar PDB wordt na de herstructurering ontslagen. Hij vordert daarop de solidaire veroordeling van de aandeelhouders NV HDB, BVBA HDS en de natuurlijke personen, wegens: Betaling van een vergoeding wegens bruusk en tergend ontslag (kwade trouw, rechtsmisbruik) ten belope van 250.000 EUR Betaling van een vergoeding van 1.250.000 EUR voor gederfde bestuursbezoldiging Vonnis a quo: Beide vorderingen werden afgewezen

Naamloze Vennootschap Rechtsvraag: Houdt ad nutum afzetbaarheid van bestuurders in dat een ontslag op zich nooit foutief kan zijn en bestuurders bijgevolg op geen enkele manier een vergoeding kunnen vorderen? Hof van Beroep: Het feit dat de beslissing van de AV op zich niet als foutief kan worden bestempeld, houdt niet in dat de ontslagen bestuurder op geen enkele vergoeding aanspraak zou kunnen maken Schadevergoeding wegens bruusk en tergend ontslag: Ontslagen bestuurder vordert in hoger beroep de nietigverklaring van het besluit van de AV maar dit is verjaard Hof oordeelt dat er geen bewijs van rechtsmisbruik werd voorgelegd

Naamloze vennootschap Gederfde bestuursvergoeding: ADH hadden het vertrouwen gewekt dat de herstructurering geen aanleiding zou geven om zijn positie en inkomen als bestuurder in vraag te stellen, terwijl zij toen al wisten dat zij PDB zouden ontslaan PDB mocht er rechtmatig op vertrouwen dat aan zijn inkomen als bestuurder niet zou worden geraakt de timing van het ontslag is op die manier onverwacht en ontijdig een contractuele fout uit in hoofde van de aandeelhouders BVBA HDS, NV HDB en de natuurlijke personen (art. 1382 BW)

Naamloze Vennootschap Schade: het verschil tussen de patrimoniale situatie waarin PDS zich nu bevindt en de situatie waarin hij zich zou hebben bevonden indien de fout niet zou zijn gemaakt (= 175.000 EUR) Schade is dus niet gederfde bestuursbezoldiging voor de komende 10 jaar (in strijd met 518, 3de W. Venn.)

Naamloze Vennootschap Gedelegeerd bestuurder: Ontslag te onderscheiden van ontslag als bestuurder: Als besstuurders: Art. 518W. Venn.: ad nutum Als gedelegeerd bestuurder Art. 525 W. Venn.: regels te bepalen in de statuten Deze kunnen bepalen dat een opzeggingsvergoeding of opzeggingstermijn moet gerespecteerd worden, etc. Indien niets in de statuten bepaald: Onderworpen aan de regels van lastgeving Art. 2004 BW: lastgever kan in principe op ieder moment lastgeving stop zetten

Naamloze vennootschap Art 2004 BW is suppletief recht: kan er steeds van afwijken in: Benoemingsbesluit Managementovereenkomst Arbeidsovereenkomst (indien mandaat onder gezag van de RvB of een ander bestuurder wordt uitgeoefend en bezoldigd wordt; uiteraard uitgesloten indien mandaat via vennootschap uitoefent) etc. Andere modaliteiten: Mandaat van onbepaalde duur (opzeg altijd mogelijk) Mandaat van bepaalde duur

Naamloze vennootschap Beslissing RvB Bijzonder quorum en meerderheidsvereiste indien voorzien in de statuten of AH-overeenkomst Stem van de gedelegeerd bestuurder als lid van de RvB Eventueel belangenconflict (art. 523 W. Venn.) Schriftelijke procedure (art. 521 W. Venn.) vereist eenparig en schriftelijk akkoord dus vermoedelijk niet haalbaar Ontslag mag geen rechtsmisbruik inhouden Bv.: Gent 20 januari 2003, T.R.V. 2003, 669-670

Naamloze vennootschap Ontslagbescherming gedelegeerd bestuurder: Contractuele opzegtermijn en/of opzegvergoeding Benoemingsbesluit, managementovereenkomst, etc. Schorsingsovereenkomst Vb. bij overstap van werknemer naar een zelfstandig statuut als gedelegeerd bestuurder Bescherming door derde

Naamloze Vennootschap Bestuurder en lid directiecomité Voorwaarden benoeming / ontslag (art. 524 W. Venn.): In de statuten te bepalen Indien niet: te bepalen door RvB Geen regeling: Ad nutum afzetbaar zonder opzegvergoeding of –termijn Rechtsmisbruik indien ontijdig gebeurd

De BVBA Zaakvoerder (ontslag) Principe: ad nutum herroepbaar tenzij anders is bepaald: Bij diens tot benoeming In Managementovereenkomst, arbeidsovereenkomst, etc. Statutair zaakvoerder (art. 256 W. Venn.): Enkel afzetbaar omwille van gewichtige redenen Bij een eenparig besluit van de vennoten Tenzij anders zou bepaald zijn in de statuten (i.e. versoepeling zowel als versterking van de regels)

De BVBA Gewichtige reden Professionele onbekwaamheid, faillissement of onvermogen, wangedrag, etc. Geen wettelijk termijn bepaald waarbinnen deze moeten worden ingeroepen Opletten met omschrijving in de publicatie in BS: De openbaarmaking dat ontslagen werd omwille van gewichtige redenen kan rechtsmisbruik uitmaken Dit gegevens wordt immers als niet relevant voor derden beschouwd

BVBA Ontslag door zaakvoerder: Steeds mogelijk Voorwaarde: Ontslag mag niet in zodanige omstandigheden dat het bestuur van de vennootschap er wordt door geschaad Ontslag mag dus niet ontijdig gebeuren

BVBA Zaakvoerder geniet van een zekere ontslagbescherming: Contractuele opzegtermijn en/of vergoeding Benoemingsbesluit/managementovereenkomst Schorsingsovereenkomst Indien voordien tewerk was gesteld onder arbeids-/bediendencontract Bescherming door derde Moedervennootschap, individuele aandeelhouder

Vereffening in één akte Wetgever zet puntjes op de i

Vereffening in één akte Wat? artikel 184, §5 W.Venn. Ontbinding en vereffening van een vennootschap d.m.v. één akte Snelle vereffening in opgenomen sinds 17 mei 2012 o.b.v Omzendbrief Onkelinx Niet-deficitaire vennootschappen

Vereffening in één akte Voorwaarden: Geen vereffenaar benoemd alle schulden ten aanzien van derden zijn terugbetaald of de nodige gelden om die te voldoen werden geconsigneerd Vennootschap mag geen schulden meer hebben alle aandeelhouders of vennoten zijn op de algemene vergadering aanwezig of geldig vertegenwoordigd en besluiten met eenparigheid van stemmen tot ontbinding Verslag commissaris / bedrijfsrevisor of externe accountant maakt melding van terugbetaling of consignatie in zijn conclusie De terugname van het actief gebeurt door de vennoten zelf

Vereffening in één akte Geen passiva - Wat? Niet duidelijk bepaald vb.: schulden t.a.v. aandeelhouders? Wetswijziging: de notie “schulden” van artikel 184, § 5, 3°van het Wetboek van vennootschappen verduidelijkt: “…… alle schulden ten aanzien van derden zijn terugbetaald of de nodige gelden om die te voldoen werden geconsigneerd” Memorie van toelichting: door de verwijzing naar schulden t.a.v. derden wordt vermeden dat een rekening-courant t.a.v. een vennoot (die krachtens de derde voorwaarde sowieso met de beslissing instemt) een obstakel vormt

Vereffening in één akte Voorwaarde: Schulden aan derden moeten zijn: terugbetaald; of nodige gelden moeten zijn geconsigneerd Consignatie oplossing voor probleem m.b.t. kosten vereffening en fiscale afrekening

Vereffening in één akte “Schulden”: andere passiva uitgesloten “T.a.v. derden”: rekening-courant t.a.v. een vennoot: geen obstakel Verwijdering verwijzing “staat activa en passiva”: Vermijden uitsluiting bepaalde vennootschapsvormen.

Vereffening in één akte Aansprakelijk voor “vergeten” passiva? Bestuurders of zaakvoerders Aandeelhouders? Nee = opvolgers onder bijzondere titel Controle: Verslag commissaris/bedrijfsrevisor/externe accountant: verplicht melding maken van de terugbetaling of consignatie van de gelden

Vereffening in één akte Vereiste aanwezigheid / vertegenwoordiging: Alle aandeelhouders moeten aanwezig zijn Beslissing moet met eenparigheid worden goedgekeurd Blokkeringsmogelijkheid Werd niet gewijzigd Gewone vereffeningsprocedure: geen dergelijke vereiste inzake quorum en meerderheid

Vereffening in één akte Verslagen en stukken (BVBA, NV, CVBA, Comm.VA, SE of SCE): Verslag van het bestuursorgaan Staat van activa en passiva van max. 3m oud Verslag commissaris / bedrijfsrevisor / externe accountant

Kapitaal

Leeuwenbeding Leeuwenbeding: art. 32 W. Venn. De overeenkomst die aan een van de vennoten de gehele winest toekent, is nietig Hetzelfde geldt voor bepalingen die de inbrengen volledig vrijstellen van elke bijdrage in het verlies Probleem: put-opties

Leeuwenbeding Luik 14 februari 2013, TBH 2013, 681; DAOR 2013/107, 266 Feiten: Dexia Ventures schrijft in op aandelenuitgifte van Lambdatech NV – AH-overeenkomst voorziet in verkoopoptie Aandelen zullen worden teruggekocht door andere aandeelhouder Prijs zal niet lager liggen dan intekenprijs + 2,5 % per jaar Faillissement Lambdatech Dexia Ventures oefent vervolg haar verkoopoptie uit, de andere aandeelhouder weigert Vraag? Is deze regeling in AH-ov. in strijd met art. 32 W. Venn.

Leeuwenbeding HvB Luik: Verwijst naar Torraspapel: “een leonijns beding is een beding dat tot doel heeft het evenwicht in de vennootschapsovereenkomst te verstoren” Verwijst naar Vlaamse Participatiemaatschappij: “beding dat afbreuk doet aan gelijkheid is niet leonijns indien de partijen niet het oogmerk hadden om afbreuk te doen aan de vennootschapsovereenkomst op het ogenblik van het opstellen ervan en indien het infeite overstemt met het belang van de vennootschap”

Leeuwenbeding Lambdatech NV: Dexia Ventures is een financieringsvennootschap die als doel heeft het medefinancieren van vennootschappen via een deelname in het kapitaal De portage overeenkomst had een zuiver financieel doel en ligt binnen het doel van Dexia Ventures Het belang van Dexia Ventures dient dus te worden afgewogen tegen dat van de vennootschap In casu: belang van Dexia Ventures is niet disproportioneel aan dat van Lambdatech NV (op basis van de prijs: instapprijs + 2,5 % per jaar); integendeel heeft de vennootschap haar eigen vermogen kunnen versterken door deze participatie terugkoopverplichting rust niet op de vennootschap maar op de aandeelhouder

Kapitaalverhoging Antwerpen 5 januari 2012, TRV 2013, 786 Cass. 2 oktober 2012, TRV 2013, 779 Feiten – minutenkredieten Persoon wenst een vennootschap op te richten maar beschikt niet over te volstorten kapitaal Filiaalhouder bank stelt in ruil voor een vergoeding tijdelijk middelen ter beschikking op een rekening in naam van de vennootschap en levert attest af Onmiddellijk na de oprichting worden de gelden teruggestort

Kapitaalverhoging Beoordeling Antwerpen Is nooit de bedoeling geweest om die gelden werkelijk en blijvend ter beschikking te stellen van de vennootschap Er werden bovendien vervalste stukken gebruikt Daders hadden de bedoeling zichzelf of een ander een onrechtmatig voordeel te verschaffen zodat er sprake is van opzet in zin van art. 193 Sw. Maakt ‘intellectuele’ valsheid in geschrifte uit De gestorte gelden moeten daadwerkelijk te beschikking staan van de vennootschap en onderworpen zijn aan het ondernemingsrisico Cass. heeft vonnis bevestigd

Inbreng Gent 18 april 2012, TRV 2013, 643 Feiten Vordering Inschrijving op kapitaalverhoging met vooruitzicht op grote groei Groei blijft echter uit Vordering Nietigheid van de inbreng wegens bedrog

Inbreng Beoordeling Alle informatie van het business plan was correct en er is geen sprake van onjuiste of onvolledige informatie, noch van bewust verkeerde informatie geen bedrog Feite dat voorspellingen niet zijn uitgekomen, heeft niets met business plan te maken maar uitsluitend te wijten aan omstandigheden die zich nadien hebben voorgedaan geen dwaling

VZW - Stichting

Alarmbelprocedure Art. 138 W. Venn. Commissaris die gewichtige en overeenstemmende feiten vaststelt die de continuïteit van de vennootschap in het gedrang brengen, moet de bestuursorgaan daarvan schriftelijk en op omstandige wijze op de hoogte brengen Bestuursorgaan moet dan beraadslagen over maatregelen om de continuïteit gedurende een redelijke termijn te vrijwaren Binnen 1 maand na kennisgeving moet bestuursorgaan dan commissaris inlichten over de beraadslaging en de voorgestelde maatregelen

Alarmbelprocedure Commissaris kan de voorzitter van de Rechtbank van Koophandel vatten Indien zij niet werd ingelicht over de beraadslagen en de maatregelen Indien zij van oordeel is dat de maatregelen te continuïteit niet kunnen vrijwaren gedurende een redelijke termijn Voortaan ook van toepassing op grote VZW’s die een commissaris hebben benoemd Gezien maatschappelijk belang (i.e. tewerkstelling van de ­werk­nemers, belastinginkomsten en parafiscale inkomsten, enz.) is de continuïteit VZW’s belangrijk Art. 17, §7 en§9 VZW-wet, art. 37 (Stichtingen) en 53 (internationale VZW’s)

Alarmbelprocedure Toepassingsgebied: Grote VZW’s: Indien ten minste 2 van de volgende criteria overschrijdt: het equivalent, gemiddeld over het jaar, van 50 voltijdse werknemers; Ontvangsten: 7.300.000 EUR (exclusief BTW en uitzonderlijke ontvangsten) Balanstotaal van 3.650.000 EUR Indien gemiddeld over het jaar meer dan het equivalent van 100 voltijdse werknemers tewerkstelt VZW’s die vrijwillig een commissaris hebben aangesteld

Alarmbelprocedure "ge­wichtige en overeenstemmende feiten die de continuïteit van de onderneming in het gedrang kunnen brengen” "een samenloop van feiten [...] waarvan vermoed wordt dat zij een verstoring van het financieel evenwicht zullen veroorzaken, hetgeen een staat van kennelijk onvermogen kan teweegbrengen". IBR verwijst naar de internationale controlenorm over continuïteit Reeks indicatoren die vermoeden van een risico voor de continuïteit van een onderneming doen ontstaan o.a. aanwijzingen voor het intrekken van financiële ondersteuning door crediteuren; negatieve operationele kasstromen in historische of ­toekomst­gerichte financiële overzichten; het vertrek van kernpersonen in het management zonder dat in hun vervanging wordt voorzien; het verlies van een belangrijke markt, belangrijke klant(en), licentie, of belangrijke leverancier(s); enz

Alarmbelprocedure “maatregelen die moeten worden getroffen om de continuïteit van de entiteit gedurende een ­rede­lijke termijn te waarborgen” Geen verduidelijking door wetgever noch rechtspraak in verband hiermee voor VZW’s IBR: commissarissen om het begrip 'redelijke termijn' te interpreteren "door gebruik te maken van [hun] ervaring in de verenigingssector en zo rekening te houden met de realiteit van deze sector (met name voor wat betreft de moeilijkheden bij het verkrijgen van een goedkeuring voor subsidies op lange termijn), maar ook door het voorzichtigheidsprincipe te hanteren"

Alarmbelprocedure Melding aan voorzitter rechtbank 1ste aanleg Is geen verplichting en dient rekening te houden met concrete gegevens en omstandigheden van de VZW Bv. indien concrete maatregelen worden genomen zonder dat formeel werd bijeengekomen, VZW besloten heeft tot ontbinding, etc. Verplicht wanneer de raad van bestuur niet heeft beraadslaagd en de leiding passief blijft; indien de commissaris, rekening houdend met de verschillende fasen van de procedure, ervan overtuigd is dat het faillissement, gezien de om­standigheden, op korte termijn onvermijdelijk is.

Alarmbelprocedure Vennootschappen Art 138 W. Venn. Gelijkaardige procedure Bijzondere verslaggeving en beraadslaging AV: Netto-actief daalt tot onder de helft van het maatschappelijk kapitaal wegens geleden verlies (art. 332/431/633 W.Venn.) Algemene vergadering = bijeenkomen binnen 2 maanden na vaststelling verlies Agendapunten: Ontbinding van de vennootschap (ook al stelt de RvB voor om niet te ontbinden Eventuele andere aangekondigde maatregelen Hiertoe wordt gestemd volgens regels statutenwijziging Bestuur stelt herstelmaatregelen voor in bijzonder verslag Ontbreken verslag: nietigheid beslissing AVA

Alarmbelprocedure HvB Gent 17 maart 2008, R.W. 2011 – 12, 183 Betreft: aansprakelijkheidsvordering aandeelhouders wegens niet naleven alarmbelprocedure Art. 633, lid 5 W. Venn. – causaliteitsvermoeden Indien de AV niet is bijeengekomen wordt de door derden gelden schade geacht, behoudens tegenbewijs geacht uit het ontbreken van de bijeenroeping van de AV voort te vloeien Hof verwerpt het bestaan van dit causaliteitsvermoeden in hoofde van de aandeelhouders: Aandeelhouder lijdt geen schade Aandeelhouder is geen derde Aandeelhouder is in principe geen schuldeiser van de vennootschap

Alarmbelprocedure Aandeelhouder lijdt geen schade Schade aandeelhouders = afgeleide vermogensschade Cassatie: Schade aan vennootschapsvermogen door fout van een derde levert geen zelfstandig vorderingsrecht op voor de aandeelhouders Enkel bijzondere schade kan vergoed worden vb.: dividend betaalbaar gesteld, aandeelhouder zelf een schuldeiser is van de vennootschap Aandeelhouder is geen derde Causaliteitsvermoeden art. 633, lid 5 W. Venn. Geldt enkel t.a.v. derden Rechtsleer hierover verdeeld

Alarmbelprocedure Aandeelhouder is in principe geen schuldeiser van de vennootschap Vordering wegens bestuursaansprakelijkheid wegens niet naleven W. Venn. kan slechts worden ingesteld door de vennootschap zelf (art. 528 W. Venn.) Bescherming schuldeiser staat centraal door het 'verlies van kapitaal' dreigen de rechten van de schuldeisers van de vennootschap in het gedrang te komen en wordt het onderpand van de schuldeisers aangetast AH in principe geen schuldeisers maar leden van de vennootschap tenzij dividend betaalbaar werd gesteld of zij naast aandeelhouder ook effectief schuldeiser zijn

Rechspraak

Voorkooprecht

Overlijden vennoot BVBA Kh. Dendermonde 25 oktober 2012, T.Not. 2013, 65 Burgerlijke architectenvennootschap waar een van de vennoten overlijdt Aandelen worden verdeeld door zijn kinderen Een architectenvennootschap heeft als geruime tijd de helft van de aandelen en betwist de verdeling wegens miskenning van voorkooprecht en het niet-inkennisstellen van het overlijden Overlijden resulteert niet in een overdracht die een kennisgevingsplicht vereist van een voorkooprecht Overlijden impliceert geen overdracht, maar een erfopvolging; overdracht staat gelijk met vervreemding Voorkooprecht wordt niet geactiveerd en evenmin door een verdeling, gelet op de wettelijke fictie dat verdeling een declaratief karakter heeft Voorkooprecht speelt enkel bij translatieve handelingen en niet bij een declaratieve handeling

Overlijden vennoot BVBA Er is geen declaratieve werking indien de overdracht van onverdeelde delen aan niet-deelgenoten zou geschieden (i.e. wanneer erfgenamen de aandelen waarvan zij eigenaar zijn krachtens erfrecht willen toebedelen aan een derde) De aanvaarding of (toetreding) van een aspirant vennoot vereist een daadwerkelijke beraadslaging en beslissing van de andere vennoten De erfgenamen zijn immers nog geen vennoot zolang hun kandidatuurstelling houdende toetreding tot de vennootschap niet is aanvaard Verdeling onder de regeling van een opschortende voorwaarde: binnen de vennootschap moet nog een beslissing vallen of men de nieuwe vennoten aanvaardt Art. 249 W. Venn.

Tantièmes

Tantièmes Cass 24 oktober 2013 Feiten 10 maart 2006: intentieverklaring m.b.t. verkoop van alle aandelen van een BVBA 4 april 2006: Ontslag verkoper als zaakvoerder Benoeming nieuwe zaakvoerder 24 april 2006: gewone algemene vergadering BVBA Boekjaar 2005 wordt afgesloten met winst 20.000 EUR wordt uitgekeerd aan “de zaakvoerder” (tantième) BVBA vordert een R/C in bij de ex-zaakvoerder; die stelt echter als tegeneis de uitbetaling van de tantième

Tantièmes Rechtsvraag: Kan de tantième nog toekomen aan de ex-zaakvoerder op basis van de prestaties van het afgelopen boekjaar Beoordeling ten gronde: Rb 1ste aanleg Gent 27 april 2009: Wijst de vordering af HvB Gent ( januari 2012, TRV 2012/3, 226: Tantièmes zijn vergoedingen die worden toegekend aan de leden van het bestuursorgaan in functie van de nettowinst Kwijting in case verleend aan de zaakvoerders in functie voor de uitoefening van hun mandaat tijdens boekjaar afgesloten 31 december 2005 Winst tijdens boekjaar 2005 werd gerealiseerd door de prestaties van de ex-zaakvoerder en niet door de nieuwe zaakvoerder die in 2005 geen enkele prestatie had geleverd Tantième komt dan ook de ex-zaakvoerder toe

Tantièmes Cass. 24 oktober 2013: HvB verantwoordt zijn beslissing naar recht wanneer het oordeelt dat tantièmes, afgezien van de fiscaalrechtelijke gevolgen ervan, een variabele vergoeding uitmaken in functie van de winst en geen bezoldiging De algemene vergadering kan deze tantièmes enkel toekennen aan de bestuurders die door hun prestaties hebben bijgedragen tot het resultaat van het boekjaar ook al zijn zij op het ogenblik van de beslissing geen bestuurder meer

Nieuw Wetboek Economisch Recht

Inleiding Idee ontstaan in 2006: 18 boekdelen algemene en fundamentele regels Belgisch economisch recht groeperen in een logisch geordend en samenhangend ‘Wetboek van Economisch Recht’ (WER) 18 boekdelen Voor het grootste deel codificatie bestaande wetgeving, maar soms ook inhoudelijke wijziging n.a.v. Europese richtlijnen

Inleiding Nummering Romeinse cijfer = verwijzing boekdeel Binnen elk boekdeel = afzonderlijke nummering

Structuur Algemene bespreking nieuwe boekdelen Uitdieping capita selecta Boek III. Vrijheid van vestiging Boek III. Sanctie niet-ontvankelijkheid KBO Boek VI. Verkoop op afstand Boek X. Precontractuele informatieverplichting Boek XVII. Rechtsvordering tot collectief herstel Boek XVII. Vordering tot staking

Algemene bespreking boekdelen

Boek I. Definities Algemene definities o.a.: ‘onderneming’ ‘consument’ ‘producten’ ‘dienst’ ‘goederen’ Inwerkingtreding: 12 december 2013 Definities eigen aan bepaalde boeken Inwerkingtreding: afhankelijk van desbetreffende boek

Boek I. Definities Definitie Onderneming Analyse Elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die op duurzame wijze een economisch doel nastreeft, alsmede zijn verenigingen Analyse Nastreven economisch doel : aanbieden van goederen en diensten op een markt

Boek I. Definities Op duurzame wijze Kenmerkend hiervoor is dat : de aanbieder een rendement nastreeft De verkrijger betaalt als tegenprestatie (die minstens de kosten dekt) Op duurzame wijze Zekere regelmaat of in het kader van een zekere organisatie Duidelijk dat er grensconflicten kunnen ontstaan Vaststelling dat men op een slepende manier afscheid neemt van het begrip handelaar

Boek II. Algemene beginselen Toepassingsgebied WER Algemeen juridisch kader inzake economische aangelegenheden die tot de bevoegdheid van de federale overheid behoren”

Boek II. Algemene beginselen Algemene doelstellingen: Vrijheid van ondernemen Loyauteit van economische transacties verzekeren, Hoog niveau van bescherming van de consument waarborgen Iedereen is vrij om enige economische activiteit naar keuze uit te oefenen Inwerkingtreding: 12 december 2013

Boek III. Ondernemingen Basisprincipes toetreding ondernemingen tot de markt: enerzijds vrijheid van vestiging anderzijds vrijheid van dienstverlening Regels KBO: formaliteiten, taken en toekenningsvoorwaarden ondernemingsloketten enkele nieuwigheden (o.m. mogelijkheid ambtshalve schrapping slapende vennootschappen) enz.

Boek III. Ondernemingen Algemene verplichtingen: (i) informatie, transparantie en niet-discriminatie van afnemers (ii) verplichtingen boekhouding Inwerkingtreding: 9 mei 2014

Boek IV. Bescherming mededinging Vormt de nieuwe Belgische mededingingswetgeving Modernisering algemene mededingingsregels Hervorming Belgische Mededingingsautoriteit tot onafhankelijke autoriteit Persoonlijke aansprakelijkheid bestuurders, management en personeelsleden kartelinbreuk Inwerkingtreding: 6 september 2013

Boek V. Mededinging en prijsevoluties Algemene regeling van prijsbewaking en de maatregelen die in dat verband genomen kunnen worden Afschaffing van het algemene stelsel van prijscontrole op het federale niveau Opvolging prijsevoluties loopt parallel met bescherming mededinging (Boek IV) Betere coördinatie tussen ‘Prijzenobservatorium’ en ‘Mededingingsautoriteit’ bij probleem prijzen en marges Inwerkingtreding: 12 december 2013

Boek V. Mededinging en prijsevoluties Algemene prijscontrole door de overheid wordt afgeschaft Prijscontrole geregeld in de wet van 1945 Verbod om tegen hogere dan normale prijs te verkopen (eveneens verbod op abnormale winstmarges) Bevoegdheid van de Minister om maximumprijzen vast te leggen Een stelsel van gecontroleerde prijsverhogingen Mogelijkheid om programmaovereenkomsten te sluiten Het algemene stelsel wordt afgeschaft op federaal niveau. Na zesde staatshervorming is dit een gewest materie

Boek V. Mededinging en prijsevoluties Opgelet bepaalde regelingen blijven bestaan zoals indexeringsclausule in contracten Art. 57.Anticrisiswet 1976 Verbod van indexeringen van industriële en commerciële prijzen die verwijzen naar index van de consumptieprijzen Enkel parameters die reëel zijn voor de betreffende producten en diensten Indexering mag maar slaan op 4/5 van de prijs

VI. Marktpraktijken en consumentenbescherming Aanpassingen ten gevolge : Omzetting richtlijn consumentenrechten 2011/83/EU Verkoop op afstand en buiten verkoopruimten gesloten overeenkomsten Codificatie Structuur WMPC werd volledig overgenomen Informatieverplichtingen voor overeenkomsten op afstand uitgebreid Meer rechten voor consument

VI. Marktpraktijken en consumentenbescherming Van toepassing op alle financiële diensten: “iedere dienst van bancaire aard of op het gebied van kredietverstrekking, verzekering, individuele pensioenen, beleggingen en betalingen” In principe ook financiële instrumenten en beleggingsinstrumenten, maar: bijzondere regelgeving mogelijk Vrije beroepen hebben apart boek maar mits enkele uitzonderingen zijn alle bepalingen ook op hen van toepassing Inwerkingtreding: 31 mei 2014

Boek VII. Betalings- en Kredietdiensten Betalingsdiensten Incorporatie gewijzigde wetgeving inzake betalingsdiensten o.b.v. Europese Richtlijn Basisbankdienst: iedere consument heeft recht op basisbankdienst, bv: openen en beheren zichtrekening bij bank naar keuze; doorlopende betalingsopdrachten geven; Geld af te halen aan het loket; …. Omzetting Europese SEPA-verordening: gebruik van Europese standaarden voor betalingsverkeer in euro Inwerkingtreding: 29 mei 2014

Boek VII. Betalings- en Kredietdiensten Kredietovereenkomsten (1) Consumentenkrediet: meer informatieverplichtingen, bv: Precontractuele info en raadgevingsplicht Standaard vragenlijst Kredietwaardigheidsbeoordeling Controle bij de Centrale voor kredieten aan particulieren Geen nieuwe kredietovereenkomst als achterstand van meer dan 1000 EUR Achterstand minder dan 1000 EUR mits uitdrukkelijke motivering in kredietdossier

Boek VII. Betalings- en Kredietdiensten Strengere regels inzake promoties; Niet langer toegelaten korting te geven op een bepaald product als er een krediet wordt aangegaan verplichte vermelding in iedere kredietreclame : “Let op, geld lenen kost ook geld.” (2) Hypothecair krediet (3) Centrale voor Kredieten aan Particulieren (4) Vergunningsstelsel: aanvraag FSMA voor toelating beroep van kredietgever of kredietbemiddelaar Inwerkingtreding: 1 april 2015, maar: vergunningsstelsel: 1 juli 2015

Boek VIII. Kwaliteit Kwaliteit van producten en diensten: regels m.b.t. normalisatie en accreditatie, meeteenheden en meetinstrumenten, enz. Inwerkingtreding: 12 december 2013

Boek IX. Veiligheid Veiligheid van producten en diensten: bescherming van de veiligheid van de gebruiker t.a.v. producten en diensten Inwerkingtreding: 12 december 2013

Boek X. Tussenpersonen Handelsagentuur: bescherming handelsagent Verkoopsconcessies: bescherming concessiehouder van alleenverkoop Precontractuele informatieverplichting: uitbreiding toepassingsgebied Inwerkingtreding 31 mei 2014

Boek XI. Intellectuele eigendom Uitvindingsoctrooien Aanvullende beschermingscertificaten Kwekersrecht Merken en tekening of modellen Auteursrecht en naburige rechten

Boek XI. Intellectuele eigendom Computerprogramma’s Databanken Topografieën van halfgeleiderproducten Inwerkingtreding: Onbekend (vast te leggen bij KB)

Boek XII. Recht van de elektronische economie Elektronische handel: o.a. Informatieverplichtingen voor dienstverleners, regels inzake het gebruik van elektronische post voor reclame (spamming), bestraffing van wederrechtelijke registeren van domeinnamen, enz. (nog) niet: elektronische handtekening, elektronische aangetekende zending, elektronische archivering, enz. Inwerkingtreding: 31 mei 2014

Boek XIII. Overleg Overleg tussen: Overheid en de economische actoren Economische actoren onderling Economische adviesorganen onder een gemeenschappelijke koepel: Centrale Raad voor het Bedrijfsleven  onderverdeling in commissies Inwerkingtreding: 30 april 2014

Boek XIV. Vrije beroepen Marktpraktijken en consumentenbescherming Verhouding vrije beroeper – consument Inwerkingtreding: 31 mei 2014

Boek XV. Rechtshandhaving Dit boek bevat de algemene bepalingen + bijzondere bepalingen eigen aan een bepaald boekdeel Ingedeeld in drie delen (1) Opsporing en vaststelling van inbreuken Bevoegdheden controle- en inspectiediensten Recht geïnformatiseerde gegevens drager op te vragen Waarschuwingsprocedure voor stopzetting inbreuk binnen bepaalde termijn

Boek XV. Rechtshandhaving (2) Bestuurlijke handhaving Transactieprocedure: Systeem administratieve minnelijke schikkingen wordt veralgemeend en omgedoopt tot transactieprocedure controleambtenaar kan bij vaststelling inbreuk een geldsom voorstellen waarvan de vrijwillige betaling door de overtreder de strafvervolging doet vervallen Grensbedragen bij KB vastgelegd Specifieke administratieve sancties verscheidene boekdelen

Boek XV. Rechtshandhaving (3) Strafrechtelijke sancties 6 verschillende niveaus Inwerkingtreding Algemene bepalingen: 12 december 2013 Bijzondere bepalingen: inwerkingtreding boekdeel

Boek XVI. Buitengerechtelijke regelingconsumentengeschillen Nieuw coherent systeem dat het mogelijk moet maken elk consumentengeschil te laten behandelen door een buitengerechtelijk orgaan Namelijk de gekwalificeerde entiteit Omzetting Europese Richtlijn 21 mei 2013 over de alternatieve beslechting van consumentengeschillen (ADR Richtlijn) Invoering ADR-entiteit die beschikt over de vereiste kwaliteiten + onafhankelijk, doeltreffend, billijk

Boek XVI. Buitengerechtelijke regelingconsumentengeschillen Bedoeling is dat de ondernemingen eerst alles in het werk stellen om een gepaste oplossing te vinden Bij gebreke aan minnelijke oplossing: kan consument zich richten tot Consumentenombudsdienst = overkoepelende structuur van de bestaande economische ombudsdiensten met residuele bevoegdheid Enig federaal contactpunt (‘enig loket’) Verwijst zaak door naar de ‘gekwalificeerde entiteit’ Als geen enkele entiteit bevoegd blijkt te zijn dan wordt het geschil door de Consumentenombudsdienst behandeld (residuaire bevoegdheid)

Boek XVI. Buitengerechtelijke regelingconsumentengeschillen FOD Economie: lijst opstellen entiteiten die voldoen aan kwalificatie ADR-entiteit Inwerkingtreding: meeste bepalingen: 13 mei 2014 / overige bepalingen: 1 januari 2015

Boek XVII. Bijzondere rechtsprocedures (1) Vordering tot staking Codificatie van verschillende wetten Veralgemening voor heel wetboek, maar met aantal specifieke bepalingen eigen aan bepaalde boekdelen (o.m. Bij inbreuken Boek VI marktpraktijken en consumentenbescherming) Inwerkingtreding: 31 mei 2014

Boek XVII. Bijzondere rechtsprocedures (2) Rechtsvordering tot collectief herstel (class action) Volledig nieuw Alle consumenten die schade hebben geleden wegens een gemeenschappelijke oorzaak = massaschade kunnen herstel krijgen voor individueel geleden schade d.m.v. optreden groepsvertegenwoordiger

Boek XVII. Bijzondere rechtsprocedures Oorzaak: mogelijke inbreuk op contractuele verplichtingen inbreuk op (Europese of Belgische) consumentenbeschermende regel Verplichting eerste tot komen minnelijk akkoord Exclusieve bevoegdheid rechtbanken te Brussel Inwerkingtreding: 1 september 2014

Boek XVIII. Maatregelen voor crisisbeheer Herneemt arsenaal maatregelen wet betreffende de economische reglementering en de prijzen Doel: nemen van ingrijpende maatregelen bij ernstige economische crisis, zoals bv: verbod van productie enz. Inwerkingtreding: 30 april 2014

Het werk is nog niet af Voordeel: Nadeel: Coherent, transparanter en toegankelijker Nadeel: Volgens sommigen: onvolledig  grondigere hervorming van sommige delen  Ook volgende onderdelen opnemen: het handelsrecht, het faillissementsrecht, het recht m.b.t. continuïteit ondernemingen, het transportrecht, het verzekeringsrecht, het financieel recht, etc.  Vennootschapsrecht? (Belgisch Centrum voor Vennootschapsrecht: bezig met uitdenken gemoderniseerd Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen.)

Capita selecta

Vrijheid van vestiging en vrijheid van dienstverlening Boek III. Vrijheid van vestiging en vrijheid van dienstverlening

Boek III Boek III is samenvoeging van drie wetten : Dienstenwet van 26 maart 2010 KBO wet van 16 januari 2003 De boekhoudwet van 17 juli 1975

1. Vrijheid van vestiging Wat? WER geeft geen definitie Art. 49 EU verdrag Voor binnenlandse en buitenlandse dienstverleners Vrijheid van ondernemen voor alle niet uitdrukkelijk uitgesloten werkzaamheden Als zelfstandige op nationaal grondgebied In gelijk welke organisatievorm Zonder discriminatie

2. Vergunningsstelsel Indien een vergunning vereist is voor de toegang tot en de uitoefening van een dienstenactiviteit: 3 voorwaarden: Geen discriminerende werking gerechtvaardigd om een dwingende reden van algemeen belang Minst beperkende maatregel om doel te bereiken niet van toepassing op rechtstreeks of onrechtstreeks door het gemeenschapsrecht geregelde vergunningsstelsels

Vergunningsstelsel Vergunningsstelsels moeten gebaseerd zijn op criteria die willekeurige uitoefening beletten: Niet-discriminerend Gerechtvaardigd om een dwingende reden van algemeen belang Evenredig met die reden van algemeen belang Duidelijk en ondubbelzinnig Objectief Vooraf openbaar bekendgemaakt Transparant en toegankelijk

Vergunningsstelsel Vereiste van gemakkelijke toegankelijkheid procedure voor verkrijgen vergunning  kosten en lasten voor verkrijging vergunning: redelijk + in verhouding tot reële kostprijs van procedure Bij nieuwe vestiging: vergunningsvoorwaarden mogen gelijkwaardige, of in wezen vergelijkbare, eisen en controles waaraan de dienstverrichter al in België of een andere lidstaat onderworpen is, niet overlappen

Vergunningsstelsel Vergunning geldt voor gans het Belgisch grondgebied In principe van onbeperkte duur

3. Vrijheid van dienstverlening Wat betekent : het verlenen van diensten is vrij ? Verrichten van diensten in een andere lidstaat Verplaatsing naar een ander lidstaat om een dienst te ontvangen Verrichten van diensten in een andere lidstaat zonder dat de dienstverlener zich fysiek verplaatst

3. Vrijheid van dienstverlening Toegang dienstenactiviteit mag niet afhankelijk zijn van eisen die: Discriminerend zijn en rechtstreeks of onrechtstreeks verband houden met de nationaliteit of de statutaire zetel Niet gerechtvaardigd zijn op basis van openbare orde, veiligheid, gezondheid of bescherming van het milieu Niet evenredig zijn aan met het nagestreefde doel

Vrijheid van dienstverlening Vrij verrichten van diensten mag niet beperkt worden door: Verplichting om vestiging in België te hebben Verplichting om vergunning te verkrijgen of zich in te schrijven in een register of bij een beroepsorde- of vereniging Verbod om infrastructuur op te zetten Toepassing specifieke contractuele regeling die verrichtingen van diensten door zelfstandigen verhindert of beperkt Verplichting om voor de uitoefening van een dienstenactiviteit een identiteitsdocument te bezitten

Sanctie niet-ontvankelijkheid KBO Boek III. Sanctie niet-ontvankelijkheid KBO

Uitbreiding sanctie KBO wet wordt zo goed als integraal overgenomen Toch wijziging in de sanctie bij niet inschrijving KBO Nieuw art. III.26 WER

Uitbreiding sanctie Uitbreiding sanctie tot: elke vordering die uitgaat van een onderneming, m.b.t. activiteit waarvoor deze onderneming geen inschrijving heeft bij de KBO, ongeacht de wijze waarop de vordering werd ingesteld Is onontvankelijk

Uitbreiding sanctie Activiteiten waarvoor ingeschreven bij KBO moeten overeenstemmen met werkelijke activiteiten! Exceptie voor niet-ontvankelijkheid: verwerende partij moet opwerpen voor elke andere exceptie of verweermiddel Akten van rechtspleging die onontvankelijk verklaard worden stuiten wel de verjaring

Uitbreiding sanctie Voorbeeld rechtspraak Gent 12 april 2012,NJW 2013, 79 Een vordering tot betaling van onbetaalde facturen voor activiteiten waarvoor de vennootschap niet is ingeschreven onontvankelijk (art 14, laatste lid W 16/01/2003 tot oprichting KBO)

Boek VI. Verkoop op afstand

Wat? Essentiële elementen verkoop op afstand : Overeenkomst gesloten tussen consument en onderneming Georganiseerd systeem voor verkoop of dienstverlening op afstand Zonder gelijktijdige fysieke aanwezigheid Uitsluitend gebruik van een of meer technieken voor communicatie op afstand gedurende heel contractproces

Vernieuwde informatieverplichting Onder invloed Europees recht: Nieuwe richtlijn betreffende de consumentenrechten 2011/83 in werking sinds 31 mei 2014  nieuwe en strengere informatieverplichtingen Maximale harmonisatie Omgezet in boek VI

Vernieuwde informatieverplichting Informatieverplichtingen bij “verkoop op afstand of buiten de verkoopruimte” Welke informatie? 20 punten Wanneer verstrekken? Voor dat de Consument gebonden is Wijze informatie verstrekking? passend voor de gebruikte techniek voor communicatie op afstand In duidelijke en begrijpelijke taal Duurzame drager niet vereist

Vernieuwde informatieverplichting Sanctie bij niet naleving ? Bewijslast bij onderneming Documenteren en archiveren Niet mededeling extra kosten, kosten terugzending Consument moet die kosten dan niet dragen

Extra informatieverplichtingen Extra precontractuele verplichtingen bij elektronische overeenkomsten met betalingsverplichting Consument Informeren omtrent : Kenmerken Prijs Duur Op een duidelijke en in het oog springende manier Onmiddellijk voor de consument zijn bestelling plaatst

Extra informatieverplichtingen Bij bestelknop of soortgelijke functie: moet duidelijk zijn dat consument zich verbindt tot betalingsverplichting Toevoegen op goed leesbare wijze “bestelling met betalingsverplichting” of andere ondubbelzinnige bepaling waaruit verplichting tot betaling blijkt Niet-naleving voorwaarden: consument niet gebonden

Extra precontractuele info voor websites Uiterlijk bij het begin van het bestelproces duidelijk en leesbaar melden : Dat er beperkingen gelden voor de levering goederen/diensten Welke betaalmiddelen er aanvaard worden betaalinstrumenten Start bestelprocedure? Bij overzicht geselecteerde goederen die bevestigd moeten worden

Bevestiging Bevestiging na sluiting van de overeenkomst op een duurzame gegevensdrager Duurzame gegevensdrager Redelijke termijn Uiterlijk bij levering goederen of voor uitvoering diensten Formele vereiste om herroepingsbeding in het vet op de voorzijde te vermelden bij de bevestiging komt te vervallen

Herroepingsrecht Elke consument kan zijn overeenkomst op afstand herroepen Gedurende 14 kalenderdagen zonder opgave van redenen Mits betaling van : Bijkomende kosten voor een niet standaard levering Directe kosten voor terugzending Waardevermindering Uitzonderingen op het herroepingsrecht lijst van 14 uitzonderingen

Herroepingsrecht Berekening herroepingstermijn 14 kalenderdagen na : Voor dienstenovereenkomsten : de dag volgend op de dag waarop de overeenkomst gesloten wordt; Voor verkoopovereenkomsten : de dag volgend op de dag waarop de consument de goederen fysiek in bezit neemt

Herroepingsrecht Indien de ondernemer zijn informatieverplichting inzake herroeping niet nakomt voordat de consument gebonden is , zijnde : De consument inlichten van zijn herroepingsrecht; De voorwaarden van het herroepingsrecht De termijn

Herroepingsrecht Is de sanctie : De modaliteiten voor de uitoefening van het herroepingsrecht Of Het modelformulier voor de herroeping Is de sanctie : Verlenging van de herroepingstermijn met 12 maanden Na het verstrijken van de oorspronkelijke herroepingstermijn van 14 kalenderdagen

Herroepingsrecht Nieuw is wel dat de onderneming gedurende die 12 maanden nog steeds de vereiste informatie kan meedelen; In dat geval verstrijkt de herroepingstermijn van 14 kalenderdagen Na de dag dat de consument deze informatie heeft ontvangen

Herroepingsrecht Hoe kan de consument zijn herroepingsrecht uitoefenen: Modelformulier van herroeping Een ondubbelzinnige verklaring die hij afgeeft waarin hij verklaart de overeenkomst te herroepen In eigen woorden Email, sms, brief Telefoon (bewijsprobleem) Verzending voor termijn is verstreken Bewijslast ligt bij consument

Herroepingsrecht Gevolgen van de herroeping voor de consument : Geen aansprakelijkheid voor de herroeping Behoudens waardevermindering (zie verder) Onverwijld de goederen terugzenden of overhandigen in ieder geval binnen 14 kalenderdagen na de dag van de mededeling van de herroeping Betaling directe kosten voor het terugzenden van de goederen

Herroepingsrecht De kosten voor terugzending worden afgewenteld op de onderneming in volgende gevallen: Indien de onderneming heeft ingestemd om de kosten voor de terugzending te betalen Indien ze haar informatieplicht inzake kosten terugzending niet is nagekomen

Herroepingsrecht Gevolgen van de herroeping voor de onderneming Alle van de consument ontvangen bedragen terugbetalen Inclusief leveringskosten Onverwijld In elk geval binnen de 14 dagen nadat ze geïnformeerd is over herroeping Terugbetaling gebeurt via zelfde betaalmiddel waarmee consument heeft betaald

Herroepingsrecht Waardevermindering Consument aansprakelijk voor waardevermindering Indien het goed gemanipuleerd werd op een wijze die verder ging dan nodig om : De aard De kenmerken Werking Vast te stellen Consument mag de goederen maar manipuleren zoals in de fysieke winkel

Precontractuele informatieverplichtingen Boek X. Precontractuele informatieverplichtingen

Inleiding Doelstelling uitbreiding Wet Precontractuele Informatie (“WPI”) WPI juridisch doeltreffender maken WPI aanpassen aan de praktijk van het economisch leven Toepassing WPI vereenvoudigen  7 inhoudelijke wijzigingen

Nieuwe definitie Deze wet is van toepassing op “commerciële samenwerkingsovereenkomsten”: overeenkomst gesloten tussen twee meerdere personen, die elk in eigen naam en voor eigen rekening werken, waarbij de ene persoon het recht verleent aan de andere, die daarvoor een vergoeding van welke aard dan ook, rechtstreeks of onrechtstreeks betaalt, om bij de verkoop van producten of de verstrekking van diensten een commerciële formule te gebruiken onder één of meerdere van de volgende vormen: een gemeenschappelijk uithangbord; een gemeenschappelijke handelsnaam; een overdracht van know how een commerciële of technische bijstand

Nieuwe definitie Wijziging definitie: “meerdere” i.p.v. “twee” personen Schrapping “onafhankelijkheidsvoorwaarde” ratio legis: werken in eigen naam en voor eigen rekening: beoordelen in de loop van de onderhandelingsfase, NIET: nadien m.b.t. derden Schrapping vergoedingsvoorwaarde, maar informatie over vergoeding = uitgebreid (cfr. Wijziging 5) idee: vermijden dat bepaalde overeenkomsten buiten toepassingsgebied vallen door niet vervuld zijn van deze voorwaarde

Nieuwe definitie Gevolgen Ruimer toepassingsgebied ratione personae en ratione materiae Meer vormen van commerciële samenwerking vallen onder toepassingsgebied Essentiële bestaansvoorwaarde: recht op gebruik van commerciële formule

Uitsluitingen Uitsluiting van : verzekerings- en bankagentuurovereenkomsten Omzetting van advies van de Arbitragecommissie Kritiek van RvS en diverse parlementsleden tijdens behandeling ontwerp in Kamercommissie Objectieve reden voor dit onderscheid?  Toets Grondwettelijk Hof?

Precisering PI Basisregeling Persoon die recht verleent op een commerciële formule aan een andere persoon Heeft de verplichting om minstens één maand voor het sluiten van de commerciële overeenkomst Een ontwerp van overeenkomst + een afzonderlijk precontractueel informatie document (PID) bestaande uit 2 delen: Belangrijke contractuele bepalingen Gegevens voor de correcte beoordeling van de commerciele samenwerkingsovereenkomst Te verstrekken aan de persoon die het recht verkrijgt

Precisering PI Wat bij wijziging ontwerp-overeenkomst of PID ('belangrijke contractuele bepalingen’) tijdens termijn van één maand? Wijziging (belangrijke contractuele bepaling in ontwerpovereenkomst of PID) op schriftelijke vraag van persoon die het recht op gebruik van commerciële formule verkrijgt: geen nieuwe termijn Wijziging door persoon die recht verleent: nieuwe termijn van één maand met gewijzigde ontwerpovereenkomst + nieuw “vereenvoudigd” PID. Wijziging van niet belangrijke contractuele clausule: geen nieuwe termijn

Uitzondering op verbod wettelijke verbintenissen Uitzondering op verbod om tijdens de wettelijke bedenktijd verbintenissen aan te gaan Mogelijkheid om wettelijke vertrouwelijkheidsverplichting m.b.t. ontvangen informatie contractueel te sanctioneren, ook tijdens wettelijke bedenktijd van één maand

Aanvulling inhoud PID Meer specifieke informatieverplichtingen m.b.t. vergoedingsstructuur: Rechtstreekse vergoeding Berekeningswijze voor onrechtstreekse vergoeding (geen verplichting om bedrag te vermelden (zakengeheim) Wijze van herziening

Bijkomende informatieverplichtingen Voor: hernieuwing, sluiting van nieuwe of wijziging van commerciële samenwerkingsovereenkomsten Verplichting nieuw ontwerp overeenkomst + vereenvoudigd PID te bezorgen minstens 1m voor hernieuwing/sluiting/wijziging Uitz.: wijziging van commerciële samenwerkingsovereenkomst van minstens 2 jaar oud, op schriftelijk verzoek van persoon die het recht verkrijgt.

Verduidelijking Sancties Niet naleving basisinformatieverplichtingen Mogelijkheid nietigheid te vorderen gedurende 2 jaar Onvolledige PID Mogelijkheid nietigheid in te roepen van de betrokken bepalingen Wilsgebrek of quasi delictuele aansprakelijkheid Mogelijkheid afstand te doen van het recht om de nietigheid in te roepen

Dienstencontracten - SLA

Inleiding Binnen groepen van vennootschappen Centralisatie van kennis Complexer wordende regelgeving Moeilijkere marktomstandigheden Rapporteringsverplichtingen etc. Centralisatie kennis Ondersteuning o.v.v. management, dagelijks beleid, financieel, technische en commerciële ondersteuning Kostenefficiëntie

Inleiding Dienstverlenende vennootschap Draagt initieel de kosten van de dienstverlening Doorrekenen voor behoud financiële gezondheid Vergoeding = marktconform Omwille van behoud van eerlijke concurrentie moeten economische spelers op voet van gelijkheid de markt kunnen betreden

OESO-reglementering Organisatie voor Economische Samenwerking (“OESO”) Mechanisme waarbij voor belastingsdoeleinden de winsten worden aangepast zodat groepsbelang niet langer speelt Systeem van verrekenprijzen – “transfer pricing” Verzekeren dat voor groepsgebonden transacties dezelfde voorwaardengelden als voor niet tussen onafhankelijke vennootschappen Voorwaarden alsof tussen onafhankelijke vennootschappen = “at arm’s length”

OESO-reglementering Transfer pricing reglementering 1ste rapport OESO 1979 Voor eerste maal principes uiteengezet Richtlijnen inzake verrekenprijzen voor Multinationale Ondernemingen en Belastingsadministraties (1995) Basisprincipes die nog steeds van toepassing zijn

EU reglementering Arbitrageverdrag 23 juli 1990 Afschaffing van dubbele belastingen bij winstcorrecties tussen verbonden vennootschappen Instelling van een gezamenlijke verrekeningsprijzenforum Joint transfer pricing forum bestaande uit experts van lidstaten en privé sector Uitwerken van praktische richtlijnen Diverse initiatieven o.a. code betreffende documentatieverplichting

Belgische reglementering Regeling geïnspireerd op art. 9 OESO-verdrag Art. 185, §2 WIB92 Vormt basis voor correctie belastbare winst bij groepstransacties Circulaire 4 juli 2006 Wet van toepassing op grensoverschrijdende groepstransacties

Belgische reglementering Regeling bijgevolg niet van toepassing op: Transacties tussen ondernemingen en natuurlijke personen Transacties tussen natuurlijke personen Transactie tussen binnenlandse ondernemingen wel onderworpen aan artikel 26 WIB92 Binnenlandse transactie echter: wordt vandaag toch gecontroleerd

Belgische reglementering Dienst Voorafgaande Beslissingen Voorafgaandelijke beslissing: Ruling of APA (“Advanced Pricing Arrangement”) Beslissing m.b.t. het arm’s length karakter van inter-company transacties Bindt de administratie 5 jaar geldig maar kan hernieuwd worden

Belgische reglementering Cel verrekeningsprijzen Verscherpt toezicht op correcte toepassing marktconforme transfer pricing politiek Meer en meer controle op binnenlandse transacties Autonoom opererend Kenniscentrum inzake transfer pricing Eigen controlebevoegdheid

Schriftelijke overeenkomst Bij controle Schriftelijke overeenkomst tussen de verbonden ondernemingen Eerste toetssteen en dus eerste verdedigingslinie Overeenkomst moet eveneens marktconform worden opgesteld Volwaardig contract opmaken Transfer pricing documentatie

Schriftelijke overeenkomst Voorafgaandelijk analyse: Effectief bestaan van de dienst Levert dienst economisch of commercieel voordeel Zou een onafhankelijke onderneming bereid zijn voor dezelfde diensten te betalen onder dezelfde omstandigheden? Indien niet = niet als een levering van diensten aanzien worden In concreto te beoordelen

Schriftelijke overeenkomst Diensten enkel in voordeel van moeder- of holdingvennootschap Geen vergoeding Vb.: fundraising voor acquisitie, kosten toezichthoudende organen, etc. Wel: Stewarship diensten Financiële, fiscale en juridische ondersteuning (o.a. budgetondersteuning, factoring, cashflow management, beheer wisselkoersrisico’s, marketing, recrutering, contractonderhandeling, etc.)

Schriftelijke overeenkomst Vergoeding: Marktconforme vergoeding Voorwaarden en de verrekenprijzen = gelijklopend zijn aan deze die tussen onafhankelijke vennootschappen worden overeengekomen Niet indien: Voorwaarden afwijken Daardoor invloed op de winst Vergelijking Op basis van functies en risico’s maar o.a. ook contractuele bepalingen

Schriftelijke overeenkomst Vergoeding Diensten in principe: Zelfde vergoeding als wordt aangerekend aan niet verbonden vennootschap In praktijk meestal geen vergelijkbare transacties met derde partijen Meestal: Cost plus methode Alle directe in indirecte kosten verhoogd met een mark up

Schriftelijke overeenkomst Diensten aan verschillende groepsvennootschappen Verdeelsleutel (“allocation key”) o.b.v. “cost drivers” bv.: aantal personeelsleden, gebruikte computerlicenties, aantal wagens, etc. Dienst aan één specifieke onderneming Rechtstreeks aanrekenen

Schriftelijke overeenkomst Vergoeding: Principe: cost-plus methode Directe en indirecte kosten Meestal niet gekend bij opmaken factuur Werken via ‘gebudgeteerde kosten’ Definitieve afrekening per kwartaal, jaarlijks, etc. Tijdig laten gebeuren daar correcte kost in jaarrekening moet Alternatief: aanrekening op basis van gekende kosten waarna afrekening eenmaal alle kosten gekend zijn

Schriftelijke overeenkomst “Disbursements” Kosten van externe dienstverleners (i.e. advocaten, notarissen, etc.) Geen mark-up toepassen daar enkel als soort van tussenpersoon en geen toegevoegde waarde heeft gecreerd Mark up rate Clausule toevoegen dat die kan worden herzien Aanpassen aan wijzigende (markt)omstandigheden)

Schriftelijke overeenkomst Betalingstermijnen Dient eveneens marktconformiteit te respecteren Kan geen uitzonderlijk lange betalingstermijnen toestaan Eveneens in nalatigheidsinterest voorzien bij laattijdige betaling

Schriftelijke overeenkomst Intellectuele eigendom Toestaan van gebruiksrechten Expliciet te voorzien indien nodig mocht zijn voor de uitvoering van de opdracht Regeling m.b.t. de intellectuele eigendom die eventueel zou ontwikkeld worden tijdens uitvoering van de opdracht - kan bij opdrachtgever blijven - binnen bepaalde groepen soms centraal beheerd

Schriftelijke overeenkomst Aansprakelijkheid Typische in regeling met externe dienstverleners Aansprakelijkheid dienstverlener tenzij hij de instructies opvolgde van de opdrachtgever, schade veroorzaakt werd door derden, overmacht, etc. Maximumaansprakelijkheid Nemen van een aansprakelijkheidsverzekering

Schriftelijke overeenkomst Duur Gekoppeld aan afloop van een specifieke opdracht Opzegtermijn afhankelijk van belang project, duur dat reeds loopt, gemak waarmee nieuwe klanten kunnen gevonden worden, etc. Situatie die toelaten onmiddellijk te beëindigen Beëindigen bij wijziging controle Vertrouwelijkheid Kan van belang zijn wanneer vennootschap nadien zou worden verkocht, of externe onderaannemers inschakelt, chinese walls, etc.

Schriftelijke overeenkomst Onafhankelijke relatie Vennootschappen dienen hun onafhankelijkheid te behouden Dienstverlener kan opdrachtgever niet verbinden tenzij bijzondere volmacht Kan niet het algemeen beleid voeren - risico schijnbestuurder/zaakvoerder Ter beschikkingstelling van personeel Nieuwe regeling: verstrenging van art 31 Uitzendwet Instructies die gebruiker kan geven aan de werknemers van de aannemer moeten “uitdrukkelijk en gedetailleerd” opgenomen zijn in de aannemingsovereenkomst

Schriftelijke overeenkomst Instructies mogen het gezag van de werkgever op geen enkel manier uithollen De praktijk moet overeenstemmen met wat ter plaatse gebeurd → Strafsancties voor beide partijen!

Contactgegevens Dirk Beeckman Questa Advocaten Desguinlei 6 2018 Antwerpen dirk.beeckman@questa-law.be Tel: 03 242 06 20 Herman De Wilde Questa Advocaten Desguinlei 6 2018 Antwerpen herman.dewilde@questa-law.be Tel: 03 242 06 20