DIVERSITEIT EN INCLUSIE: Het insiderperspectief van studenten met een ondersteuningsbehoefte Marieke De Smet Ruth Cnockaert www.howest.be

Inhoud presentatie Project: ‘diversiteit en inclusie’ Resultaten Instroom Formele ondersteuning Disclosure Informele ondersteuning Uitstroom

1. Project ‘diversiteit en inclusie’ Studenten met een ondersteuningsbehoefte of een verhaal over/ervaring met ondersteuning Insidersperspectief Studenten uit zoveel mogelijk opleidingen van Howest Focus op ‘good practices@Howest’, ‘kernelementen voor succeservaringen’

2. Resultaten Verschillende domeinen Instroom aan de hogeschool Formele ondersteuning Disclosure Informele ondersteuning Uitstroom

3. Instroom Instroom = kiezen voor een opleiding = kiezen voor een school ===

3. Instroom: opleiding Interesse Haalbaarheid Zelfontplooiing Vooropleiding mogelijkheden Zelfontplooiing “En dan was het van: ja, communicatie is één van mijn slechtere dingen, dus waarom ga ik dan niet gaan trainen op iets waar ik niet zo goed in ben? Dus dan dacht ik: laat ik van mijn zwakte een sterkte maken en dan ben ik beginnen zoeken.”

3. Instroom: school Keuze voor opleiding Ondersteuningsmogelijkheden en openheid Ligging Grootte “Als je naar een opendeurdag of een infodag gaat, en ge kijkt enkel rond of dat het wel toegankelijk is, of dat het... dat mag je drijfveer niet zijn, denk ik. Je drijfveer moet zijn dat je die opleiding wil doen.”

3. Instroom: ondersteunende factoren Eerlijke en correcte informatie Wanneer? SID-IN, infodagen, inschrijvingsmomenten, instapweek/proeflessen… Eerlijk zijn ≠ weigeren bij een eerste contact

3. Instroom: ondersteunende factoren “Men was daar heel eerlijk over van: kijk, we zien dat niet echt haalbaar omdat dat ook niet zo realistisch is. En ik was zo blij dat ze daar eerlijk in waren.” “Zij hebben mij gezegd dat het gewoon niet te doen was eigenlijk. Ze hebben gezegd: ‘dit ga je nooit kunnen combineren met werk’.Het is inderdaad… het is heel zwaar. Dus ik weet waarom ze mij dat gezegd hebben. Maar gewoon met één vak minder, het wordt toch te doen.”

3. Instroom: ondersteunende factoren Vroegere positieve leerervaringen Steun van ouders en familie   “Maar ik heb het dan toch gedaan, op aanraden van mijn moeder terug.” “Ik had altijd 70% (in het middelbaar), dus ik dacht van: ja, het hoger gaat ook wel lukken zeker?”

4. Formele ondersteuningsvormen Studiebeurzen Studiebegeleiding Begeleiding vanuit Stuvo Faciliteiten

4. Formele ondersteuning: de weg vinden Duidelijke informatie van bij het begin Informatie via verschillende kanalen, op verschillende momenten Informatie gericht op alle studenten Kleinschaligheid Contact met lectoren “En wat mij onmiddellijk opviel, was dat het formulier gewoon al in het studentenpakket zat. Je moest niet meer naar ergens gaan voor iets te vragen. Wat soms ook wel een drempel kan gaan zijn, zeker als het ergens iets heel nieuw is.”

4. Formele ondersteuning: aanvragen van faciliteiten - Ondersteuning door talentcoach - ideologische en praktische moeilijkheden - duur van de aanvraagprocedure (communicatie) “Die mailt dan ook, waarmee kunnen we u nog helpen? Ze staan wel open voor alles.” “Eigenlijk zou een student die ook een ondersteuningsnood heeft zonder die diagnose dat ook moeten kunnen krijgen”.

4. Formele ondersteuning in de praktijk - faciliteiten ‘voor moest het nodig zijn’ - praktische drempels - goede communicatie * lectoren op de hoogte door talentcoach * toezicht op examen - Houding van lectoren “Ik ben heel tevreden over hun reacties erop. Begrijpend ook, als het niet ging.”

5. Disclosure Wordt gelinkt aan: - ondersteuning en begrip krijgen - discriminatie en stigmatisering Ondersteuning door: - veilige, begripvolle omgeving - informele ondersteuning die geen disclosure vereist

5. Disclosure “Als ze het weten dat ik dyslexie heb, ik heb dat ervaren... wanneer was het... ik denk op het einde van het zesde jaar. Dan was ik ook in een groepswerk, en dan merkte ik dat ze mij niet te veel wilden laten doen, omdat ze bang waren dat ik een fout ging schrijven, of dat ik mis ging lezen, of dat ik iets doms ging zeggen.” “En nu zijn we met een groep van 14, dus ja, wij weten dat wel allemaal van elkaar. Ik voel mij wel beter in de groep nu.”

We are all a limited edition: Informele ondersteuning

6. Informele ondersteuning: lessen - Goede organisatie - Pauzes - Fysieke ruimte - Manier van lesgeven - Inhoud

6 informele ondersteuning: examens en studeren - planning - studiemethode - duidelijke richtlijnen “Dat is een stressvol moment, examens. Ondersteunend vind ik wel die voorbeeldexamenvragen omdat… je hebt dan al een richtlijn van waar dat het naartoe gaat.”

6. Informele ondersteuning: examens en studeren - medestudenten - steun van familie of vrienden “Zo zeker in de examenperiode, als ik het even niet zie zitten. Dan is de steun van je gezin toch wel het belangrijkste. Mijn man moet mij dan wel een keer een peptalk geven en mijn ouders zijn er dan voor op mijn zoon te passen”

6. Informele ondersteuning: stage - motivatie - groeiproces “En nu op mijn stageplaats, daar ben ik eigenlijk door die begeleiding totaal open gebloeid. Ik kon wel niet anders dan op mijn eigen benen staan Dat was enorm leerrijk. Want zo heb ik mezelf kunnen ontwikkelen van een verlegen meisje die totaal niet assertief was, naar een assertieve jonge vrouw.”

6. Informele ondersteuning: stage “Je merkt ook wel dat buitenstaanders zoals in mijn vorige stage, ze stonden daar zeer negatief tegenover. Ik had ook op mijn eerste gesprek… ik had dat ook open gecommuniceerd en die zei van: ik denk dat jij gewoon te lui bent. “

6. Informele ondersteuning: stage - supervisie en stageoriëntatie “Wel die oriëntatie, omdat ik daar nu het nut van in zie, is wel broodnodig, dat ze dat eens tegen de studenten zouden zeggen van kijk: het is echt wel nodig, want daar mee staat of valt uw stage. Je moet echt wel met je sterktes en je zwaktes rekening houden.”  

6. Informele ondersteuning: contact met lectoren “Wat is voor jou het belangrijkste aspect van jouw ondersteuning?” “Eigenlijk vooral het feit dat ik weet dat ik bij de lectoren terecht kan als het echt niet zou lukken.”  

6. Informele ondersteuning: contact met lectoren Laagdrempelig contact en beschikbaarheid - houding lector - teamlokaal - praktijkvakken - kleine klasgroepen - meerdere functies -contact buiten de lessen

6. Informele ondersteuning: contact met medestudenten “…omdat ik met mijn project moest stoppen, toen heb ik van de andere groepsleden een roosje gekregen en een grote groepsfoto en ook een tekstje zat er bij. Dat vond ik wel tof en eigenlijk ook wel ondersteunend.”

6. Informele ondersteuning: contact met medestudenten - Emotionele en praktische steun Maar niet evident: “En zij kenden elkaar al? Ja, ja. Ze babbelden al tegen elkaar. Ik heb een paar keer geprobeerd om een beetje te babbelen, maar ja, je bent ergens de 'indringer' hé.”

6. Informele ondersteuning: contact met medestudenten - Praktijkvakken - Supervisiegroepen - Internet - Dezelfde situatie - Passie “De gemiddelde leeftijd is 19 jaar of zo. Ik ben al 27. Maar ja, er zijn veel gemeenschappelijke interesses, dus er is altijd wel een contactpunt.”

6. Informele ondersteuning: open sfeer “De school heeft een dusdanige sfeer dat heel veel mensen, dat is bij mij in elk geval zo, het toch een beetje hun tweede thuis vinden.” “Dat alles hier dicht op één leeft en mekaar kent. Dat geeft je ook de vrijheid om te zeggen van: oké ik kan iets niet.”

7. Uitstroom: verder studeren Waarom niet? - leeftijd - confrontatie - job Waarom wel? - mogelijkheden - job dichter bij interesse Ondersteuning vanuit school

7. Uitstroom: verder studeren “Het is voorlopig genoeg. Ja, ik ga 26 zijn, dus dat is dan wel lang genoeg geweest.” “En ik denk dat ik volgend jaar waarschijnlijk een schakelprogramma sociologie ga doen, en dan een masterjaar sociologie. Ik heb ook een paar jobsites uitgezocht nu, en meestal heb ik een masterdiploma nodig.”

7. Uitstroom: werken - werk vinden - disclosure - begeleiding door de hogeschool Sollicitatietraining Goede informatie

7. Uitstroom: werken “Ik denk wel dat dat belangrijk gaat zijn, want je zit met dat dilemma: zit ik dat nu op een sollicitatiebrief of niet? Mensen denken nogal vaak in kotjes: beperking, weg ermee. Maar als je dat dan niet zegt, wat gebeurt er dan mee? Ik kan het niet zomaar verzwijgen.” “Wat ik zeer goed vind is dat ze kijken voor solliciatietraining te doen.”

VRAGEN?? BEDANKT VOOR JULLIE AANDACHT!