Bijeenkomst Monitoren Rioolgemalen Overstorten Grondwater 29 januari 2015 Wouter van Tent

Bijeenkomst Monitoren Programma: Eijkelkamp: “Grondwatermonitoring” Pauze Winnet: “Monitoren overstorten” Algemeen programma WINNET, water innovatie netwerk 2

Bijeenkomst Monitoren Inhoud: Vervolg meetnet overstorten Vervolg monitoren algemeen Data-analyse rioolgemalen Inhoudsopgave presentatie Winnet WINNET, water innovatie netwerk

Vervolg meetnet – evaluatie Aanleiding Huidig contract voor monitoren v/d overstorten loopt af… -> opnieuw positie en richting bepalen Contract loopt af per 1 april 2015 Inmiddels is er een regionale hoofdpost “Winnet-hoofdpost” (Project “Regionale Telemetrie”) Dus: externe hosting (van de overstorten) geen logische keuze meer Logische stap: meetpunten overstorten samenvoegen met de rioolgemalen WINNET, water innovatie netwerk

Vervolg meetnet – evaluatie Startsituatie in 2010 Realisatie meetnet overstorten Eén centrale hoofdpost voor de overstorten (hosting extern) Toepassen van dezelfde meetapparatuur Eén onderhoudspartij Deelname: 11 Winnet-gemeenten + Reeuwijk-Bodegraven Zie sheet WINNET, water innovatie netwerk

Vervolg meetnet – evaluatie Resultaat Huidig meetnet functioneert goed Kwaliteitsverbetering meetdata -> laatste 3 jaar bruikbaar Globaal inzicht in functioneren rioolstelsel Verschil theorie en praktijk Instromend oppervlaktewater Opstuwing in overstortputten Benutting van randvoorzieningen Inzicht in overstortgedrag Zie sheet. In de komende sheets volgt een toelichting WINNET, water innovatie netwerk

Resultaten - Verschil functioneren theorie en praktijk Overstortfrequentie en –volume vergelijkbaar; verdeling anders Verschil functioneren theorie en praktijk? Aandachtsgebied voor vervolganalyse! Zichtbaar verschil en overeenkomst tussen theorie en praktijk WINNET, water innovatie netwerk

Resultaten - Instromend oppervlaktewater Omschrijving Aantal Instromend oppervlaktewater 27 + 4 Kans op instromend oppervlaktewater 29 + 6 * Alleen bij Utrechtse Heuvelrug en Zeist is er geen (kans op) instromend oppervlaktewater. Aantallen: zonder + met terugslagklep Definitie “Kans op instromend oppervlaktewater“: overstort < 0,30m boven streefpeil Conclusie: bijna alle gemeenten hebben te maken met instromend opp.w., vooral in het westelijk deel WINNET, water innovatie netwerk

Resultaten - Instromend oppervlaktewater (2) Voorbeeld van de gemeente Woerden; veel winst te behalen voor gemeente en waterschap, dus ook voor de regio! WINNET, water innovatie netwerk

Resultaten - Opstuwing in overstortputten Omschrijving Aantal Opstuwing uitstroomleiding 7 Opstuwing vrije ruimte boven overstortdrempel 3 Resultaat in ruwe CIW-rapportage: overschatting m3 Rekenmodel: kans op onderschatting water-op-straat * Alleen van de gemeente Oudewater zijn de putmaten van de overstort bekend. Tevens ontbreekt van veel overstortlocaties een of meerdere diameters. Aantal gebaseerd op 4 gemeenten (met eindrapport) Overschatting van de overstortvolume (praktijk) = geconstateerd in CIW-rapportage Kans op onderschatting water-op-straat (theorie) => rekenmodel houdt over het algemeen geen rekening met de werkelijke putmaten en zal waarschijnlijk te ruim zijn gedimensioneerd, waardoor meer water via de overstort wegstroomt, i.p.v. richting het maaiveld. Ook bij diverse overstorten opstuwing geconstateerd vanwege beperkte vrije ruimte boven de overstortdrempel. Effect was echter beperkt. Berekening maximale overstortschil zonder opstuwing: nat oppervlak overstortdrempel moet kleiner zijn dan het oppervlak van de diameter van de uitstroomleiding WINNET, water innovatie netwerk

Resultaten - Opstuwing in overstortputten (2) Opstuwing uitstroomleiding Aanvoerleiding: Ø 1500 Uitstroomleiding: Ø 500 -> Opstuwing bij overstortschil > 0,07m Max. overstortschil: 0,28m. Duur opstuwing: 12 uur Resultaat: Berekende overstortvolume: 10.044m3 (duur: ca. 31 uur) -> overschatting overstortvolume ca. 83% Voorbeeld opstuwing door uitstroomleiding Zie sheet. Werkelijk overstortvolume is ca. 5.500m3. Landurige opstuwing en overstortgebeurtenis bij randvoorziening WINNET, water innovatie netwerk

Resultaten - Benutting van randvoorzieningen Omschrijving Aantal Volstaande randvoorzieningen 4 Randvoorzieningen zonder externe overstorting 10 – 2 Onbenutte randvoorzieningen * Aantal volstaande randvoorzieningen is gebaseerd op 4 gemeenten. 4 randvoorzieningen staan één of meer keer gedurende langere periode vol. 8 randvoorzieningen hebben nooit tot externe overstorting geleid Alle randvoorzieningen zijn wel eens (gedeeltelijk) vol geraakt WINNET, water innovatie netwerk

Resultaten - Inzicht in overstortgedrag Naast het verschil tussen theorie en praktijk wordt ook duidelijker bij wat voor buien een overstort in werking treedt In de bovenste tabel is goed te zien dat ovs 1 en 2 vrijwel altijd op dezelfde momenten werken. Dit is te verklaren omdat beide in hetzelfde centrale bemalingsgebied zitten en het verschil in drempelhoogte ook minimaal is. Verder wordt duidelijk dat deze overstorten al bij de kleinere buien tot overstorting komen. Andere overstorten werken (vrijwel) nooit; de ene bij de allergrootste piekbuien. De andere werkt nooit meer omdat er afgekoppeld is. De onderste twee werken bij middelmatig grote buien. WINNET, water innovatie netwerk

Vervolg meetnet – evaluatie Motivatie voortzetten overstortmeetnet Langere betrouwbare meetreeks Meetdata combineren met gemaalmetingen Inzicht in effect rioleringsmaatregelen Inzicht in optimale benutting randvoorzieningen Inzicht in de mate waarin instromend oppervlaktewater voorkomt Langere meetreeks: invloed van ontbrekende/onbetrouwbare meetdata + droog/nat jaar neemt af Zie sheet (instr. Opp.w. = in combi met gemalen -> hoeveel m3 opp.w.?) WINNET, water innovatie netwerk

Vervolg meetnet – keuzemoment 1. Bepalen welke meetlocaties worden voortgezet. Advies Winnet (volgt nog), volgens de criteria: Randvoorziening? -> altijd blijven monitoren Meerdere overstorten in 1 bemalingsgebied? -> mogelijk volstaat 1 meetpunt Weinig overstortvolume + gelijk aan theorie? -> vervallen Uitgangspunt: behoud van kwaliteitsniveau / inzicht. Advies volgt morgen (vrijdag), op basis van genoemde criteria Let op: bij nadere (gemaal)analyse geeft het overstortmeetpunt aanvullend inzicht WINNET, water innovatie netwerk

Vervolg meetnet – keuzemoment 2. Gezamenlijk onderhoud of zelfstandig. Beide keuzes hebben bepaald voordeel: Gezamenlijk onderhoud -> zelfde apparatuur + installatie -> nieuw onderhoudscontract afsluiten Zelfstandig onderhoud -> opnemen bij gemaalonderhoud Rondvraag: animo voor gezamenlijk onderhoud (=vooral economische reden) -> wie heeft op voorhand wel of geen interesse? Rondvraag: indien interesse, voorstel om bepaalde aannemer mee te nemen in de aanbesteding? = vrijblijvend, maar wel van belang voor uitvraag/verwachting! Onderhoud: Aanbestedingsdocument is alvast gestart WINNET, water innovatie netwerk

Vervolg meetnet – keuzemoment 3. Gezamenlijke hosting of zelfstandig. Voorwaarden: Behoud gezamenlijk meetnet overstorten Integratie met meetpunten gemalen Direct aansluiten op Winnet-hoofdpost, inclusief hoofdrioolgemalen, drukriolering, etc. Indirect aansluiten op Winnet-hoofdpost d.m.v. hoofdpostkoppeling, incl. hoofdrioolgemalen en overige randvoorzieningen. Overstortmeetpunten direct aansluiten op lokale hoofdpost Zie sheet Rondvraag: animo voor aansluiten Winnet-hoofdpost? Voorsorteren met meetpunten overstorten mogelijk WINNET, water innovatie netwerk

Vervolg meetnet – centrale database Vervolg dynamisch databeheer Historische data wordt ondergebracht in Winnet-hoofdpost Alleen deelname centrale database = deelname data-analyse Extra voordelen: Beschikbaarheid HDSR-gegevens – neerslagradar – rioolgemalen Alleen de data in de Winnet-hoofdpost wordt beschouwd, want… Doel - Effectiever werken door uniformiteit. O.a. het ontwikkelen/gebruiken van rapportages. - Beschikbaarheid van neerslagradargegevens - Beschikbaarheid van HDSR-gemaalgegevens (moet nog worden gerealiseerd). Scheelt kosten als dit voor elke deelnemer apart gedaan moet worden, zowel qua beheer als de (eenmalige) vertaalslag - Vermindering van aanschafkosten bij een nieuwe hoofdpost - Vermindering van kwetsbaarheid door bijv. mogelijkheid overname door Winnet-collega bij ziekte, vakantie, etc. - Betere positie richting leverancier hoofdpost voor nieuwe ontwikkelingen/wensen hoofdpost. I-Real is bezig met het ontwikkelen van een dashboard. Winnet heeft de mogelijkheid gekregen om mee te praten over het eindresultaat - Vermindering van kosten door flexibiliteit in pompleverancier door gebruik van een open protocol in de PLC (gemaalcomputer). Besparing Ontwikkeling Kwetsbaarheid Flexibel Leverancier A Leverancier B WINNET, water innovatie netwerk

Vervolg meetnet - acties Acties m.b.t. overzetten overstortmeetpunten: Plaatsen van nieuwe SIM-kaarten (afh. netwerk-provider) Vernieuwen software PLC’s (software op te vragen) Instellen DNS-verwijzing Aanmaken meetlocaties in hoofdpost Koppeling PLC met hoofdpost tot stand brengen Acties gelden voor iedereen die mee doet met huidig project / Acties = onafhankelijk van keuze Software wordt door Winnet opgevraagd bij Vlaar-techniek DNS = Domain Name System -> info over met welk adres de PLC communicatie moet maken Plaatje?? -<<<<<< WINNET, water innovatie netwerk

Vervolg meetnet - planning 5 februari Keuzes Winnet-partners 6 februari Offerte aanvragen migratie overstort-meetnet naar Winnet-hoofdpost 13 februari Publicatie aanbestedingsdocument “Gezamenlijk onderhoud overstortmeetnet” 15 maart Definitieve offerte aanvragen hoofdpostkoppelingen 1 april Start nieuw onderhoudscontract (= ca. 7 weken na publicatie) 30 april Migratie overstortmeetnet gereed (= 1 maand overschrijding) 31 mei Hoofdpostkoppelingen gereed Zie sheet WINNET, water innovatie netwerk

Vervolg meetnet - reactie Keuze (binnen 1 week): Welke overstortmeetlocaties vervolgen? Interesse in gezamenlijk onderhoud? Aansluiten overstortmeetlocaties op Winnet-hoofdpost of lokale hoofdpost + hoofdpostkoppeling? Memo’s liggen bij de uitgang Samengevat, zie sheet Keuze binnen 1 week in verband met opheffing hoofdpost (huidig contract) Daarnaast ook vanwege: onderhoudscontract (en realisatie hoofdpostkoppelingen) WINNET, water innovatie netwerk

Data-analyse rioolgemalen Data-analyse gemalen Onderzoeksvragen rioolbeheerder: Doet het gemaal wat het doen moet (ontwerpeisen) Wordt er rioolvreemd water of stelselvreemd water verpompt? Kan het rioolgemaal zijn water kwijt? Is er (preventief) onderhoud/vervanging nodig? Is de huidige RTC goed afgesteld of zou er RTC toegepast moeten worden? Zie sheet WINNET, water innovatie netwerk

Data-analyse rioolgemalen Data-analyse gemalen Acties: Verzamelen vaste gegevens (theoretische gemaalcapaciteit, putafmetingen, persleiding, e.d.) Stroomschema Draaiuren en starts+stops Bepalen pompcapaciteit (debiet- of schijfmetingen of niveaumeting+putafmetingen) Verzamelen drinkwatergegevens -> DWA Zie sheet. Sluit vooral aan op vragen 1 t/m 3 WINNET, water innovatie netwerk

Data-analyse rioolgemalen Data-analyse gemalen Hoofdpost telemetrie Vaste gegevens Stroomschema (incl. persleidingen) Heel veel data kan geborgd worden in het telemetriesysteem. Bijv. De ligging van persleiding, zie plaatje. Dit geeft min of meer al een stroomschema WINNET, water innovatie netwerk

Jaarplanning 1e kwartaal: Afronden overstortrapportages (tussenrapport completeren) Gezamenlijk onderhoudscontract 2e kwartaal Vervolgcontract grondwatermonitoring Realiseren hoofdpostkoppelingen 3e en 4e kwartaal: Inrichten Winnet-hoofdpost (uitbreiding datavalidatie) Start gemaalanalyse: o.a. verzamelen vaste gegevens Tussenrapportages data-analyse overstorten aanvullen tot volledige rapportage Validatie = datakwaliteit waarborgen Realiseren hoofdpostkoppelingen, waaronder ook de rioolgemalen (overnamepunten) van HDSR Gemaalanalyse… Voorbeelden van mogelijkheden -> vaststellen werkelijke pompcapaciteit (incl. samenloop en tegendruk persleiding!) Overige kansen Winnet-projecten (bespreken met Martien). Bijv. gezamenlijk contract onderhoud gemalen? Rioolbeheerpakket??? WINNET, water innovatie netwerk

www.winnet.nl Uitreiken memo’s! 26