Nieuwe strategieën voor een positief veiligheidsbeleid over de grenzen heen Eddy Eyckmans – Group Health & Safety Manager Borealis Bestuurder – Lid dagelijks bestuur PreBes

Nieuwe strategieën voor een positief veiligheidsbeleid over de grenzen heen Aandacht voor alle incidentmeldingen – leren van anderen Aandacht voor procesveiligheid incidenten Aandacht voor gedrag Paradigma verschuiving naar gezondheid Van “lagging” naar “leading” indicatoren

Aandacht voor alle incidentmeldingen Leren van anderen

Risicovelden (Kinney) Proces incidenten Traditionele veiligheid Bijna ongevallen

Aandacht voor alle incidentmeldingen Alle incidentmeldingen dienen onderzocht te worden. Geen “verwijt” cultuur of “zoeken van schuldigen” Bijna - ongevallen zijn gratis lessen. Melding stimuleren. Bespreking van alle incidenten met een risicocijfer > 20 door afdelingsverantwoordelijke op het CPBW. Bespreking in afdelingswerkgroepen en teamoverleg in ploegen Data- & trendanalyse van gegevens Diepgang van onderzoek in functie van risicocijfer Uitwisseling tussen locaties (bedrijven) – leren van anderen We nemen niet de tijd om incidenten diepgaand te onderzoeken, maar we nemen wel de tijd om ze telkens opnieuw te onderzoeken.

Incidentonderzoek op basis van risicocijfer Risicocijfer (Kinney) Analyse en onderzoek door: Verantwoordelijke voor goedkeuring acties Zeer laag <5 Melder, rechtstreekse overste Onderzoek niet verplicht 5< Laag <20 Onderzoeker aangesteld door afdelingsverantwoordelijke Afdelingsverantwoordelijke 20 < Belangrijk <70 70 < Hoog < 200 Onderzoeksgroep aangesteld door afdelingsverantwoordelijke 200 < Zeer hoog < 400 (*) Onderzoeksgroep aangesteld door Site Manager Site Manager cc: Group HSE VP 400 < Catastrofaal (*) Onderzoeksgroep aangesteld door Ex-Board Ex-Board

Leren uit ongevallen van andere locaties Vb.Trucker valt van wagen in Portugal. Herzien van risicoanalyse bulk- en containerbelading onder de siloparken. Aanvulling van de collectieve beveiliging met individuele valbeveiliging. Vb. Beheer van veranderingen - Finland. Nieuw type vorkheftruck met mast die lager komt (niet opgemerkt in risicoanalyse). Bij het binnenrijden van een productiehal blokkeerde de mast tegen een drempel. Operator kwam met hoofd tegen voorruit terecht.

Innovation Award 2007 Borealis Brazil De vlijmscherpe messen op de meskop van een extruder dienen regelmatig vervangen te worden. Hiervoor worden snijbestendige handschoenen gebruikt. Het team ontwikkelde een eenvoudige houder waarin de messenkop perfect past. Via een uitsparing in de kunststofhouder kunnen de messen nu veilig één voor één vervangen worden. Via een informatiecampagne werden andere vestigingen geïnformeerd.

Meer aandacht voor procesveiligheid

Procesveiligheid uitdagingen

Traditionele ongevalstheorieën werken niet voor procesongevallen De realiteit Als we de kleinere incidenten aanpakken zullen we deze verminderen Het idee Er is een vaste verhouding tussen verschillende type incidenten De hoop Als we de kleinere incidenten aanpakken zullen we ook de ernstigere verminderen

Oorzaken van belangrijke verliezen Oorzaken van belangrijke verliezen (Analyse van verschillende ernstige incidenten) Onvolledige risico-identificatie en -analyse Onvoldoende risicoperceptie bij werknemers en leidinggevenden Onvoldoende veiligheidsafstanden tussen installaties Laag redundante uitvoering van procescontrole systemen Slechte, ontbrekende beheersing van veranderingen. Gebrek aan training en testen van kennis (eigen en derden). Gebrek aan een effectief mechanisch integriteitsprogramma Gebrekkig crisismanagement, herstelprogramma en voorbereiding Beperkt ongevals- en bijnaongevalonderzoek en opvolging acties Geen effectieve geïntegreerde management systemen

Actuele aandachtspunten in de procesindustrie Van letsel- naar lekpreventie, ondersteunende processen Beheer van veranderingen – inherent veilig ontwerp Werkvergunningsystemen, vergrendelprocedures, alarm management, Periodieke risicoanalyse van bestaande installaties huidige ontwerpstandaarden Betrouwbaarheid van veiligheidskritische componenten (SIL) Belangrijke investeringen in training, gedrag een duidelijk onderdeel verhoging van het risicobewustzijn en technische competenties van leiding-gevenden en uitvoerenden Van VGM beheersystemen naar volledig geïntegreerde beheersystemen (Operations Integrity Management System)

Aandacht voor gedrag. Trend? Wat er van verwachten? “Als het niet veilig kan, doen we het helemaal niet.” Basisprincipe VGM-beleid (2002)

Stapverandering in veiligheid Op papier Op papier & in het hoofd Op papier, in het hoofd & in het hart Zelf-behoud LTA ~ 25 VGM-resultaten Werkverlet / TRI Supervisie Zero Mindset Zorg voor collega’s LTA ~ 5 Systeembenadering Duidelijk Rollen en Verantwoordelijk-heden Zorg voor mezelf TRI < 4 Observeer Reageer Handel TRI < 2 Gedeelde waarden Risicobeoordeling Pre-conditie voor focus op veilig gedrag Tijd 1ste verandering 2de verandering

Ons gedragsprogramma samengevat: “Engagement leiding & betrokkenheid medewerkers” Engagement van leidinggevenden Hiërarchische lijn als voorbeeldfunctie – “walk the talk” Observatierondgangen, incidentonderzoek, procesveiligheid- comité gestart Positieve gedragsversterking en feedback Analyse van gegevens uit observatierondgangen ter bepaling van barrières voor veilig werk Eerste item op de agenda van elke vergadering Openlijke interne en externe communicatie van resultaten Betrokkenheid van medewerkers & derden Incident rapportering & onderzoek Risico- & taakanalyse, Standard Operatie Procedure ontwikkeling Afdeling VGM werkgroepen (90% van problemen lokaal op te lossen) Verhoogde betrokkenheid in observatierondgangen

Als je wil starten met verhoogde aandacht op gedrag – Zorg voor een goede balans! Gedrag beïnvloedingsprogramma’s kunnen een positieve bijdrage leveren in de promotie van veiligheid en gezondheid. Wanneer enkel focus gelegd wordt op gedragsvergadering zonder veranderingen aan te brengen in: De wijze waarop medewerkers georganiseerd, aangestuurd, gemotiveerd en beloond worden De fysieke werkomgeving, gereedschappen en uitrusting zal dit enkel de symptomen behandelen zonder de basisoorzaken van onveilig gedrag aan te pakken. Gedragsprogramma’s zijn een onderdeel van totaal zorgsysteem. Indien correct geïmplementeerd zal dit een positief effect hebben op de naleving van regels en procedures.

Paradigma verschuiving naar gezondheid

Aandachtsverschuiving in Veiligheid, Gezondheid & Milieu Naar onderwerp Naar indicatoren Veiligheid Energie / CO2 Milieu Sociaal Ecologisch Economisch

Gezondheidsprogramma Onderdeel van “24-uren zorg” 5-jaren programma met sleutelthema’s gericht op de huidige gezondheidsproblemen in de samenleving. Fysieke conditie van werknemers Gezonde voedingsgewoonten Werk – privé balans (met inbegrip van stress, burn-out, ….) Verslavingen (Rookstop, alcohol & drugs, …) Genoeg slaap en rust (vooral voor medewerkers in ploegen)  “Gezonde levensstijl” Locaties bepalen de volgorde waarin de thema’s behandeld worden, maar alle onderwerpen moeten binnen de 5 jaar behandeld worden. Continu programma eens gestart maar op vrijwillige basis.

Verbeteren fysieke conditie (voorbeeld “Spurtti – Porvoo - Finland”) Programma om de medewerkers aan te zetten om hun fysieke conditie te verbeteren. Wat werd aangeboden: Basis conditietest Een persoonlijk trainingsprogramma Sportactiviteiten in groep: Nordic walking, fitness training, roeien, etc. Finale conditietest Externe trainer Katri Rosti van Sporttipollari 434 actieve deelnemers = 51 % (46% van de ploegen- en 54 % dagmedewerkers) Ongeveer de helft nam deel aan de finale conditietest met merkbare verbeteringen.

Van “lagging” naar “leading” indicatoren

Lagging – Leading indicatoren Lagging indicatoren voor veiligheid: In het algemeen gericht op letselongevallen (Vb. Ernst- en frequentiegraad. Verschaffen de informatie te laat. Er is immers al een ongeval. Belangrijkste parameters gebruikt bij benchmarking. Leading (sturende) indicatoren voor veiligheid: Zijn niet absoluut Voorkomen van ongevallen voordat ze gebeuren. Sturende indicatoren richten zich op het veiligheidsgebeuren. Meten van inspanningen gericht op het voorkomen van letselongevallen, kwetsuren, schadegevallen, ….. en verliezen in het algemeen. Veelal meerdere parameters nodig om een goed beeld te krijgen.

Waar zijn we vandaag met leading indicatoren? Ongevalsonderzoek: HSE incident respons: hoe goed zijn we in het tijdig: onderzoeken van incidenten goedkeuren van de voorgestelde acties. Observatierondgangen Aantal rondgangen (individueel, locatie doelstellingen) Introductie van kwaliteitsparameters Procesveiligheid Procesveiligheid incident respons snelheid: worden de overeengekomen acties tijdig uitgevoerd Borealis Blue audit systeem werd ontwikkeld met focus op procesveiligheid.

Bijkomende “leading” indicatoren ter discussie % gerapporteerde incidenten welke onderzocht werden % geïdentificeerde acties tijdig uitgevoerd % medewerkers getraind volgens de vooropgezette planning % veiligheidsoverlegvergaderingen gehouden (Proces indicator 2008) % medewerkers dat deelneemt aan een vrijwillige gezondheidscheck op de medische dienst % bestuurders die defensief rijprogramma tijdig afwerken % preventief onderhoud conform planning uitgevoerd % audit opmerkingen tijdig afgewerkt

Voortdurende aandacht voor veiligheid, gezondheid en milieu Bedankt voor de aandacht Deel ervaringen met anderen