Aanpak eenzaamheid in de wijk Avondsymposium 13e Verpleegkundig Vizier 22 mei 2014 Koen Hooijer

Even voorstellen….. Koen Hooijer, projectleider ZZG zorggroep in Hatert een wijk in Nijmegen .

Partners Aanpak eenzaamheid Hatert

Project: Aanpak Eenzaamheid ontstaan uit het programma ZonMw “eerstelijns ateliers; de kunst van geïntegreerd samenwerken”. ZonMw stimuleert gezondheidsonderzoek en zorginnovatie

Korte introductie van de wijk Hatert Hatert heeft een strakke stedenbouwkundige opbouw en binnen stadsdeel Nijmegen-Zuid een sterke, eigen identiteit. De afwisseling in architectuur is beperkt, met laagbouwwoningen met platte daken en rechthoekige flatgebouwen. Tussen de woonbuurten vinden zich open (groen)stroken. (bron Nijmegen.nl)

Gezondheidsbeleving Hatert 2009 gezondheidsmonitor GGD onder volwassenen Deelnemers beoordelen hun beleving van goed tot uistekend. Echter er valt winst te behalen…… In Hatert wonen gemiddeld genomen; meer rokers (31%), meer mensen hebben een matig tot hoog risico op een angststoornis of depressie (48%) en meer mensen voelen zich er eenzamer (48%) t.o.v. het gemiddelde in Nijmegen (BRON: http://www2.nijmegen.nl/wonen/Wijken/nijmegen-zuid/Hatert/plannen_en_projecten)

Project: Aanpak Eenzaamheid Aanleiding: Huisbezoeken bij mogelijk kwetsbare ouderen (TOS screening): eenzaamheid kwam veel voor Wijkanalyse Hatert: groot aantal mensen eenzaam (700 volwassenen) Dit gaan we aanpakken! Doelstelling: Integrale aanpak, multidisciplinair: minder eenzame ouderen Looptijd: 2012 t/m 2015

Acties projectgroep Signaleringskaart ontwikkeld Inventarisatie lijst oorzaken eenzaamheid ontwikkeld Scholing Motivational interviewing met verschillende professionals in de wijk, alsook vrijwilligers Scholing Signaleer Eenzaamheid Organiseren van - en model ontwikkeld voor “Buurttafels” Deelproject: Hatert aan Tafel Input voor zorgpad: Doorbreek eenzaamheid

1. Signaleringskaart Wat is het? Instrument om signalen, die duiden op eenzaamheid te zien en de vervolgactie (wat kun je doen) te benoemen. Inhoud: Gedragsitems: voorbeelden: Verwaarlozing omgeving, claimgedrag, nergens zin in hebben Risicofactoren Acties

Stappen na signalering Altijd toestemming vragen aan cliënt /bewoner Contact met sociaal wijkteam (kaart wordt aangepast) Sociaal wijkteam kijkt welke organisaties bekend zijn bij deze cliënt /bewoner Neemt contact op met huisarts Huisbezoek Met cliënt samen een plan opstellen

2. Inventarisatielijst oorzaken eenzaamheid Er is een lijst door studenten van HAN ontwikkeld: Inventarisatielijst Oorzaken eenzaamheid ouderen thema’s die hierin aan de orde komen: Woonomgeving Persoonlijke betrokkenheid bij de samenleving Persoonlijke relaties en verwachtingen van die relaties Eigen kracht Introduceren in 2014/2015 onder professionals en het sociaal wijkteam

Resultaat In voorjaar 2013 bij twaalf ouderen een interview gehouden aan de hand van de inventarisatielijst Er kwam een veelheid van oorzaken van eenzaamheid naar voren Emotionele eenzaamheid Maar ook zingevingproblematiek Aanbeveling: Mensen in hun eigen kracht zetten zodat zij zich waardevol voelen voor de maatschappij

3. Scholing opsporen en vroegsignaleren eenzaamheid Medewerkers ‘laag-complexe’ zorg en vrijwilligers in de wijk scholen in herkennen van risico op eenzaamheid aan de hand van signalen en symptomen en mogelijke oorzaken. Wat te doen indien er vermoeden van (risico op) eenzaamheid is Signaleringskaart als hulpmiddel

4. Buurttafel De gemeente Nijmegen heeft het initiatief genomen om buurttafels te (laten) organiseren met als doel: Verbinding in de wijk verbeteren Meer samenhang Stimuleren dat mensen meer voor elkaar kunnen betekenen Professionals inzicht geven in wat er in de wijk speelt en bewoners bezighoudt

Effecten buurttafel De Buurtafels leverden een goed beeld van de stemming in een aantal buurten van Hatert. De gekozen aanpak zorgde ervoor dat deelnemers zich gezien voelden Deelnemers konden hun verhaal vertellen in een veilige omgeving De organisatie van de buurttafels lijkt een succesvolle vorm om te komen tot een open overlegstructuur in de wijk

5. Hatert aan tafel Er blijkt behoefte te zijn aan kleinschalige ontmoetingen waarbij ingestoken wordt op een verantwoorde maaltijd

Hatert aan tafel Samenwerking van : De Zonnebloem, ZZG zorggroep, restaurant “bij de buren ‘ Op de even donderdagen Een gezonde maaltijd voor € 5,- Mogelijkheid om thuis gehaald en gebracht te worden voor € 1,-

Resultaat Er is vaste groep van 15 deelnemers Hieronder is een enquête geweest 4 mensen geven aan dat ze deelnemen vanwege het contact 11 voor de gezelligheid 8 deelnemers geven aan nieuwe contacten gelegd te hebben

6. Motivational interviewing Aanleiding: Het bespreekbaar maken van eenzaamheid en ouderen te motiveren zelf actief te worden om dit probleem aan te pakken vereist een adequate benadering

Motivational interviewing De gespreksmethode Motivational interviewing waarbij activeren aanzetten tot veranderen van leefstijl het doel is.

Deelnemers Motivational Interviewing Huisartsen Fysiotherapeuten Thuiszorgmedewerkers Medewerkers van diverse organisatie Voor de Sleutelfiguren in de wijk en de Vrijwilligers is een aparte scholing ontwikkeld

Resultaten Dit onderdeel van het project eenzaamheid heeft de Koploperprijs gewonnen op de Mertensdag, voor het beste en meest inspirerende eerstelijns initiatief in 2012. Multidisciplinaire samenwerking ervaren de deelnemers als positief.

7. Zorgpad ‘Doorbreek eenzaamheid’ Signaleren Bespreek- baar maken Analyse oorzaken Plan van aanpak

Hoe verder ? Hoe borgen we het project? De buurttafel De motivational interviewing Hatert aan tafel De signaleringskaart De risico inventarisatielijst

Overgangsfase Sociale wijkteam is aanzet Project wordt breder niet alleen de 70+ in Hatert neemt deel aan het project. Per april 2014 mogen we alle kwetsbare groepen waar eenzaamheids problematiek speelt benaderen om deel te nemen aan het project

Sociaal wijkteam Hatert De Sociale Wijkteams in Nijmegen zoeken in hun wijk naar praktische oplossingen voor mensen die problemen hebben. Dat doen zij samen met de betrokkene zelf, met de mensen in zijn directe omgeving en met vrijwilligers en organisaties in de wijk.

Hoe werkt het Sociaal Wijkteam? Is Laagdrempelig Is bekend bij andere professionals bijvoorbeeld huisartsen, huismeesters, sleutelfiguren in de wijk Deze verwijzen mensen met vragen door naar het Sociaal Wijkteam Een teamlid neemt dan direct contact op met de betrokkene

Koen Hooijer Wijkverpleegkundige Hatert 1 Projectleider Aanpak Eenzaamheid Hatert Wondverpleegkundige T. 06 - 23 30 18 70 Irene Vorrinkstraat 403 6535 NB Nijmegen k.hooijer@zzgzorggroep.nl