Sektarische praktijken en de gezondheidszorg: een sociologische benadering Olivier Schmitz Onderzoeksinstituut voor gezondheid en maatschappij (UCL) Centrum voor sociologisch onderzoek

1. De sociologen: een discours tegen de stroming in De « sekte » als een sociaal geconstrueerde werkelijkheid waarvan de betekenis verandert afhankelijk van de tijd en het land De « sekte » als voorwerp van controverse een sociale realiteit die moeilijk te vast te stellen is een onderwerp dat moeilijk te definiëren is een passionele problematiek De « sekte » als analysator van het maatschappelijke (James A. Beckford)

2. De « sekte » in de sociologische literatuur vs. de « sekte » volgens de actoren die in de maatschappij de controverse rond sekten hebben uitgebouwd

2.1. In de sociologische literatuur: een begrip uit de sociologie van Weber Kerk Universeel Aanvaarding van de seculiere orde Integratie in de samenleving Afhankelijkheid van de hogere klassen Voorbereiding op het bovennatuurlijke doel binnen de wereldlijke orde Gemeenschapskarakter van de religieuze praktijk Sekte Kleine groepen van uitverkorenen Afwijzing van het wereldse leven Vluchten uit de wereld Band met de lagere klassen Intieme, persoonlijke en rechtstreekse band met het bovennatuurlijke doel Individualistisch karakter van de vroomheid (ascese) (Froidevaux,1999)

2.2. Volgens de actoren die in de maatschappij de controverse rond sekten hebben opgebouwd Kritiek: Uiten van waardeoordelen Een werkelijkheid die gedefinieerd wordt door een tiental « criteria » die min of meer onveranderlijk zijn (cf.volgende ppt) die verwijzen naar mogelijke misdrijven waarvan er slechts twee voorkomen in het Strafwetboek waarvan de betekenis en de definitie ontbreken die van toepassing zijn op elk type groep of vereniging

De 10 onveranderlijke criteria Rapport « Guyard » (1996) 1)Mentale destabilisatie 2)Buitensporige financiële eisen 3)Het uitlokken van een breuk met de oorspronkelijke omgeving 4)Schending van de fysieke integriteit 5)Rekrutering van kinderen 6)Min of meer antisociale discours 7)Verstoring van de openbare orde 8)Het belang van juridische geschillen 9)Het mogelijke misbruik van het economische systeem 10)De pogingen om te infiltreren in de overheid Rapport Miviludes (2012) 1)Mentale destabilisatie 2)Buitensporige financiële eisen 3)Het uitlokken van een breuk met de oorspronkelijke omgeving 4)Schending van de fysieke integriteit 5)Rekrutering van kinderen 6)Antisociale discours 7)Verstoring van de openbare orde 8)Het belang van juridische geschillen 9)Het mogelijke misbruik van het economische systeem 10)De pogingen om te infiltreren in de overheid

3. Passioneel onderwerp Moeilijkheden om een objectieve kijk op « sektes » te hebben Een stigmatiserend woord « Sektes » of « nieuwe religieuze bewegingen » ? (meer feitelijke term) Vrees voor sociale onrust ten aanzien van bepaalde groepen Bv.: het Tibetaanse boeddhisme, scientology…

4. Sociale « kwesties » die evolueren Van angst voor collectieve zelfdoding ( ) tot de jacht op « pseudo- therapeuten »( ). Enkele analysepistes Gezondheid als « superwaarde » Nood aan regels in een medische wereld die open staat voor niet-conventionele geneeswijzen « Sektarische » uitwassen of vrij kiezen voor aanvullende en/of alternatieve geneeswijzen?

5. Een wereld in verandering Het in vraag stellen van de westerse scheiding tussen geneeskunde en religie Religieuze en therapeutische pluraliteit (in plaats van pluralisme) De bezwaren van gisteren zijn rechtmatige eisen geworden

6. Sektes en « uitwassen » op het vlak van gezondheid: is een « wetenschappelijke » benadering mogelijk? Een precieze stand van zaken van bestaande praktijken, rekening houdend met een veranderende context Een lijst opmaken met vragen en problemen die blijven bestaan De kennis inzake het buitengewone leven van de aanhangers verbeteren Een onderzoek naar de therapeutische en sektarische doctrines om de oorzaken van « sociale uittreding » te ontdekken…