Orde van artsen: naar een grondige hervorming? Herman Nys 5 juni 2010

“ De Orde moet grondig hervormd worden” Juridische argumenten

Afschaffen? Geen doorslaggevende juridische argumenten voor een afschaffing

Hervormen? 7 juridische argumenten: Rechten van de patiënt Recht op privé leven en vrijheid van mening Contractuele vrijheid Vrijheid van vereniging Gelijke behandeling Grondwet Europees recht

De rechten van de patiënt ‘Zonder de positieve adviezen van de nationale raad van de orde van geneesheren was er nu geen wet op de patiëntenrechten’ Art.11 patiëntenrechtenwet : recht om klacht neer te leggen bij een ombudsfunctie. De nationale raad OG interpreteert de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de ombudsfunctie absoluut :

Rechten van de patiënt “Het is dan ook uitgesloten dat de ombudsfunctie de hoofdgeneesheer in kennis stelt van een ontvangen klacht tegen een geneesheer of deze voor behandeling aan hem overmaakt of hem bij de behandeling van de klacht betrekt”. (advies van 21 mei 2005) Respect voor de rechten van de patiënt brengt met zich mee dat die onpartijdigheid/onafhankelijkheid ook geldt voor de raden van de orde. Dat is nu niet het geval

Recht op privéleven/ vrijheid van mening van artsen Art.6, 2° KB 79: tuchtsancties wegens ‘zware fouten bedreven buiten de beroepsbedrijvigheid wanneer die fouten de eer of de waardigheid van het beroep kunnen aantasten’. Zware fout? <-> Art. 19 KB 79: ‘ Geen enkele beslissing ter voldoening van art. 6,2° mag gegrond worden op redenen in verband met ras of op motieven van godsdienstige, wijsgerige, politieke, taalkundige of syndicale aard, noch op het feit dat de geneesheer verbonden is aan een instelling die geneeskundige verzorging verstrekt aan leden van een groepering of aan een categorie van personen. Elke inmenging in die aangelegenheid is verboden’.

Contractuele vrijheid Raden van de orde hebben ook ‘preventieve’ bevoegdheid ( individuele maatregelen opleggen ter voorkoming van tuchtmisdrijf) Iedere overeenkomst onderling of met een derde moet worden voorgelegd aan de raad van de orde (art.167 code) <-> contractuele vrijheid van de arts en andere partij die vaak niet onder de bevoegdheid van de orde valt

Vrijheid van vereniging De raden van de orde brengen via hun adviezen en richtlijnen de vrijheid van verenigingen ( bv ziekenhuizen) om zelf het beleid van de vereniging te bepalen, in het gedrang. Bv. Leidraad voor medische directeurs in een ziekenhuis (2008): “Zo verbindt hij er zich toe al het mogelijke te doen ter naleving en ter bevordering van de deontologie in het ziekenhuis. Daarom zal hij er ook over waken om van het ziekenhuisbeheer te bekomen dat de deontologie nageleefd wordt in de contracten van de ziekenhuisartsen. Het behoort tevens tot zijn opdracht de ontwerpen van collectieve overeenkomsten, zoals het Algemeen Reglement van het ziekenhuis, het Medisch Reglement of het Reglement voor de Centrale Inning der Erelonen, ter nazicht op deontologisch gebied voor te leggen aan de Orde der geneesheren”.

Gelijke behandeling Tuchtrecht via een orde voor de artsen en de apothekers Een zeer beperkt ( en nog virtueel) tuchtrecht via de provinciale geneeskundige commissie voor tandartsen, vroedvrouwen en kinesitherapeuten Geen tuchtrecht voor andere WUG beroepen : verpleegkundigen, paramedici Welke objectieve rechtvaardiging bestaat er voor deze ongelijke behandeling van WUG beroepen?

De Grondwet Gezondheidsbeleid is een persoonsgebonden bevoegdheid en daardoor de bevoegdheid van de gemeenschappen ( art.128 §1 GW en art.5 Bijz.W. 8.8.80) Tussen de vele uitzonderingen komt uitoefening van de beroepen in gezondheidszorg niet voor. Na dertig jaar tijd om de Bijz.Wet te respecteren en hiermee rekening te houden bij het hervormen van de orde

Europees Recht Reeds erkend : orde is een ‘ondernemingsvereniging’ in de zin van de mededingswet. Beslissingen van de raden van de orde die mededinging aantasten moeten worden getoetst aan eisen van de mededingingswet -> versoepeling reclameverbod. Toekomst? Verbod ‘no cure no pay’-? verbod ereloonverdeling (dichotomie)? Vestigingsverbod in nabijheid vroegere collega? Associaties met niet artsen? Verbod medisch-farmaceutische cumulatie? Geen pleidooi voor verdergaande liberalisering; wel modernisering : vraaggestuurd; samenwerkingsverbanden : zorgtrajecten; klinische paden

Europees recht Ontwerp-richtlijn rechten van de patiënt en grensoverschrijdende zorg zal leiden tot stroomlijnen van standaarden en praktijken ( ‘arts weet niet op voorhand of patiënt een Belgische onderdaan is of niet maar moet hem gelijk behandelen) ( lidstaten moeten een buitenlandse patiënt op dezelfde manier behandelen als een eigen onderdaan) -> de orde zal die standaarden niet alleen meer kunnen bepalen

Slotbedenking Aanpassen K.B. nr. 79 volstaat niet Ook “belendende” wetgeving moet worden herzien: KB nr. 78 : monopolies; overlappende en tegenstrijdige bevoegdheden; archaische visumplicht; Ziekenhuiswet : een verouderd concept van beddenhuis rond monospecialismen werkt belemmerend voor samenwerking;