Familieleden, cliënten en hulpverleners Bondgenoten? Ypsilon ontmoetingsdag 4 juli 2009 Familiebeleid Henk Fox

Historie Late middeleeuwen (1300-1500): beschrijving, die gelijkenis vertoont met psychose. ‘Uitzinnige’: uitvallen van de zinnen; ‘Deviatus’: afwijkende. Opvang: grote mate van tollerantie. Pelgrimstochten Opkomst van het handelskapitalisme (1500-1800): buitensluiting. Ontstaan ‘Dolhuizen’ en ‘tucht- en correctiehuizen’. Voor mensen, die niet waren te handhaven: patienten, landlopers criminelen 1800 -1900:patienten als afzonderlijke groep onderscheiden. Aanzet tot verbeteringen. Grote verschillen in opvang. Particulier en gemeentelijk. Pogingen tot ‘genezen’. Staatscontrole Ypsilon ontmoetingsdag 4 juli 2009 Familiebeleid Henk Fox

Historie, vervolg 1900-1950: psychologische theorieen. Verdere pogingen tot ‘genezing’. Gezin draagt schuld. Vooral de moeder Mental health beweging veel verbeteringen: oprichting voor- en nazorgdiensten (SPD); MOB Tot 1970: opname blijft de meest gangbare interventie 1970-1990: ontwikkeling van anti-psychotica (chloorpromazine vanaf 1953). Verdere differentiatie in setting waarin mensen worden behandeld: thuis, opnemen, RIBW. Gezinnen als pathologisch beschouwd 1990 – nu: behandelingen in meer vormen ontwikkeld. Setting (kliniek of ambulant) minder centraal. Gezinnen minder negatief bejegend. Horen er overigens niet bij Ypsilon ontmoetingsdag 4 juli 2009 Familiebeleid Henk Fox

Conclusie Langer geleden grote tolerantie ten opzichte van mensen met een psychose. Geleidelijk aan worden patienten afgezonderd van de gewone gemeenschap Vanaf 1900 psychologische verklaringen voor afwijkend gedrag. Daarbij de familie tot voor kort beschouwd als ziekmakend Familieorganisaties worden erkend. Voor individuele gezinnen nog een lange weg af te leggen Ypsilon ontmoetingsdag 4 juli 2009 Familiebeleid Henk Fox

Aandacht voor families 1984: oprichting van Ypsilon. Later andere familieverenigingen: Labyrint, In Perspectief Drijvende kracht: onvrede over de opvang van familielid. Kritiek op hulpverlening In tachtiger jaren eerste artikelen over gezinnen: ‘Een vergeten groep..’ (Horne); ‘Thuis bezorgd’(Schene) Ypsilon ontmoetingsdag 4 juli 2009 Familiebeleid Henk Fox

Aandacht voor families: vervolg Negentiger jaren: ‘Hulpverleners en Familie: partners in de zorg’ (Borgesius); geschreven in opdracht van familieverenigingen Na 2000: verdere emancipatie van familieorganisaties: Modelregeling (eerder niet geslaagd) Familieraden Familievertrouwenspersoon Familiekaart / Triadekaart Ypsilon ontmoetingsdag 4 juli 2009 Familiebeleid Henk Fox

Kortom: We zitten op een lopende trein. Er zijn goede ontwikkelingen, die een vervolg verdienen. Familieorganisaties zijn een werkelijkheid geworden In de dagelijkse praktijk toe naar een steviger positie in de hulpverlening en toegang tot maatschappelijke voorzieningen Ypsilon ontmoetingsdag 4 juli 2009 Familiebeleid Henk Fox

Welke positie? De familieorganisaties hebben zich steeds gericht op een verbetering van de opvang van hun familielid. Dat was en is hard nodig Geleidelijke aandacht voor familieleden zelf. Hoe je je leven voor jezelf dragelijker kunt maken. Hoe ook familieleden zelf herstellen, zich aanpassen aan een nieuwe werkelijkheid Besef, dat familieleden een grote bijdrage kunnen leveren aan het herstel van hun naaste Ypsilon ontmoetingsdag 4 juli 2009 Familiebeleid Henk Fox

Lijnen voor beleid korte termijn Algemeen: erkenning van familie als partner in de zorg (voor hun familielid) Continue voorlichting aan Familieleden. Onderdeel van voorlichtingsbeleid van GGz organisatie. Uitwerking van de modelregeling in samenwerking met regionale cliënten- en familieorganisaties in 100% van de GGZ organisaties. Evaluatie van systeem van FamilieVertrouwensPersoon en verdere implementatie ervan. Ypsilon ontmoetingsdag 4 juli 2009 Familiebeleid Henk Fox

Lijnen voor beleid korte termijn: vervolg Elke GGz organisatie een Familieraad Ypsilon: evaluatie van de triadekaart (familiekaart) Meer aandacht voor achtergronden ervan Brede implementatie van de triadekaart-nieuwe-vorm Meer aandacht voor lichamelijk onderzoek en behandeling cliënt. Aandacht voor leefstijl Ypsilon ontmoetingsdag 4 juli 2009 Familiebeleid Henk Fox

Aandachtspunten Familieleden systematisch ‘bij de hulpverlening betrekken’: bij intakefase en bij opstellen van behandelplan en jaarlijkse bespreking (wie worden dat?) Betrekken of participeren een tussendoel: gelijkwaardige samenwerking einddoel Samenwerking. Niet alleen tussen familie en hulpverlening (dyadisch). Samenwerking in de triade: cliënt-hulpverlener-familie Ypsilon ontmoetingsdag 4 juli 2009 Familiebeleid Henk Fox

Aandachtspunten geïnspireerd vanuit Familie als Bondgenoot Implementatie van andere manieren van omgang met familieleden vereist draagvlak op meerdere niveaus van de organisatie ( en andere organisaties) Serieus nemen van eigen ervaringen en deze verdiepen is een belangrijke sleutel tot verandering Uitwisselen van ervaringen onthult de verborgen behoeften van familieleden Ypsilon ontmoetingsdag 4 juli 2009 Familiebeleid Henk Fox

Aandachtspunten FAB vervolg 1 Toe naar een hulpverlening vanuit familieperspectief en cliëntenperspectief. Herstelgeorienteerd zorg Familieorganisaties: differentiëren. Oude leden en mensen voor wie problematiek nieuw is Lotgenotengroepen (Family to Family groups): meer dan herkenning en erkenning Ypsilon ontmoetingsdag 4 juli 2009 Familiebeleid Henk Fox

Aandachtspunten FAB vervolg 2 Instellingen verstrekken als dagelijkse routine informatie over familieorganisaties en F to F groepen Inzet van familie-ervaringsdeskundigen in het geven van informatie/lessen aan hulpverleners ( in FAB) Inzet van betaalde familie-ervaringsdeskundigen in hulpverleningsteams Ypsilon ontmoetingsdag 4 juli 2009 Familiebeleid Henk Fox

Meer weten? www.familiealsbondgenoot.nl Ypsilon ontmoetingsdag 4 juli 2009 Familiebeleid Henk Fox