Organisatieontwikkeling: cultuur, conflict en verandering Management van gedrag Hoofdstuk 12 Organisatieontwikkeling: cultuur, conflict en verandering 1

Organisatieontwikkeling (OO) Organisatieontwikkeling (OO) heeft te maken met het analyseren van de ‘gezondheid’ van de organisatie en het vermogen van de organisatie om te veranderen. OO omvat de toepassing van organisatiegedrag en sociale processen in de organisatie. 2

Belangrijke onderwerpen van organisatieontwikkeling 3 Figuur 12.1

Interventiestrategieën Enquêtes en feedback T-groepen (of gevoeligheidstraining) Teambuilding Rastertraining Rolanalyse Levens- en loopbaanplanning Quality of working life (QWL) Begeleiding 4

Typen organisatieculturen Machtscultuur Rollencultuur Taakcultuur Persoonscultuur Handy 9

Invloeden op de ontwikkeling van cultuur Geschiedenis Primaire functie en technologie Doelen en doelstellingen Omvang Locatie Management en staf De omgeving 11

Het culturele web van de organisatie 12 Figuur 12.2 Bron: Johnson, G., ‘Managing Strategic Change – Culture and Actions’, Long Range Planning, vol. 25, no. 1, blz. 31. © 1992, Elsevier Science. Overgenomen met toestemming van Elsevier.

Het Johari-venster 17 Figuur 12.3

Een cultuurmodel Figuur 12.4 18 Bron: uit Trompenaars, F. and Hampden-Turner, C., Riding the Waves of Culture, tweede editie, Nicholas Brealey (1999), blz. 22. Met toestemming overgenomen.

Invloeden op nationale cultuur 19 Figuur 12.6 Bron: Brooks, Ian, Organisational Behaviour: Individuals, Groups and Organisation, tweede editie, Financial Times Prentice Hall (2003), blz. 266. Overgenomen met toestemming van Pearson Education Ltd.

De vijf cultuurdimensies van Hofstede Machtsafstand Onzekerheidsvermijding Individualisme Masculiniteit Confuciaanse werkdynamiek 20

Conflict Is niet per definitie slecht. Indien goed beheerd, kan het positieve gevolgen hebben. Kan stimulerend werken in groepen. 35

Conflict (vervolg) Kan helpen met verbetering van het ontwerp en functioneren van organisaties of het besluitvormingsproces. Kan interne of externe veranderingen teweegbrengen. Indien goed beheerd, kan het de destructieve invloed van de win-verliessituatie minimaliseren. 36

Strategieën voor conflictbeheersing De gebruikte strategieën zijn afhankelijk van de aard en bron van het conflict, maar zouden kunnen inhouden: Verduidelijking van doelen en doelstellingen Verdeling van middelen HRM-beleid en -procedures Niet-monetaire beloningen 40

Strategieën voor conflictbeheersing (vervolg) Ontwikkeling van sociale en groepsvaardigheden Groepsactiviteiten Leiderschap en management Organisatieprocessen Sociaaltechnologische benadering 41

Fasen in een gepland veranderingsproces 43 Figuur 12.7 Bron: Overgenomen uit French, W. L., Kast, F. E. en Rosenzweig, J. E., Understanding Human Behaviour in Organizations, Harper & Row (1985), blz. 9.

Individuele weerstand tegen verandering Selectieve perceptie Gewoonte Ongemak of verlies van vrijheid Economische gevolgen Vasthouden aan het verleden Angst voor het onbekende 44