Interbestuurlijke informatie Spelregels voor informatieuitvraag Presentatie over de uitgangspunten en wijzigingen op interbestuurlijke verhoudingen ten aanzien van toezicht, horizontale verantwoording en informatieuitvraag

Uitgangspunten omgang overheden Geen hiërarchie tussen rijk, provincie en gemeente. (gelijkheidsbeginsel) Taken in medebewind, vertrouwen op uitvoering (vertrouwensbeginsel) Horizontale verantwoording is basis van informatie Uitgangspunten ter versterking van de horizontale verantwoording Gegeven het dualistische verkeer tussen gemeenteraad en college van burgemeester en wethouders stellen wij ten behoeve van de vermindering van het interbestuurlijke toezicht de volgende uitgangspunten vast: Er is geen hiërarchische relatie tussen rijk, provincies en gemeenten. Een gemeente dient het vertrouwen te krijgen dat zij haar taken naar behoren uitvoert, zonder dit op voorhand aan te moeten tonen. Interbestuurlijke toezichtlast wordt versoberd. Uitgebreid toezicht door medeoverheden op gemeenten past niet in het stelsel van checks and balances dat wij in Nederland kennen. Toezichtinformatie beperkt zich tot het strikt noodzakelijke en is in beginsel gebaseerd op het basispakket aan informatie die in het reguliere verkeer tussen college en raad centraal staat (kadernota, programmabegroting, voorjaars- en najaarsnota, jaarrekening). Gemeenten leggen verantwoording af over de uitvoering van basispakket aan relevante informatie die centraal staat in het reguliere verkeer tussen college en raad t.a.v. de wettelijke taakuitvoering en ontsluiten deze centraal via bijvoorbeeld www.waarstaatjegemeente.nl. Toezichthouder maakt gebruik van deze openbare informatie, stelt niet structureel en systematisch aanvullende vragen en kan slechts ‘doorrechercheren’ bij gebleken misstanden. Langs deze weg wordt de bestaande ‘controletoren’ sterk verminderd.

Uitgangspunt 1: Gedecentraliseerde eenheidsstaat Rijk Verticaal toezicht/ Provincie Interbestuurlijk Gemeenten toezicht Kabinet TK GS PS B&W Raad Horizontale verantwoording Verschillende bestuurslagen Iedere laag een eigen taak Sinds 2002 kennen we het dualisme Leggen zelf verantwoording af over prestaties

Uitgangspunt 2: Het beginsel van vertrouwen Uitgaan van vertrouwen Dit vertrouwen niet op voorhand in twijfel trekken door ongebreidelde controle- en informatiebehoefte Pas ingrijpen bij gebleken misstanden van de gemeente (interventieladder in toezicht) Bij de taakverdeling tussen de verschillende overheden dient uitgegaan te worden van 'het beginsel van de omgekeerde bewijslast'. Dit betekent dat aan een hogere bestuurslaag slechts dan een taak toekomt, wanneer door een orgaan van die hogere bestuurslaag wordt aangetoond dat een lager bestuursorgaan deze taak niet uit kan oefenen (art, 117 lid 2 Gemw en art. 115 lid 2 Provw). Bij dit alles dient bedacht te worden dat de beleidsruimte van de lagere overheden wordt beperkt door de beschikbare financiële middelen. En dat laatste is precies wat er bij de WWB gebeurt. Gemeenten voelen zich gedwongen méér informatie aan te leveren, omdat dit de kans vergroot dat zij niet gekort worden op hun middelen. Terwijl ongekeerde bewijslast ervoor zou moeten zorgen dat het rijk vertrouwen moet hebben dat de gemeente het geld goed besteed en op basis van klachten (of andere te bepalen indicatoren) zou blijken dat een gemeente hier niet verantwoord mee omgaat.

Uitgangspunt 3: Horizontale verantwoording als basis Informatiebehoefte interbestuurlijk: Systeemverantwoordelijkheid Zijn de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden goed ingericht? Informatie voor financieel beheer Wordt het geld uitgegeven aan hetgeen waarvoor het bestemd is? Beleidsinformatie Werkt het beleid in de praktijk, of dient het bijgesteld te worden? Toezichtinformatie Doet de onder toezicht gestelde wat hij behoort te doen en doet hij het op de goede manier? Systeem Rijksinfo Beleid Toezicht Financieel De piramide maakt inzichtelijk hoe de systematische informatie uitvraag verhoudingsgewijs tot elkaar zijn . Alle informatie die niet van toepassing is voor horizontale verantwoording is incidentele/niet structurele informatie. Horizontale verantwoording

Eindbeeld informatie www.waar-staatje-gemeente.nl

Spelregels voor informatie Transparant en interactief proces: Alle ketenpartners doen mee aan het bepalen van de relevante informatie vanuit de eigen verantwoordelijkheid. Juiste informatie voor ieders verantwoordelijkheid: Een duidelijke verantwoordelijkheidsverdeling maakt dit mogelijk; Minst belastend: Het Rijk maakt zoveel gebruik van horizontaal beschikbare informatie vanuit het principe enkelvoudige uitvraag meervoudig gebruik

Conclusie Uitgaan van vertrouwen Dit vertrouwen niet op voorhand in twijfel trekken door ongebreidelde informatiebehoefte Geen ongebreidelde informatieuitvraag onder het mom van systeem of beleid Aansluiten bij horizontale verantwoordingsinformatie