Overstromingsdetecti ve Floodcom Lesworkshop Watercyclus 1953 Bescherming Overstromingsdetecti ve ACTIVITEIT WERKBOEK Naam: Datum:

Inhoud Wat weet ik over overstromingen? 3 Wat wil ik over overstromingen weten? 4 Wat we over overstromingen zullen leren 5 Watercycluswoorden 6 De watercyclus 7 Watercycluskruiswoordraadsel 8 Wat is een overstroming? 9 Soorten overstromingen 10 Case studies 11-13 Impact van overstromingen 14 Overstromingswoordjes zoeken 15 Bescherming / beveiliging tegen overstromingen 16-19 Floodcom 20-21 Overstromingsdetective 22 Puzzel superoverstromingsdetective 23 Geocaching 24-25 Geocoins 26 Herhaling 27 Huiswerk 28

Wat weet ik over over-stromingen?

Wat wil ik over overstromingen weten? Mijn sleutelvraag:

Wat we over overstromingen zullen leren Soorten overstromingen Waarom over- stromingen plaatsvinden Waar over-stromingen plaats-vonden Wie is erbij betrokken Wat we over overstromingen zullen leren Wat er in andere landen gebeurt Bescherming tegen overstromingen Waar vind je informatie

Watercycluswoorden Gebruik de woorden in het vet om het diagram van de watercyclus op de volgende pagina te labelen. Door de warmte van de zon verdampt het water van de zee, rivieren en meren. In de atmosfeer ontstaat er waterdamp. Als gevolg van condensatie van de waterdampen ontstaan er wolken. De wind zorgt ervoor dat wolken zich verplaatsen. Er valt neerslag uit de wolken in de vorm van regen, hagel, sneeuw, nevel en mist. De neerslag die in de rivieren, meren en zee valt, wordt verzameld.

De watercyclus

Het Grote Watercyclus Raadsel HORIZONTAAL VERTICAAL 3. Luchtomhulsel van de 1. Vorming van waterdruppels in vochtige, warme lucht die afkoelt aarde 5. Dit blaast 7. Meer dan 70% van het aardoppervlak 2. Grote verzamelingen van waterdruppels in de lucht 9. Andere naam voor regen 4. Grote zee tussen werelddelen 10. Hoe water van rivieren, meren en oceanen in de 5. Water dat gasvormig is (en niet vloeibaar) lucht terecht komt 6. Laagje van kleine waterdruppels op blaadjes, auto’s,… 8. Verwarmt de aarde

Wat is klimaatverandering? Wat is een overstroming? Wanneer water land bestrijkt dat normaal niet onder water staat, dan spreek je van een overstroming. Een overstroming is een natuurlijke gebeurtenis. Als gevolg van de klimaatverandering zullen we in de toekomst vaker te maken krijgen met overstromingen. Wat is klimaatverandering? Land en woningen moeten tegen een overstroming beschermd worden. Mensen moeten meer over overstromingen weten om te weten wat te doen bij een overstroming.

Soorten overstromingen Kan jij elke soort overstroming met de juiste foto verbinden? Stuwmeeroverstroming Zeeoverstroming Overstroming als gevolg van regen Grondwateroverstroming Rivieroverstroming

Case Studies Onlangs waren er een aantal ernstige overstromingen in tal van landen. Aan de hand van case studies kunnen we meer te weten komen over deze overstromingen, door middel van informatie over wat er plaatsvond. Aan de hand van foto's, artikels, online informatie en korte filmpjes kan je te weten komen waar en wanneer er een overstroming plaatsvond, wat er gebeurt, welke soort overstroming dit is en waarom deze plaatsvond. Je komt ook meer te weten welke gevolgen deze overstroming hebben voor mensen, woningen, dieren, het milieu, en voor de bedrijven en dienstverlening.

Case Study Naam van de gebeurtenis: Waar gebeurde dit? Wat gebeurt er? Wanneer gebeurde dit? Opmerkingen

Welke soort(en) overstroming(en) vond(en) er plaats? Case Study Welke soort(en) overstroming(en) vond(en) er plaats? Zeeoverstroming Rivieroverstroming Overstroming als gevolg van regen Stuwmeeroverstroming Grondwater-overstroming Overige Waarom gebeurde dit?

Impact van overstromingen op... Mensen Woningen Dieren Het milieu Bedrijven en dienstverlening

Flood Wordsearch Words to find Awareness Coastal Defence Drain Flash flood Fluvial Pluvial Rainfall Reservoir Risk Rivers Surface water Tidal Water levels

Bescherming/beveiliging tegen overstromingen Omdat we het weer nu eenmaal niet kunnen veranderen, moeten we onszelf tegen overstromingen beschermen aan de hand van beschermingen in tal van vormen, formaten en prijzen. Bescherming tegen overstromingen kunnen gaan van zaken die mensen in het algemeen kopen om hun woning te beschermen tot nationale projecten die door de overheid worden betaald, met het oog op de bescherming van volledige regio's. Hoe groter het risico op een overstroming in een bepaalde regio, hoe meer bescherming er nodig is. De meeste beschermingen wordt opgetrokken en sommige beschermingen maken zelfs gebruik van de geografie van een bepaald gebied. Naast beschermende bouwwerken, is het van belang om ook over een systeem te beschikken dat de mensen op tijd waarschuwt. De lokale en regionale weersinformatie kan gebruikt worden om de mensen op de hoogte te brengen over het gevaar op een overstroming. Bepaalde regio's beschikken over een overstromingssirene om de bewoners te waarschuwen. Zandzakjes en waterschotten Dit kunnen mensen die een huis of bedrijf hebben, gebruiken om het water tijdens een overstroming buiten te houden. Zandzakjes kunnen bovenop elkaar worden gelegd om een muur te maken die het water buiten houdt. Zandzakjes zijn niet erg duur tenzij je er heel veel van nodig hebt! Waterschotten worden voor deuren, garages en ramen geplaatst om het water buiten te houden en kunnen ook op maat worden gemaakt voor eigendommen die vaak te maken krijgen met wateroverlast.

Bescherming & beveiliging tegen overstromingen Sloten en dijken Sloten en dijken kunnen gebruik maken van de natuurlijke kenmerken van een streek. Ze kunnen ook worden aangelegd om een bepaald gebied te beschermen. Sloten zijn laaggelegen stukken die gebruikt worden om het water van wegen en weilanden te draineren of om het water elders heen te brengen. Dijken zijn hoger gelegen stukken die gebruikt worden om het overstromingswater tegen te houden, zodat wegen, velden en woningen niet onder water komen te staan. Beheer en onderhoud Het Milieuagentschap voert werken uit om de rivieren in goede staat te houden. Dit omvat het kappen van dode of stervende bomen, het weghalen van riet en onkruid en van voorwerpen die de rivier kunnen blokkeren. Soms zijn er zware machines nodig om de rivieren te baggeren en dit kan een dure grap zijn. Afvoeren Water dat als regen uit de lucht valt, moet ergens heen! De riolen verzamelen water uit de straten en dit wordt afgevoerd naar stormriolen. Wanneer er nieuwe gebouwen worden gebouwd en straten worden aangelegd, dan is het van belang om de juiste afvoerleidingen te voorzien. Ook oude rioleringen moeten worden vervangen.

Bescherming & beveiliging tegen overstromingen Kanalen Ingenieurs kunnen waterkanalen aanleggen die de wijze waarop de rivier zich gedraagt, wijzigen. De rivieren kunnen recht, met bochten of zelfs met extra kanalen worden aangelegd. Overvloeikanalen kunnen ervoor zorgen dat het extra water bij een overstroming uit de rivier wordt gehaald en elders heen wordt gebracht. Er worden afleidingskanalen (overstromingskanalen) aangelegd om ervoor te zorgen dat het water naar de rivier of het overstromingsgebied wordt geleid. Wateropslag & overstromingsvlaktes Deze kunnen gebruik maken van de natuurlijke kenmerken van de lokale streek om het water tijdens een overstroming heen te leiden en het weg te houden van de straten en huizen. Waterbekkens worden over het algemeen stroomopwaarts gemaakt en kunnen het extra water als gevolg van zware regenval opslaan. Overstromingsvlaktes zijn vlaktes vlakbij rivieren waar het overstromingswater komt te staan. Structuren Er worden structuren opgetrokken om mensen, woningen, straten en het platteland te beschermen tegen het water uit de zee en de rivieren. Deze kunnen erg duur zijn en de bouw ervan kan veel tijd in beslag nemen. Deze omvatten dammen en barrières om het water tegen te houden, zeemuren om hoog tij tegen te houden, golfbrekers om de kustlijn te beschermen, windschermen om de haven te beschermen en vloedmuren om de rivieren tegen te houden.

Bescherming & beveiliging tegen overstromingen Pompstations Dit zijn gebouwen die over pompen en uitrusting beschikken om het water van de ene plaats naar de andere te brengen. Deze kunnen vrij complex zijn en ook duur om te bouwen en te onderhouden. Pompstations kunnen extra water verplaatsen dat niet op natuurlijke wijze afvloeit en zo een overstroming voorkomen. Dat is nodig indien de streek onder zeeniveau ligt en het water stroomopwaarts of tegen de natuurlijke stroming in moet gaan. Getijdebarrières Deze barrières beschermen de mensen gewoonlijk tegen stormvloed. Ze kunnen over rivieren of estuaria gebouwd worden om vloedwater of hoog tij tegen te houden. De Thames Barrier werd opgetrokken op de Theems in Londen. Deze barrière kost 535 miljoen Britse pond (ca. 646 miljoen €). Het is 520 meter breed en houdt hoogtij van de Noordzee tegen. Indien je in een overstromingsgevoelig gebied woont, dan zou je een overstromingsplan moeten voorbereiden. Dit is een actieplan met contactgegevens, informatie en een overstromingspakket met nooduitrusting zoals zaklampen, zodat u klaar bent indien er een overstromingswaarschuwing wordt gegeven. Weet jij wat er in jouw streek gebeurt?

Teken de soorten bescherming die gepland zijn en label ze. Floodcom-projecten Het project vindt plaats op 4 locaties in Europa - kan jij aan de hand van de website meer te weten komen over de plannen van elke locatie? Teken de soorten bescherming die gepland zijn en label ze. ANTWERPEN BREDA

Ken je nog andere beschermingen tegen overstroming Floodcom-projecten CHELMSFORD ST.OMER Goed gedaan! Ken je nog andere beschermingen tegen overstroming in de wereld?

Overstromingsdetective De baas heeft nieuwe lokale overstromingsdetectives nodig... Kan jij dat doen? Behaal de verschillende niveaus om meer over overstromingen te weten te komen in de streek waar jij woont, en ontvang je badge! Noteer je opmerkingen hier

Puzzel superoverstromingsdetecive Nu je een overstromingsdetective bent, wil je misschien graag nog een andere zaak onderzoeken... Vloedje is op zoek naar een kompas om thuis te geraken Kan jij de tips vinden om het kompas te vinden dat werkt? Vloedje begint bij 16 Ga noordwaarts aan de hand van het aantal wolken dat in de illustratie van de watercyclus wordt weergegeven, het kompas waar je langskomt is niet het juiste. Reis westwaarts aan de hand van het aantal tips in het watercycluskruiswoordraadsel Kijk naar het zuiden - dit is NIET het juiste kompas Spring één vakje noordwaarts Verplaats je westwaarts aan de hand van de volgende berekening: (16/2) – 6 = Kijk naar het westen - dit is NIET het juiste kompas Ga naar het zuiden aan de hand van het aantal soorten overstromingen dat je eerder in het werkboek combineerde met de foto's. Dat is het juiste kompas! A B C D E F G H I 1 2 3 4 5 6

Geocaching Wat is Geocaching? Wat vind ik? Zijn er regels? Geocoaching is een echte schattenjacht in open lucht waarbij je gebruik maakt van GPS-toestellen (Global Positioning System) zoals mobiele telefoons en tablets. Spelers navigeren naar een bepaalde reeks GPS-coördinaten en proberen de cache (doos) te vinden die op die plaats verborgen is. De locatiecoördinaten worden gewoonlijk in breedtegraad en lengtegraad gegeven. Sommige spelletjes zullen raadseltjes of puzzels omvatten die opgelost moeten worden om je volgende locatie te vinden. Geocaching kan ook gespeeld worden met gebruik van een kaart en een kompas. Wat vind ik? Dat hang van de geocache af. Soms is er een soort logboek (notitieboekje) waarin je je naam en de datum kan plaatsen dat je in de cache vond, soms is het een doos die een schat bevat! Dit kan een geocoin zijn, een bonnetje of iets wat door de laatste vinder werd achtergelaten. Geocaches verschillen sterk van grootte en uiterlijk. In de praktijk zie je tal van verschillende soorten, gaande van grote, transparante of gecamoufleerde plastic dozen tot filmblikken of een valse steen met een verborgen vakje. Zijn er regels? Ja! Er zijn niet veel regels maar ze zijn wel heel belangrijk. Respecteer de streek waarin je aan het geocachen bent. Wanneer je de cache gevonden hebt, plaats je deze op dezelfde plaats terug. Indien je iets uit de cache neemt, laat dan iets achter van dezelfde of hogere waarde. Plaats geen voedsel, scherpe of geurende voorwerpen in de cache. Noteer je vondst in het cachelogboek.

Geocaching Geocoins Floodcom geocaching-activiteit Meer geocaching Een geocoin is een speciale munt die door individuen Of groepen geocachers werd uitgedacht als een soort herkenbaar voorwerp of als belkaart. Sommige geocoins zijn traceerbaar, wat betekent dat ze een serienummer hebben dat via een website geactiveerd wordt. Andere zijn gewone munten. Coins kan je bewaren of naar andere caches brengen, dit hangt af van de achtergelaten instructies. Jij krijgt de kans om de geocoin-illustratie voor jouw locatie te ontwerpen. Het winnende ontwerp zal dan ook worden gemaakt, en bovendien mag je er zelf een van houden! Floodcom geocaching-activiteit Je klas zal een geocaching-activiteit in jouw streek kunnen doen om je de geplande plaats van het Floodcom-project te tonen. Dit houdt in dat je tips krijgt en puzzels moet oplossen aan de hand van alles wat je in dit werkboek geleerd hebt. Je juf of meester vertelt je later meer! Meer geocaching In jouw streek zijn er tal van geoaching-activiteiten - je kan deze vinden op www.geocaching.com Wees voorzichtig, ga altijd in groep (met tenminste één volwassene) en leef de regels na. Vergeet geen schat mee te nemen waarmee je de schat die je vond kan vervangen. Veel plezier!

Dien jouw ontwerp in op www.floodcom-education.eu Geocoins Kan jij een geocoin ontwerpen? Elke regio die betrokken is bij het Floodcom-project zal een speciale illustratie op de voorzijde van de eigen munt hebben. Jullie zijn de ontwerpers en de beste illustratie wordt op een kleine munt gezet. In deze munt zal er bovenaan een gaatje zijn zodat dit aan een sleutelhanger gehangen kan worden, als medaille of als muntstukje voor een boodschappenkarretje gebruikt kan worden. Wat is volgens jou een goede foto voor jouw regio? Probeer het... Dien jouw ontwerp in op www.floodcom-education.eu Ontwerpen kunnen online worden gemaakt, maar ze kunnen ook geüpload worden

Herhaling Welke nieuwe informatie heb ik geleerd? Mijn nieuwe vaardigheden Wat ik het leukste vond Was er iets moeilijk? Zou ik de volgende keer iets anders aanpakken? Wat was het antwoord op mijn sleutelvraag?

MISSIE Huiswerk De baas heeft één laatste verzoek voor de nieuwe overstromingsdetectives... Dit moet je meenemen naar huis! Je juf of meester geeft je een kaart met een geheime missie die je moet uitvoeren. MISSIE

Dit werkboek werd ontwikkeld door Hazel Newton, Essex County Council en het maakt deel uit van het grensoverschrijdende Floodcom-project. 2014 Dit werkboek vormt een weerspiegeling van de opinie van de auteur. De INTERREG IVA Seas Programme Authorities zijn niet aansprakelijk voor eventueel gebruik van de informatie in dit werkboek.

www.floodcom.eu