Toetsen en competenties Harry Gankema h.gankema@kpcgroep.nl Toetsen en competenties Over uitdagingen en valkuilen

Even voorstelllen Ik hou niet van dit onderwerp Het is te moeilijk en er wordt te gemakkelijk over gedaan Terwijl het toch zo gemakkelijk is !!

Even toelichten I Je hebt leren en toetsen Of beter: leren => cognitie => toetsen Vroeger ging je naar school voor een vak, maar leerde je voor een toets Tegenwoordig ga je naar school voor het verwerven van competenties, en leer je voor je assessment . Weet je nu alles van een vak?

Even toelichten II Je hebt betrouwbaarheid en validiteit, dat zijn elkaars tegenstanders Betrouwbaarheid en objectiviteit worden nogal eens verward. Objectief meten is niet moeilijk, maar wel het meten van zaken die er toe doen Taal is een voorwaarde voor schoolsucces Maar is schoolsucces een voorwaarde voor de samenleving Hoort een dyslecticus niet in de samenleving?

Even toelichten III De term ‘competentie’ komt uit de toets en assessment-theorie. Een theorie die gaat over het meten van de potenties van een persoon. Het is geen leertheorie !! Competenties leren is eigenlijk hetzelfde als een toets leren In je hoofd zitten geen toetshokjes die zorgen dat je een toets kunt maken. Er zitten ook geen competentiehokjes die zorgen dat je competent bent.

Leren vanuit de aanbieder: de stapelbenadering Leren is het verzamelen van ontbrekende informatie K → K’. leren = Δk

Leren vanuit de ontvanger: de veranderbenadering Leren is de neurale verandering die ontstaat naar aanleiding van de waardering van een mentaal/fysieke actie. leren = K → K Leren is een verandering van de homeostase Badhuis Wasserette Badhuis Wasserette

Kennismodel Wereld 1 Formaliseren kennis Wereld 3 Wereld 2 Leren   Formaliseren kennis Wereld 3   Wereld 2   Leren Studeren

Opbouwen van attitudes Leerdoelen ‘De Praktijk’ Fysieke werkelijkheid ‘De Competenties’ Psychologisch ‘De feitenkennis’ talig       inzichten feiten vaardigheden attitudes Opbouwen inzicht Leren van feiten Opbouwen van routines Opbouwen van attitudes

Algemene vaardigheden Vaardigheid Feiten Competenties Vaardigheid Feiten Competenties Permanente oefenruimtes Vaardigheid Feiten Competenties Simulaties, opdrachten Documentatie, informatie Oefenruimte bij simulatie Opvoedingsomgeving

Stelling 50% van de kennis van een uitstromer van een ROC deelt hij met alle andere uitstromers Van de overige 50% deelt hij de helft met een uitstromer uit een andere opleiding binnen zijn school De laatste 25% hoort bij zijn beroep en is het eerst verouderd. Opleiding 1 Opleiding 2 Opleiding 3 Opleiding 4

Stelling Bomans De bioloog die een bloem in zijn samenstellende delen ontleedt zal aan het eind merken dat hij geen bloem meer heeft Kerntaak 1 Competenties werkprocessen

Stelling Harry Hoe beter en gedetailleerder we waarden in normen weten uit te drukken hoe sterker we aan het eind ervaren dat we niet meer weten wat de waarden waren. Een heldere leeropdracht en een transparante toets / meesterproef of assessment zorgt er voor dat het leerresultaat een kunstje is.

Afvinken, toenemende complexiteit Kwalificatie Complex Zelfstandig Begeleid Eenvoudig Zelfstandig Begeleid

Toetsen Kennis: schaal of noodzakelijk om te weten Snappen: dichotoom of oplopende complexiteit Attitude: beroepshouding: nooit nul, subjectief Vaardigheid: objectief uit te drukken van 1 tot 10

Opbouw De droom van Jan Berkhout

Toeval K.D. School Beroep Gedrag Personeel Toetsing Werkprocessen Projecten; EVC’s; Geplande activiteiten; Achteraf vastgestelde activiteiten Gedrag Werkprocessen K.D. Competenties School Beroep Personeel Instructie Coaching School Werkprocessen Toetsing Afronding; Examen; protocollen; assesment

Opbouw Hoe het onderwijs toeval organiseert

Traditioneel onderwijs creëerde ‘tijd <-> ruimte’ Kennisgebieden Methode bij vak Tijdseenheden 50 min. Leerkracht Leerling Als leeromgevingen teruggebracht zijn tot 1 kennisgebied en één vaste tijdseenheid dan is het onmogelijk om samenhang tussen kennisgebieden aan te brengen en om leerpsychologische principes toe te passen die meer tijd vragen dan 50 minuten

‘Gedeeltelijke doorbreking tijd <-> ruimte’ Competentie inhoud Ruimte: Kennisgebieden Tijdseenheden Open. Intentioneel leren Docenten Leerling Er is nu ruimte voor samenhang, maar er is vooraf precies bepaalt welke kwalificaties zijn te behalen. Als leeromgevingen 100% intentioneel zijn dan kan de snelheid van het leren nooit hoger zijn dan wat door ontwerpers vooraf is voorzien. De ontwerpers bepalen de leertijd en efficiency. Niet de ontwikkeling van de hersenen van de deelnemer

‘Doorbreking tijd <-> ruimte’ Leer-organisatie Formeel beschikbaar Informeel mogelijk Tijdseenheden Open. Potentieel leren Leerbronnen Leerling Als leeromgevingen potenties tot leren hebben dan is het mogelijk dat dln. ‘A’ in twee omgevingen dezelfde resultaten haalt als ‘B’ in vier. Individuele fluctuaties zijn mogelijk en beheersbaar. Voorwaarde: in het ontwerp zijn leerproces en toetsproces fuzzy ontkoppeld en in het proces zijn docent-intentie en bepaling leerresultaat fuzzy ontkoppeld

Beroepsopleiding nieuwe stijl Leren Beroep Toetsen Werkprocessen Competenties De voortgang door een leerweg vindt plaats in de zone van naaste ontwikkeling. Op de plaats waar de motivatie ligt en op een manier waarop de lerende die ontwikkeling zelf het liefst wil invullen. Werk/leerplaats Onderwijs Werk De voortgang door de beroepsketen is deels logisch opgebouwd en deels intuïtief te benaderen. Maar elk element is te plaatsen in de zone van naaste ontwikkeling en van elk element is een prestatienorm vast te stellen Een toets drukt de argwaan uit van iemand die niet aanwezig was op de werkplaats

Beroepsopleiding nieuwe stijl Leren Beroep Toetsen Werkprocessen Competenties Catalogus gedecomponeerd vanuit het brein (hoe) en het beroep (wat)

Werkprocessen Competenties Beroeps-opleiding Leren Werkprocessen Competenties Vakken Gedecomponeerde catalogus: Kleinste eenheden: Inhoudelijke criteria - Didactische criteria MENSENTAAL Inzichten Vaardigheden Vakkennisdomeinen Snappen Inslijpen Weten Houding

Werkprocessen Competenties Beroeps-opleiding Werkprocessen Competenties Catalogus Vulling uit catalogus: Overdracht in competentieomgeving Overdracht in voorbereidende of parallelle leersetting Link naar inhoud en naar toetsing Een werkproces geeft aan wat er beheerst moet worden en wat er aan de orde moet komen..

Beroeps-opleiding Toetsen Summatief: ben je competent? Formatief: hoe staat je voortgang er voor? Gedecomponeerde (financ.) catalogus: Kleinste eenheden: Inhoudelijke criteria - Didactische criteria SUMMATIEF Kwalificeert Voldoet aan objectieve criteria FORMATIEF Vernieuwend toetsen Kennistoets : of 0 of 10 Gedragsthermometer heeft altijd een waarde Vaardigheden afchecken a.d.h.v. criteria Snappen: gevallen kwartje Stelt vakmanschap vast, los van leerproces. Heeft niets met leerproces te maken. Zou je ook vooraf kunnen doen. Gaat over het leren dat leidt tot een brein dat competent is. Zou het leren intensief moeten begeleiden.

Beroeps-opleiding Werk/leerplaats Toetsing En zo hebben we zicht op het werk in de werkplaats zelf en het leren dat elders moet plaatsvinden. Ook weten we wat we waar en wanneer moeten evalueren. De werkplaats is de leeromgeving waar een deelnemer gevormd wordt tot een professional voor een beroep, aan de hand van het liefst echte opdrachten van buiten. Gedecomponeerde (financ.) catalogus: Kleinste eenheden: Inhoudelijke criteria - Didactische criteria Werkprocessen competenties SUMMATIEF x-deel werkplaats Y-deel los FORMATIEF Beschrijving op werkprocessen Beschrijving op beoordeling Zodra een opdracht binnenkomt dan wordt hij per deelnemer beschreven in de werkprocessen en daarmee in de cataloguselementen die er mee samenhangen Ind. begeleidingsformulier Ind. beoordelingsformulier Door die beschrijving kunnen er direct twee formulieren uitrollen: het formulier dat aangeeft hoe en waarop deze deelnemer zal worden getoetst het formulier dat de leerweg, de ondersteuning en de verwachtte kostprijs aangeeft.

Beroeps-opleiding Deelnemer Werk/leerplaats Toetsing Gedecomponeerde (financ.) catalogus: Kleinste eenheden: Inhoudelijke criteria - Didactische criteria Werkprocessen competenties SUMMATIEF Werk/leerplaats Resultaat FORMATIEF Budget Leerweg Deelnemer Ind. begeleidingsformulier Ind. beoordelingsformulier

Begeleiding en coaching Begeleiding en coaching zijn belangrijke functies in het CGO! 25% van het nieuwe functiehuis gaat op aan functies die we eerst niet hadden, voor zaken die we altijd al deden Beoordeling en assessment zijn belangrijke functies in het cgo! Er is een nieuwe functie voor het beoordelen van de resultaten van een leerproces waar een ander weer meer verstand van heeft CGO: leren en beoordelen vallen samen. Assessment: onzin, beoordelen is een vak Heeft de werkplaatschef behoefte aan een functioneringsgesprek met de persoon waar hij elke dag mee samenwerkt? Kun je een docent een professional noemen als hij geen verstand heeft van de beoordeling van het resultaat van zijn werk?