Een krachtdadig gemeentelijk milieubeleid voor Kansen tot samenwerking tussen gemeente en natuur- en milieubeweging.

Inhoud Voorstelling Verenigingen op de Tandem Aanbod van Tandem Projecten in de koffer

Voorstelling Tandem: steunpunt ter bevordering van de samenwerking tussen gemeenten en verenigingen. Lokale samenwerking = sleutelwoord

Verenigingen op de Tandem

BBLBond Beter Leefmilieu » Ondersteunt natuur- en milieuverenigingen » Informeert bevolking via campagnes, juridische en persacties » Adviseert Vlaamse, federale en Europese overheden CVNCentrum voor Natuur- en Milieueducatie » Organiseert cursussen en opleidingen rond natuur en milieu » Vorming van milieuraadsleden + gemeentepersoneel » Opleiding van vrijwilligers tot volwaardige professionele NME- activiteitbegeleiders DialoogDuurzaam en energiezuinig bouwen en wonen » Individuele waterzuivering, Rationeel Energiegebruik en Duurzaam (aan)bouwen » Vormingsprogramma’s (BouwTeam-cursus) » Infosessies voor breed publiek » BBLwww.bblv.be 02/ » CVNwww.natuureducatie-cvn.be 03/ » Dialoogwww.dialoog.be 016/

Verenigingen op de Tandem WWFInternationale milieuorganisatie » Terreinprojecten, lobbywerk, educatieve campagnes,… » WWF-België: Bossen, Zoet water, duurzame ontwikkeling en klimaatsverandering » FSC-label + advies en begeleiding voor maatregelen rond duurzaam watergebruik Velt Vereniging voor ecologische leven- en tuinieren » Boeken, publicaties, tijdschrift en plaatselijke afdelingswerking rond » Openbaar groen (pesticiden), gezonde voeding, duurzame landbouw, ecologische sier- en moestuin,… Natuurpunt Vereniging voor natuur en landschap in Vlaanderen » Natuurbeheer, -educatie, -studie en beleid » Terreinbeherende vereniging met plaatselijke afdelingen en activiteiten » Beleidsmatige werking » WWFwww.wwf.be 02/ » VELTwww.velt.be 03/ » Natuurpuntwww.natuurpunt.be 015/

Verenigingen op de Tandem VIBE Vlaams Instituut voor Bio-ecologisch bouwen en wonen » Integrale visie rond duurzaam bouwen. » Gezond en ecologisch materiaalgebruik, rationeel waterbeheer en energiegebruik » Cursussen, publicaties, studiereizen,… EcolifeMeetbare ecologische gedragsverandering » Campagnes, lespakketten en vormingsmodellen op maat van specifiek doelpubliek » Laagdrempelige, interactieve vormingsavonden voor breed publiek » Thema’s: ecologische schoonmaakmiddelen, verven, ecologische voetafdruk,… VBVVereniging voor Bos in Vlaanderen » Ijvert voor bosbehoud en –uitbreiding » Verweving van functies van bos » Werkgroepen en activiteiten rond: Actie en Beleid, Recreatie, Pro Silva,… » VIBEwww.vibe.be 03/ » ECOLIFEwww.ecolife.be 016/ » VBVwww.vbv.be 09/

Ondersteuning Tandem Sprekersaanbod – Thematisch vanuit de verenigingen – Intern/extern (opleiding gemeentepersoneel + ondersteuning adviesraadsleden Tandemkoffer: voorbeeldprojecten met/zonder begeleiding Tandemdatabank Tandemondersteuning – Sponsoring – Werksessies – Projectbegeleiding op maat (max. 10 dagen) – 02/

Samenwerking? Ja, maar… Ervaringen met samenwerking/participatie niet altijd positief Knelpunten - Andere cultuur: timing en werking - Vrijwilligers vinden... - Kost tijd - Vraagt geld - Heeft het resultaat? Dooddoener

Samenwerking? Ja, maar… Voorwaarden voor samenwerking – Kennis en bewuste omgang met verschillen in werking – Elkaars sterkten benadrukken Projectwerking in de steigers – Doelgericht werken: realistisch en afgebakend – Afbakening van tijd en middelen – Planmatig werken: activiteit – tijdsduur - planning - verantwoordelijkheid – Resultaatsgericht werken + streven naar meetbare resultaten – Taakgericht: duidelijke werkafspraken,… Communicatie

Projecten in de Tandemkoffer Opgedeeld per thema – zie samenwerkingsovereenkomst Instrumentarium Afval Milieuverantwoord productgebruik Water Hinder Energie Mobiliteit Natuur Bodem Duurzame ontwikkeling

Biodiversiteit in je gemeente Natuur Wat Soortbescherming via verschillende modules naar keuze TandempartnerNatuurpunt DoelstellingActief meewerken aan biodiversiteit Communiceren over het initiatief Stimulans voor inwoners om steentje bij te dragen DoelgroepAlle inwoners, vrijwilligers en natuurliefhebbers Link met SOthema natuur onderscheidingsniveau

Openstelling/beheer natuur Natuur WatGemeente ondersteunt de aankoop of het beheer van natuurgebied via subsidie/ restfinanciering/gratis kraanwerken/... en geniet mee van de recreatieve waarde TandempartnerNatuurpunt DoelstellingHogere natuurwaarde Vrijwilligers waarderen en ondersteunen Bekendheid natuurreservaat en gemeente DoelgroepAlle inwoners, vrijwilligers, natuurliefhebbers, wandelaars Link met SOThema Natuur, in te dienen als project

Durf tuinieren zonder Water WatPositieve actie rond het vermijden van gif uit particuliere tuinen d.m.v. beloning van inwoners, zichtbaarheid en meetbaarheid van goed gedrag TandempartnerVelt DoelstellingOppervlakte gifvrije tuinen verhogen Sensibiliseren omtrent milieu- en gezondheidszorg Draagvlak voor gifvrij groenbeheer DoelgroepAlle inwoners met een tuin/verhardingen Link met SOThema water: basisverplichting sensibilisatie

Duurzaamheidsspiegel Duurzame ontwikkeling Wat Duurzaamheidstoets + inspiratiebron voor duurzaam beleid Tandempartner Steunpunt lokale agenda 21 Doelstelling Aanzet tot dialoog over duurzaamheid Aanzet tot samenwerking (milieu, sociaal, internat. beleid) Start proces richting duurzaam lokaal beleid Doelgroep Adviesraden Lokale verenigingen Lokale besturen Diverse beleidssectoren Link met SO thema DO, onderscheidingsniveau

Verklein je ecologische voetafdruk Energie WatVoetafdruk berekenen + acties en tips opzetten (evt via wedstrijdformule) TandempartnerEcolife en WWF DoelstellingKennismaking met het concept van de ecologische voetafdruk Leerelement: welk verschil kan ik zèlf maken DoelgroepLeden van verenigingen en geïnteresseerde inwoners Link met SOthema duurzame ontwikkeling, energie: passieve sensibilisatie

Educatieve bos-/boomplantactie Natuur WatEducatieve plantactie – kort en krachtig voor alle inwoners TandempartnerVBV Doelstellingaanplanting van nieuw bos voor en door inwoners grotere betrokkenheid en meer respect voor groen educatie rond groen Doelgroepalle inwoners + jeugdverenigingen en scholen Link met SOthema natuur, te subsidiëren project

Gevelgroen Natuur Wat Kleur, leven en sfeer in de straat. Positief effect op geestelijke en fysieke gezondheid. Tandempartner Velt Doelstelling Meer groen in de straat Doelgroep Inwoners zonder voortuin Link met SO thema Natuur onderscheidingsniveau: subsidiereglement

Isoleer je rijk Energie Wat Isoleren van daken en muren van zalen Tandempartner Dialoog Doelstelling Isolatie van gemeentelijke jeugdlokalen- energie- en kostenbesparing - comfortverhoging - bewustmaking leden Doelgroep Plaatselijke jeugdverenigingen Link met SO thema energie onderscheidingsniveau: actieve sensibilisatie voor gemeentelijk gebouw: project te subsidiëren

Klimaatwijken Energie Wat Uitdaging: bespaar 8% energie in 6 maanden Gedragsverandering via eenvoudige tips zonder comfortverlies (LT-aanpak) Tandempartner BBL Doelstelling Energiebesparing op lange termijn Communicatie over energiebesparing Doelgroep Gezinnen, lokale verenigingen, mensen uit kansengroepen Provincies nemen coördinatie op zich Link met SO thema energie onderscheidingsniveau: actieve sensibilisatie

Lokaal Kyotoprotocol Energie, Mobiliteit WatEngagement van de gemeente om een lokaal klimaatbeleid op te stellen 3 engagementenIntern: 7,5% besparing Extern: inwoners sensibiliseren Rapporteren: evolutie in kaart brengen TandempartnerBBL Doelstelling2012: reductie CO2 met min 7,5% werken aan een geïntegreerd klimaatbeleid DoelgroepGemeenten en andere partners Link met SOthema's energie en mobiliteit, zowel basis als onderscheidingsniveau

Met belgerinkel naar de winkel Mobiliteit WatPromoten van fietsgebruik aan winkelend publiek (stempelkaart, prijzen, actieweek) TandempartnerBBL DoelstellingDuurzame woon-winkelverplaatsing Gedragsverandering meten Win-win voor mens, milieu en toekomst DoelgroepKlanten SamenwerkingMiddenstand, verenigingen, gemeenten Link met SOthema mobiliteit onderscheidingsniveau actieve communicatie

Milieubarometer Instrumentarium Wat Instrument om te communiceren over milieutoestand in gemeente  adhv online calculatoren en communicatiemiddelen Tandempartner WWF en Ecolife Doelstelling - Bekendheid creëren van het instrument - Resultaten communiceren - Gedragsverandering Doelgroep Gemeenten, verenigingen, bevolking Link met SO Thema Instrumentarium, Onderscheiding

Nacht van de duisternis Hinder WatRationeel omspringen met openbare verlichting Beperken van lichthinder TandempartnerBBL, vzw Preventie lichthinder, Vereniging voor sterrenkunde DoelstellingSensibilisatie lichthinderproblematiek Drastische vermindering van lichthinder DoelgroepGemeentebesturen, bedrijven, netbeheerder, lokale verenigingen, publiek Link met SOthema Hinder: passieve en actieve sensibilisatie

Natuurlijk hout in (speel)tuinen Milieuverantwoord productgebruik WatGebruik van natuurlijk hout op openbare speelterreinen e.a. TandempartnerWWF DoelstellingInwoners informeren over houtgebruik zonder chemische verduurzaaming Sensibilisering via voorbeeldfunctie, positieve acties en communicatie DoelgroepOmwonenden en lokale verenigingen Link met SOthema MVP: Onderscheidingsniveau actieve sensibilisatie

Plant een geboortebos Natuur WatVoor elke baby een boom, samen met de ouders,... TandempartnerVBV DoelstellingAanplanting geboortebos Draagvlak bosuitbreiding Betrokkenheid en respect openbaar groen Openstelling bos als speelbos (na 10 jaar) Doelgroepouders, grootouders, familie,... Link met SOthema Natuur te subsidiëren project

Samenaankoop rond energie Energie WatCollectieve aankoop rond rationeel energiegebruik en hernieuwbare energie. TandempartnerVIBE Doelstelling- Inwoners informeren, sensibiliseren en begeleiden bij collectieve aankoop - Toepassingen aankopen aan scherpe prijs Doelgroepgeïnteresseerde inwoners, milieuraad Link met SOthema Energie: onderscheidingsniveau: actieve sensibilisatie

Spaar het woud, koop FSC hout Milieuverantwoord productgebruik WatInformeren/gebruiken van FSC-gelabeld hout TandempartnerWWF DoelstellingInwoners en gemeenten informeren over duurzaam houtgebruik DoelgroepScholen, beroepsmensen, huisgezinnen, technische dienst,... Link met SOthema MVP basisniveau: gebruik en passieve sensibilisatie; Onderscheidingsniveau: actieve sensibilisatie

Speel in het bos Natuur Wat Inrichting/aanduiding van een speelbos TandempartnerVBV Doelstellingspeelbos voor de jeugd groter draagvlak voor bossen minder druk op andere (waardevollere) bossen Doelgroepjeugdverenigingen, jeugd, gemeente Link met SOthema natuur te subsidiëren project: aankoop, duurzame blijvende sensibilisatie

Studiereis duurzaam bouwen Energie, Duurzame ontwikkeling, Mobiliteit Wat Studiereis naar voorbeelden van duurzaam bouwen TandempartnerVIBE DoelstellingDiscussie en voorbeeld rond haalbaarheid en noodzaak van duurzaam bouwen Doelgroepbuurtbewoners of verenigingen met (ver)bouwplannen en/of alle betrokkenen bij (gemeentelijke) bouwprojecten Link met SOAfhankelijk van het voorbeeldproject

Water infiltreren? Zeker proberen! Water Wat Actie die afkoppeling actief stimuleert Tandempartner VIBE en Dialoog Doelstelling Huisgezinnen stimuleren om regenwater te hergebruiken Doelgroep Alle bewoners van een straat in heraanleg Link met SO Thema water te subsidiëren project

Contacteer Tandem  Tweekerkenstraat 47, 1000 Brussel    Schrijf via onze website in op onze Tandemmail !