De cliënt centraal, wat nu? Door Gabrielle Verbeek Inhoud Achtergrond Context Begrippen en betekenis Dilemma’s Invoering in de praktijk Typologie organisaties Veranderprocessen Werkvormen en instrumenten

Context Individualisering in de samenleving Diversiteit neemt toe: verschillen in leefwijze Van ‘standaard’ naar maatwerk Veranderende opvattingen rol expert en cliënt Toename mensen met handicaps (lichamelijk, geestelijk) Participatie van mensen met handicaps/chronische ziekte “Een beperking is geen excuus”

Terminologie Spraakverwarring Gebruik verschillende begrippen Van algemeen naar specifiek Taalproblemen Taal en weerstand

Vraaggerichte zorg Een zorg die is afgestemd op individuele behoefte van cliënt Cliënt is (soms sterk) zorgafhankelijk Zorgaanbieder: verantwoordelijk voor kwaliteit coördinatie planning

Vraaggestuurde zorg Cliënt regelt en stuurt eigen aanbod aan Heeft daarvoor concrete middelen Cliënt die zelfstandig is. Cliënt verantwoordelijk voor: eigen leven inclusief het krijgen van zorg planning, coördinatie, kwaliteit (deels) Soms: uitbesteden van ‘regeltaken’, altijd zelf de regie

Uitdagingen cliëntenkant Vraaggericht is niet: ‘vraaggezwicht’! Van een standaardaanbod naar een individueel aanbod: minder vanzelfsprekend dan het lijkt Welke vragen hebben cliënten eigenlijk? “Wat is de vraag achter de vraag?”

Uitdagingen medewerkers en organisatie Welke (nieuwe) competenties heb je nodig? Hoe zorg je dat je met elkaar als organisatie dit doet terwijl de ontwikkeling intern divers is? Bezuinigen, goedkoper werken en dan ook nog vraaggericht of vraaggestuurd….

Actoren

Typologie van aanbodgerichte, vraaggerichte en vraaggestuurde organisatie Aanbodgerichte organisatie Vraaggerichte organisatie Vraaggestuurde organisatie Structuur bureaucratie centralisatie monodisciplinair gescheiden diensten team-based multidisciplinair locaties integraal management individu-based zelfstandige eenheden decentralisatie faciliterend management Cultuur rollen / functie intern gericht top-down probleemvermijdend taken teamgeest top-down / bottum-up probleem-oplossend persoonsgericht extern / klantgericht bottum-up probleem-voorkómend Managementstijl directief / laissez-faire participatief / coachend coachend / participatief Beheer standaardisatie top-down budgetbeheer locatie: budgetbeheer deelbudget team individueel budget cliënt budgetbewaker Typologie professionele bureaucratie divisiestructuur adhocratie / dienstverlening

Faciliterend management Voorbeeldwerking Sturen, confronteren plus ruimte geven en loslaten Coachen en werven op competenties en houding Aanpassen van werkorganisatie Beperken ballast Organisatie vereenvoudigen voor cliënt en medewerker Kernproces faciliteren Handige ‘vraaggestuurde’ technologie