Veranderingen in Wet- en Regelgeving Koudemiddelen Veranderingen in Wet- en Regelgeving HFK’s en NH3 Teus Evertsen Energie Consult Holland BV

Waarom Wet- en Regelgeving? Koudemiddelen Waarom Wet- en Regelgeving? Alle koudemiddelen hebben in meer of mindere mate negatieve eigenschappen Milieu / Klimaateffecten Externe veiligheid Arbeidsomstandigheden

Koudemiddelen Waarom veranderingen? Mondiale afspraken Europese eenwording Aanpassen nationale wet- en regelgeving

Te onderscheiden groepen koudemiddelen 1. CFK’s en HCFK’s (tasten ozonlaag aan -> “exit 2010”) 2. HFK (geen ODP maar sterke bijdrage aan broeikaseffect) 3. Natuurlijke koudemiddelen (geen ODP, geen GWP)

Eigenschappen natuurlijke koudemiddelen Natuurlijke koudemiddelen hebben het voordeel van betere energie-efficiency en geen CO2 bijdrage bij lekkage (TEWI is lager) Ammoniak (giftig, brandbaar) CO2 (verstikkend) Koolwaterstoffen (zeer brandbaar)

Koudemiddelen Actuele stand van zaken voor vergunningverleners: Informatieblad L45 (website Infomil)

Informatieblad L45 (website Infomil) Koudemiddelen Informatieblad L45 (website Infomil)

Chemische koudemiddelen: HFK’s Huidige Wet- en Regelgeving RLK 2006 Warenwet (Richtlijn drukapparatuur –PED-) Wet milieubeheer Arbowet Erkenning en controle RLK door STEK

Chemische koudemiddelen HFK’s Toekomstige Wet- en Regelgeving F-Gassen verordening (842/2006/EG) Warenwet Wet milieubeheer Arbowet Diplomering personeel door STEK Certificering van bedrijven door CAB’s Controle door CAB’s (Conformity Assessments Bodies)

Chemische koudemiddelen: HFK’s Toekomstige Wet- en Regelgeving -Zeker is dat de STEK-erkenning in de huidige vorm zal verdwijnen (de Wettelijke basis verdwijnt vanwege de Europese F-gassen verordening) Er komt een certificatie-systeem voor het maken van soldeerverbindingen volgens geharmoniseerde normen (in de plaats van de huidige STEK-soldeerproef) Er komt een certificatie-systeem voor personeel wat koudetechnische handelingen en lekzoeken uitvoert. Er komt een certificatie-systeem voor ondernemingen die koudetechnische handelingen uitvoeren (nieuwbouw en onderhoud)

Chemische koudemiddelen: HCFK’s Toekomstige Wet- en Regelgeving Uitfasering van HCFK/R22 (handel en gebruik verboden) - Per 1 januari 2010: Geen maagdelijke HCFK’s meer voor service en onderhoud Per 1 januari 2015 Ook geen gerecyclede HCFK’s meer voor service en onderhoud

Natuurlijk koudemiddel Ammoniak Met huidige Wet- en regelgeving: nu reeds veilig en milieuvriendelijk (is energetisch het beste koudemiddel!)

Ammoniak als koudemiddel Warenwet Wet milieubeheer Arbowet Pseudo regelgeving PGS 13

Ammoniak als koudemiddel Verwacht: aanpassing PGS 13 Resultaat: ????

Historische wetgeving 2. De in art. 1 bedoelde inrigtingen zijn: I. Die, bij welke stoom, gassen of dampen van hooge spanning worden gebezigd; met name inrigtingen, gedreven door stoom- en gaskrachtwerktuigen en door werktuigen met vloeibare koolzuur; die tot voortbrenging van ijs of koude door ammoniak, aether of zamengeperste lucht, en die tot vervaardiging van koolzuur- houdende wateren. (Hinderwet 2 juni 1875)

Ammoniak als koudemiddel 1971: NEN 3380 1988: CPR 13

Ammoniak als koudemiddel 1999: - CPR 13-1: opslag en verlading - CPR 13-2: toepassing als koudemiddel

Ammoniak als koudemiddel Arbowet: 1981: Arbeidsveiligheidsrapport (AVR) 1989: Risico Inventarisatie en -evaluatie (RI&E) 1999 Besluit Risico's Zware Ongevallen 2004: Aanvullende RI&E (ARI&E) 2006: ATEX

Ammoniak als koudemiddel 2000 – 2004: Onduidelijke regelgeving + onvoldoende kennis = rechtsongelijkheid

Ammoniak als koudemiddel 2004: Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi) Regeling externe veiligheid inrichtingen (Revi)

Ammoniak als koudemiddel 1 juli 2007: Uitbreiding afstandentabel met kolom: Afstand (m) vanaf machinekamer bij diameter vloeistofleiding naar verdamper > DN 50 en < DN 80

Ammoniak als koudemiddel Stelling: Voldoen aan de normen betekent geen belemmeringen meer ten aanzien van de toepassing van ammoniak. Overheid (VROM, Infomil) promoot daarom toepassingen met NH3.

Natuurlijk koudemiddel CO2 Milieuvriendelijk koudemiddel Toename gebruik in de toekomst Heel geschikt voor de foodsector Vaak in combinatie met ammoniak Door hoge drukken lastige marktintroductie

Ammoniak als koudemiddel ARI&E: Ammoniak: meldingsplicht > 5.000 kg; ARI&E, VBS, Noodplan

Ammoniak en CO2 Waar staan we en wat brengt de toekomst? Trends: - NH3 / CO2 in koel- en vrieshuizen NH3 / CO2 op visserijschepen CO2 in supermarkten NH3 in warmtepompen (utiliteit / glastuinbouw)

Ammoniak en CO2 Warenwet, Arbowet en Wet milieubeheer: voordelen in organisatie en efficiëntie

Ammoniak en CO2 Nu nog: Warenwetbesluit drukapparatuur in PGS 13. Resultaat: risico's voldoende ingeperkt.