Risicoanalyse – module 1

Slides:



Advertisements
Verwante presentaties
KWALITEITSZORG november 2012
Advertisements

Taakverdeling in de onderneming m.b.t. arbeidsmiddelen
Welzijn op het werk Johan Ledegen Ingenieur – attaché F.O.D. WASO
SEPA Wat verwacht de toezichthouder van u? NFS SEPA-voorlichtingsmiddag, 30 mei 2012 Prof. Dr. Olaf C.H.M. Sleijpen Divisiedirecteur, Toezicht pensioenfondsen.
‘SMS’ Studeren met Succes deel 1
Model RI&E Sociale Werkvoorziening
NEDERLANDS WOORD BEELD IN & IN Klik met de muis
WAAROM? Onderzoek naar het meest geschikte traject voor de verlenging tot in Sint-Niklaas van het bestaande fietspad naast de Stekense Vaart en de Molenbeek.
VCA HOOFDSTUK 3 ONGEVAL.
1 Resultaten marktonderzoek RPM Zeist, 16 januari 2002 Door: Olga van Veenendaal, medew. Rothkrans Projectmanagement.
November 2013 Opinieonderzoek Vlaanderen – oktober 2013 Opiniepeiling Vlaanderen uitgevoerd op het iVOXpanel.
Uitgaven aan zorg per financieringsbron / /Hoofdstuk 2 Zorg in perspectief /pagina 1.
1 - RA patiënten – Februari 2009 REUMATOÏDE ARTRITIS KENNIS – OPVOLGING – PERSOONLIJKE EVALUATIE Patiëntenonderzoek Initiatief van met de steun van nv.
December 2007 Dimarso N.V., opererend onder de commerciële naam TNS Dimarso en hierna TNS Dimarso genoemd, beschikt exclusief over het auteursrecht van.
1 COVER: Selecteer het grijze vlak hiernaast met rechtsklik & kies ‘change picture’ voor een ander beeld of verwijder deze slide & kies in de menubalk.
Global e-Society Complex België - Regio Vlaanderen e-Regio Provincie Limburg Stad Hasselt Percelen.
 Deel 1: Introductie / presentatie  DVD  Presentatie enquête  Ervaringen gemeente  Pauze  Deel 2 Discussie in kleinere groepen  Discussies in lokalen.
STAPPENPLAN GRAMMATICUS.
Participatieve managementstrategie voor het beheer van gezondheids-, veiligheids- en welzijnsrisico’s Voor in de praktijk.
Ronde (Sport & Spel) Quiz Night !
Keuzeondersteunend model voor inbouwpakketten bij herbestemmingsprojecten Eindcolloquium Wiebrand Bunt.
Een Concert van het Nederlands Philharmonisch Orkest LES 4 1.
INITIATIE DEFINITIESELECTIECONCIPIËREN INBEDDING IN ORGANISATIE ONDERHOUD Opdrachtgever/ Projectleider Eigenaar Architect en zijn team Stakeholders INITIATIEDEFINITIESELECTIECONCIPIËRENINBEDDINGONDERHOUD.
WELZIJN OP HET WERK Globaal preventieplan
Klassieke AO Leseenheid1
Structurele aanpak risicobeheersing
Kb.1 Ik leer op een goede manier optellen en aftrekken
Tevredenheids- enquête 2012 P. Grouwels Inleiding Mogelijke antwoorden: Zeer goed: 4 sterren ****: volledig tevreden; Goed: 3 sterren ***:
RISICO VCA - Hoofdstuk 2.
© BeSite B.V www.besite.nl Feit: In 2007 is 58% van de organisaties goed vindbaar op internet, terwijl in 2006 slechts 32% goed vindbaar.
Bescherming van stagiairs en interne werknemers
Nooit meer onnodig groen? Luuk Misdom, IT&T
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU 1 Kwaliteit en Patiëntveiligheid in de Belgische ziekenhuizen anno 2008 Rapportage over.
1 introductie 3'46” …………… normaal hart hond 1'41” ……..
Tevreden over de VDAB? 1.Vóór het meten 2.Het meten en rapporteren 3.Het verbeteren 4.De resultaten 5.Mensen en meten.
Wat levert de tweede pensioenpijler op voor het personeelslid? 1 Enkele simulaties op basis van de weddeschaal B1-B3.
1 WIJZIGINGEN UNIEK VERSLAG. 2 Agenda Verbeteringen Veranderingen formulieren Praktische herinneringen Nieuwe formulieren Sociale en culturele participatie.
13 maart 2014 Bodegraven 1. 1Korinthe Want gelijk het lichaam één is en vele leden heeft, en al de leden van het lichaam, hoe vele ook, een lichaam.
Risicobeheersing.
2009 Tevredenheidsenquête Resultaten Opleidingsinstellingen.
ribwis1 Toegepaste wiskunde Lesweek 01 – Deel B
ribwis1 Toegepaste wiskunde – Differentieren Lesweek 7
Welzijn op het werk Verantwoordelijkheden
Missie, visie, strategie & jaarplan
De Dagen van de Kaaien 19, 20 & 21 maart De Kaaien op tafel - inhoud 1.Methodiek tafelgesprekken 2.Aantal tafelgesprekken en aantal deelnemers.
Opleiding Brandveiligheidsadviseur
Introductie OHSAS
Vanharen Dany CPA SG St-Quintinus Regio Hasselt
De financiële functie: Integrale bedrijfsanalyse©
Oefeningen Workshop RIE Gemeenten
1 Amsterdam, april 2005 Drs. Frits Spangenberg Rotary Extern imago.
KB’s van 9 en 19 maart Lichte ongevallen Bijscholing hulpverleners
12 sept 2013 Bodegraven 1. 2  vooraf lezen: 1Kor.7:12 t/m 24  indeling 1Korinthe 7  1 t/m 9: over het huwelijk  10 t/m 16: over echtscheiding  16.
NVAB Leidraad Verplichte Medische Keuringen September 2007 [datum]
1 Week /03/ is gestart in mineur De voorspellingen van alle groten der aarden dat de beurzen zouden stijgen is omgekeerd uitgedraaid.
Risicoanalyse van de elektrische installatie
Risicoanalyse – module 2 RIE met de SARIER-methode
Een zorgsysteem voor betere arbeidsomstandigheden
23 mei 2013 Bodegraven vanaf hoofdstuk 6: hoofdst.1: de wijsheid van de wereld hoofdst.2: de wijsheid van God hoofdst.3: Gods akker en Gods bouwwerk.
DE ARBOWET In deze presentatie zal worden ingegaan op de hoofdlijnen van de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet), zoals deze er uit ziet na de wijziging.
RISICO-INVENTARISATIE EN EVALUATIE
ARBEIDS- OMSTANDIGHEDENWET
Cegeka & TenForce Ronde tafel 17/06/2014 Doelstellingenmanagement VO.
6 stappen in Risico management
Omdat jou welzijn op het werk voor ons belangrijk is!!!
Wet 4/08/1996 betreffende het welzijn op het werk
VGM-beleid: wat, waarom en wie. INHOUD 1. Waarom VGM 2. VGM-beleid 3. VGM-actoren en hun opdracht.
B-VCA / VOL-VCA © PBNA. Niets uit deze presentatie mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van PBNA.
Transcript van de presentatie:

Risicoanalyse – module 1 Waar is onze RIE ? Risicoanalyse – module 1 Eric Van de Plas, preventieadviseur IDEWE-IBEVE

Voorstelling spreker: Naam: Eric Van de Plas Functie: preventieadviseur Contact: eric.vandeplas@idewe.be Sinds 1989 werkzaam bij IDEWE-IBEVE Afdeling Risicobeheersing Departement arbeidsveiligheid Algemene taken: Ondersteuning interne diensten PBW Onderzoek van (E)AO Maken van risicoanalyses, audits… Opleiding van preventieadviseurs…

Werkgroep Risicobeheersing PreBes Module 1 – Waar is onze RIE? Grondslagen van risicoanalyse (RIE) welzijn op het werk Module 2 – RIE met de SARIER-methode Eric Van de Plas, preventieadviseur IDEWE-IBEVE Module 3 – Workshop – storingsanalyse – What-if techniek Johan Geuens, VR-deskundige, Sertius

Algemene vaststellingen – basiswerking De organisatie en werking van PBW in de praktijk is niet vanzelfsprekend… Complexe en omvangrijke reglementering – die vaak niet goed begrepen wordt… Wat moet men doen? In welke mate moet men iets doen? Hoe moet men het doen? Wie moet het doen? In vele bedrijven heeft men moeite met de aanpak van de basiswerking. Vaak begrijpt men de complexe reglementering niet goed en ziet men door de bomen het bos niet. Uiteindelijk doet men vanalles maar heeft men geen goed zicht op wat men nu precies moet doen Bedrijven zijn qua aard en grootte erg vertschillend. Ook de omstandigheden lopen erg uiteen. Dit brengt mee dat men niet in elke bedrijf hetzelfde moet doen. Met andere woorden in welke mate moet men iets doen. Bijvoorbeeld. Iedereen weet dat hij een inventaris van de gevaarlijke producte moet opstellen en bijhouden. Maar moet men dat ook als men maar 5 kuisproducten heeft… Hoe moeten opdrachten uitgevoerd worden. Vaak bestaan verschillende werkwijzen en methoden..; niet op het minst voor RA De organisatiestructuur voor welzijn is multidisciplinair – Dit doet meteen de vraag rijzen wie moet wat doen? Bovendien spreekt de wetgever altijd over de werkgever.

Wie ziet door de bomen het bos nog? IHRS Kinney Deparis CD-rom Scholen SAR MORT Sobane Pageris PAS KMO-map Safety & Accident Manager Riscscan SARIER KMO-Risicomanagement Toolkit SAROO Jaws BB OHSAS VCU Kritieke pad BeSaCC VCA CD-rom Verzorging Sarimatic Via studiedagen, opleidingen, ondersteuning, literatuur zoeken PA vaak zelf hun weg. De veelheid aan informatie en systemen is groot en erg verwarrend.

Allemaal Risicoanalyse? Karasek ETA MORT Controlelijsten LOPA FTA Renault-methode Taakanalyse IMA Huppes DIP Domino-model SWIFT BES LEST TOMO Sobane INRS VEBBA OWAS Déparis Risicograaf FMEA CLARICE What if ? Schaub VOS-D Risicoanalyse dekt vele ladingen AVISEM WEBA HAZOP Kinney NIOSH Ishikawa-analyse STFM REGOTOX COSHH EASE ESRC

Indeling van onderzoek- en beoordelingsmethodes Ontwerp van machines (Toepassing van normen – IEC 62061 (SIL) – ISO 13849) risicograaf, machinematrix… Procesveiligheid – storingsanalyse HAZOP, What if ?, FMEA, SWIFT,… Conformiteitsonderzoeken – controles – keuringen… Conformiteit AM, conformiteit elektrische installatie (AREI), checklists… Indienststellingsonderzoeken Indienststelling nieuw AM, PBM,CBM… Evaluatie blootstelling aan agentia CLARICE, ESRC, STFM,COSHH, Regotox, EASE, INRS, OM, PM, BM,…. Metingen Evaluatie van fysieke belasting (Ergonomie) Schaub, Huppes, NIOSH,…. Participatieve (risico)analyse (psychosociaal – algemeen…) Karasek, Déparis… (individuele vragenlijst – enquêtes – brainstorming…) Gezondheidstoezicht Voorafgaandelijke gezondheidsbeoordeling, periodieke gezondheidsbeoordeling…monitoring, Schadegevalonderzoek (ongeval – BZ – klacht….) Domino-model, Oorzakenboom, Feitenboom, Ishikawa-analyse, Fault Tree Analysis (FTA), Event Tree Analysis (ETA), MORT Audits (doorlichting inzake beleid, organisatie en werking…) PAS, SAR initiële audit, VCA- audit, OHSAS-audit, … RIE (algemeen welzijn op het werk) Kinney-methodes, Taak(risico)analyse, SARIER… Hier gaat het om! Situering van methodes voor onderzoek en beoordeling – vaak onder de algemene noemer van risicoanalyse

RIE welzijn op het werk >< Ontwerp van machines, processen en installaties…. PBW Ontwerper/ Fabricant van machines/installaties Veilig materieel Onderneming Machine e.a. richtlijnen Normtoepassing IEC 62061 (SIL) ISO 13849 Risicograaf Machinematrix Storingsanalyses HAZOP, What if ?, FMEA, SWIFT,… Veel methodes hebben hun bestaansreden, maar worden vaak verkeerd toegepast, verkeerd ingedeeld of onder een verkeerde benaming voorgesteld. Bijvoorbeeld de storingsanalyses

Klassieke verschijningsvorm van risicoanalyse PBW De meest voorkomende risicoanalysedocumenten zijn de gekende tabellen op basis van een checklist, of een takenlijst met de Kinneykolommen. Vaak een initiële risicoevaluatie – vervolgens een opsomming van maatregelen en een herevaluatie? In dergelijke tabellen kan je de meest gekke dingen tegenkomen. Bijvoorbeeld: Nooddouche – E – W –B – R= 270 – maatregel: pictogrammen aanbrengen – W – B – E –R = 27 – over welk risico heeft men het dan? Welke invloed heeft een pictogram op een R? Risicoevaluatie wordt te pas en oppas toegepast - ik zie zelfs indienststellingsverslagen, of EHBO-registratiedocumenten waar men Kinney aan toevoegt.

Probleem: Deze aanpak leidt zelden tot een structureel planmatig preventiebeleid. Veel RA beantwoorden niet aan “RIE” Waarom? Zie verder… Resultaat: Weinig accurate risicoanalyse Veel werk - voor een pak papier in de kast... Oneindige discussies en misverstanden over “risicoanalyse” Een chaotische aanpak van het preventiebeleid Voor velen is risicoanalyse een verkeerd begrepen opdracht

algemeen doel van RIE: RIE is het in kaart brengen van de risico’s voor de gezondheid van de werknemers in het bedrijf. M.a.w. het voorspellen van wat er zou kunnen misgaan in de organisatie, welke gezondheidsschade er kan optreden en wat hiertoe de kans is. Risicoanalyse is het maken en bijhouden van een permanente RIE – risicodossier.

Specifieker doel van RIE Inzicht krijgen in de (rest)risico’s in het bedrijf Rangschikken naar belangrijkheid Basis leggen voor een planmatige aanpak van RB (DRBS) Basis voor verantwoording van al dan niet genomen RB-maatregelen Kader voor relativering in geval van ongevallen (vermijden van overreactie na AO) Verantwoording voor al dan niet onderwerping van werknemers aan medisch toezicht Persoonlijke begeleiding (opleiding -training...), persoonlijke bescherming kwetsbare werknemerscategorieën... Sensibilisatie van de betrokkenen Risico-informatie geven aan derden (andere werkgevers, uitzendkantoor, school...) Risicobeheersingsmaatregelen afleiden en afwegen (streven naar effectieve en efficiënte risicobeheersing)

“Risicoanalyse” welzijn op het werk Wat zegt de wetgeving? Wat is het eigenlijk? Welke risico? Hoe in praktijk uitvoeren?

Vergt nieuwe instrumenten Belangrijk is het verschil tussen middelenreglementering en opdrachtenreglementering uit te leggen en dus het hoe en waarom van onze aanpak (SAR - SARIER) te verklaren. Oude begrippen: VGV Nieuwe begrippen: Welzijn PBW, RB, DRBS, Risicoanalyse Nieuwe aanpak vergt nieuwe instrumenten op ondernemingsniveau – vroeger was checklist toereikend, nu niet meer...

Het wettelijk kader kan vertaald wortden in 4 hoofdopdrachten Het wettelijk kader heeft er in de looop vn de tijd toe geleid dat de verschillende opdrachten zijn ontstaan Voorkomingsbeleid – 1975 (art 54 quater van Het toenmalig ARAB 1989 – invoering Europese kaderrichtlijn veiligheid en gezondheid op het werk – onze welzijnswet 1996 Invoering Risicoanalyse – 1992 (art 28bis van het ARAB)

Conclusie: Risicoanalyse is een bijkomende complementaire opdracht noodzakelijk om tot een goede meer sluitende risicobeheersing te komen Risicoanalyse is een specifieke opdracht deze mag niet verward worden met de andere opdrachten evenmin kan risicoanalyse geïntegreerd worden in de andere opdrachten – ze is in wezen verschillend Een risicoanalyse brengt de (rest)risico’s in kaart

Een denkkader voor risicoanalyse op het werk Bedrijf Risico’s ? Input Output Ongewenste output Primaire schade Secundaire schade: financiële, juridische, sociale, economische, ecologische... gevolgen

Management – HL – dienst PBW Het bedrijfsmodel Mens Werknemer Uitrusting Arbeids- middelen Organisatie Management – HL – dienst PBW Input Output Materiaal Agentia Omgeving Werkplaats Werkpost Dit analytisch model gaat ons verder bij de analyse nog van pas komen MUOPO

Verschillende schadevormen en schadedragers... Welzijn op het werk Gezondheids- schade Primaire schade Secundaire schade: financiële, juridische, sociale, economische, ecologische... gevolgen

RA Welzijn op het werk richt zich op deze schadevormen Dus risicoanalyse niet volgens de 7 welzijnsdomeinen, wel gericht op de 3 of 4 verschillende primaire schadevormen

Conclusie: Risicoanalyse welzijn op het werk dient zich alleen te richten op de gezondheidsrisico’s voor de werknemers; Dus niet op materiële schade (bijvoorbeeld brand!), milieuschade… Opmerking: andere niet wettelijke systemen hebben soms andere eisen Bijvoorbeeld VCA – VGM-risico’s

Risicoanalyse is een systeemonderzoek Risicoanalyse is het onderzoeken van het samenspel tussen de 5 bedrijfselementen Risico’s en ongevallen ontstaan pas als men de 5 bedrijfselementen samenbrengt. Risico’s zijn dus sterk bepaald door de omstandigheden! Men kan geen RA maken van een machine – een machine heeft geen risico’s. Men dient een RA te maken van het samenspel van de 5 bedrijfselementen (omstanidgheden). Dit betekent dat één en dezelfde machine in het ene bedrijf een klein risico kan vormen en in het ander bedrijf een groot.

Het algemeen wettelijk kader voor risicoanalyse op het werk KB Beleid - Art. 8. (KB 27 maart 1998) De risicoanalyse gebeurt op het niveau van de organisatie in haar geheel, op het niveau van elke groep van werkposten of functies en op het niveau van het individu. Zij bestaat achtereenvolgens uit: 1° het identificeren van gevaren voor het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk; 2° het vaststellen en nader bepalen van risico’s voor het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk; 3° het evalueren van risico’s voor het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk.

Conclusie eerste paragraaf art 8: Risico’s dienen op 3 niveaus gekend te zijn: Globaal voor het hele bedrijf Functies, werkposten.... Individueel niveau (per werknemer) Er moet kunnen rekening gehouden worden met de verschillende werknemerscategorieën en met verhoogde kwetsbaarheid of gevoeligheid van bepaalde werknemers. Risicoanalyse dient bedrijfsdekkend te zijn Vooraleer een RA aan te vatten moet men weten van wat en voor welke WN de RA moet gebeuren. Dus laat ons houden aan het algemeen kader. Als we dit goed uitwerken kan dit alles dekkend zijn.

Het verdere wettelijke kader Risicoanalyse staat te pas en te onpas vermeld in de diverse (thematische KB’s – Codex) Deze staan nooit op zich de KB’s passen in het groter geheel - hiërarchie Er wordt steeds verwezen naar de algemene risicoanalyse (art 8 KB Beleid) De samenhang en hiërarchie wordt al wel eens over het hoofd gezien…

Voorbeeld: Dit toepassen volgens de letter van de wet is niet haalbaar. Bovendien zijn er tientallen KB die op dergelijke wijze verwijzen naar RA! (KB chemische agentia, KB GT, KB PS,

Disciplinaire RA >< Multidisciplinaire uitwerking van de RA: Misvatting: Risicoanalyse welzijn op het werk omvat de 7 welzijnsdomeinen (arbeidsveiligheid, bescherming van de gezondheid, psychosociale belasting, ergonomie, arbeidshygiëne, verfraaiing van we werkplaatsen, maatregelen leefmilieu…,) ? Beter: Risicoanalyse welzijn op het werk omvat alle vormen van gezondheidsschade die de werknemers kunnen overkomen. De uitwerking van een RA gebeurt best multidisciplinair. In tweede instantie kan een een verdere analyse gebeuren van specifieke risico’s hiervoor kunnen natuurlijk disciplinedeskundigen ingezet worden. RA is dus niet disciplinegebonden. Zo bestaan er bijvoorbeeld geen ergonomische risico’s – wel ergonomische maatregelen. Arbeidsveiligheidsrisico’s bestaan evenmin. Dus een disciplinegebonden RA is niet aangewezen. Beter is dat disciplinedeskundigen meewerken aan de RA die multidisciplinair dient uitgewerkt te worden Risico’s moeten dus niet disciplinair ingedeeld worden – gaat niet

Participatieve risicoanalyse >< participatie bij de risicoanalyse? Participatieve methodes (Sobane – Déparis…) – de WN maken de RA… Participatie bij de risicoanalyse – specialisten PBW (PA’s) maken de risicoanalyse maar betrekken hierbij in verschillende fasen de WN en HL Opmerking: de opstelling van een RIE vergt: Kennis van welzijnsproblematiek Goede kennis van het bedrijf Goede methode Participatieve risicoanalyse vertrekt van het idee dat de werknemers zelf het best hun risico’s kennen en dus de risicoanalyse (tot op zeker niveau) kunnen maken (Sobane-strategie) Risicoanalyse vergt echter een goede kennis van het bedrijf in al zijn aspecten (mens – uitrusting – materiaal – omgeving –organisatie) en een goede kennis van de welzijnsproblematiek. Het is een illusie te denken dat de werknemers dergelijke brede kennis en kijk hebben. Werknemers kunnen wel hun noden, verzuchtingen, verwachtingen en verlangens aangeven – dit is iets anders dan het maken van risicoanalyse. Dit leidt tot: niet inegloste verwachtingen en dus frustraties niet adequate preventiepreventie afschuiving van de verantwoordelijkheid van WG naar WN Een participatieve RA kan echter nooit een gebruiksinstrument worden voor de PA – wat echter wel de bedoeling is. Meteen is hiermee ook aangegeven dat de WG en zijn leidinggevenden die de verantwoordelijkheid hebben dat er in hun bedrijf risicoanalyses worden opgesteld niet de uitvoerders kunnen zijn. Bovendien is een RA een gebruiksinstrument van en voor de PA!

Conclusie: Een risicoanalyse (RIE) bestaat in de eerste plaats uit een algemeen kader waarin alle risico’s voor welzijn op het werk aan bod komen (art 8 KB Beleid) Waar nodig dient in tweede orde diepgaander geanalyseerd of gekwantificeerd te worden (conform de overige KB’s of Codex bepalingen) Met inzet van disciplinedeskundige Participatie van leidinggevenden en werknemers is een rekbaar begrip. Dit is minder aan de orde bij de analyse, maar meer bij de keuze van de preventie en het beleid.

Deel twee van art 8 – KB Beleid RIE De wetgever spreek van risicoanalyse , maar verstaat hieronder RIE

Verdere verklaring van de begrippen: Risicobeoordeling Inventarisatie en identificatie van de gevaren

Misvatting: Risicoanalyse kan kwalitatief of kwantitatief zijn. Beter: een RIE heeft eerst een kwalitatieve en dan een kwantitatieve fase. Kwalitatief = bepalen van de aard van het risico (gevaar en schade) Kwantitatief = bepalen van de grootte van het risico (kans op schade) Opmerking: een grootte kan cijfermatig of in een categorie-indeling uitgedrukt worden.

Conclusie: Een risicoanalyse begint met het inventariseren en identificeren van de gevaren ! Alles staat of valt met het goede begrip van gevaar-schade – risico – risicoverhogende en risicoverlagende factoren! GEVAAR RISICO Omstandigheden

Voorbeeld van gevaaranalyse Energie? Agens ? Uitingsvorm? Een RIE-methode omvat een systeem voor gevaaromschrijving en -analyse Schade?

Definities: Gevaar = een energie/agens dat een gezondheidschade kan veroorzaken Risico = de kans dat het beschouwde gevaar een bepaalde gezondheidsschade veroorzaakt Risico = f (K,E) = een dimensieloze grootheid Risico is een bepaalde bedreiging voor een bepaalde schade

Risicobepaling RISICO Ernst Kans Gevaar (energie - agens) Schadedrager Omstandigheden Blootstelling (aantal personen – tijd) RIE omvat een systeem voor analyse van de omstandigheden – ter bepaling van de kansfactor

R-verhogende en R-verlagende factoren Mens Uitrusting Evaluatie K Materiaal Omgeving Organisatie B R RB Schadedrager Kans kan gevormd worden door meerdere deelkansen/ kans op actief worden van het gevaar (uiting), kans op blootstelling van het slachtoffer, kans op niet afwending E Schade Individueel Sociaal Cultureel Maatschappelijk Financieel Commercieel… Energie - Agens

Risicobepaling (kwantitatieve fase): RIE omvat een systeem om de grootte van het R in te schatten op basis van onderliggende facrtoren. R bepalen is een combinatie maken van de onderliggende factoren.

Methode voor bepaling van het risico Schatten? Berekenen? Grafisch bepalen? Vaak gebruikte risicobepalings- of -evaluatiemethodes (Kinney, EN1050, risicograaf...) zijn ondoorzichtig, niet consequent... en niet geschikt voor de bepaling van (alle) welzijnsrisico’s op het werk... Risico’s zijn niet in absolute zin te bepalen. Wel op een relatieve wijze. Een risico kan niet berekend worden! – en dat is ook niet nodig.

Evaluatie met Kinney of niet? Kinney is niet specifiek ontwikkeld voor risico’s welzijn op het werk – eerder voor rampscenario’s R= WxExB ? B geeft vaak vertekend beeld van het R De toegekende cijfers (gewichten) aan de 3 factoren zijn niet logisch en evenredig ingedeeld Risicogrootte is gekoppeld aan actieniveau zonder verdere evaluatie …. Welke analyse zit er achter? Kinney is te kort door de bocht Kortom waarom zou je Kinney gbruiken? Omwille van de cijfers wordt al eens gezegd – ja welke cijfers? Het gaat niet om “cijfers” maar om klasseindelingen van factoren en risiconiiveau Met die cijfers draait men zich een rad voor ogen.

Principe kwantificering Bijvoorbeeld 5 gradaties - aangegeven met cijfers 1 : Zeer klein 2 : Klein 3 : Middelmatig 4 : Groot 5 : Zeer groot Voorbeeld: 5 klassen is het max dat kan onderscheiden worden. 5 klassen zijn voldoende voor ranking. M;a.w. We moeten niet meer kwantificeren dan nodig. De verschillende klassen – de schaal moet men zelf ijken.

Het inschatten van een risico Om het risico te bepalen (in te schatten) moeten de onderliggende factoren bepaald worden... Kwantificering van de onderliggende factoren maakt de evaluatie concreter en meer onderbouwd… De grootte bepaling van het risico en uiteindelijk de evaluatie staat of valt met de onderliggende analyse. Als je ziet dat bij de meeste Kinney-toepassingen er helemaal geen onderliggende analyse is kan men zich grote vragen stellen bij de waarde van het bekomen R-niveau Beter analyseren is beter evalueren !

Betere analyse is meer verantwoorde risicobeheersing! Verdere risicobeheersing Een goede analyse is eveneens onontbeerlijk voor het verder bepalen van eventuele bijkomende risicobeperkende maatregelen. De preventiehiërarchie kan pas toegepast worden als men een volledig zicht heeft op de samenstelling van het risico. Gekozen preventiemaatregelen moeten kunnen teruggekoppeld worden om het effect van risicoverlaging en eventueel het effect op andere risico’s na te gaan. U kunt zich de vraag stellen welke waarde risicobeoordeling (Kinney) zonder een onderliggende analyse hebben. En aan dat euvel lijden de meeste risicoanalyses die ik al gezien heb. Betere analyse is meer verantwoorde risicobeheersing!

Permanente RIE Dynamisch bijhouden van RIE-dossier (verandering omstandigheden) Weerspiegelt de actuele situatie (met inbegrip van de preventiemaatregelen die van kracht zijn) Ongevallen, incidenten, klachten = uitingen van Risico’s >>> toetsen van de RIE Indienststellingen, ingebruikname, veranderingen = wijziging van omstandigheden >>> toetsen van RIE Periodieke herziening in functie van genomen maatregelen (jaarlijks na uitvoering jaaractieplan...)

De link van RA met de andere opdrachten Risicobeheersing Conformiteit Intredeprocedures Onderzoek van AO Risicoanalyse Ondanks het naleven van de wettelijke reglementeringen en de regels van het goedvakmanschap blijven er risico’s bestaan. Dit wordt duidelijk als er zich incidenten, ongevallen, beroepsziekten of klachten uiten. Er blijven dus steeds restrisico’s bestaan. Als we aan een goede, gerichte, sluitende en verdergaande preventie willen doen moeten we de risico’s kennen. Met andere woorden ze in kaart brengen, analyseren. Dus weten hoe ze gevormd worden hoe ze beïnvloed (kunnen) worden. Als we dit weten kunnen we ze proberen verder te beheersen. We zullen geconfronteerd worden met een hele lijst van risico’s het zal dus nodig zijn prioriteiten te stellen bij de aanpak van preventie. We gaan ervan uit dat we de grootste risico’s eerst willen aanpakken. Dit zou normaal gezien de grootste winst op het valk van welzijn met zich meebrengen. Dit wil zeggen dat we een ranking willen maken van de risico’s; Dit kunnen we alleen als we de risico’s goed weten te evalueren.

Risico-dossier GPP Onderneming Globalisatie Indeling Systematische Analytische inventarisatie van gevaren Specifieke RA Kwantificering Evaluatie Risico-dossier individueelniveau Toewijzing R Maatregelen Risicodossier speelt een centrale rol in de werking van PBW Beheer van bedrijfselementen AO-onderzoek klachtenregistratie - indienststellingen... Gezondheidstoezicht Opleiding/training/Instructies PBM (aanvulling werkpostfiche)

Het dynamisch risicobeheersingssysteem

Risico-informatie uit RIE in werkpostfiche

Resultaten van RIE –KPI’s Met de globale risicocijfers(risicoprofielen) kan men het beleid evalueren, net zoals met de ongevalcijfer Fg, Eg. Maar veel directer en ruimer.

Voorbeeld: toewijzing Risico’s voor GT

Verdere conclusie: Een permanent hanteerbare risicoanalyse vormt een dossier Een risicodossier is een dagelijks gebruiksinstrument van de PA. De samenstelling en het beheer van het dossier is een opdracht voor de PA Misvatting: RA is een opdracht van de WG en dus de leidinggevenden (*) * Hiermee wordt niet gezegd dat leidinggevenden geen opdracht hebben rond RA, bijvoorbeeld: ze kunnen er aan meewerken of dienen eventueel LMRA uit te voeren... (vergelijkbaar met de opdracht onderzoek van AO)

eindconclusie: Risicoanalyse is een belangrijke opdracht die kadert in het DRBS RA is RIE Het is een specifieke en complementaire opdracht naast de opdrachten conformiteit, intrede en schadegevalonderzoek. Het brengt de restrisico’s in kaart. RIE begint met de inventarisatie en identificatie van gevaren (niet met taken – AM – regels…)

Moet zich richten op alle gezondheidsschade (AO – BZ – Hinder – PS-belasting) Is een systeemonderzoek Leidt tot het in kaart brengen van Risico’s op 3 niveaus (onderneming – functie/WP – individu Moet bedrijfsdekkend zijn Moet multidisciplinair en participatief kunnen uitgevoerd worden Moet een kader bieden voor eventuele verdere analyse of kwantificering (metingen)

RIE is een instrument voor de PA nuttig bij het onderbouwen van PBW-werking RIE is een dynamische en permanente RA De RIE moet in een overzichtelijk risicodossier kunnen worden ondergebracht De resultaten moeten bruikbaar zijn als KPI’s De resultaten laten toe de risico’s voor GT toe te wijzen De RIE kan gebruikt worden voor de opstelling van de WPF (informering derden)

RIE geeft resultaten als input voor het GPP RIE is een hulp bij het zoeken en kiezen van effectieve preventiemaatregelen (preventiehiërarchie) RIE is van nut voor het sensibiliseren van de werknemers De opstelling van een RIE vergt: Kennis van de welzijnsproblematiek Goede kennis van het bedrijf Een goede methodiek

Module 2 RIE met de SARIER-methode Systematische Analytische Risico Inventarisatie Evaluatie en Registratie

Meer informatie: eric.vandeplas@idewe.be Verdere informatie en hulpmiddelen: Arbeidsveiligheid van A tot Z - nr 138: de SARIER-methode, Kluwer SARIER-Brochure en toelichting Meer informatie: eric.vandeplas@idewe.be