Lokaal behoeftenonderzoek bij Senioren VormingPlus Theo Hullebroeck

Beleidsvoorbereiding (ex ante evaluatie)  Beleidsuitvoering (tussentijdse evaluatie)  Beleidsbeoordeling (ex post evaluatie)  Beleidsvoorbereiding De beleidscyclus en (evaluatie)onderzoek

Werken ‘Beleidsevaluatie’  Handleiding Beleidsevaluatie (vier delen, 2007)‏ –  Handleiding Opvolgen en Evalueren van het beleid (indicatoren, 2002)‏ –  Kwaliteitsrichtlijnen surveys – ey.htmhttp://aps.vlaanderen.be/statistiek/publicaties/stat_Publicaties_surv ey.htm

Recente geschiedenis vergelijkbaar onderzoek  Bijzonder veel behoeftenonderzoeken bij bejaarden (OCMW) (BTK, Plan Spitaels, derde arbeidscircuit …)‏  Tevredenheidsonderzoeken  Evaluatieonderzoek. Diverse soorten, eerder effectonderzoeken, minder maar ook Behoeftenonderzoeken (ex ante evaluatieonderzoek)‏

Externe condities voor het lukken van onderzoek Bevoegdheid opdrachtgever en uitvoerder Politieke wil en vraag naar resultaten PRAKTIJK- en BELEIDSRELEVANT VisieONDERZOEK Doelstelling en planning Middelen Draagvlak en betrokkenheid stakeholders

Lokaal onderzoek  Zicht krijgen op de lokale context die soms niet, soms wel verschilt  Lokale evaluatie veronderstelt lokale informatie  Fijnmazig meten  Kader wordt getrokken op basis van indicatoren en andere bovenlokale informatie  Indicatoren worden gerelativeerd op basis van lokale informatie

‘Behoeften’ meten?  Zeer moeilijk begrip met veel aspecten  Bradshaw’s taxonomie: (zeer bekend!)‏ –Normative need (Normatieve behoefte)‏ –Felt need (Aangevoelde behoefte)‏ –Expressed need (Uitgedrukte behoefte, vraag)‏ –Comparative need (Vergelijkende behoefte)‏  Een behoefte is een ‘sociaal construct’  Een behoefte is een spanning (gap)‏

Onderzoekssoorten  Kwantitatief versus kwalitatief  Exploreren, beschrijven, verklaren  Longitudinaal versus cross-sectioneel  Nrgl onderwerp: opinieonderzoek, bekendheidsonderzoek, attitudeonderzoek, effectonderzoek, tevredenheidsonderzoek, behoeftenonderzoek

Onderzoek:  Belang van de voorbereiding –Probleemstelling, onderzoeksprobleem Doelstelling Onderzoeksvragen formuleren  Mixed methods en triangulatie

Technieken 1/12 Steekproeftrekken  Kwantitatief –Verkeerde vraag : ‘Hoe groot moet m’n steekproef zijn wil ze representatief zijn?’ –Enkelvoudig aselect of complexer ontwerp –Toetsen (p-waarde)‏ –Betrouwbaarheidsinterval. –Non-respons  Kwalitatief –Theoretisch steekproef- trekken –Doelgericht (purposive) trekken

Technieken 2/12 Naslagwerken  SOKA  Kwaliteitszorg in Welzijnsvoorzieningen (losbladig werk)‏  Gemeentelijk zakboekje, OCMW-zakboekje (kluwer)‏

Technieken 3/12 Indicatorensets (voorbeelden) 1/3  Verzamelwerken : – (VRIND) – EcoIndic.pdf (sociaal en economisch: Federaal)‏ EcoIndic.pdf  (Socio)demografische indicatoren – – vlaanderen.be/docs/nl/jx/2642sociale%20situatieschets% %20lr.pdfhttp:// vlaanderen.be/docs/nl/jx/2642sociale%20situatieschets% %20lr.pdf  Duurzaamheidsindicatoren – %20Opbouw%20dbl.PDFhttp:// %20Opbouw%20dbl.PDF – (stadsmonitor)‏  Leefbaarheidsindicatoren – (dementie)‏ – 20-%20% % pdf (Gent)‏ 20-%20% % pdf

Technieken 3/12 Indicatorensets (voorbeelden) 2/3  Gezondheidsindicatoren – – –Onderzoek Bloemekenswijk Gent  Kansarmoede-indicatoren en SIF-indicatoren – oren.pdfhttp:// oren.pdf –  Lokale sociale indicatoren –  Welzijnsindicatoren –  Economische indicatoren (arbeidsmarkt)‏ – –

Technieken 3/12 Indicatorensets, bemerkingen 3/3  Stortvloed!  Grondige kennis ervan noodzakelijk  Algemene geldigheid is niet noodzakelijk lokale geldigheid  Lokale bruikbaarheid : raamwerk

Technieken 4/12 Quick-scans, checklists  Proza

Technieken 5/12 Lokale surveys (populatie of doelgroepen)‏  Respons goed verzorgen! (is vaak onverantwoord laag)‏  Bij face tot face : duur (tenzij vrijwilligers)‏  Betrouwbaarheid van de schattingen: verschil tussen algemene schattingen en specifieke schattingen  Kanskapitalisatie bij veel schattingen

Technieken 6/12 Focusgroepen  Kwalitatieve methode  8-10 deelnemers (homogene groep)‏  Soms meer dan één groep  Selectie deelnemers belangrijk  Voorbereiding en modereren belangrijk  Verwerking en analyse: eenvoudig of complex

Technieken 7/12 Nominale groepstechniek  Kwalitatieve methode met kwantiatief aspect  5 tot 12 deelnemers  Eén-vraag techniek  Ideeën noteren, verzamelen, stemmen

Technieken 8/12 Face to face Interviews  Veel soorten: van ‘narratief interview’ tot ‘checklist interview’  Beslagen interviewer (inhoudelijk én technisch)‏  Arbeidsintensief en daardoor duur

Technieken 9/12 Case Studies  Methode op zich  Zicht krijgen op een geheel  Soorten selecties van cases  Soms meerdere technieken tegelijk inzetten

Technieken 10/12 Delphi-techniek  Bevragen van experten  Anoniem, schriftelijk, iteratief (tot 3 rondes)‏  Van open naar gesloten, van kwalitatief naar kwantitatief  Gemotiveerde experten!

Technieken 11/12 open schriftelijke bevragingen  Zelf zeer goede ervaringen bij semi- professionals  Zes tot acht open vragen

Technieken 12/12 Andere technieken  SWOT-analyses  Concept Mapping  Colour vote  Toezicht- of inspectieformulieren  Overzichten van kwaliteitscriteria  …